Özne-Yüklem İlişkisi Soruları

i www.sinavyayın.com (1) İnsanlar, bütün bir günü huzursuz bir bekleyiş içinde geçirmişlerdi. (II) Sabahki heyecandan sonra fazla sessiz, fazla sağır olmuştu kent. (III) Bilhassa bu sessizlik, bu hareketsizlik; bu çığlıksız, tehditsiz savaş alanı havayı gittikçe gerginleştiriyordu. (IV) insanlar birbirlerine bakıp bekliyorlardı. (V) Eski kentin temelleri, esen rüzgârla sarsılıyordu. Bu parçada numaralanmış cümlelerdeki fiillerin çatıları aşağıdakilerin hangisinde yanlış verilmiştir? A) I. cümle etken, oldurgan ✔ B) II. cümle etken, geçişsiz V C) III. cümle etken, oldurgan D) IV. cümle etken, geçişli E) V. cümle etken, geçişsiz

LETemiz havanın 14. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi işteş değildir? A Başbakanlar basın karşısında el sıkıştılar. B) Ev sahibiyle yeni zam oranını konuştuk. Biz C) Dün, dünyaca ünlü bu yönetmenden söz etmiştik. Pehlivanlar, meydanda kıyasıya güreşti. Eski dostlar bir araya gelerek barıştılar. 15. 1. Yüzce dağ başında yatmış, uyumuş. II. Ela gözlerini uyku bürümüş. III. Evvel benim idi, şimdi büyümüş. IV. Şimdi uzaklardan bakan ben oldum. Yukarıda numaralandırılmış cümleleri rivk C. P ALTIN ANAHTAR

3. Aşağıdakilerden hangisinin yüklemi işteş bir fiil değildir? A Öğrenciler kuşlar gibi, yazarın başına üşüştüler. B) İki komşu her an bir araya gelip dertleşti. CÂşığa güzel, güzele ben ne güzel yaraşır. -D) Okullar, yıl sonunda sahalarda yarışacak. E) Halk hikâyelerinde âşıklar kavuşabilir mi? 296

Edilgen 15. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde özne, yükle- min bildirdiği işi başkasına yaptırmıştır? A) Köydeki ilk sabah duyduğumuz ezan sesi bizi uyandırdı. BY Anne, yeni doğan bebeğini kucağında yatırdı. Son otobüsü de evden geç çıktığı için kaçırdı. BŞamdandaki mumları masada birer birer söndür- dü. E) Meyvelerden elmaları, portakalları soydurdu. 294

ALTIN ANAHTAR 11. "Yazar, şimdi olduğu gibi yaşarken de çok okunmuş- onu tu. Aşağıdaki cümlelerden hangisi çatı bakımından bu cümleyle özdeştir? Şiirlerini önce birkaç edebiyat dergisinde yayım- ladı. B) Fikirler cebir ve şiddetle, top ve tüfekle asla öl- dürülemez. y Tarlayı gün boyu, hurda bir traktörle sürdü. onu D) Bizde düşünce özgürlüğü Namık Kemallerle baş- onu liyor. Gazete devrimini Şinasi yaptı edebiyatımızda. and Gedirsiz Edilgen

eçişli işli ir? ra- Uş Etken da JHN 8/ 8. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi özne yüklem ilişkisine göre farklıdır? edil A) Söyleyeceği her sözü ona söylemişti. OME B Bir ekmeği ikiye bölmüşlerdi. CAğaçları yol kenarlarına diktiler. D) Bir öksürük, bir de yoksulluk gizli tutulamaz. E) Annesi yağmurun altında ona gülümsüyordu. n dincio etten ALTIN ANAHTAR 7 9. "Etken fiiller "--, -n-" ekleriyle edilgenleştirilir. Edilgen cümlelerde nesnenin yerini sözde özne alır." Aşağıdaki cümlelerden hangisi özne almayan 11. tu. Aşa bu D 12. T

Tien 37. (1) Istanbul'da doğan Halide Edip Adıvar, Üsküdar Ame- rikan Kız Kolejini bitirdi. (II) Çeşitli okullarda öğretmenlik ve müfettişlik görevlerinde bulundu. (III) Milli Mücade- le'ye katıldı. (IV) Cumhuriyet'in ilanından sonra Avrupa ve Amerika'da bir süre kalan Halide Edip, Istanbul'a döndüğünde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde İngiliz Dili ve Edebiyatı profesörlüğü görevinde bulundu. (V) Sonra İzmir milletvekili olarak görev yaptı. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) 1. cümlede geçişli eylem bulunmaktadır. B) II. cümlede dönüşlü eylem vardır. e) Ill. cümlede basit zamanlı eyleme yer verilmiştir. D) IV. cümlede edilgen çatılı eylem kullanılmıştır. E) V. cümlede iş-kılış eylemi vardır.

alyeye çöktü. lemi oldurgan waptırdık. amladık. klaştırdı. ediyor. oyattık. 100 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, nesne-yük- em ilişkisi bakımından diğerlerinden farklıdır? A) Köpekler kendi kuyruklarını kovalarken çok da zeki görünmeyebilir. d B) Köpeklerin sosyal farkındalıklarının çok yüksek oldu- ğu anlaşılmıştır. ed C) Yapılmış birçok araştırma, köpeklerin insan duygula- rını anlayabildiğini gösteriyor. 0 öpeklerle ilgili bu bulgu, Japonya'daki bir ekibin araştırmasına dayandırılıyor. E) Son araştırma ile köpeklerin bir insanın ne kadar gü- venilir olduğunu anlayabildiği kanıtlanmıştır.

17. Şiirin asıl özelliği duyulmaktır. Şiirin dili musiki ile söz arasında sözden ziyâde musikiye yakındır. Şiirdeki bu dil "bir açıklamaya vasıta olmaktan çok, bir telkin aracı"dır. Şiirde musiki anlamdan önce gelir. Şiir düz- yazıya çevrilmeyen bir nazımdır. Şiir bir hikâye değil, sessiz bir şarkıdır. Bu parçada şiirle ilgili görüşleri verilen şair, aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Ahmet Rasim B) Tevfik Fikret C) Yahya Kemal Beyatlı D) Ahmet Haşim E) Mehmet Akif Ersoy

5. Bahçelerim var aydınlık yeşiller içinde Yeşil satarım, mavi satarım Ne ölçerim, ne tartarım İklim, mevsim bilmez bahçelerim Bu dizelerde altı çizilmiş fiillerin çatısı, aşağıda- kilerin hangisidir? A) Etken-geçişsiz B) Dönüşlü-geçişsiz C) Etken-geçişli D) Edilgen-geçişsiz E) İşteş-geçişli

umsuzuna yer den hangile- A) 1 B) II C) III D) IV E) V 4. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi, bir- den fazla ettirgenlik eki almıştır? A) Evini köşe bucak temizlettirdi. B) Saatimi kaç kez ayarlattım. C) Yeni aldığı arabayı boyattı. D) Şiirleri yalnızca bana yorumlattı. E) Kitapları rafa düzgünce dizdirdi.

b) IV. cümlenin yüklemi dönüşlü fiildir. EV. cümlenin yüklemi işteş fiildir. 5. Birden kapı açıldı, sırada bekleyen herkes içeriye doluştu. Görevli, kalabalığı tekrar dışarı çıkardı. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? B) Oldurgan fiil Ayişteş fill di Don Dönüşlü fil C)Edilgen fiil E)/Geçişsiz fil

7. Bir kayın ağacı en erken 80 yaşında olgunluğa erişir ve her 5 senede bir en az 30 bin kayın meyvesi üretir. 400 yaşına kadar yaşadığı varsayımıyla toplamda 1.8 milyon kayın meyvesi üretmesine rağmen bunlardan yalnızca bir tanesi yetişkin bir ağaç olabilecektir. Bir kez lotoyu kazanıp yaşamayı başaran küçük ağaçlar, hızlı bir tempoda büyümeye o denli isteklidirler ki her mevsim rahatlıkla 45 cm uzayabilirler. Ancak anneleri, bu hızlı büyümeye izin vermez çünkü onların dayanıklı birer ağaç olabilmeleri için acele etmemeleri gerektiğini bilir. Anneler, büyümeyi yavaşlatmak için yavrularını devasa taçlanıyla gölgeler ve tüm yetişkin ağaçların taçları birleşerek orman zemini üstünde kalın bir örtü oluşturur. Bu örtü, güneş ışığının yalnızca yüzde üçünün zemine, yani yavruların yapraklarına ulaşmasına izin verir. Yüzde üç, bir yavru ağacın serpilmesi için oldukça yetersiz bir ışıktır. Anne ağaçlar, diğer yandan kök sistemleri aracılığıyla bağlantıda olduğu yavrularına, şeker ve diğer besinleri verir. Yazar Peter Wohlleben "Ağaç bebeklerinin emzirildiği bile söylenebilir." diyerek tarif ediyor bu muhteşem süreci. Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Doğadaki büyük denge B) Kayın ağaçlarının ekonomik özelliği C) Biyolojik döngüdeki muhteşemlik D) Bitkilerin uyum içerisindeki yaşamları E) Kayın ağacının oluşma ve büyüme süreci L

17. (1) Türkiye'nin önemli uzun mesafe yürüyüş rotalarından Likya Yolu'nu her yıl binlerce yerli ve yabancı yürüyüşçü ziyaret ediyor. (II) Doğanın içinde ilerleyen tarihî yolda kazalar ve kaybolma vakaları da olası. (III) Muğla Jandarma Arama Kurtarma Timi, Muğla'nın Fethiye ilçesinin Ovacık Mahallesi'nden başlayıp Antalya'nın Konyaaltı ilçesinin Geyik Bayırı Mahallesi'nde sona eren yolun başlangıç noktasına yönlendirici tabela ve 125 kilometre boyunca 95 ayrı noktaya numaralı yer tespit levhaları yerleştirdi. (IV) Uyarı levhaları iki açıdan önemli: Öncelikle, yürüyüşçülere doğru yolda olduklarını mutlaka hatırlatıyor. (V) İkincisi ise yürüyüşçüye kaybolduğu takdirde 112'yi arayarak en son gör- düğü numarayı bildirme ve daha çabuk bulunabilme imkânı veriyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede farklı türde sıfatlara yer verilmiştir. B) II. cümlede isim tamlaması vardır. C) III. cümlede farklı türlerde fiilimsi bulunmaktadır. D) IV. cümlede kesinlik anlamı katan durum zarfı vardır. E) V. cümlenin yüklemi çatısı bakımından edilgendir.

"(1) Medeniyet, uzaklıkları her geçen gün azaltıyor. (II) Ül- keler arasında sınır kalmayacak neredeyse. (III) Dünyada basımından en fazla bir ay sonra bizim vitrinlerimizde ser- gileniyor kitap. (IV) Sesiyle, fiziğiyle görüyoruz dünyanın bir ucundaki şarkıcıyı. (V) Böylesine yakın, sınırsız, iç içe bir fans dünya yaratıyor çağımız." 9. Bu parçada numaralandırılmış cümlelerin hangisi özne- yüklem ilişkisi açısından diğerlerinden farklıdır? eb A) Lebrinel B) II C) III D) IV E)V

8. 1. Bu gözler mi beni unutmak isteyen? Neyi anlamamı istiyorsun? II. III. Böyle anlarda mı kararır bu gökyüzü IV. Nereye gidecek benimle yaşayan bu kalp ağrısı Bu dizelerde yer alan sorular aşağıdaki ögelerden han- gisini buldurmaya yönelik değildir? A) Zarf tümleci B) Nesne C) Özne D) Yüklem E) Dolaylı tümleç