Paragrafta Yapı Soruları
Lise Türkçe
Paragrafta YapıSIRA SENDE
Betimleme ve öyküleme anlatım biçimleri sanatsal yazılar olduğu için birbirine benzer ancak betimlemede zaman
akışı yoktur, zaman durdurulmuş ve o an içinde görülenler anlatılır. Öykülemede ise zaman akışı vardır ve parça-
da olay anlatılırken zamanın geçtiği anlaşılır.
Bu açıklamadan hareketle aşağıdaki metinlerin hangilerinde betimleyici anlatım ağır basmaktadır, işaret-
leyiniz.
1.
Bir haftadır kar yağıyor. Kasaba bembeyaz bir yorgan almış üstüne sanki. Evden eve gidebilmek için kar
koridorları oluşturulmuş. Ara sıra yağan tipiyle bu koridorlar da karla doluyor. Ocağın başına oturmuş ni-
nem, bir yandan ısınıyor, bir yandan da mis kokulu çörekler pişiriyor bize. Ocakta pişirdiği patatesler biz
çocuklar için hem yemek hem de eğlence kaynağı oluyor.
2. Günümüzde tarihi ve doğal güzellikleriyle Batı Karadeniz'de ön plana çıkan en güzel şehirlerimizden Kas-
tamonu'ya gittik bu yaz. Kastamonu'da meydanda otobüsten indiğimizde Şerife Bacı Anıtı karşılıyor bizi.
Bu anıt, ülkemizin en büyük anıtı unvanını taşıyor. Anıtın hemen arkasında valilik olarak kullanılan tarihî
bina yer alıyor. Onun yan tarafında da saat kulesi... Şehirde suyu iyice azalmış bir nehir... Nehrin üzerin-
de taş bir köprü... Köprüden karşıya geçip çarşının içine giriyoruz.
3. Tomara Şelalesi, Gümüşhane'de, Şiran ilçesine 25 kilometre mesafede bulunan Seydibaba köyündedir.
Bu muhteşem güzellikteki şelale, kayaları patlatarak 20 metre genişliğinde bir alandan çıkarak 25 metre
yükseklikten ve 2 kilometre uzaklıktan duyulacak şekilde söylediği ninnilerin kadife sesleri ile yatağına dö-
külmektedir. Suyun akış vadisi içerisinde oluşturduğu akış kıvrımları, akış rejimi vadinin rafting yapılabile-
cek konumda olmasını sağlamaktadır.
4. MÖ V. yüzyıl ressamlarından Zeuxis, elinde üzüm tutan bir çocuğun resmini yapmış. Üzümler öylesine
gerçeğe benzemiş ki kuşlar gelip yemeğe kalkmışlar. Zeuxis, bundan dolayı övüldüğü zaman, üzülerek
"Çocuğu da gerçeğe uygun yapabilseydim kuşlar ondan korkar, üzümleri yemeye çalışmazlardı." demiş.
Lise Türkçe
Paragrafta YapıSIRA SENDE
Aşağıdaki metinleri okuyunuz, anlatıcıyı belirleyerek verilen boşluklara yazınız.
1. Hacı Mustafa Ağa her sene olduğu gibi harman başında pazardan kart, hurda bir öküz alarak onu karın toklu-
ğuna çalıştırdıktan sonra güze doğru götürüp satar. Hem bundan iyi para kazanır hem de kışın onu boşu boşu-
na beslememiş olur.
2. Koyunpazarı'nda bir ufacık dükkân... Bir küçük ocak yanıyor, bir ufak çocuk körük çekiyor. İhtiyarlamış, küçül-
müş, ak sakallı, küçük yüzlü bir adam; gözünde çifte gözlük, mini mini halkaları ateşte ısıtıp zincir bağlıyordu.
Ne hoş manzara, gözüm ilişti... Dükkânın önünde durdum. Bir çilingir dükkânı... Ufak kilitler, eski zaman kapı
halkaları, menteşeler, hayvan zincirleri... Böyle ufak tefek şeyler yapıyor. Bunlardan pek çok da yapmış, dük-
kânın ötesine berisine asmış.
3. Evimiz sokağın alt başında. Yatıp kalktığım odanın penceresinden bakınca bir baştan bir başa bütün sokağı gö-
rüyorum. Bir saat sonra yola çıkacağım. Odamda öteberi eşyami bavuluma yerleştirmiş doğruluyordum ki so-
kaktan gelen bir çocuk ağlaması beni pencerenin önüne çekti.
4. Kır yollarında cıvıldaşan insanlar bir hayal oldu. Artık köy halkı değneklere dayanarak, öksüre öksüre ve iki
adımda durup dinlene dinlene dolaşabiliyordu. Tümünün ciğerlerini kurşun tozu kapladı. Atların üstüne elini do-
kundurmadan hoplayan eski süvari çavuşu şimdi yerinden kalkmak için koltuk değneğinin ve birkaç adamın yar-
dımını bekliyor.
5. Balkondaki birlikteliğimiz ayrılığı besliyordu kuşkusuz. Susuyorduk. Dalıp gitmeler, birbirimize doğru eriyip
akarcasına gülümsemeler, kirpik düşürüp kaş kaldırmalar sözlerden daha anlamlıydı. Çay içmiş miydik o
gün, bilmiyorum. Birkaç dakika, saat, gün ya da yıl sonra ben ayağa kalkmıştım. Gidiyordum. Dudaklarımın
kenarında bir bilmeceyi çözememenin sıkıntısı.
Tan
Anla
mis
ola
da
SI
A
la
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı2.
Osmanlı Beyliği'nin kurucusu Osman Gazi'nin isminin
ilk defa belirlenmesi de dâhil olmak üzere Kuruluş
Dönemi'nde yaşanan askerî ve siyasi gelişmeleri ortaya
koymak için yabancı kaynaklara ihtiyaç duyulmaktadır.
Bu durumun nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi
gösterilebilir?
A) Türkçenin yaygın bir dil olmaması
B) Medreselerde eğitim dilinin Arapça olması
e) Türkçe kaynakların yetersiz olması
D) Yabancılarda okuryazarlığın yaygın olması
E) Türk kültürünün yabancı kültürlerin etkisinde kalması
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil kipinde
anlam kayması yoktur?
A) Akşam, uzak yoldan gelen akrabalarımı
karşılayacağım.
Mali
Bu merdiveni buraya getiren babam olacak.
Verdiğim ödevleri zamanında yapacak, bana
göstereceksin!
B)
C)
D) İnandığın ve doğru kabul ettiğin şeyleri terk
etmeyeceksin!
E)
Kazanmak isteyen insan, ilkelerine sıkı sıkı
bağlanacak
8.
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı(1) Eğitimin hedef koymada önemli bir rolü vardır. (II) Bu-
nun için öncelikle çocukların yeteneklerinin belirlenme-
si ve o yetenekleri kullanacak şekilde yönlendirilmesi
gerekmektedir. (III) Eğitim sisteminin araştırmaya ve
bilgilendirmeye yönelik olması çocuk ve gençlerin, eriş-
kinlerin, kurumların ve ülkelerin doğru hedefler koyabil-
mesini sağlayacaktır. (IV) Öyle durumlar bazen oluyor ki
eğitim sistemi yapılan hatalar ile hedef koymayı farkında
olmadan da zorlaştırabilmektedir. (V) Farklı gelişmeleri
olan çocuk ve gençlerden aynı hedeflere ulaşmasını
istemek, onların kendilerini başarısız ve amaçsız his-
setmelerine yol açabilir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden
sonra "Hatta bunun yanında olumsuz hedeflerin ön plana
geçmesine de neden olabilir." cümlesi getirilebilir?
A) I
B) || C) III
DIV E)
Lise Türkçe
Paragrafta Yapıimiz
ştirildi,
lerin
aklına
e
al
ldü,
vre
en
lojik
ların
ayan
aki
yılını
15. "Su küçüğün, söz büyüğün." atasözü, çok genel olarak
çocukların, yetişkinlerin yanında söze karışmamaları,
onlara saygı göstermeleri gerektiğini bildirmekte
kullanılır. (1) Böylece çocuğun yetişkin karşısındaki
geleneksel konumuna ve durumuna işaret edilir ki bu,
yetişkin karşısında ikincil bir yerdir. (II) Zira bir
toplumsal kategori olarak çocukluk, çocukluğa
yüklenen anlam ve değer, bununla ilgili algı ve tutumlar
zaman içinde hem de toplumdan topluma farklılık
göstermektedir. (III) Çocukların nasıl tanımlandığı,
toplumsal, kültürel, ekonomik, politik bir kurgu olan
çocukluğun ne kadar sürdüğü ve nasıl yaşandığı tarih
boyunca önemli değişiklikler göstermektedir. (IV)
Mesela Antik Çağ'da, Orta Çağ'da ve Modern Çağ'da
çocuklara atfedilen değer, anlam ve çocukların
toplumsal konumları birbirine benzemez. (V)
Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisine
"Ancak gene de bu konum doğal, sabit ve değişmez
değildir." cümlesi getirilirse parçanın anlam
bütünlüğü pozulmaz?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı2.
çevre kirliliğinin en önemli nedenlerinden binn
kentlerde kontrolsüzce kullanılan enerji kaynakları
oluşturmaktadır. Özellikle petrol ve kömür gibi fosil
enerji kaynaklarının kullanımı, başta hava kirliliği
olmak üzere birçok -- çevre sorununa neden
olmaktadır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) Artan - aşırı - ciddi
B) Gelişen - verimsiz - ağır
C) Var olan - gelişigüzel - yüksek
D) Bitmeyen - bilinçsiz - endişe verici
E) Büyüyen - sürekli - riskli
Lise Türkçe
Paragrafta YapıSokrates; genel olarak felsefenin ve Batı felsefesinin,
özel olarak da Antik Yunan felsefesinin hiç kuşku yok
ki en kilit ismidir. Nitekim Batı felsefesinin beşiği kabul
edilen Antik Yunan felsefesi, bir bütün olarak onun is-
miyle sınıflandırılır. Sokrates, öyle sanılır ki, biraz da
bedenin insan hayatının verili kısmı olduğunu, dolayı-
sıyla bedene abartılı bir özen göstermenin gerekli ol-
madığını, insanın tüm çabasını ruhunu ve dolayısıyla
aklıyla ahlaki karakterini geliştirmek için çaba sarf et-
mesi gerektiğini göstermek amacıyla yaz kış ince bir
entari ve çıplak ayakla dolaşmıştır. O dahası, bütün ha-
yatı boyunca Atinalılarla felsefi bir muhabbet içinde ol-
muş; özellikle gençlerle felsefe tartışmıştır.
Bu parçadan Sokrates ile ilgili aşağıdakilerden han-
gisine ulaşılamaz?
A) Bedensel konforuna pek önem vermemiştir.
B) Uğraştığı alanın en önemli temsilcisidir.
C) Bireylerin ahlaki gelişimlerine önem vermiştir.
D) Atinalılarla politik tartışmalara girmiştir.
E) Bilgisini aktarmaktan çekinmemiştir.
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı38. Montaigne, "Öğrenimden kazancımız, daha iyi ve daha
akıllı olmaktır." diyor. Bu iki kavram, yani "iyilik ve akıllılık"
insanı erdemli kılan iki temel etken olduğuna göre, yüzyıl-
lar öncesi söylenmiş bu söz aynı zamanda eğitimin temel
amacını yansıtıyor. Boşluklara itilmiş insanların aklın
yolundan saparak kötülüklere yöneldiğine dair çağımızda
binlerce ömek var. Bu demektir ki ----
Düşüncenin akışına göre bu parça aşağıdakilerden
hangisiyle devam ettirilebilir?
A) her çağda eğitimin amacı farklı olmuştur.
B) çağımızda eğitim, yeniliklere kapalı tutulmaktadır.
C) çağımız eğitiminde gelenekler de göz ardı edilmemeli-
D) çağımızda eğitim, amacına uygun yapılmıyor.
E) çağımızın eğitiminde bilimsel yöntemler önem kazan-
miştir.
YKS Deneme Sinavi-7/Temel Yeterlik Testi
✔FEN E
10
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı€
16. Her hayranlık gibi Batı hayranlığı da bir hayat hamlesidir.
Her tesir gibi Batı tesiri de imkânlarla dolu bir yağmurdur.
Fakat bize kendimizi unutturacak bir hayranlıktır bu. Susa-
mış bir tarlanın sesle boğulması gibi. Kökler için fazla yağ-
mur da kuraklık gibi zararlıdır. Bunun bilincine varmak için
gecikmiş olmamayı diliyorum.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
İşaret sıfatı
B Belgisiz sifat
CNiteleme sıfatı
D) Türemiş sifat
E)
Basit sifat
Lise Türkçe
Paragrafta Yapıinci pa-
E) VI.
nara-
ekle-
m si-
aklığı
akla-
Sinci
kabi-
ırım
gi-
Gök
en-
es-
ta-
min
in
'll
AKADEM DEN Z
A) III/
B) IV.
av
os/₁
4. (1) Bugün bir kitapçıya gitseniz raflarda bulacağınız
binlerce kişisel gelişim kitabı pozitif psikoloji ilkesine
göre hazırlanmıştır. (il) Bu kitapların ber denli popü-
ler olmasında, bireyin olumlu yaplarını kullanarak ha-
yatının anlamını bulmasına yardımcı olması yatmak-
tadır. (HI) Güçlü özelliklerine yoğunlaşan insan artık
kendini değersiz, işe yaramaz değil; özgün ve bece-
rikli hisseder. (IV) Pozitif psikoloji çalışmaları insanın
yalnızca yetenekli olduğu alandaki becerilerinin far-
kında olmasını sağlamakla yetinmez. (V) Hepimizin
insan olmaktan gelen birtakım ortak becerileri vardır.
(VI) Strese karşı belirli düzeyde dayanıklı olmak, ba-
zı hastalıklarla mücadele edebilmek, yeni bir ortama
uyum sağlamak ve zaman içerisinde üzüntüyle baş
edebilmnek gibi. (VII) Hepimizin bu tip yaşam beceri-
leri var olsa da herkeste aynı derecede gelişmiş de-
ğildir.
C) IV.
VI
Bu parça iki paragrafa ayrıl ak istense ikinci pa-
ragraf hangi cü leyle başlar?
A) II.
B) III.
D) V.
E) VI.
min
Lise Türkçe
Paragrafta Yapıamış ye-
bir muz
içerdiği
cok ya-
irlene-
tilerek
hazır-
oldu-
oyö-
eğeri
kay-
var-
sa-
un
a-
lp
3-
5
Ym
STMON #1
(1) Google arama kayıtlarına göre ziyaretçilerin sa-
nal gerçeklikle ilgili en çok merak ettiği 10 konu lis-
tesinin zirvesinde eğitim var. (II) Eğitimi sırasıyla tu
rizm, bankacılık, mimari, oyun, simülasyon, medya,
kitap, Facebook ve reklamcılık takip ediyor. (III) Fa-
kat listenin ilerleyen sıralarında diş hekimliğinden fit-
nessa birçok konu bulunuyor. (IV) Sadece bu yöne-
lim bile sanal gerçekliğin geleceği nasıl değiştirece-
ğiyle ilgili fikir verir türden. (V) Dooyada anal ger-
çeklik konusundaki arama yoğunluklarına bakıldığın-
da ise nüfusa oranla en fazla aramanın Nollanda'dan
yapıldığı görülüyor. (VI) Hollanda'daki bu yönelim Av-
rupa Komisyonu tarafından da belgelenmiş. (VII) -
ke, Avrupa Komisyonu'nun inovasyon ödülleri olarak
bilinen iCapital'da 2016 yılında sanal gerçeklik çalış-
malarıyla inovasyon ödülü almış.
TEST-3
A) III
Bu parça iki paragrafa ayrıl ak istense ikinci pa-
ragraf nu aralan ış cü lelerin hangisiyle baş-
lar?
B) IV.
wach
C) V
6
D) VI.
GY
E) VII
Lise Türkçe
Paragrafta Yapıinci pa-
E) VI.
nara-
ekle-
m si-
aklığı
akla-
Sinci
kabi-
ırım
gi-
Gök
en-
es-
ta-
min
in
'll
AKADEM DEN Z
A) III/
B) IV.
av
os/₁
4. (1) Bugün bir kitapçıya gitseniz raflarda bulacağınız
binlerce kişisel gelişim kitabı pozitif psikoloji ilkesine
göre hazırlanmıştır. (il) Bu kitapların ber denli popü-
ler olmasında, bireyin olumlu yaplarını kullanarak ha-
yatının anlamını bulmasına yardımcı olması yatmak-
tadır. (HI) Güçlü özelliklerine yoğunlaşan insan artık
kendini değersiz, işe yaramaz değil; özgün ve bece-
rikli hisseder. (IV) Pozitif psikoloji çalışmaları insanın
yalnızca yetenekli olduğu alandaki becerilerinin far-
kında olmasını sağlamakla yetinmez. (V) Hepimizin
insan olmaktan gelen birtakım ortak becerileri vardır.
(VI) Strese karşı belirli düzeyde dayanıklı olmak, ba-
zı hastalıklarla mücadele edebilmek, yeni bir ortama
uyum sağlamak ve zaman içerisinde üzüntüyle baş
edebilmnek gibi. (VII) Hepimizin bu tip yaşam beceri-
leri var olsa da herkeste aynı derecede gelişmiş de-
ğildir.
C) IV.
VI
Bu parça iki paragrafa ayrıl ak istense ikinci pa-
ragraf hangi cü leyle başlar?
A) II.
B) III.
D) V.
E) VI.
min
Lise Türkçe
Paragrafta Yapı7. Modern Türk şiirinde önemli ve ayırt edici konularından biri şii-
rin ve şairin çağına tanıklığı sorunu olmuştur. Bu sorunun aynı
zamanda bir sınav işlevi gördüğünü de söyleyebiliriz. Çağına
tanıklığı benimsemiş şairin aldığı sorumluluk, sadece çağına
tanıklık etmekle sınırlı değildir. Yapıtları da bizim için zalimi,
zulmü, barbarlığı yargılar. Yaşamın, insanlığın geleceğe ışık
tutan deneyimini, edinilmiş değerlerini, erdemini savunur. Çün-
kü şiir salt bir liman, bir sığınak olmakla kalmaz; zamanı geldi-
ğinde barikata, koruyucu bir zırha da dönüşebilir. Öyle şiirler,
dizeler vardır ki içinde şairin yalnızca kendi anılarının değil, bi-
zim anılarımızın da yer aldığı kelimelerden oyulmuş, imgelerle
işlenmiş sandıklardır âdeta.
Aşağıdakilerin hangisi bu sözleri söyleyen kişinin düşün-
cesiyle bağdaşmaz?
KARMA TEST-3
A) Şiir, insanlara hayatı boyunca eşlik eden bir felsefedir. ✓
B) Bir milletin şiiri, devirleri aşan elden ele gezen bir meşale-
dir.
C) Bir kavganın, bir mücadelenin, çiçek açan hayatın dilidir
ir mücadeleni
slir.
O
Şiirin düzyazıdan farkı, az sözcükle pek çok soruna çözüm
üretme çabasıdır. X
E) Halk kitlelerinin hak arayışını dile getirmede söz sanatının
yeri yoktur.
Lise Türkçe
Paragrafta Yapıihi ese-
ığı için
er, ah-
sneler,
bin yıl
rce yıl
yi ba-
grafa
ley-
Vin
iki
k-
ő-
lil
2
14
X
SM
NE
Nt
4.
5.
üzerine kurulmuşsa çıkarın bittiği yerde dostluk da
bitecektir.
Bu parça, iki paragrafa ayril ak istense ikinci pa-
ragraf hangi cü leyle başlar?
A) II.
C) IV.
B) III.
J.
(1) Türkçe, zengin bir dil ailesi olan Ural-Altay dille-
rindendir. (II) Bu ailedeki dillerin ortak özelliği ekle-
meli oluşlarıdır. (III) Eklemeli dillerde ekler, sözcüğün
başına ya da sonuna getirilir. (IVY Bunlar sözcüğün
kökünde bir değişiklik yapmaz. (V) Ural-Altay dil ai-
lesi iki kola ayrılır: Ural dilleri, Altay diller (VI) Oral
dilleri, Ural Dağlarının batısındaki, Altay dilleri de Al-
tay Dağları'nın güneydoğusundaki coğrafyada konu-
şulan dillerdir. (VII) Türkçe, bunların Altay kolunda
yer alır.
E) VI.
Bu parça iki paragrafa ayril ak istense ikinci pa-
ragraf hangi cü leyle başlar?
A) II.
B) III.
SOON. JOIV.
C) IV.
D) V.
E) VI.
(1) Evren hakkında bilmediğimiz belki milyonlarca,
hatta daha fazla şey var.(II) Milyarlarca yıldan beri,
sınırlarını tamamen öğrenemediğimiz, hatta belki de.
hiçbir zaman öğrenemeyeceğimiz bu sonsuz düz-
lemde sürekli bir evrim yaşanıyor. (Uzay ve uzay-
Lise Türkçe
Paragrafta YapıMUBA YAYINLARI
34. Masalar çoğalma yerimdir. Dahası arenamdır be-
nim. Bir şövalyelik ya da gladyatörlük değildir elbet-
te yazmak, resim çizmek. Gene de yazan insanın
arenası olarak görürüm ben masaları. Bu nedenle-
dir ki orada çoğaldığımı hissederim. Ve birkaç ma-
konformistlikle hiçbir ilgisi de yoktur üstelik. Sizin ai-
sada çalışmayı da bu nedenle seçmişimdir. Bunun
diyet duygusu kazanmanıza, bir yerindelik edinme-
nize de kapı aralar.
Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-
si söylenemez?
Belirtisiz ad tamlamasına yer verilmiştir.
B Birleşik çekimli eylemlere yer verilmiştir.
C) Tamlayan ile tamlananı yer değiştirmiş ad tamla-
masına yer verilmiştir.
Edat ve bağlaç görevli sözcüklere yer verilmiştir.
Yardımcı fiille kurulmuş birleşik eyleme yer ve-
Filmiştir.