Milli Edebiyat Dönemi’nde Romanın Temsilcileri Soruları

10.8mn/TO 27 Bu parça hangi sanatçıya ait olabilir ? a Samipaşazade Sezal B ömer Seyfettin c Ahmet Mithat Efendi d Halit Ziya Uşaklıgil e Memduh Şefket Esendal paya görs Kısa bir sessizlikten sonra Kenan Bey savaş çıktığını annesi lle tamamen ayrılacaklarını ya kendial lie kalıp Türk olacağını ya da annesi ile gidip Italyan olacağını söyler ve bu konudaki kararını sorar. Primo oturduğu yerden şiddetle firlar Grazia ve Kenan Bey ne yapıyor diye birbirlerine bakarlar. Primo ellerini kalçalarına dayar, heyecanlı tavrıyla annesini ve babasını süzer ve gayet bozuk bir Türkçe ile "Ben. Turko çoçuk. Ben yok Italyano.. Ben burda... Ben çoçuk Türk." diye haykınır. Grazia hayret ve teessüründen masanın yanındaki sandalyeye yığılır. Kenan Bey gözlerine ve kulaklan- na inanamamaktadır. Primo sonra seri bir hareketle kenardaki hasır sandalyeyi kaparak kanepeye fırlar ve şiddetle Victor Emmanuel'in resmine vurarak onu parçalar. Kenan Bey sevinçil ve şuursuz bir şekilde ayağa kalkar, kanepenin üzerinde, yükseklerden ken- disine bakan bu Türk çocuğunu kucaklar, onu göğsüne bastinr, alnından öper, öper.

A) Ya D) I ve II roma 22. Milli Edebiyat Dönemi'nin tanınmış ilk kadın romanci Si ve hikâyecisi olarak bilinen Halide Edip, ninda kahramanlarının birbirlerine yazdıkları mektup- romanında Millî Müca- larla gelişen olayları anlatır. dele yıllarında yaşananları, İzmir'in işgali sırasında ko- cası ve çocuğu düşman tarafından öldürülen Ayşe'nin eserinde Batı etrafında gelişen olayları anlatır. Anadolu'ya öğretmen olarak atanan Aliye'nin yaşadı- ğı sıkıntıları işler. eserindeyse II. Abdülhamit Dö- nemi toplumunu, bir aşk hikâyesi etrafında tahlil eder. A) Sinekli Bakkal C) Ateşten Gömlek ‒‒‒‒ Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? E) Tatarcık 1111 B) Handan D) Vurun Kahpeye Diğer sayfaya geçiniz.

he hâli rina va ara- vramış 4 E) log,12 C) şak Elleriniz kök salmış ağacıdır zamana D) Bulutları seviyordum, hürriyeti seviyordum İnsanları seviyordum, yaşamayı seviyordum E) Akşam ki bir çocuktur saçları kısa kırpık Avucunda aşklardan esirgenmiş bir çığlık 7. I. Gül üzülsün gonca açulsun bana sen gül yiter Ağlasun bülbüllerün ey gonca tek sen gül yiter (Zâtî) II. Aşk derdiyle hoşem el çek ilâcumdan tabîb Kılma dermân kim helâküm zehri dermânundadır (Fuzûlî) Gazel biçimindeki şiirlerden alınan bu beyitlerle ilgi- li aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Ilk beyitte sevgiliye, ikinci beyitte tabibe seslenilmiş tir. (B) Thi beyit de matla beytidir. C) Birinci beyitte "gonca" kelimesiyle açık istiare yapıl mıştır. Dki beyitte de tenasüp sanatına yer verilmiştir. Ekinci beyitte tezat sanatı vardır. Diğer sayfaya geçiniz.

1. Millî Edebiyat romancıları kendilerini, dönemini yansıtmak- rins la görevlendirmiş olup bu dönemde yaşanan siyasi olayları ve halkın kurtuluş mücadelesini anlatmışlardır. Millî Edebi- yat Dönemi'ndekişiliği, kültürü, Mustafa Kemal'e ya- kınlığı, kadın kahramanları, Doğu-Batı kültürleri karşısında Tanzi- takınacağımız tavrı araştırmasıyla dikkati çeker. mat'tan itibaren Türk toplumun geçirdiği değişimleri, bun- ların getirdiği sosyal konuları, aydın-halk ilişkilerini işler. --- Anadolu'yu, yerli hayatımızı romana geniş çapta sokması, tasvir ve tahlilciliği, özellikle kendisine büyük bir ün kazan- dıran Çalıkuşu'nda çizdiği öğretmen tipi, ayrıca batıl inanç- lar, din ve Batılılaşma üzerine geliştirdiği görüşleri ile öne Ignalin çıkmıştır. ---- gözlem yeteneği, sade ve akıcı üslubu, betim- lemedeki ustalığı, mizahi görüş yeteneğiyle tanınır. Aşağıdaki yazarlardan hangisi, bu parçada boş bırakı- lan yerlerden herhangi birine getirilemez? B) Refik Halit Karay D) Aka Gündüzü E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu M A) Reşat Nuri Güntekin C) Halide Edip Adıvar ✓

19. Yakup Kadri'nin eserlerinin başlıca temalarını Türk toplumunun hayatı ve sorunları oluşturmaktadır. Hatta yazar, bunu kronolojik bir sıra gözeterek yapmayı da ihmal etmemiş ve Tanzimat Devri'nden Cumhuriyet'e kadar Türk cemiyetinin çeşitli tarihî devirlerdeki hayatını ve meselelerini canlandırmaya çalışmıştır. Dönemi'nin varlıklı ailelerinin konak yaşamını, Münire ve Cemil arasındaki aşk ekseninde anlatmıştır. dikkatleri İkinci Meşrutiyet'in ilk günlerine, İttihat ve -Abdülaziz Terakki Partisinin siyasi çatışmalarına çevirir. Yazar, Ahmet Kerim aracılığıyla kendi görüşlerini açıkça dile getirmekten çekinmez. İstanbul'daki yozlaşmayı Necdet'in gözünden yansıtır. Mütareke yıllarında olay örgüsü, asli kişi Selma Hanım'ın hayatına giren farklı konumlardaki üç erkek ile olan ilişkileri üzerine şekillenmiştir. Romanda savaş sonrası kimi Kuvayımilliyecilerin emekleri karşılığında yeni yönetimden pay istemeleri eleştirilir. ---- ---- ---- Aşağıdaki yapıtlardan hangisi bu parçada boş bırakılan yerlerden birine getirilemez? A) Panorama da C) Hüküm Geçesi'nde E Sodom ve Gomore'de B) Hep O Şarkı'da D) Ankara'da 8

12. Sakarya Meydan Savaşı - Ceyhun Atuf Kansu II. Atatürk Kurtuluş Savaşı'nda - Cahit Külebi III. Selçukname - Yazıcıoğlu Ali Üç Şehitler Destanı - Fazıl Hüsnü Dağlarca V. Çanakkale Şehitleri Destanı - Arif Nihat Asya Yukarıdaki destan ve yazarı eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

ve ve Yazarları - Il e'nin eleri Mü- Edil bir ya- cu atı bu 4. Efruz Bey Gurbet Hikâyeleri III. Başını vermeyen Şehit Milli Savaş Hikâyeleri V. Eski Ahbap Yukarıda verilen yapıtlardan hangisi türü bakımından di- ğerlerinden farklıdır? BNL C) III BNV E) V

Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır? A) Halide Edip Adıvar, birçok romanında Doğu - Batı ikileminde oluşan sorunlara yer vermiş, bir sentez arayışı içinde olmuştur. B) Refik Halit Karay'ın, "İstanbul'un İçyüzü" adlı eseri, İttihat Terakki Fırkası adamlarını ve bun- ların işbirlikçileri olan savaş zenginlerini yeren bir romandır. C) "Okun Ucundan" ve "Erenlerin Bağından" adlı eserlerde "Yakup Kadri"nin mensur şiir türünde- ki yazıları toplanmıştır. D) Ömer Seyfettin, kendinden önceki hikayeci ve romancıların tersine, konularını yalnız İstan- bul'dan değil, yurdun her köşesinden seçmiştir. Faruk Nafiz Çamlıbel tüm şiirlerini hece ölçüsüy- le yazmış; şiirlerini "Şarkın Sultanları" "Gönül- den Gönüle, Dinle Neyden, Han Duvarları" gibi kitaplarda bir araya getirmiştir.

AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 9. Konağın özellikle de "oda"nın, Naim Efendi için taşıdığı simgesel anlam çözümlendiğinde, maddi olarak "yaşanan" bir mekândan çok, "ruhsal" olarak nefes alınan bir "yuva" ile karşı karşıya olduğumuzu görürüz. Metaforik anlamda ele alındığında ise "yuva"nın, insanı saran, sarmalayan ve kendine yönelerek sıradanlaşmaktan kurtulmasına olanak tanıyan özelliği ön plana çıkar. Bu açıdan bakıldığında konak, Naim Efendi'yi yozlaşmış insani ilişkilerden koruyan ve "kaybolmuş bir ömrün hasretini çeken adam" olarak kendi ruhunun merkezine doğru yönelmesine imkân veren bir mekân hâline gelir. Bu parçada sözü edilen romanın yazarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Erenlerin Bağından ve Okun Ucundan adlarıyla kitaplaştırdığı mensur şiirlerinde ağır ve sanatlı bir dil kullanmıştır. B) Bir ara Fecriati Topluluğu'na katılsa da topluluğun dağılmasından sonra Millî Edebiyat anlayışında eserler vermiştir. C) Zoraki Diplomat, Vatan Yolunda, Gençlik ve Edebiyat Hatıraları adlı eserleri, büyükelçilik yıllarındaki anılarını içerir. D) Sanat yaşamının ikinci devrinde İkdam'da, Kurtuluş Savaşı'nı destekleyen yazılarını ve Millî Mücadele ruhunu işlediği hikâyelerini Millî Savaş Hikâyeleri adı altında yayımlamıştır. E) Hüküm Gecesi adlı romanında, mekân olarak köyü seçmiş ve aydın-halk anlaşmazlığına temas etmiştir. 11 KÖSEBİLGİ Yayınları

Refik Halit Karay'ın Halep ve Beyrut'ta geçirdiği sürgün yıllarındaki gözlemlerinden hareketle yazdığı onun bir diğer hikâye kitabıdır. Bu kitapta yer alan hikâyelerde yazarın keskin bir gözlemcilikle Arapların yaşantısına dair ilginç konuları hikâyelerine taşıdığı görülür. Yazar, bu hikâyelerde "Ortadoğu ülkelerinin garip, yabancı töre ve ahlaklarını" anlatır. Bunlarda aynı zamanda yazarın sürgün olarak yurt dışında bulunduğu yıllardaki "Vatan Özlemi"nin de yansımaları görülür. Buna en iyi örnek, kitabın en çok bilinen hikâyesi olan "____"dir. Hikâyede vatanından uzakta, Arap coğrafyasında yaşamak zorunda kalan bir çocuğun gözünden vatan özlemi anlatılır. 11 11 Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıda verilenlerden hangisi getirilmelidir? A) Memleket Hikâyeleri - Yatık Emine B) Millî Savaş Hikâyeleri - Ses Duyan Kız C) Dağa Çıkan Kurt - Himmet Çocuk D) Gurbet Hikâyeleri - Eskici E) Beyaz Lâle - Kaşağı

(1) Yakup Kadri'nin eserinde mekân ve zaman kadar in- san da önemlidir. (II) Bütün romanları sosyal hayatı takip eden ve onun içinde değişen insanın hikâyesi üzerine kurulmuştur. (III) Zamanın ve mekânın birlikte şekil- lendirdikleri bu insan, sosyal duyarlıkları olan insandır. (IV) 1911-1922 edebiyatı içinde değerlendirilebilecek olan Yaban bu bakımdan anlamlı bir romandır. (V) Aynı zamanda bir nesil romanı olarak üç neslin hikâyesinin anlatıldığı eserde, sosyal hayatın olgulan yüzünden değişen insanlar bir arada yer alırlar. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisin- de bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) 1 C) III D) IV E) V

Afmet Rasim 20. Zehra Öğretmen çocukluğundan beri yaşadıklarından do- layı acımasız bir karaktere sahip bir kişidir. Babasına karşı soğuktur ve onu sevmemektedir. Bir gün babasının has- ta ve ölüm döşeğinde olduğu haberi gelir. Zehra Hanım babasının yanına gitmek istemez. Babası, Zehra Hanım'ı görmek istediği için maarif müdürü Zehra Hanım'ı ikna eder. Zehra Hanım ancak babası öldükten sonra oraya ye- tişir. Üzülmemesine ve sakin tavırlarına hane halkı şaşırır ve ters tepki gösterir. Akşam olduğunda yatması için gös- terilen odada babasının eski çeyiz sandığı vardır. Sandığı karıştırınca babasının hatıra defterini bulur ve okur. Baba- si Mürşit Efendi dürüst, çalışkan biridir. Anadolu'nun değişik yerlerinde maiyet memurluğu ve kaymakamlık yapar. Re- şadiye kaymakamı iken toprak ağalarına ödün vermez. Bu yüzden başı dertten kurtulmaz, hayatı sürgünlerde geçer. Bu parçada özeti verilen eserin yazarı aşağıdakilerden hangisidir? A) Halide Edip Adıvar B) Reşat Nuri Güntekin C) Yakup Kadri Karaosmanoğlu D) Refik Halit Karay E) Yaşar Kemal SUPER KITAP 17 B

11. III. IV. V. Çalıkuşu Ateşten Gömlek Vurun Kahpeye Kiralık Konak Acımak Peyami Aliye Hakkı Celis Zehra Yukarıdaki numaralanmış eserlerden hangisi karşı- sındaki kahramanlardan biriyle ilişkilendirilemez? A) I B) II C) III D) IV E) V

4. (Halide Edip'in Milli Mücadele Dönemi romanlarından olan Ateşten Gömlek'te İzmir'in sembolü olarak tanıtılan Aliye, fordi saadeti için önce sosyal saadetin gerçekleş- mesi şartını koşar. (l) Aynı zamanda yazarlarının kendi hayat tecrübelerini de yansıtan Halide Edip'in kadınları Türk edebiyatına, kültürüne ve hayatına yeni bir kadın tipini de kazandırırlar. (III) Sosyal hayatın içinde yer alan ve ona karşı duyarlı olan bu tipleme, ülkesindeki bütün değişim ve dönüşümün kendi üzerinden gerçekleştiğinin farkındadır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerin- de bir bilgi yanlışı vardır? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve Il C) Yalnız III E) I ve III

5. Naim Efendi yeninin içinde direnen eskiyi temsil ederken damadı Servet Bey ve ailesi, özellikle kızları Seniha'da devam eden tercihleriyle Tanzimat sonrasındaki Bati- lılaşmanın insan üzerinde meydana getirdiği değişimi yansıtırlar. Üçüncü neslin bir temsilcisi olarak Hakkı Celis ise henüz tamamlanmamış bir değişim sürecinin içinde meydana gelen bir başka değişimdir. O roma- nın Çanakkale'ye giderek şehit düşen kişisi olarak son halkadır ve artık bireysel duygulanışlarından sıyrılarak sosyal hayatın endişeleri içinde duyarlıklar kazanan Türk insanının sembolüdür. Bu parçada sözü edilen eser ve yazarı aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Bugünün Saraylısı - Refik Halit Karay B) Dudaktan Kalbe - Reşat Nuri Güntekin C) Seviye Talip - Halide Edip Adıvar D) Kiralık Konak - Yakup Kadri Karaosmanoğlu E) Aşk-ı Memnu - Halit Ziya Uşaklıgil 13

TEST 7. Romanda İstiklal Savaşı yıllanında Anadolu'da öğret- menlik yapan Feride'nin hikâyesi anlatılır. Feride özelli le de Batı Anadolu'da geçen macerasıyla devir insanına yeni bir mücadelenin ilk haberlerini verir gibidir. Ana- dolu'nun İstanbullu aydının hizmetlerine ihtiyacı vardır. Yazarın romanında mesajını vermek için seçtiği zaman bu yüzden ilgi çekicidir. Eser bir savaş romanı değildir. İstiklal Savaşı'nı anlatmak üzere de yazılmamıştır. Buna rağmen eserin geri planında yer alan toplumsal olaylar- la savaşın devam ettiği hissedilir. Böylece Anadolu iki savaşın birden sahnesi olarak gösterilir. Biri, cephede ordular arasında süren İstiklal Savaşı'dır. Diğeri yıllar- ca ihmal edilmiş Anadolu'yu vatan yapmak için craya hizmet götüren insanların verdiği savaştır. Bu parçada sözü edilen eser ve yazarı aşağıdaki- lerden hangisidir? A) İstanbul'un iç Yüzü - Refik Halit Karay B) Çalıkuşu-Reşat Nuri Güntekin C) Vurun Kahpeye - Halide Edip Adıvar D) Yaban-Yakup Kadri Karaosmanoğlu E) Küçük Paşa - Ebubekir Hazım Tepeyran