Paragrafta Yapı Soruları

1. Üzülmeyi unuttuğumuz anlar vardır hayatımız- da. II. Olaya ilk aşamada üzülmemiz gerekirken belki de ılımlı bir şekilde karşılamış oluyoruz. III. O an olayı gayet ılımlı karşılarız ve üzülmek pek de aklımıza gelmez. IV. Benzer olaylarla karşılaşınca da buna üzülme- miz gerektiğini hatırlıyoruz. V. İlk etkisi gibi olmasa da içinizde mutlaka bir etki bırakıyor. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için hangileri birbiriyle yer değiştirmelidir? A) I ve II B) II ve III D) IV ve V C) III ve V E) II ve IV

1. Cümlenin Anlam ve Yorumu TÜRKÇE stye.c I. onlarca yıllık hatalara yol açtığı II. tespit etmede kullanılan karbon-14 yönteminin III. araştırmacıların, mevsimsel farklılıkların IV. sonucuna varmaları, bugüne dek fosillerin yaşını V. göz önüne alınmamasının bazı durumlarda VI. güvenilirliğine gölge düşürdü B) II sex ionbli Yukarıdaki sözler anlamlı ve kurallı bir cümle oluştura- cak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? A) I C) III D) IV E) V 2. Barbaros Hayreddin Paşa, kadırgaların en etkili savaş ge- 3.

Bilimsel araştırmaların sonuçlarını dikkate alırsanız gelişiminizi devam ettirebilirsiniz. Aksi hâlde bilime gözlerini yummuş bir ülke olarak ancak geriye gide- bilirsiniz. Bilimi her zaman ön plana alanlar gelişim kaydetmişlerdir. Özellikle de bilimsel araştırmalarla adından söz ettiren birçok ülke araştırma sonuçlarını dikkate alan ülke olarak isim yapmış durumda. Bunu görüp de sessiz kalmak yapılabilecek en büyük hata- dır. Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir? Bilimsel gelişmeleri takip etmek diğer ülkelerle ilişki içinde olmayı gerektirir mi? Bilimi dikkate almak ile gelişmek arasında bir iliş- ki var mıdır? Ülkelerin bilimi takip etme zorunluluğu ne zaman biter? D) Bilim ve sanatla yoğrulmuş bir ülkenin geleceği nasıl olabilir? 2 Bilimsel gelişmelerden uzak durulursa başarılı olunabilir mi?

6. 1. Buna bir de inşaatlar için kum çekilmesi de ekle- nince kumulların doğal yapısı gittikçe bozulmak- tadır. Sözcük Yap II. Kumullar, içinde çok sayıda bitki ve hayvan tü- rünü barındıran doğal bir ekosistemdir. M. Bu durum kıyılarda kullanılan içme suyunun ka- litesini, tarımı ve turizmi olumsuz yönde etkiler. 2 M (IV. Fakat son yıllarda kumullarda yol ve bina yapı- mı, aşırı otlatma, kumlu toprakların tarıma açıl- ması gibi etkenlerle kumullara insan müdahalesi artmıştır. V. Kumulun yapısının bozulmasıyla birlikte kıyı alan- larında tatlı su olan yerlerde tuzlu su görülmeye başlar. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralanışı aşağıdaki- lerin hangisinde verilmiştir? A)HIV-TI-1-V CILV-1 B) III-V-I-IV DII-IV-I-V-III EII-IV-I-III - V Ailece kaldığımız otel, doğal yapı bozmadan, tari- 9. 1 O ÖZDEBİR YAYINLARI

16. Yaşamı anlamlı, eğlenceli, katlanabilir, zevkli kılan en önemli olgulardan biri şaşmaktır. Şaşma duygu- Mutlak ola- su, bilinmezlik bizi yaşama bağlar. rak bilmek belki cahilliği ortadan kaldırır ama daha tehlikeli bir durumun gerçekleşmesine neden olur: Öğrenme, araştırma isteğimizi ortadan kaldırır. ---- Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir? A) Insan, bilgisine bilgi katmak için sürekli araştırır. B) Eğer her şeyi bilirsek yaşamın ne heyecanı ne de anlamı kalır. C) Merak duygusu insanın öğrenme isteğini artırır. D) Bir insanın her şeyi bilmesi mümkün değildir. E Bilgiye ulaşma yolunda birçok emek verir insan. SEVİNÇ Yayınları 19.

11. Sinema, on dokuzuncu yüzyılın başlarından itibaren fizik, kimya gibi bilim dallarının gelişmesi, Endüstri Devrimi'nin etkisiyle Avrupa'da toplumsal ve kültürel değişimlerin yaşanması ile antik devirlerden bugüne miras kalan resmetme tekniklerinin aynı yüzyılın son çeyreğinde -adeta bir araya gelerek- kaynaşmaları neticesinde ortaya çıkmıştır. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Üçüncü çoğul iyelik eki almış isim B) Benzerleri anlamında edat Anlamca kaynaşmış birleşik eylem D) İsmi sıra yönünden belirten sifat E Zaman anlamlı zarf-fiil

(1) Nar Ağacı romanı/meselesi, mesajı, kahramanları, çatışmaları olan bir roman. (II) Ama yazar, siyasi roman- ların o bildik didaktiklik tuzağına ve kolaycılığına düş- mez. (III) Söyleyeceğini söylemekle birlikte roman sa- natının estetik gerekliliklerini önceler. (IV) Dil ve mekân- lar dönem ruhunu yansıtmakta en önemli enstrümanlar olarak kullanılırken, dil, anlayış, bakış açısı bu tarihsel AWA MrasorbokaRHE dönemi anlatmaya uygun bir şekilde yer bulur. (V) "Nun Masalları" ve "Cam Irmağı Taş Gemi" adlı iki öykü kita- bi da bulunan Nazan Bekiroğlu'nun özellikle öykü dili- ni kullandığı kimi bölümler kitabın en başarılı metinleri- dir. JUMALA Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) cümle, özne ve yüklemden oluşan isim cümlesi- dir. B) II. cümle, olumsuz bir fiil cümlesidir. CY III. cümle, nesnesine göre geçişli bir cümledir. DIV. cümle, birden fazla yan cümlesi olan kurallı bir cümledir. E) V. cümle, yüklemi sıfat tamlaması olan girişik birle- şik cümledir.

12. Küçükler, büyük adam yerine evlerin kiminde Çocukları işe koştu kalabalık aileler Okul çağlarının kadersiz yavruları Ufacık avuçlardan akşamları akan ter Tuz yerine geçti evlerin yemeğinde. Yukarıdaki dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur A) Adlaşmış sifat B) Kurallı bileşik sıfat C) Niteleteme sıfatı D) Küçültme sıfatı E) Türemiş sifat

2. Furkan artık ana dilini büsbütün işitmez olmuştu. Vapurda bir masaya oturdu, köşeye büzüldü. Bir şeyler soran olur- sa susuyordu. Yanakları al al olmuştu. Portakal bahçelerine dalmış, göğsünde bir katılık, gırtlağında lokmasını yutama- mış gibi bir sert düğüm, daima susuyordu. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine örnek yoktur? A) Ad aktarması (mecaz-ı mürsel) B) Benzetme C) Yansıma sözcük D) Sesteş sözcük E İkileme + + ük+

9. 1. Antakya'daki kazılarda Geç Hitit Dönemi'ne ait olduğu düşünülen kalıntılar ortaya çıkarıldı. Buluntular arasında eşsiz, anıtsal boyutlarda bir insan figürüyle kabartmalı bir sütun altlığı yer alıyor. II. Aşağıdakilerden hangisi, bu iki cümlede ifade edilen- leri doğru bir biçimde birleştirmiştir? A) Geç Hitit Dönemi'ne ait olduğu tahmin edilen Antak- ya'daki buluntular, boyutları ve kabartmalı süslemele- ri ile araştırmacıların dikkatini çekiyor. B) Antakya'da yapılan kazılarda ortaya çıkarılan bulun- tular Geç Hitit Dönemi'ne ışık tuttuğu için bilim dünya- sında önemli bir yere sahiptir. C) Kazılarda ortaya çıkarılan anıtsal boyutlardaki kalın- tilar Antakya'da yaşamın Geç Hitit Dönemi'ne kadar gittiğini göstermektedir. D) Eşsiz figürler ve sütun altığından oluşan buluntular, Geç Hitit Dönemi'yle ilgili araştırmalar için önemli bil- giler içermektedir. E) Geç Hitit Dönemi'ne ait olduğu tahmin edilen ve arala- rinda anıtsal boyutlarda bir insan figürü ile kabartmalı sütun altlığı bulunan kalıntılar Antakya'da yapılan ka- zılarda ortaya çıkarılmıştır.

E) D 1. Eleştiri türünün yeni geliştiği dönemlerde Fethi Naci'nin yazıları da kaçırılmadan okunurdu. II. Fethi Naci'nin yazdıklarının okurlarca heyecanla beklenmesi, onu diğer eleştiri yazarlarından fark- li kılıyordu. Aşağıdakilerden hangisi, bu iki cümlede ifade edi- lenleri eksiksiz bir biçimde birleştirmiştir? A) Fethi Naci, okurlar ve yazarlarca yazdıklarının ne llal kadar dikkate alındgını önemseyen ve ona gö- re yazılarını şekillendiren bir yazardı. Eleştiri yazılarının varlık göstermeye başladığı bir dönemde, ne yazdığı merak edilen bir eleştirmen olmak Fethi Naci'nin en önemli özelliğiydi. C) Edebiyatımızda eleştiri türünün gelişmesinde en önemli katkının Fethi Naciye ait olduğu artık tüm yazarlarımızea kabul edilmektedir. D) Fethi Naci, diğer eleştirmenlerimizin de yetişme- sinde önemli katkısı olmuş ve yazdıkları hâlâ oku- nan nadir yazarlarımızdandır. J E) Fethi Naci'nin ilk eleştiri yazılarıyla sonraki eleş- iri yazıları arasında edebiyat dünyası tarafından ilgi görme yönüyle bir fark yoktur. O 24

ir. ba- ad E) II borç tak- ndan nme- lanla- de de ri gö- Q ÖZDEBİR YAYINLARI z kurul- r üretici- da bir sü- eynir fab- ği bu tam taninio 9-10. sorula 9. Türk edebiyatının özgün ismi ve deneme türünün ön- cülerinden olan sanatçı, son kitabında üslubu ve hikâyeciliğiyle yine o bildik kalitesini konuşturuyor. Onun yazınında zaman, mekân, coğrafya ve sınırlar kalkar; hiç bilinmeyen anekdotlara ya da çok bilinen ama hiç böyle anlatılmamış bilgilere kapı açılır. Ele aldığı konularla tüm dünya dolaşılır, ulaşılmamış coğ- rafya ve anlatılmamış kişi bırakmaz. Ancak ----. Böy- lece okurunu dinlendirirken tarihin dehlizlerinde, ede- biyat ve edebiyatçıların gizlerinde dolandıkça ona bu gösterişsiz ama güçlü anlatımın keyfini çıkarmak- tan başka seçenek bırakmaz. Alay ve ironinin ege- men olduğu kaleminden çıkan, akılcı, çizgi dışı bir yapıya sahip şiirleri de vardır. Geniş bir kültürel alt- yapının, kıvrak bir anlatımın görüldüğü eserleriyle son yılların başarılı sanatçılarından biri sayılır. ayınız. Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akı- şına göre aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi en uygundur? A) anlatı boyunca heyecanın ve gerilimin düşmesi- ne izin vermez B düşünceli bir yazardır, arada okura nefes aldıra- cak molalar da verir 10. C) yazın dünyasındaki bu özgürlüğün gerçek haya- ta yansıması da beklenemez D) bunları yaparken okurun da anlatı karşısında ak- if olmasını sağlar E) çoğu okur, bir süre sonra bu dağınık anlatımdan etkilenerek kitabı okumayı bırakır Bu pous Narıyla il-

Fe _n Gr la âle nem smış D 21. Cumhuriyet'i ve Kemalizm'i eleştirmek için şöyle bir denklem kuruluyor. Cumhuriyet, Osmanlı'ya düşmandı; bütün inkılapları ondan hiçbir iz kalmaması için yaptı. Nesnel bir dayanağı yok bu tezin. Batılılaşmanın Osmanlı'nın son 150 yılında başladığı ve geliştiği unutuluyor. Cumhuriyet'in yaptığı bütün değişikliklerin nüvelerini o dönemlerde görmek mümkün. Yüzü Batı'ya çevirince kılık kıyafetten, yazıya, okullardan askeriyeye tüm kurumların Batılılaşması için çaba gösterilmiştir. İstanbulin adı verilen kıyafet, fes, Enver Paşa'nın Latin harfleriyle oluşturduğu alfabe, kültür sanat alanındaki yenileşmeler aynı çerçevede ele alınabilir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada savunulanları destekler niteliktedir? A) Osmanlı devam etseydi bugünkünden çok farklı bir toplumsal yaşamımız olurdu. B) Cumhuriyet'in gerçekleştirdiği devrimler çağdaş dünyaya uymak için bir zorunluluktu. Her devrim hareketi bazı konularda radikal davranmak zorunda kalır. D) Osmanlı ve Cumhuriyet Batılılaşma konusunda birbirini bütünleyen bir devamlılığa sahiptir. E) Atatürk, yeni bir ulus yaratmak için eski kültür ve yaşamdan keskin bir kopuş yaratmak zorundaydı.

Örnek. 18 1. Bu kez dil bilimciyi, birleşerek oluşturan sesler değil, söz- cükler ve sözcüklerin oluşturduğu tümcelerin anlamı ilgilen- dirir. Dil bilimci; anlatımın yapısını, tıpkı söylemi oluşturan özgül ses grupları ve ses dizimleri gibi inceleyebilir. III. Dil bilimci, ayrıca söylemin nesnesini yani içeriğin yapısını da inceleyebilir. IV. Bu seslerin birleşimi yinelenen ve kısmen öngörülen çok karmaşık bir örnekçeler bütününe göre gerçekleşir. V. Bu düzeylerden birine ya da diğerine ayrıcalık verilmesiy- le, üzerine odaklanarak ses bilgisi, biçim bilimi, söz dizimi, sözlük bilimi, anlam bilimi gibi çeşitli dil bilimi dalları ortaya çıkar. Aşağıdaki numaralanmış cümlelerden bir paragraf oluş turulmak istense cümlelerden hangisi sondan ikinci olur? E) V A) I Gözüm B) II C) III D) IV 1 h S I r

XYSınav 10. İnsanların çoğunun uzun süre için hoşlandığı şeyler, genel olan şeylerdir. Özel gelenekleri, âdetleri az kişi bilir ve bundan ötürü de bunların doğruyu ne derece yansıttığı tartışılabilir. Homeros, Shakespeare gibi büyük yazarlar, bunlara itibar etmemişlerdir. Savundukları değerler, kişilerin duygu ve tutkuları, her zaman herkesin anlayacağı türden olmuştur. Bu parçada altı çizili ifadenin gönderme yaptığı söz aşağıdakilerden hangisidir? A) Yöresel ve kişiye özgü olan Herkes tarafından kabul edilen Soyut olan D) Toplumsal olan E) Çağları yansıtan 11. En derin meselelerin anlatıldığı mesnevilerde masal unsuru bir form olarak kullanılır. Yani eski âlimler kar- maşık meseleleri anlatırken insanla metin arasındaki mesafeyi kaldırmak için masallardan ve mesellerden yardım alırlar. Mesela Feridüddin Attar'ın meşhur eseri "Mantiku't Tayr"inda Simurg'u arayan o otuz kuştan xysinav.com

YAYINLARI A 5. Gerçek Türk romanı denilince ilk akla gelmesi gereken ki- taplardan biridir A'mâk-ı Hayâl. Filibeli Ahmed Hilmi roman sanatının ne olduğunu, nasıl bir yapıya sahip olduğunu, ro- manın nasıl oluşturulduğunu çok iyi biliyor. Bu bilgi ve ye- teneğe sahip, az sayıda Türk romancısı vardır. Ayrıca Fili- beli Ahmed Hilmi, kendi kültürü içinde roman sanatından nasıl faydalanacağını da biliyor. A'mâk-ı Hayâl için özenti bir roman demek çok zor. Kökleri Batı kültüründe bulunan roman sanatından bütünüyle ayrı değerlendirilmesi gerek- tiği de söylenemez. Filibeli Ahmed Hilmi, Batılı roman tek- niklerine, Türk İslam kültürüne ait anlatım yöntemlerini de ekleyerek kendine özgü bir biçime ulaşmış. Diğer ifadey- le, roman sanatını, Doğu'ya özgü anlatılarda kullanılabile- cek şekilde dönüştürmüş, yeniden oluşturmuş denilebilir. Bu parçadan A'mâk-ı Hayâl ile ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisine ulaşılamaz? A) Esere taklit bir yapıt denilemeyeceğine B) Türk romancılığı açısından önemli bir eser olduğuna C) Kendinden önce yazılmış romanlara benzemediğine D) Yazarının roman sanatıyla ilgili çok iyi bilgi sahibi oldu- ğuna E) Eserin Bati ve Türk İslam kültürünün sentezi durumda olduğuna