Paragrafta Yapı Soruları
Lise Türkçe
Paragrafta YapıYana yana kül oldum
Bir esmere kul oldum
Kuş dili bilmez idim
Sakıdım bülbül oldum
Yukarıdaki dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Belirteç göreviyle kullanılmış ikileme vardır.
B) Isim ve sifat tamlaması kullanılmıştır.
C) Birden fazla birleşik çekimli fiil vardır.
DY Fiiller haber kipleriyle çekimlenmiştir.
Son dizede basit çekimli fiil vardır.
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı21. Kültür, bir toplumun ilerlemesine, gelişmesine ve değişi-
mine destek verebileceği gibi tam tersi bir rol de üstlene-
bilmektedir. Bir toplumun askerî, siyasi ve ekonomik gücü
ne olursa olsun, kendi kültüründen gelen bir destek olma-
dıkça bu güç kalıcı olamamakta, üstünlüğünü yitirmekte-
dir. Ekonomik, askerî, siyasi, teknolojik baskı altında
kalan bir toplumun bu baskıya karşılık verebilmesi için de
tek dayanak yine kendi kültürüdür.
Bu sözler aşağıdaki soruların hangisine karşılık
söylenmiş olabilir?
nsurlar
A) Kültürü oluşturan unsurlar nelerdir?
B) Kültür ve uygarlığın farkı nedir?
C) Kültürel kaynakları yetersiz olan toplumları bekleyen
tehlikeler nelerdir?
D) Kültürün oluşabilmesi için gerekli olan şartlar neler-
dir?
E) Kültürün toplum ve ülkeler için önemi nedir?
23
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı. (1) Orta oyunu, daha çok saray ve çevresinde oynanan
geleneksel Türk tiyatrosudur. (II) Oyunda olaylar, Pi-
şekâr'ın kalıplaşmış ifadeler söyleyerek sahneye gel-
mesiyle başlar. (III) Ardından oyunun başkahramanları
olan Pişekâr ve Kavuklu'nun karşılıklı konuşma sahne-
leri yer alır. (IV) Asıl olaylar, oyuna adını veren "fası"
bölümünde gerçekleşir. (V) XIX. yüzyılda geleneksel
Türk tiyatrosunda yerini aldığı bilinen orta oyunu; o dö-
nemin sosyal, kültürel ve siyasi yaşamından izler taşır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde
bilgi yanlışı vardır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
asıl ging
E) V
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı9. (I) Bulgular, insanların bundan 12 bin yıl kadar önce, Levant
bölgesi'nde (Akdeniz'in doğu sahilleri civarı) yerleşik hayata
geçtiklerini gösteriyor. (II) Yerleşik hayat pek çok avantaj
sağlar, buna karşılık oldukça yorucu ve zahmetlidir.
(III) Bu tarihten önce binlerce yıl boyunca avcı-toplayıcı ve
göçebe yaşam tarzını sürdüren insan, daha kolay
beslenebileceğini fark ettiği için yeni yaşam tarzını hemen
benimsedi. (IV) Avcı-toplayıcı yaşam biçiminde bahar ve yaz
aylarında doğa cömertti, besin sıkıntısı olmuyordu ama kış
aylarında hayatta kalmakta zorlanıyorlardı. (V) Tesadüfler
sonucu bitkinin yetiştirilebilir bir şey olduğunu keşfeden
insanoğlu zaman içinde soyunu sürdürebilmek için en güvenli
yolu tarım toplumu olmakta buldu.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşüncenin
akışını bozmaktadır?
AN
CHILL
D) IV
ETV
135
Lise Türkçe
Paragrafta YapıTYT / TÜRKÇE
37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
Folklorik temalı filmlerde, toplumsalı ilgilendiren olaylar
kahramanlar aracılığıyla çözüme kavuşturulur. Bunun sebebi
de sözlü anlatılardan beri süregelen mistik ve içe kapanık
öyküleme geleneğidir. Anlatılan hikâyeler genelde doğaüstü
varlıklarla ve olaylarla ilgilidir. Bu sebeple üretilen filmler,
içinde yaşanılan toplumun sözlü ve yazılı anlatılarının aktarım
yoğunluğuna bağlı olarak daha yöresel ya da evrensel
olabilmektedir. Anlatılan her hikâyede insan olmasa da
anlatılan hikaye insan içindir, Metaforların ve alegorilerin
en çok kullanıldığı filmler bu türün içinde değerlendirilebilir.
Tür olarak bakıldığında fantastik ya da bilim kurgu filmlerine
örnek olarak düşünülebilir. Çünkü bu filmler insanın
geçmişinin tasarrufundan geleceğe uzanan tasavvurdur.
37. Bu parçada bahsedilen filmlere yönelik olarak altı çizili
sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
Yaşanılan hayatın deneyimini kullanarak ilerideki hayatla
ilgili hayal kurdurduğu
B) Hayatın beklentisine uygun bir yaşamı ele aldığı
C) Mazinin derinliklerinden yola çıkarak hayata yön verdiği
D Hayatın gerisinden bakarak ileriyi anlattığı
E) Yaşamı birçok açıdan değerlendirip anlatmaya çalıştığı
39
1912
Sonu
büyü
başl
fazl=
şiiri
Gö
be
an
ol
Ç
C
a
Karması
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı12. Garibim
Ne bir güzel var avutacak gönlümü
Ne de bir tanıdık çehre
Bir tren sesi duymaya göreyim
İki gözüm
İki çeşme
Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) "Garibim" sözcüğünde birinci tekil kişi iyelik eki vardır.
Hem sifat hem isim tamlamasına yer verilmiştir.
C) "Ne... ne" bağlacı özneleri bağlamıştır.
D) Çekimli fiile yer verilmiştir.
E)Farklı yapıda sözcükler bir arada kullanılmıştır.
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı16. 1. Doha Islam Sanatları Müzesi uzaktan gördü
ğünüz andan itibaren sizi kendine doğru çe-
kiyor.ne
II. İki tarafındaki hurma ağaçlarının huzur veren
görsel ritimleri eşliğinde naif bir eğimle yük-
selen giriş yolundan binaya dâhil oluyoruz.
III. Bir an önce bu muhteşem mimari yapının bir
parçası olmak için adımlarımızı daha hızlı at-
maya başlıyoruz.
IV. Sağım, solum, önüm deniz! Karşımızda her
biri modern tasarım eseri olan modern Doha
City'nin gökdelenleri yükseliyor.
V. Zıtlıklardan doğan sinerji ve estetik tam da bu
olsa gerek.
A) 1. ve II.
B) II. ve III.
D) III. ve V.
C) II. ve IV.
E) IV. ve V.
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı26. 1. Normalde türün erkekleri parlak mavi renkte, türün dişi-
leri de daha tekdüze renklere sahipken türün dişilerinin
%30'unun erkeklere benzer şekilde mavi renklerde ol-
duğu gözlemlenmiş.
II. Dahasi erkek sinek kuşlarının bu parlak mavi renkli
dişileri çiftleşmek için daha az tercih ettiği ve bundan
dolayı da bu dişilerin, beslenmeleri için kurulan düze-
neklerin başında daha fazla zaman geçirebildikleri de
araştırmacılar tarafından tespit edilmiş.
III. Current Biology dergisinde yayımlanan bir araştırmaya
göre dişi sinek kuşları, erkek sinek kuşlarının kendi-
lerini rahatsız etmesinin önüne geçmek için evrensel
adaptasyonlar geçirmiş.
IV. Sinek kuşlarının gezegenimizdeki en yüksek metabo-
lizma hızına sahip omurgalı hayvan olduğu düşünüldü-
ğünde besin uğruna böyle bir adaptasyon geçirmeleri
mantıklı görünüyor.
V. Dolayısıyla araştırmacılar, dişi sinek kuşlarının bu par-
lak rengi daha rahat beslenebilmek için geliştirdiği so-
nucuna ulaşmış.
Yukarıdaki cümlelerden anlamlı bir bütün oluşturuldu-
ğunda hangisi baştan üçüncü olur?
A) I
BII
CVIII
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı10.
1. Hava koşulları zaman zaman kuşları zor durum-
da bıraksa da haritalar bozulmuyor.
II. Göç topluluğu arttıkça rota daha da keskinleşiyor.
III. Kilometrelerce yol almalarına rağmen bu zihinsel
haritaları hiç bozulma göstermiyor.
IV. Kuşların göç sırasında zihinlerindeki rotayla hare-
ket ettikleri biliniyor.
V. Kuşların göç sırasında yaşadıkları bir sonraki göç
haritalarında yerlerini alıyor.
Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak
biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü
olur?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
IV
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı23. ---- Bu öykülere tepki duymaları ve bunlardan etkilen-
meleri, onların yaratıcılığını güçlendirir. Bir de sürekli
olarak yazmaları gerekiyor. Gençliğimde çok gezer,
gördüğüm her şeyi en ince ayrıntısına kadar sayfalar-
ca yazardım. Niçin yazardım? Kendimi zora sokmak
için... Kum çuvalını sırtlayıp koşmak gibi. Bu nedenle
genç öykücülerin sürekli yazmaları, yazdıklarını da he-
men beğenmemeleri gerekir.
Bu parçanın başına getirilebilecek en uygun cüm-
le, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bir sanatçı, toplumda okunan bir yazar olmak isti-
yorsa halkın anladığı yapıtlar vermelidir.
B) Genç öykücü adaylarının öncelikle Türk öyküsünü
çok iyi bilmeleri gerekir.
C) Her sanatçının bir olayı ele alışı ve yorumlayışı
farklı olmalı ki özgünlük olsun.
D) Öykücülerin, kendilerini çok etkileyen bir olayı ya
da durumu yazmaları gerekir.
E) Planlı bir öyküde, zaman kavramının önemli bir yeri
vardır, olmalıdır da.
S
7
Lise Türkçe
Paragrafta YapıTu vardır.
Cevap kâğıdının Türkçe Testi için ayrılan kısm
ularını giderme amacıyla üstün ol-
lasma çabasında olan kişi, bunu
hir amaç geliş-
an
an
9-
n
7-
6-
gi
e
a
n
r
<
Ar
2. Türkçenin sadeleştirilmesi içinde
aşırı özleştirmeye gidilmesi dilimiz için zara
muştur ve yaşayan dilden uzağa düşülmüştür. Bir
dil akademimiz bulunmadığı için, dilimize girecek ve
karılacak kelimelerin tespiti ve yeni türetile-
na getirilmesi işi, tamamayla
A
25. Şehir Yaşamı ve Diğer Şeyler adlı eserinde; filizlenen
ağaçların yerini aniden biten binaların aldığını, komşula-
rin birbirlerine dokunamadan şehir hayatından ayrıldıkla-
rını, kentlerin nasıl insansızlaştırıldığını harika bir şekilde
resmediyor J. J. Sempe. Ulaşımdan yerleşime, iş haya-
tından günlük ilişkilere kadar şehirlilerin tümünü ele geçi-
ren yapıyı ustalıkla ele alıyor. Tıka basa dolu bir otobüse
binmek için bekleyen kalabalıkların, yalnızca tesadüfi
karşılaşmalarla birbirleri ile görüşebilen eski dostların,
dokusunu kaybederek sıradanlaşan kentsel mekânla-
rın ve şehir yaşamına dair yitirilen diğer birçok unsurun
çizgilerin diliyle ifade bulduğu eser, kentsel hayata dair
çarpıcı bir etki oluşturuyor.
Bu parçada sözü edilen eserle ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisi söylenebilir?
A) Şehir yaşamının beraberinde getirdiği sorunlara çö-
züm arayan, yediden yetmişe herkesin yararlanabile-
çeği bir yapıttır.
B) Modernizmin kentsel mekânla olan ilişkisinin, şehre
ve şehre ait problemlerin ele alınıp işlendiği ve eleş-
tirel bir üslupla oluşturulmuş yazıların yer aldığı bir
yapıttır.
C) Komşuluk ilişkilerinin aşınmaya başladığı ve mekân
algısının insani ihtiyaçlardan daha önemli görüldüğü
bir kentsel yapının, şehirliyi ve ona ait değerleri nasıl
birer birer tükettiğini nükteli bir dille anlatan yapıttır.
D) Modern mekân algısının, kentler üzerinden değerlen-
dirildiği ve bunu gözümüzde canlandırabilmek adına
kentsel yapıyı oluşturan ögelerin yazının etkin gücü
kullanılarak betimlendiği bir yapıttır.
E) Her geçen gün sayısı giderek artan yapı yığınlarının,
kentleri fiziksel olarak ele geçirmesinin yanı sıra on-
ların kimliğini yok ettiği ve şehri var eden insanların
yaşamını kaotik bir düzene sürüklediği gerçeği ön
planda tutularak oluşturulmuş bir yapıttır.
umlar, yazarlar
meye kalkmış
zünden gramer
eler dilimizi sar-
dil ortaya çıkmış
eştirme hareket
irdan hangisin
dile zarar ver
curum alanınd
yeni sözcük
r dilden tem
tenirken dil
n çok yane
disine ve
en ve ço
takiler ol
Aslında
a koyu,
ok yakın
u biliya
rebilme
jan kat
etmez
utlulu
ek içi
da n
nez t
aral
e kin
cu
Lise Türkçe
Paragrafta YapıAnadolu Selçukluları zamanında Anadolu'da canlı bir
ticaret yaşamı vardı. Ticaretin korunması ve geliştirilme
için devlet eliyle birtakım tedbirler ve uygulamalar hayata
geçirilmişti. Özellikle kervansaraylar, ticari hareketligin
önemli duraklarındandı.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A) Bağlı cümle
B) Eylem cümlesi
C) Birleşik cümle
D) Ad cümlesi
E) Basit cümle
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı31. Geniş bir alna sahip olan Bazarov'un uzun yüzünde,
üst kısmı yassılaşmış ucu sivri bir burun, yeşilimsi iri
gözler, uzun, gür ve koyu sarı saçlarını tamamlayan
kum rengi uzun favoriler vardı.
Bu cümlede, aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Sifat-fil
B Bağlaç
kimli eylem
DLAitlik eki
E) Belirtisiz ad tamlaması
2
34.
Lise Türkçe
Paragrafta Yapıyraç
ettir-
ma-
arşı
tış-
an
k
7
9
29. (1) Kargo şirketlerine kargo teslim edilirken "T.C.
kimlik numarası" ya da ticari gönderiler için "vergi
numarası" girilmelidir. (II) Kargoya verilecek olan
paketin ne olduğu kargo şirketine bildirilmelidir. (III)
Ayrıca kargoyu gönderen kişinin adı soyadı, açık ad-
resi, iletişim numarası; yine alıcınin adı soyadı, açık
adresi ve iletişim numarası yazılmalıdır. (IV) Ürün
teslimatı sırasında alıcı adreste bulunamaz/ise kar-
go en yakın kargo şubesine teslim edilir. (V) Alıcıya
kargonun geldiğine ve adreste bulunamadığına dair
not bırakılır.
Numaralanmış bu cümlelerle ilgili olarak aşağı-
dakilerden hangisi söylenemez?
cümlede, isimden isim yapım eki almış sözcü-
ge yer verilmemiştir.
(B) H. cümlede yüklem, edilgen çatılı fiildir.
C) . cümlede, sadece bir sözcük ismin hâl eklerin-
den birini almıştır.
D) IV. cümlede, birden fazla birleşik yapılı fiile yer
verilmiştir.
EX. cümle, yapısına göre girişik birleşik cümledir.
Diğer Sayfaya Geçiniz>
Lise Türkçe
Paragrafta YapıKim tutabilir ki ateşi elinde karla kaplı Kafkasları düşünerek
ya da hangi insan açlığını bastırabilir gözlerinin önünde bir
şölen canlandırarak ya da nasıl bir hayalperest çırılçıplak
yuvarlanabilir aralık karında yaz sıcağını düşleyerek?
Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış-
tır?
A) Pekiştirilmiş sözcük zarf görevinde kullanılmıştır.
B) İsim tamlamaları kullanılmıştır.
Cum soru sözcükleri adıl görevindedir.
D) Birleşik yapılı sözcükler kullanılmıştır.
E) Bağ-fiil kullanılmıştır.
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı6. Her şeyi, evet her seyi, her şeyi unutabilirsin,
Hatta bütün yazdıklarımı, satır satırını.
Kalırsa da içinde bir derin sızı kalır.
Bu dizelerdeki sözcükler için aşağıda söylenenler-
den hangisi yanlıştır?
A) "Hatta" bağlaçt
B) Özel (kurallı) birleşik fiil kullanılmıştır.
gift
CY Ortaç adlasmis sifat görevindedir.
Zamiri düşmüş isim tamlaması vardır.
E) Şiire, türemiş sözcükler hâkimdir.