Paragrafta Yapı Soruları

7. (1) "Dil nedir?" ya da "Dil nasıl ortaya çıkmıştır?" gibi soruları bizler gibi tüm dil bilimciler de merak etmiştir. (II) Bu konuda tarihî süreç içinde bilim insanları, filozoflar pek çok fikre sahip olmuşlardır.() Tarihe bir göz attığımızda Platon'un dille ilgili görüşünü paylaşmakta fayda vardır. (IV) Çünkü Platon dil için "Özel düşünceleri; sesle, özne ve yüklemler yardımıyla anlaşı- Türk dili labilir bir duruma getirmek.” ifadesini kullanmıştır. araştırmalarının en ünlü ismi Muharrem Ergin'e göre ise dil; insanlar arasında iletişimi sağlayan, doğal bir araç ve canlı bir varlıktır. (VI) Ona göre dilin temelinin ne zaman atıldığı henüz bilinmemektedir. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümle ile başlar? A) II B) III CXIV D) V EXVI

24. . ● Azotlu gübreler, ortaya çıkışlarından bu yana tarımsal üretimi kayda değer ölçüde artırdı ancak bu gübrelerin uygulanması etkili bir sera gazı olan nitröz oksit salı- mina neden oluyor. Gübreler pek çok ülkede rutin ola- rak gereğinden fazla uygulanıyor ve bitkiler tarafından emilmeyen fazladan azot, bir dizi olumsuz sonuca ne- den oluyor. Dahası, gübre üretimi yoğun olarak enerji kullanılan bir süreç olduğu için çok fazla karbondioksit salımına neden oluyor. Dünya Su Değerlendirme Programına göre (World Water Assessment Program) sulama, dünyadaki gıda üretiminin %40'ı için elzem. Sulama sistemleri suyun pompalanması ve dağıtılması için yüksek enerji girdileri gerektiriyor, bu da sulamayı bir karbon salım kaynağı hâline getiriyor. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenebilir? A) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini göster- mektedirler. B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgula- maktadırlar. C) Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele almakta- dırlar. D) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı örnekler sun- maktadırlar. E) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu benzer nedenlerle açıklamaktadırlar. 26

çekmeye 23. Ben tiyatro eleştirmeni değilim. Tiyatrolara yakın yerler de yaşadığım zamanlar olmuştu, uzak yerlerde yaşad ğım da. Hatta tiyatro oyunları üzerine yazılar karalad ğım bile oldu. Bu tiyatro oyunları üzerine karalamalan yaparken tiyatro adina herhangi bir eğitim almadığın için, izlediğim oyunları kendi bildiğim alanlara çalışırım. Alirim o uzaklardaki ya da yakınlardaki oyunu, kendi mahallemde bir daha oynarım. Göçebe ruhumun ve hiç bitmeyecek öğrenciliğimin bir tezahürü olarak benim mahallem; sınırları belli, kendini ötekiler ile tanımlayan bir yer değildir. Mahallelerin sabit karak terine inat, gezgindir biraz ama Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşa ğıdakilerden hangisi getirilmelidir? A kökleri yoktur, uzun süre bir yerde kalıp sadece o yerin yaşantısına tanık olmak istemez. B) bu gezginlik onu öylesine yalnızlaştırdı ki hiçbir f yatro oyunu uğramaz oldu sokaklarına. C) kalabalıklara girmeyi sevmez hep bir kendi hâlineli- ğin peşinde koşar. D) bağlanmayı, biriktirmeyi sevmez hep yeninin ve ta nıdık olmayanın izini sürer. E) içinde barındırdığı, onu besleyen, onun özünü oluş turan bahçeleri de yanında taşır. 24. Y S fi 1 C C r C

4. Her şair; okurun zihninde yeni ufuklar, yeni hayaller açmak ister. Bu, her şairin üstesinden gelebileceği bir iş değildir. Okurun zihninde yeni ufuklar açılmasını sağlayan metafor, şairin kavram atölyesinin olmazsa olmaz enstrümanlarından biridir. Bu üretimi başaramayan şair, okurunu istediği hayal iklimine taşıyamaz. Bu parçadaki altı çizili sözle şair ile ilgili olarak anlatıl- mak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sıra dışı bir anlatıma sahip olması B) Anlatılmak isteneni şekillendirme yetisi C) Söz dağarcığının genişliği D) Hayal dünyasının sınırsızlığı E) Yaşamı kavrama gücü Diğer sayfaya geçiniz.

6. Pil, canlı bir varlık olarak tanımlanır. Şüphesiz bu canlılığın göstergelerinden biri, dilin başka diller- den aldığı sözcüklerdir. Bu sözcüklerde gözlem- lediğimiz önemli bir özellik var: Bu kelimeler, ken- di dillerinde olduğu gibi kalmıyor; söylenişi, yazı- lışı hatta yer yer anlamı değişiyor. Dil bir bakıma onu kendi öz suyunda yıkıyor, kendi rengine bü- ründürüyor; bu şekilde kabul ediyor. Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakiler- den hangisidir? ADilin nasıl tanımlanması gerektiği B) Dilin belli özellikteki sözcükleri aldığı Dilin aldığı sözcükleri kendine uyarladığı Dildeki çeşitli sözcüklerde ortak özellikler gö- rüldüğü E Diller arasında belirgin farklar olmadığı 68-

B Türkçe B B 20. Bir senarist olarak öyküye başlamadan önce, birçok malzeme toplanım. Sonra onlan önem sırasına göre be lirli bir düzen içinde bir araya getiririm. İşte bu, kurgudur. Senaryonun kurgusunu bir peyzaj mimarının titizliği ve prensibiyle düzenlerim. Gülleri ayn bir yere, menek- şeleri ayrı bir yere yerleştiririm. Ayrık otlarını temizler, fazlalıkları kesip atar, eksikleri yerine koyanım. Bunları yaparken bahçe de yavaş yavaş belirmeye başlar. Artık onu süslemeye gelmiştir sira. Bazı bölümleri ışıklandinip öne çıkarır, bazılarını perdelerim. Geçişler arasında bir uyum olmasına dikkat ederim; tipkı yeşilin, mavinin, mo- run, sarının, kırmızının dans ettiği bir tablo gibi. Bu işlem de bittikten sonra senaryo, sahnelenmeye hazırdır artık. Bu parçada senarist aşağıdakilerin hangisinden söz met (3 etmektedir? A) Senaryolarını niçin yazdığından B) Senaryolarında neleri yazdığından C) Senaryolarını nasıl oluşturduğundan D) Senaryolarda olması gerekenlerden E) Senaryolarının taşıdığı özelliklerden

$ 4. Her şeyi söylemiş, konuşacak hiçbir şeyi kalmamış olanların suskunluğu ne kadar acı ve korkunçtur. N Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? Olumsuz isim cümlesidir. B) Oznesi bir söz öbeğinden oluşmuştur. C) Belgisiz sıfatlara yer verilmiştir. DTamlayanı adlaşmış sifat olan bir isim tamlaması kulla- mıştır. EX Bir sözcükte birden fazla ses olayı vardır.

3. 20600 $ Paragrafa Cümle Ekleme (1) Kulak; dış, orta ve iç kulak diye üç kısımdan oluşmaktadır. (II) İç kulakta salyangozun içinde vücutta dengeyi sağlayan bir Sivi bulunmaktadır. (III) Yolculuk hâlinde, salyangozun içinde olan ve dengeyi sağlayan bu sıvı çalkalanır ve beyne, sinirler yoluyla, hareket hâlinde olduğumuza dair sinyaller gider ama yolculuk sırasında bir yere bakılıyorsa, kitap okunuyorsa ya da başka bir şeyle ilgileniliyorsa gözlerden beyine hareket hâlinde olunmadığı sinyali gitmektedir. (IV) Burada iç kulaktan beyne giden sinyal ile gözlerden beyne giden sinyal arasında büyük bir zıtlık yaşanmaktadır. (V) Beyne giden bu iki sinyal arasın- daki fark, yolculuk sırasında mide bulantısının nedenini oluş- turmaktadır. CLIT Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine "Gidilen mesafenin, uzun veya kısa oluşuna bakılmaksızın gerçekle- şen mide bulantısının nedeni, kulak ve gözün farklı algıların- dan kaynaklanmaktadır." cümlesi getirilirse parçanın anlam bütünlüğü bozulmaz? B) IL D) IV E) V

21. Bu yılki Nobel Edebiyat Ödülü beklenenin aksine bir şarkıcıya verildi. Aklıma hemen Prudhomme geldi. Prudhomme, Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan ilk isim. Fransız şair ve deneme yazarı. Adını hatırlayan var mı? Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? ANÜnlü düşmesine uğramış sözcük BAdlaşmış sifat - fiil C) Sifatla nitelenmiş zincirleme isim tamlaması Birleşik sifat Hem yapım hem çekim eki almış sözcük

ni T. r cinemins and 20. Efsaneler denizindeydiler ve gittikleri yerlere kendi efsa- nelerini de götüreceklerini henüz bilmiyorlardı. Midilli'den görülebilen ufuklar dört kardeşin en büyüğüne göz kırpıp duruyor, köpüklü bağrını göstererek ötelere, daha ötelere çağırıyordu. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur? A) Ünsüz değişimi C) Ünsüz benzeşmesi obnimipid soigey piming edirls (1) at led E) Hece düşmesi BÜnlü daralması Bo D) Sessiz türemesi 800 h M (0 15 TYT DENEME SET

2² 7. (1) Geleneksel çizgide ilerleyen Türk sanatı; 18. yüzyıldan itibaren belirginleşmeye başlayan Batılılaşma hareketlerinin sonucunda, bir sonraki yüzyılda Batı sanatının seyrine girmiştir. (II) Böylece günümüze değin uzanan ve çağdaş Türk sanatı olarak. isimlendirilen süreç ortaya çıkmıştır. (III) Osmanlı Devleti'ndeki Batılılaşma hareketi, bilindiği gibi toplumun içinden değil, devletin yönetici kadrolarının özendirmesi sonucu yukarıdan gelmiştir. (IV) Askerî okullara eğitici amaçla resim dersleri konmuş ve bu okullardan mezun sanatçılar yurt dışına eğitime gönderilmiştir. (V) Ayrıca 1882'de Sanayi-i Nefise Mektebi kurulmuş ve müdürlüğüne Osman Hamdi Bey getirilmiştir. (VI) 27 yıl süren Osman Hamdi Bey yönetiminde, okuldaki eğitimin Batılı ölçülere göre geliştirilmesi üzerinde durulmuş, 1910 ve daha sonraki yıllarda Türk sanatını olumlu etkileyecek önemli gelişmeler sağlanmıştır. Bu parçadan iki ayrı paragraf oluşturulmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyle başlar? A) II B) III + C) IV D) V E) VI

öneminin yıkıcı et- ybetmeden geliş- kleşen "evde kal sel mesafeleri ar- şoku atlattıktan sanların ülkeler nedeniyle sert anda görülme- bir ivme ile art- e veri akışında Veri bağlantı- ibi markalar- retin payının apmakta ol- eler ve mar- aktadır. altarak on- maktadır. cılık alan- ayırmış- ileceği han- e ll A 35-36. soruları aşağıdaki parçaya gore cevaplayınız. e çöküş yılları olan 70'ler, (1) Türk sineması için zirveye çıkış ve Yılmaz Güney'in gölgesi altında yaşanır. (1) Ilk yarının klasik köy gerçekçiliğiyle, son yarının siyasal filmleri bir yerde bu luşur. (III) 80'lerde de yine siyasal tavırlı gerçekçi filmler be- yaz perdeye hâkim olur. (IV) 80'li yıllar, görkemli birey port- izini süren komediler ya da nostaljik yapımların ön plana çık- relerinin yanı sıra Atıf Yılmaz'ın 60'lardaki kasaba filmlerinin tığı ciddi bir çeşitlilik dönemidir. (V) 90'ların ilk yarısı Türk si- nemasında duraklamanın yaşandığı, ikinci yarısı ise yeniden yükselişin müjdelendiği dönemlerdir. (VI) 2000'ler ise sine- mamızın büyük bir ivmeyle geliştiği, çeşitlendiği, birçok ye- ni yönetmen ve oyuncunun başarılı işlere imza atarak beyaz perdeyi daha çok sevilir kıldığı yıllardır. 35. Bu parçadan Türk sineması ile ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi çıkarılabilir? tir. higehed nissene A) Farklı dönemlerde, farklı temalar öne çıkmıştır. BP Eski görkemli günlerine dönmekte zorlanmıştır. edinmeyi yetersiz C) Yönetmen sayısı bakımından oldukça fakirdir. L de liste D) Teknolojik yeniliklere uyum sağlamakta gecikmiştir. 36. Bu parçadaki esinemasınd nove E) Başlangıçtah itibaren istikrarlı bir gelişim çizgisi izlemiş- ugas ayaho unugur usiqung leveoa ihst 16 abrheloveo jbnost ranhelobise Jebbie ebainid ainunua pad nulud soothnel web en numaralanm TEMEL 37-38. so Bu yaza delerini fa nonslı olma le, son alınabi bir dil rin şair öyküle anlatır öykür neyse cak yi miyor mak 37. Bu den A) B) D) E)

14. En basit toplumdan en gelişmiş topluma kadar insanların oluşturdukları tüm insan topluluklarında kültür olarak ta- nımlanan ortak bir olgu mevcuttur. ANTRENÖR YAYINLARI Bu cümleyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru de- ğildir? A Yapı bakımından bileşiktir. BY Olumlu bir isim cümlesidir. LYükleminde çatı özelliği aranmaz. D) Özne ve yüklemden oluşmuştur. EX Ek eylem kullanılmıştır. ANTRENOR YAYINLARI

A A Türkçe 0. 1. Yaptığı gözlemler sonucunda dikkatini çeken ilk hu- sus gök cisimlerinin yeryüzüne benzer nitelikler taşı- ması oldu. II. Teleskobun, geleneksel bilgileri değiştireceğini anla- yan Galileo, bütün zamanını teleskopların büyütme gücünü geliştirmek için ayırdı. III. Bu işte ustalaşan ve gittikçe daha güçlü teleskoplar yapabilen Galileo gökyüzünü daha da dikkatli ve sis- temli bir şekilde gözlemlemeye başladı. IV. Gerçekten de özellikle Ay'da tepeler, dağlar, vadiler ve kraterler vardı ve bunlar Dünya'dakinden farksız- dı. V. Gökyüzünün sistemli bir biçimde teleskopla gözlem- lenmesi, astronomi tarihinde yeni bir gelişme evresi- nin başlangıcı olmuştu. Yukarıda numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur? AYI B) II C) III D) IV E) V

sahip utlarda oya'nın tişmeye Stirilmiştir. dığı dine ve yılda Asya, gerek m maddeleri kilerin n, pazar e a esine bir yere ğil, ğun unda ir. ir. ani Türkçe 28, Bir hukuk mezunu olarak Çelik Gülersoy'un Istanbul için yaptıkları pek çok insana ilginç gelebilir. Çelik Gülersoy bir mimar ya da restoratör değildi. Tahsilini de sanat tarihi üzerine yapmamıştı. İlhamını İstanbul'dan almış, hayal etmiş ve âşık olduğu şehir için hiç durmadan çalışıp üretmiştir. Bir şehrin ancak kendine özgü değerlerinin korunup yaşatılmasıyla var olabileceği bilinciyle, İstanbul'a sahip çıkmaya çalışmıştır. Bu kadim şehrin tüm güzellikleriyle herkese, hem de hiçbir karşılık beklemeden kollarını açtığını ve tek bir şey istediğini bilir: Sevilmek! İstanbul sevilmek ister. Geleneksel Türk mimarisinin Soğukçeşme Sokağı'ndaki örnekleri olan evlerin restorasyonu çalışması. II. Büyükada'daki Fabiato Köşkü'nün onarılarak Büyükada Kültür Evi adıyla hizmete açılması. H. Modern mimari anlayışıyla inşa edilen çeşitli alışveriş merkezleri. Parçaya göre numaralanmış çalışmalardan hangileri Çelik Gülersoy'a ait olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) I ve II E) I, II ve III TYT - 2 29. Filoloji, düny olan 4000'de kökenini ve Filoloji ile u üst düzeyd bilimsel ça olmaları g sıra hede çalışmala iletişim h bağlantı olmalıdı Bu par hangis A Me im BB Ö CYA D)

a- in oldukça başarılı örnekler vermişlerdir D) Hastalığın oluşturduğu sanntar zaman içinde bir anlatım tarzının doğmasını sağlamıştır E) Edebi metinle hastalığı anlatan bir düz yazı metni işte burada ayrılmaktadır 7. Şür, öykü gibi küçük formlu edebî metinlerin yer alabildiği dergi ve gazete gibi süreli yayınların da birer edebî düz- lem olabileceğini dikkatte tutarak söylenebilir ki genelde edebiyat sanatı kapsamında vücut bulmuş bütün eserler, kitap denilen bir nesnenin içine saklanmıştır. Bir başka deyişle, edebiyat sanatında eser ve onun içinde konum- landığı nesne olan kitap arasında nitelikçe hiçbir ilişki yoktur. ----. Bu nesnenin içindeki eserle tek bağıntısı, dış ve iç kapağında bulunan yazarın adı ve metnin başlığıyla sınırlıdır. Eserle gerçek anlamda ilk temas, kurmaca içeri- ğin ilk cümlesiyle başlar. Şunu da belirtmek gerekir ki bu temas ancak onun son cümlesini okuyunca bir anlaşılmaya zemin hazırlayabilir. Nitekim Jean-Paul Sartre'in sözleriyle romanda "yan yana uzatılmış duran yüz bin sözcük birer birer okunsa bile, yapıtın anlamı" oluşamaz. Çünkü anlam sözcüklerin toplamı değildir; anlam, ancak onların örgüsel bütünluğu ile ortaya çıkabilir. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Okuyucu, bir romanı eline aldığında aslında onu değil nesnesi olan kitaba dokunmuş olur B) Her kitap yeni bir mesaj getirir ve yazar bu yönüyle güç- lü bir mesaj vericidir. C) Zamanla basılı kitapların eski önemini kaybettiği ve dış kapağının bir öneminin kalmadığı görülür D) Geçmişte kitap ciltlemenin de bir uzmanlık alanı olduğu görülmektedir E) Bir kitabın gerçek başarısı kitap okunup bittiğinde oku- yucusunda oluşturduğu değişimdedir DENEME -dükkânı-