Paragrafta Yapı Soruları

PARAGRAF TAMAMLAMA Gülühen şeyler toplumdan topluma değişir. Türk kültürün- de, derin bir mizah anlayışı vardır. Ortaoyunu ve tuuatta bu en ileri şekilde görülmektedir. Fıkralarımızda da bir incelik ve mizah vardır. Her gün Karadenizlilere, özellikle Temele mal edilen bir sürü fıkra üretilmektedir. Nasrettin Hoca, Keloğlan ve Incili Çavuş fıkralarımız vardır. Türk kuturu, mizah yönü güçlü olan bir kültürdür. Nasrettin Hoca'nın "Parayı veren duduğu çalarl", "Bire komşular hırsızın hiç mi günahı yok?" sözündeki incelik çok üst düzeydedir. Bu geçmişten hareketle Türk tiyatrosunda jest ve mimiklere oluşturulan tarzın dikkat çektiği görülür. Batı tiyatrosunda senaryo ön plandadır. Türk tiyatrosunda ise oyuncu on plandadır. Ortaoyunu ve kukla gibi Türk tiyatroları sanatçı- nin yaratıcılığını gerektirdiğinden önceden yazılmış senar- yo yoktur. Bu yüzden C Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıda- kilerden hangisi getirilmelidir? A) bugüne kadar ilgi çekici oyunlar yazmak ve oynamak için sanatçılar yetiştirilmiştir B) televizyonlarda en çok güldürü programlarının izlenme- sirkayda değer olarak görülmelidir Cmizahın oyunlarda işlenmesinin tarihi çok eskilere kadar gotürülebilir D) günümüzde televizyon ve tiyatrolarda, en fazla ilgi çe- ken oyunlar, sanatçının ön planda olduğu oyunlardır E) metinsiz tiyatrolarda ağızdan kaçan istenmeyen sözlerin olmasmizleyicileri olumsuz etkileyebilmektedir 5. Elektronik yayıncılığın basılı ortama göre en büyük gücü şüphesiz güncellenebilirliğidir. Değişen gündemin akışına bağlı olarak anında yenilenen haberlerin elektronik cihaz- ploktronik kağıt teknolojisinin rek lar arno putnan 6.

dağılıp yaygınlaştığını düşündürmektedir. IV- V Bu parçadaki numaralapmış sözcüklerden hangisinde birden fazla ses olayı gerçekleş- miştir? A) I Caily B) II C) III D) IV E) V 35. Müzisyen, size uzaydaki ritimlerin bütün şarkıları- ni söyleyebilir ama size ritmi yakalayan kulağı ve yankılanan sesi veremez. Bu cümlenin değerlendirilmesine ilişkin aşağı- daki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Tamlayanı ve tamlananı sıfat tamlaması olan belirtili isim tamlaması vardır. B) "veremez" sözcüğü basit zamanlı, birleşik ya- pili bir fiildir. C) Çekimli fiillerin her ikisi de geniş zaman kipiyle çekimlenmiştir. D) "şarkılarını" kelimesi çoğul, iyelik, hâl ekini si- rasıyla almıştır. E Belgisiz zamire ve ilgi zamirine yer verilmiştir.

C) "geçmişi", "geleceği" sözleri tamlayanı düş- müş isim tamlamasıdır. D) "her", "bütün" sözcükleri, belgisiz sıfattır. E) "düşüncenizde", "ölçmeniz", "anılarla", "gele- ceği", "kucaklasın" sözcükleri hem yapım hem çekim eki almış sözcüklerdir. 31 Gökyüzünde yalnız gezen yıldızlar Yeryüzünde sizin kadar yalnızım Bir yalnızlık şarkısı söyler sazım Ben yalnızım, ben yalnızım, yalnızım Bu şarkı sözünde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Fiilimsiyi niteleyen durum zarfı B) Ek eylemin geniş zaman kipini alan adlaşmış sifat Sifat tamlamasının kaynaşmasıyla oluşmuş birleşik yapılı isim D) Belgisiz sifatla belirtilen belirtisiz isim tamla- ber masi E) Edat ve çekimli eylem

Ülke olarak milli takımlarımıza takma ad koymayı çok sevdiğimiz bir gerçek. Bizim Çocuklar, On İki Dev Adam, Potanın Perileri... Kadın milli voleybol takımımızın takma adı da Filenin Sultanları. Peki, Filenin Sultanları tarihe geçen ne gibi başarılara sahip? Bu sorunun cevabı sizi şaşırtabilir. Kadın voleybol takımımızın en iyi derecesi Avrupa ikinciliği. Filenin Sultanları iki kez Avrupa ikincisi olmuştur. liki 2003'te gelen ikincilikte finalde Polonya'ya kaybetmemize rağmen milli takım büyük takdir toplamıştı. Tabii o dönemler Türkler sporda çok başarılıydı. Futbol milli takımımızın başarısı, UEFA ve Süper Kupa'nın ülkemize gelmesi derken Filenin Sultanları da bu furyaya katılmıştı. Son olarak da 2019'da finale çıkmayı başaran milli takımımız Sırbistan'a mağlup olmuştu. Bu yıl ise Dünya Kupası'nda Filenin Sultanları beklenen başarıyı gösteremedi ama onlar gönüllerde her zaman şampiyon. Bu parçada Filenin Sultanları ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir? A) Katıldığı en son turnuvada daha önceki Avrupa başarılarının gerisinde kalsa da sevildiğine B) Elde ettikleri başarıda ülkemizin diğer branşlarda aldığı neticelerin payının bulunduğuna C) 2003 ve 2019 yıllarında Avrupa'da elde ettiği sonuçların otoritelerce yetersiz görüldüğüne D) Kendilerine verilen ismin kazandığı şampiyonluklarla doğrudan bağlantılı olduğuna E) Geleneklerimizde var olan spor takımlarına isim verme alışkanlığının son örneği olduğuna

27. Bursa'ya yerleşim amacıyla gelenler, çoğunluk- la kendi dışındaki bölgeleri tercih etmiştir. Bursa Ovası'nın güneyindeki Uludağ'ın yamaçları ve etekleri, doğasının güzelliği ile en çok rağbet edi- len bölgelerin başında geliyor. Uludağ'dan yaz kış sürekli akan berrak sular nedeniyle buralar tarıma da son derece elverişlidir. Havası da çok temiz olan bu yamaç ve eteklerin, insanları kendine çe- ken bir başka özelliği de sakinliği. Bu parçada Bursa ile ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisine değinilmemistir? A) Uludağ'ın farklı bölgelerine yerleşildiğine B) Geçimin genel olarak tarımla sağlandığına CUludağ'da her mevsim suyun duru aktığına D) Sehrin dışındaki yerleşkelerin iskân edinildiğine EX Uludağ'ın doğal güzellikleri olduğuna

22 (0) Mahdum Kulu'nun yapıtları, XVIII. yüzyıl Türk- menlerinin tarihini, ekonomisini, ahlak anlayışını, eğitimini, toplumsal sorunlarını içine almaktadır. ((1)) Sanatçı, şiirlerini bütün Türkmenlerin anlaya- cağı bir üslupla kaleme almıştır. (III) Dili, yabancı kelimelerden arındırmıştır. (V) Bundan ötürü ya- pitları, Türkmenler tarafından zevkle okunmuştur. (V) Şiirleri ezberlenmiş ve şölenlerde dile getiril- miştir. (VI) Bu durum, sanatçının Türkmenler ara- sında ölümsüz olmasına katkı sağlamıştır. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II B) III C) IV D) V E) VI

Siir, dil kapsamında şekillenir ve var olur. Evet, şiir bir dildir. (M) Ancak günlük dilden farklı, yoğunlaştırılmış bir dildir. (IV) Bu durum şii- rin nesnel gerçekliğin üstünde olan dilin de üstün- de bir dil olduğunu gösterir. (V) Her dilin kendine özgü kuralları vardır ve bu kurallar onu kullanan toplumlar tarafından belirlenir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden han- gisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V

17. Aşağıdaki cümlelerle ilgili parantez ( ) içinde verilen açıklamalardan hangisi yanlıştır? A) Edebi eseri; çeşitli inceleme metotlarıyla tah- lil etmek, görünmeyen yüzünü ve katmanlarını gözler önüne sermek mümkündür. (Farklı türde sifatlar kullanılmıştır.) B) İnsan, fizyolojik anlamda nasıl gelişiyorsa ruh- sal anlamda da belli bir gelişme potansiyeli içinde gelişimini sürdürür. (İsim tamlaması kul- lanılmıştır.) Ülke dısına giden gençlerin ve kadınla- rin çoğu, bir süre yabancı ülkelerde kaldıktan sonra memleketlerine döndüler. (Öge sıralanışı "özne, zarf tümleci, yer tamlayıcısı ve yüklem" şeklindedir.) Hayattan dersler almak, aynı hataları tekrar- lamamak; kişiyi hem daha mutlu kar hem de kişinin geleceğe umutla bakmasını sağlar. (Bir- den fazla fiilimsi kullanılmıştır.) E) Okuryazar olmayanların oranının Türkiye ge- nelinde 8,5 olduğu, okuryazarların büyük kıs- minin kitap okuma uğraşı içerisinde olmadığı bilinmektedir. (Fiilden isim yapım eki alan söz- cük vardır.) 19.

16. Insanlar, hayvanları evcilleştirdikten sonra yükle- rini ilkin hayvanın sırtına sonra da hayvanların iki. yanından arkaya doğru uzatılan iki sınığın üstüne koyarak taşırlardı Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi yanlıştır? A Belirtili isim tamlaması kullanılmıştır. BY Edat kullanılmıştır. Birleşik yapılı, kurallı, fiil cümlesidir. DY Farklı türde fiilimsiler kullanılmıştır. E) stek kipiyle çekimlenmiş sözcük kullanılmıştır.

13. Spekülatif eserleriyle tanınan Isaac Asimov'un aynı anda üç proje üzerinde çalıştığı, her biri için aynı yazı makineleri kullandığı, birinden öbürüne tekerlekli koltukla gittiği bilinir. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisine yer ve- rilmemiştir? A) Belgisiz sifata BY Dönüşlülük zamirine C) Vasıta durum ekine D) Edilgen eyleme E) Asıl sayı sifatina

11 7. ovimin A cinsimo9.1.2 6 (1) Erzurum'un Oltu ilçesi ve çevresinde çıkarılan Oltu taşı, çok değerli bir madendir. (II) Bu taş işlenerek tes- pihte, kolyede, yüzükte ve süs eşyalarında kullanılır. (III) En büyük özelliği siyah, parlak olmasıdır; bu yönüy- le diğer taşlardan ayrılır. (IV) Oltu taşıyla işlenmiş takılar kullanıldıkça parlaklaşır; ayrıca takıların rengi, bulunu- lan ortamın rengine uyum sağlar. (V) Erzurum kehriba- rı da denilen bu taş, bir zamanlar nazar boncuğunda kullanılmasına rağmen bugün sadece süs eşyalarında kullanılmaktadır. (0 Oltu taşını konu alan bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangi- si yanlıştır? A) cümlede, bulunduğu yöreyle ilgili bilgi verilmekte- dir. wors B) II. cümlede, bazı kullanım alanları sıralanmaktadır. C) III. cümlede belirleyici niteliğinin ne olduğu açıklan- maktadır. DN. D) IV. cümlede, zamana bağlı olarak yapısında ortaya çıkan olumsuzluk anlatılmaktadır. E) V. cümlede, kendisiyle ilgili bir adlandırmadan ve günümüzde ne işe yaradığından söz edilmektedir.

Sizden, okuduğunuz Kuyucaklı Yusuf romanından alınmış bölümden hareketle yazarın bakış açısını ve anla Bir Roman Kesitinin Bakış Açısını ve Anlatıcısını Değiştirme tıcısını değiştirmeniz istenmektedir. inceleyiniz. Yazdığınız metinde, olaylar birbirleriyle bağlantılı olmalıdır. Metnin içindeki cümleler, bir zincirin hal- Öncelikle romandan verilen bölümü iyi okuyunuz. Kullanılan zaman, yer, kişi ve olay gibi unsurları dikkatle kaları gibi mantıksal sıra içinde birbirine bağlıdır. Siz de cümleler arasında sağlam bir anlam ilişkisi kurmalısınız. "1903 senesi sonbaharında ve yağmurlu bir gecede Aydın'ın Nazilli kazasına yakın Kuyucak köyünü eş- kıyalar bastılar ve bir karı kocayı öldürdüler. Kaza kaymakamı Salâhattin Bey, Müddeiumumî ile Doktor'u yanına alarak ertesi günü tahkikata bizzat gitti. Candarma kumandanı izinli olduğu için yanlarında bir başçavuş ve üç candarma neferi vardı." Siyah kuzu derisi kalpaklarından (ve doktorun fesinden) renkli yağmur suları süzülüyor, şakaklarında garip şekiller çizdikten sonra çenelerinin altında birleşerek göğüslerine damlıyordu. Yolun iki tarafındaki ıslak söğüt ve hayıt ağaçlarına düşen yağmur damlaları hafif, melankolik bir tıpırtı çıkarıyor, atların kumlu yolda intizamsız izler bırakan ayakları gıcırtılı ve ezik sesler veriyordu. B.Yazma Uygulamaları Defterinize Kuyucaklı Yusuf adlı romandan verilen yukarıdaki bölüm doğrultusunda yazarın bakış açısını ve anlatıcıyı değiştirerek bir metin yazınız.

16. (1) Avatar: Suyun Yolu filminin ilk sahnelerindeki aile saadeti kısımlarını izlerken ortaya çıkan görüntüler izleyiciye her ne kadar eşsiz bir deneyim sunsa da "Yenilik dedikleri bu muy- muş?" diye istemsiz bir soruyla karşı karşıya kalıyorsunuz. (II) Fakat tüm bu düşünceler, su altı sahneleriyle yok olup gi- diyor. (III) Her kare, bizlere bir öncekinden daha büyülü ve nefes kesici anlar yaşatıyor ve Cameron'in neyi iyi yaptığını bir kez daha gösteriyor. (IV) Karakterlerin duygu durumlarını yansıtma biçiminin bu filmde ilkine nazaran daha iyi bir şekil- de yansıtıldığını söyleyebilirim. (V) Örneğin Kate Winslet'in hayat verdiği Ronal karakterinin mimikleri, kendini diğer ka- rakterlere göre daha net şekilde belli ediyordu. (VI) Özellikle bazı noktalarda üstten bakışı, yer yer dugusal oluşu ve bazı sahnelerdeki tripli hâllerine dikkat çekmek isterim. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? AXTI B) III IV doğrusun dur UNIV D) EVY

gitmişti ime, tam da ve kendi de- vecen sesin x misafiri ol- orsan itiba- cek kadar ceğin tek aşamaya mudur. bulutlar arasın- 277 P E S 2. . Divanü Lugâti't-Türk Kisgari Mahmud Kaşgarlı Mahmut'un 1072-1074 yılları arasında kaleme aldığı Divanü Lügati't-Türk adlı eser, Türkçenin en eski sözlüğüdür. Divanü Lügati't-Türk'te yazar, Araplara Türkçeyi öğret- meyi amaçlamış; 7500 Türkçe kelimeyi kapsayan bu kitapta kelimeler, şiir ve sav örnekleri verilerek açıklan- mıştır. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca en doğru biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A) Türkçenin en eski sözlüğü olan ve Kaşgarlı Mahmut tarafından 1072-1074 yılları arasında derlenen Divanü Lügatit-Türk adlı sözlük Türkçe-Arapça bir sözlük olup 7500 kelimenin şiirlerde ve savlarda geçen örneklerini içermektedir. B) 7500 Türkçe kelimenin şiir ve sav örnekleriyle açık- lamasının yapıldığı Divanü Lügati't-Türk adlı eser, Türkçenin ilk sözlüğü olup 1072-1074 yılları arasında Kaşgarlı Mahmut tarafından Araplara Türkçeyi öğret- mek için yazılmıştır. C) Türkçenin ilk sözlüğünü 1072-1074 yılları arasında Türklere Arapçayı öğretmek amacıyla yazan Kaşgarlı Mahmut, 7500 kelimeyi şiir ve sav örnekleri vererek açıklamıştır. D) Türkçeden Arapçaya 7500 kelimelik bir sözlük olan Divanü Lügati't-Türk'ün yazarı Kaşgarlı Mahmut, bu ilk sözlüğümüzün kelimelerini açıklamak amacıyla şiirler ve savlar yazmış ve Araplara Türkçeyi öğretmek iste- miştir. E) 7500 tane şiir ve savla açıklanan Türkçe kelimelerin Arapça karşılığını veren ve Araplara Türkçeyi öğretmek için 1072-1074'te Divanü Lügati't-Türk adlı eseri yazan Kaşgarlı Mahmut, bu alandaki ilk örneği vermiştir. ▶▶▶▶▶ PES Paragraf Soru Bankası

2. Aşağıdakilerin hangisinde yardımcı fiil kullanıl mıştır? A) Köroğlu usulca iner dağlardan Mertlik gider pusu gelir sinsi sinsi B) Yıkılmış dilberin mamur illeri Susmuş bülbül söylemiyor dilleri C) Her sabah naz ile gelip geçersin Hiç de saklamazsın özünü benden D) Sümbüller perişan, güller kan ağlar Şeyda bülbül terk etti bu bağı E) Salına salına gelen sevdiğim Söyle narin ellim kimin yârisin

3. Bunun çok çeşitli yolları var tabii ki. Eski bir yazar mı, yeni bir yazar mı, bu bile çok önemli. Yeni yazarlar için konuşmak gerekirse bu zamana kadar bir sürü dosya geldi yayınevi- ne. Ben yayınevindeki arkadaşlara hep bu dosyaların çok iyi okunması gerektiğini söyledim. Bir tane Kafka'yı kaçırırsak bunun günahıyla yaşayamayız, dedim. İyi de bakıldı ama korkarım ki ne bir Kafka çıktı ne de iyi bir şey o dosyalar arasından. Yazan birilerinin metinlerini, onlar beni aramadan görmem daha heyecanlı. Bunlar her zaman edebî metinler olmak zorunda değil. İnsanın ne yazdığını, niye yazdığını, ne- den bunu bir kitap olarak görmek istediğini bilmek gerekiyor. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık ola- rak söylenmiş olabilir? A) Bir yazar adayı eserini yayımlatmak için hangi yolları iz- lemelidir? B) Yayınevine gönderilen dosyalar hakkında ne düşünü- yorsunuz? C) Bir kitabın yayımlanma süreci nasıl gelişiyor? D) Yayınevine gelen dosyaların hepsini titizlikle inceliyor musunuz? E) Yazarlığa ilk adımını atanlara tavsiyeleriniz nelerdir?