Paragrafta Yapı Soruları

SCENCISCOVA eleştirisi, yapıtı ve izleyici arasında bir köprü işlevi görür. (IV) Sinemanın ve film eleştirisinin ente- lektüel alandaki önemli yerine ve sinema kitapların- daki artışa rağmen ülkemizde film eleştirisi ile ilgili kaynak sayısı oldukça azdır. (V) Üstlendiği bu işlevin sonucunda film eleştirisinin ve sinemanın gelişimi âde- ta iç içe geçmiş, birbirlerinden etkilenerek gelişmeye devam etmiştir. THVLIEG Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I B) II C) III 19. (1) Uykuyla ilişkili bacak krampları genellikle bacaklar- da ortaya çıkan ağrılı kas kasılmalarıdır. (II) Kısa süren ve çoğunlukla tek taraflı olan bu kramplar sırasında ayağın dorsifleksiyonu, atağın bitmesini çabuklaştıra- bilir. (III) Sağlıklı erişkinlerde görülme sıklığı %16'dır. (IV) Uyku ile ilişkili Bruksizm, uykuda çeneyi kapatan kaslarda fazik ya da tonik aktivite artışına bağlı olarak dişlerin birbirine sürtünmesi veya artmış oranda çene sıkma ile karakterize stereotipik bir hareket bozukluğu- dur. (V) Başlıca klinik belirti ve bulgular, diş gıcırdatma sesi ya da diş sıkma, dişlerde hassasiyet, yorgunluk, temporal baş ağrısı, zamanla dişler ve temporamandi- bular eklemde şekil bozuklukları ve kas hipertrofisidir. (VI) Erişkinlerde % 8 oranında görüldüğü ve yaşla sık- lığının azaldığı tahmin edilmektedir. (0) IV ona scab E) V Max Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II B) III IV D) VE) VI

byta Bling ne C kin ulaşabiliyor. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle bir paragraf oluş- turulursa hangisi bu paragrafın ikinci cümlesi olur? A) V. B) IV. C) III. E) I. D) II. 11. I. Üniforma diyorum çünkü o zamanlar demir yolcu elbi- seleri tam bir üniforma idi. II. Onların üniformalarına heveslenir, bazen dönüp dő- nüp bakardım arkalarından III. Şapkaları, subay şapkalarından neredeyse farksızdı. IV. Lacivert ceketlerinin iki yakasında duran kırmızı kadife üzerine takılan sarı metal yıldızlar, askerlerin apoletli omuzlarından daha güzeldi benim için. nung V. Evimiz, istasyon yoluna yakın olduğundan sürekli ola- rak işe giden demir yolculara rastlardım. AI1-1-IV-III-V V-U-I-III-IV Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle bir paragraf oluş- turulursa sıralama aşağıdakilerden hangisi olmalıdır? edere! EXT-1 1-1-III-V-IV 8 i L BV-IV-II-1 - ||| DYTV-V-II-III-I S A A M A L 9

2 16. (I) Yaşamayı öğretmek için ilk önce kendimiz yaşa- mayı öğrenmeli, sevmeliyiz, diye başlıyorsun son mektubuna. (II) Çevremizde, bize yaşamı sevdire- cek nice durumlarla karşılaşıyor; onun güzelliklerini sezdirecek nice olaylar yaşıyoruz. (III) Olaylara ve insanlara bakmayı öğrendikçe yaşamı da daha iyi anlayacağımızı düşünüyorum. (IV) Geçen hafta, öğ- rencilerimle bir kır gezisine çıktık. (V) İki kilometre ya yürüdük ya yürümedik ama bu yol boyu öyle değişik, öyle güzel şeyler gördüm ki ilk kez, yaşadığım gü- zelliklerin ayrımına vardım. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede edat kullanılmıştır. B) II. cümle yüklemine göre fiil cümlesidir. C) III. cümlede birden çok türemiş sözcük kullanıl- mıştır. D) IV. cümle yapıca basit cümledir. E) V. cümlede ünlü düşmesine uğramış sözcük vardır.

aki diğer . Ömrü- münden erlerinde en daha erliğine r. çıkar. etmek arida- S A R M A L G i L DENEME-14 25. Yazar adayı genç, bir edebiyat dergisinde eleştiri ve ince- leme yazısı yazmak niyetindedir. Bir romanla ilgili şu cüm- Al leleri yazar: "Nermin Yıldırım; Ev romanında bizleri uzun bir yürüyüşe çıkararak kendini evinde hissedemeyenlerin, evinden zorla koparılanların dünyasına, hiçbir yere sığamadığı hâlde evine dönemeyenlerin ruhsal yolculuğuna ortak ediyor." Dergi editörünün tavsiyesi: "----." 31 DE Editörün bu tavsiyesinden sonra yazar adayı genç, yazdık- larını şöyle değiştirir: y52 deri uzu "Nermin Yıldırım; Ev romanında bizleri uzun bir yürüyüşe çıkarıyor. Kendini evinde hissedemeyenlerin, evinden zorla koparılanların, hiçbir yere sığamadığı hâlde evine döneme- yenlerin ruhsal yolculuğunu yer yer yalın, yer yer imgeli ve çağrışımlı cümlelerle dile getiriyor." LO BISTO cinsistemun Bu parçadan hareketle yazar adayı gence verilen tavsiye aşağıdakilerden hangisi olabilir? hev 1 (0. A) Bir esere yönelik eleştiriler yalnızca övgü yahut sövgü- den ibaret ise bu eleştirilerin okuyucuya yol göstermesi hayalden ibarettir B) Okuyucunun romana ilgisini çekmek istiyorsan salt ne anlattığına yani konuya değinmek yerine onun biçemine de değinmen gerekir C) İyi bir eleştirmen olmak için okuduğun romanı masaya yatırdığını eserden yaptığın alıntılarla göstermelisin D) Okuduğu romandan etkilendiği hâlde o romanın eleştiri- sini yaparken yansız kalabilen kişilerin eleştirmenlik ku- maşı sağlamdır E) Bir eserin yapısal unsurlarını irdeleyip içeriğine yönelik bilgileri okuyucuya bırakmak, okuma zevkinin yok olma- sını önler, merakı canlı tutar

24. Bilmem dikkat ettiniz mi? Etmediyseniz bundan sonra edin. Yürümeye başladığınız anda istemsizce kollarınızı bacaklarınıza zıt olacak biçimde sallamaya başlarsınız. Kollarınızı hareketsiz tutmaya konsantre olduğunuz za- man bunu oldukça kolay biçimde yapabilirsiniz. Ancak bilinç ortadan kalkınca kendinizi tekrar kol sallama ruti- ninin içinde bulacaksınızdır. Kol sallama rutininizin arkasındaki neden, bilim insan- larının uzun süre merak ettiği bir konuydu. Michigan Üniversitesinden biyomekanik mühendisleri, kollarınızı sallamanın yürüme sürecinin aslında bir parçası olduğu- nu keşfettiler. Kollarınızı sallayarak yürümeniz vücudun kullandığı enerjiyi en alt seviyeye çekiyordu. Bu iki parça arasında anlamca bağlantı sağlamak için boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi geti- rilmelidir? A) Peki, siz kol salladığınızda vücudunuzun diğer organ- ları bundan nasıl etkileniyor? Peki, sizi bu kol sallama hareketini yapmaya zorlayan şey nedir? C) Peki, kol sallama hareketi insanın doğuştan getirdiği bir davranış mı yoksa sonradan mı kazanıldı? D) Elbette kolları sallamasanız da yürüyebilirsiniz ama bu çok zor olur. E) Peki, kol sallama davranışının yürüyüşü hızlandırma- s biz neden merak ediyoruz?

10. I. Ünlü bir kişinin hayat hikâyesini yazacak kimse, geniş bir araştırma yapar. II. Nasıl ünlü olduğunu, nasıl başarılı olduğunu onu tanıyan aile fertlerinden ve çevreden sorar; varsa eserlerini dikkatlice inceleyip onunla ilgili bazı verileri, not alır. III. Ancak kişi hayatta değilse onun hayatını belgeleriyle birlikte etraflıca araştırır. IV. Bu kişi sağ ise kendisine hayatıyla, çalışmalarıyla, eserleriyle ilgili sorular sorar ve aldığı cevapları not. eder, bunlardan yazısında yararlanır. V. Bütün bu veriler ışığında kronolojik olarak veya kendine özgü bir üslupla o kişinin hayat hikâyesini yazar. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için aşağıdakilerden hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir? A) I ile III B) II ile III D) II ile V E) IN ile IV C) II ile IV 11.

9. Kim tutabilir ki ateşi elinde karla kaplı Kafkasları düşünerek ya da hangi insan açlığını bastırabilir gözlerinin önünde bir luxo şölen canlandırarak ya da nasıl bir hayalperest çırılçıplak -puyuvarlanabilir aralık karında yaz sıcağını düşleyerek?ündi- Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış- DENEME-14 lonnenbr A) Pekiştirilmiş sözcük zarf görevinde kullanılmıştır. B) İsim tamlamaları kullanılmıştır. minsC) Tüm soru sözcükleri adıl görevindedir. logD) Birleşik yapılı sözcükler kullanılmıştır. E) Bağ-fiil kullanılmıştır. ubriaca snains yes id exiged nisigino C) spino faga (g pulousv hoblasbl syno0 (3) obnimer obniment

39 -40. soruları aşağıda Selim İleri, isimleri giderek daha az anılan sanatkârlarla onların eserlerini gündemde tutmak gibi bir gayreti de neredeyse mis- yon edinmiş yazarlardandır. Resme olan ilgisi, vefa duygusu ile birleşince Selim İleri, ilk kadın ressamımız Mihri Müşfik'i yâd etmek üzere bir eser kaleme alır. Edebî tür olarak öncelikle roman, onu takiben hikâyeyi tercih eden yazar, Mihri Müşfik. Ölü Bir Kelebek metnini, iki perdelik oyun olarak kurgulamayı tercih eder. Selim İleri, üç oyunundan biri olan Mihri Müşfik. Ölü Bir Kelebek'te ressamın geleneğe aykırı olan karakter özel- liklerini öne çıkarır. Mihri Hanım'ın İstanbul Moda'da başlayıp Roma-Paris-İstanbul yıllarından sonra Amerika'da son bulan hayat hikâyesi üzerine kurulu metin, Bertolt Brecht'in "epik tiyatro" anlayışından izler taşır. Hayatı, sanatının önüne geçmiş ressamı, çoğunlukla biyografisine bağlı kalarak yazsa da kur- maca ilavelerle de aykırı mizacını vurgulamaktan geri durmaz. Selim İleri, Mihri Hanım'ı "Modern Türkiye Cumhuriyeti'nin asil kızı, öncü kadını" olarak takdim eder. 39. Bu parçada "hayatı sanatının önüne geçmek" sözüyle anlatıl- mak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Resimleriyle değil yaşamıyla ilgi çekmek B) Sanatını icra edebilmek uğruna her şeyi göze almak C) Aykırı yaşamını resimlerine yansıtmak D) Rahat yaşamak için resim yapmaktan vazgeçmek E) Karakteriyle değil resimleriyle övgü toplamak

2. ralarla güldürdü. D) Yemişleri kurutmak için bahçeye büyük bir örtü çıkart- tırmış. E) Bugün hava soğuk olduğu için oğlunu okuldan taksiy- le aldırttı. ettirgen ph X - xemo (1) Ayna sözünden hareketle insanlarla ilgili düşünceleri is- tediğimiz kadar uzatabiliriz. (II) Ayna; gençleri, orta yaşlıları kendine baktırır. (III) İhtiyarlara ölüm, tabut ve kefen göste- rir, veremlilerin korkunç ateşlerinin ışığını aynadaki gözle- rinde yakalarız. (IV) Aynaya düşman kesilmek, onunla dost olmak da isteriz. (V) İnsan istese pekâlâ bir aynayı kırma sebebini felsefeye, edebiyata, psikolojiye yükleyebilir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede, yüklem kurallı birleşik fiildir. B) cümlede, yüklem ettirgen fiildir. C) III. cümlede, birden fazla geçişli fiil vardır. D) IV. cümlede, isim-fiil kullanılmıştır. E) V. cümlede, dilek ve haber kipiyle çekimlenen fiiller bir- likte kullanılmıştır. 7-R 8-C 9-B 10-D 28

TYT - Türkçe 14. Zirvede kartallar da bulunur yılanlar da ama biri sürünerek gider biri de süzülerek... || Önemli olan nereye gittiğin değil, nasıl gittiğindir. IV V Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? newy A1. sözcük bağlaç görevli bir sözcüktür. B) II. sözcük belgisiz zamirdir. CIII. sözcük niteleme sıfatıdır. D) VSözcük soru zamiridir. V. sözcük soru zarfıdır. slou (3 hid hab Intcs ilmenio ninitsysd nedsy sümünüD nheküt insday inelemnulod ev telemlusad insis mezey nişl teamlideritte maveb obrigid id lose innsiyoe

34. (1) Bir çevirmen edebiyatın her dalında çevirmenlik yapabilir mi? (II) Bunu yapanları eleştirmek doğru mudur? (III) Yoksa şiir çevirmeni, öykü çevirmeni gibi ayrimlar mı olmalı? (IV) Söyleyeyim: Bu işe başladığım yıllarda şiir çevirmeniyim diye bir iki kapı çaldım, çıt çıkmadı. (V) Çünkü yayınevleri hoş kar- şılamıyorlar böyle ayrımları, bunu da dile getirdiler; onlara göre çevirmenler her türden çeviri yapabilmeliydi. (VI) Durum böyle olunca şu soruyu sormak istiyorum: Kaç kişi var yalnız- ca romancı kalmayı başarabilmiş, kaçı yalnızca şiirde ısrarcı olabilmiş? (VII) Bu sözlere yine bir soru ile cevap vereyim: Bir yazarın hem öykü hem şiir hem roman yazıp üstüne bir de ço- cuk yayıncılığına atıldığı böyle bir ortamda çevirmenlere, "Sen nasıl her şeyden anlarsın?" demek haksızlık değil de nedir? Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden son- ra, düşüncenin akışına uygun olarak "Nitekim kitaplarını ya- yımladıkları yazarlar da her dalda yapıt veren kişilerdi." cüm- lesi getirilmelidir? A) II B) III C) IV (D) V E) VI

TYT DE 34. Yıldızlar soğuktan hırıldıyor, çimler soluk alıyordu. Bozyeşil bir yusufçuk gözlerini dikmiş bana bakıyordu. Suyun öte yakasında yaşlı bir eşek dolanıyordu, ötelerde koyunlar ve irice köpekler vardı. Islak, çamura bulanmış onlarca ayak çiğnemiş donmuş çimenleri. Ne dingin yerdi burası, hava iliyordu. Suyun yatağı ne genişti, önü ve ardı vardı suyun biliyordum ama başsız ve sonsuz oluşuna inan- mak arzusuyla debeleniyordum. Bilgimin yetersizliği, havsalamın kifayetsizliği miydi içimden bu sancıyı söküp atamamamın nedeni, bilmiyordum. Neden şu ceviz ağacına, çevresine aldırış etmeyen şu sakaya, deli incire özeniyordum, nereden çıkıyordu bunlar? Neden, şimdi koyunların ve köpeklerin gezindiği o tepede aklımın erdiği ilk hayal kırıklığı geliyor aklıma? İçimdeki ses "O tepenin ardında da bir sonrakinde de daha sonrakinde de uğultularını hâlâ hatırladığın o trenleri göremeyeceksin, rayları göremeyeceksin, terk edilmiş bir istasyon bile karşılamayacak seni. Bunu fark ettiğinde üzüntüden burnunun direği sızlayacak, o günden sonra varlığını sorgusuzca idame ettiremeyeceksin." diyor durmadan. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Betimleyici anlatımdan yararlanılmıştır. B) Kişileştirme ve ad aktarması vardır. C) Farklı duyulara seslenilmiştir. D) Dil, göndergesel işlevde kullanılmıştır. E) Deyimlerle anlatım etkileyici hâle getirilmiştir.

El ve a nç ik eri e IV 31. Kavramları, anlamlarını yeterince bilmeden yanlış kullanmanın doğurabileceği en büyük sakıncalardan biri, yanlış varsayımlara gidilebilmesi, buna bağlı olarak da gerçekte var olmayan çıkış noktalarının temel alınabilmesidir. Gelenek kavramını geçmiş yerine kullanmak bu tür yanlışlardan biridir. Çünkü - sanat alanında bir sanatın geçmişinin olması ama henüz geleneğinin bulunmaması rahatlıkla rastlanacak ----. Hele bir durumdur. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) gelenek, belli kimliklerin saptanabilmesini sağlayan çizgileri ortaya koyan bir uygulama zincirinin varlığıdır Bbir geçmişin bulunması, mutlaka bir geleneğin de nanu bulunması gibi bir zorunluluğu beraberinde getirmez C) geçmişte yer alan bütün uygulamalar, herhangi bir sanatın geçmişinin yanı sıra geleneğinden de söz ettirebilir D) sanat eğitimi veren kurumlarda geleceğin sanatçılarına gelenek kavramının ağırlıklı olarak tanıtılması gerekir E) gelenek, ne yalnızca belli bir geçmişin varlığıyla ne de henüz gelenekselleşmemişi gelenek diye adlandırmakla elde edilir nebnii lengste ud Prilidenalvos upuble nabral. Asbiğ B elhgey nano svaho el linoleiligey upuble 32 LİMİT YAYINLARI

e S) 206. Otuz yıldır İstanbul'dayım. Şimdiye kadar altı tane kayığım oldu. Profesyonel balıkçılarla balığa çıkıp ağ çekiyorum. Denizi bu kadar yaşadıktan sonra de- niz üzerine çok daha sağlam hayal kurabilirim. Yani hayal zenginliği eşittir yaşam zenginliği, diyorum. Ne kadar çok yaşamış, kendini olgunlaştırmış, doğayla, insanla zenginleştirmişsen roman yaratısında da o kadar zengin olabilirsin Bu parçada asıl söylenmek istenen, aşağıdakiler- den hangisidir? A) Romancının eserlerinde anlattığı şeylerin kayna- ğı, yaşadıkları değil, kendi yaratma gücüdür. B) Sanatçı roman yazmadan önce mesleği dışında- ki konularla ilgilenmelidir. C) Deniz kıyısı, sanatçının hayalini geliştirmesi için uygun bir ortamdır. D) Romancının hayali, kendisi hayatla iç içe olduğu ölçüde gelişir. E) Hayatı boyunca bilgisini artıran sanatçı doğayı daha iyi anlar. (1987-ÖYS) Canta'da keklik

etle- e da- ngi- 18. Yalnız aşkı vardır aşkı olanın Ve kaybetmek daha güç bulamamaktan Sen yüzüne sürgün olduğum kadın Kardeşim olan gözlerini unutmadım." Yukarıdaki şiirde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Edat de B) Bildirme eki C) Sifat-fiil D) Birleşik zamanlı fiil E) Yeterlilik fiilinin olumsuzu

12. Öğretmenimiz, bize bu güzel hatırayı anlatırken yalnız Allah'ın huzurunda ayağa kalkılır yer olan camide Fatih Sultan Mehmet'in, hocaları gelince onları da ayağa kalkarak selamladığını düşündüm. Bu cümlenin belirtili nesnesinde aşağıdakiler- den hangisi yoktur? asins A) Birden çok sifat-fiil B) Ucuncü çoğul kişi iyelik eki aby C) Birden çok zarf-fiil D) Bağlaç 615 E) Edat 15. Yakın geçmiş göç dalgası, g 11 Semra Doğa nsor harmanini C soniane V IV osu da AB 3 ne alterna Bu par hangisi A) I