Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarHer sabah uyanınca,
Ben bilirim işimi.
Yüzümü sabunlarım,
Fırçalarım dişimi.
Hiç ağrımaz, çürük yok
İnci gibi dişlerim.
Boş yere ceplerimde,
Beklemez yemişlerim.
KONUSU:
T
1
1
1
1
1
T
1
1J
1
1
1
1
I
1
1
I
1
1
1
3
1
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar6.
Görüp ahkâm-ı asrı münharif sıdk u selâmelten
Çekildik izzet ü ikbâl ile bâb-ı hükümetten
9
Usanmaz kendini insan bilenler halka hizmetten
Mürüvvet-mend olan mazlûma el çekmez i'ânetten
Hakir olduysa millet şânına noksan gelir sanma
Yere düşmekle cevher sâkıt olmaz kadr ü kıymetten
Bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
nemez?
A) Nazım birimi beyittir.
B) Redif ve kafiyelere yer verilmiştir.
C) İrsal-i mesel söz sanatı vardır.
DY Diven edebiyatına özgü biçim özellikleri barındırır.
E) Mesnevi nazım biçimiyle yazılmıştır.
WHOOH WINGO
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlaru
1.Yeni ve Garipçiler hakkında öğrenciler bazı değerlendir-
meler yapmıştır:
Aslı: Garipçiler, günlük dili ve halk ağzını eserlerinde
kullanmışlar, II. Yeniciler ise halk ağzının daha doğrusu
folklorun şiire düşman olduğunu dile getirmişler.
Deniz: Garipçiler hem günlük dili hem de sıradan insanı
konu almışlar ancak Yeniciler günlük dilden ve sıradan-
liktan uzak durmuşlar.
Selen: II Yeniciler, aydın azınlığa seslenmişler, Garipçiler
çoğunluğun anlayacağı dilde çoğunluğa seslenmişler.
der
Mehmet: Şâirânelikten uzak duran II. Yeniciler, Garipçilerin
şiirin anlamlı olması fikrine karşı çıkmışlar.
Ayda: II. Yeniciler şiirde imgevi önemsemisler, Garipçiler
ise söz sanatlarından ve imgeden uzak durmuşlar.
CANBUSZREDSTVE
Bu değerlendirmeleri yapan öğrencilerden hangisi
değerlendirmesinde yanlışlık yapmıştır?
B) Deniz
A) Aslı
D) Mehmet
E) Ayda
C) Selen
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar1980 Türk şiirinde farklı şiir görüşlerine sahip şairlerin
olduğu görülür. 1980 sonrası Türk şiirinin genel özellikleri
şöyle sıralanabilir: Çok sesli ve bireysel
şiir anlayışı egemendir. İçeriğe şekil ve söyleyişten
1
daha çok önem verilmiştir. Geleneksel ve modern
11
şiirin bütün anlatım olanaklarından faydalanılmıştır.
|||
Önemli olanın ürün, yani şiir olduğu düşünülmüştür.
IV
Ideolojik, politik şiir yazma anlayışından uzaklaşılmıştır
Bu parçada numaralanmış bölümlerin hangisinde bilgi
yanlışı vardır?
AN
V
BNN
SIII
BUV
E) V
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlaro cümlede.
angilerinde
trett-
eni bir gö-
ayakları
akinleşip
K sert tar-
MIRAY YAYINLARI
olsa arayıp sorar.
D) Zavallı adam, çocuklarını yetiştirebilmek, bir iş sahib
E) Bütün bunları ben mi yapmışım, ben hiç böyle bir s
yapabilmek için ne acılar çekti.
yapar miyim?
5. Büyüyüp bayrağa gönder olasın
Askerde orduya önder olasın
Türklüğe yarışır bir er olasın
Gözümüz arkada kalmasın bebek
Bu dizelerde aşağıdaki kavramlardan hangisi vardır?
A) Temenni
B) Şart
C) Gerçekleşmemiş beklenti
D) Özlem
E) Öz güven
1. Hâlâ Mehmet Ali'yi aramakta gözlerim, yanı başımda
Ahmet'i görmeyeyim mi? (Şaşkınlık)
Ağaca dayanmı
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar3. Ne efsûnkâr imişsin âh ey didâr-ı hürriyet
Esîr-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esâretten
(Ey hürriyetin güzel yüzü, sen ne büyülü imişsin! Gerçi esaret-
ten kurtulduk ama bu kez de senin aşkının esiri olduk.)
Senindir şimdi cezb-i kalbe kudret setr-i hüsn etme
Cemâlin tâ ebed dûr olmasın enzâr-ı ümmetden
(Şimdi kalbi fethedecek güç sendedir; güzelliğini gizleme. Gü-
zelliğin milletin bakışlarından sonsuza dek uzak kalmasın.)
Hürriyet Kasidesi'nden alınan bu dizelerle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Divan edebiyatının yapı özellikleri görülür.
B) Edebî sanatlar ve aruz ölçüsü kullanılmıştır.
C) Tema bakımından klasik kasideden farklıdır.
D) Ziya Gökalp tarafından kaleme alınmıştır.
E) Tanzimat şiirinin özelliklerini yansıtmaktadır.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar1. Yâ Râb, bu uğursuz gecenin yok mu sabahı
Mahşerde mi bîçârelerin, yoksa felâhı
Nûr istiyoruz... Sen bize yangın veriyorsun
ÜNİTE SONU TEK
"Yandık" diyoruz... Boğmaya kan gönderiyorsun
(Mehmet Akif Ersoy)
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Coşku ve heyecanı dile getiren metinlerdendir.
B) Gönderici şair, alıcı okurlar, kod Türkçedir.
C) Yabancı kökenli sözcüklere yer verilmiştir.
D) Gece ve sabah sözcükleri gerçek anlamıyla kullanılmış-
tır.
E) Tezatlı söyleyişten yararlanılmıştır.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar1. Zengin çiftçi son nefeste evladını istedi
Benim ömrüm bu kadarmış;
Hakkın emri bu, dedi.
le Evlatlarım! İşte size miras diye bir namus,
Bir de tarla kalıyor ki - buna emin olunuz-
İkisi de babanıza cedlerinden yadigâr...
Yalnız bilin ki altında saklı bir küp altın var!
Ben yerini bilmiyorum; ancak şunu belleyin:
Taşlarını temizleyip ince ince eleyin;
Çapa, tırmık, karış karış altüst edin tarlayı,
Defineyi bulmanızın ancak budur kolayı.
Bu dizelerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
söylenemez?
-
A) Anlatmaya bağlı edebî metin örneğidir.
B "Manzum hikâye" türündeki bir metinden alınmıştır.
COlay, kişi, mekân ögelerine yer verilmiştir.
Dramatik şiir türüne ait özellikler taşımaktadır.
E Kafiye, redif ve ölçü ahengi sağlayan ögelerdir.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarA) Imale
C₂
D) Durak
E) Med
Bir söz ile ben tuzağa tutuldum
Bu garip ellerde yaktı når beni
Hasretin nârına yandım kül oldum C
Ahu gözlüm ne hâldeyim gör beni
Bu dörtlükte ahengin sağlanması için aşağıdaki-
lerden hangisi yoktur?
Ölçü → Hece
A Redif
Çapraz uyak düzeni D) Aliterasyon
Söz sanatı
www.pelikankitabevi.com.tr
Şair, şiirlerinde ölçüyü büyük bir önemle kullan-
mış.
il
ECTO
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarir şiir
Eglog
36
8. Şiir, bilgi aktarmak veya öğretmek amacıyla yazılmaz.
Aşağıdaki şiir türlerinden hangisi bu düşünceyi
destekleyici nitelikler taşımaz?
A) Lirik
B) Pastoral
D) Didaktik
E) Dramatik
C) Epik
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar11. Tutalım ki ey semen-rû gül-i nev-edâ imişsin
Hele anlaşıldı kim bu katı bî-vefâ imişsin
Nedür ey dil âh u zârun neye müntec oldi kârun
Acaba bilür mi yârun kime mübtelâ imişsin
Dili bend idüp o perçem ider âşıkânı derhem
Behey âfitâb bilmem ne kara belâ imişsin
Demiş idi Gâlib-i zâr sakın olma bend-i dil-dâr
Yine oldi dil giriftâr sen o dil-rübâ imişsin
İçerik ve biçim özellikleri dikkate alındığında bu dizelerle
ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Yabancı dillerin etkisi altında kalındığı
B) Hüsn-ü makta beytinin kullanıldığı
C) Edebî sanatlardan yararlanıldığı
D) Musammat gazel örneği olduğu
E) Uyak düzeninin aa-xa-xa-xa... şeklinde olduğu
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar3.
Nâm u nişâne kalmadı fasl-i bahârdan
Düşdi çemende berg-i diraht i'tibârdan
Bu dizeler Türkçenin aşağıdaki tarihî dönemlerinden han-
gisine örnektir?
A) Göktürkçe
C) Karahanlı Türkçesi
B) Uygur Türkçesi
D) Türkiye Türkçesi
E) Osmanlı Türkçesi
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlare
11. Aruz ölçüsünde kalıplar, Arapça "fiil" kökünden
türetilerek isimlendirilen fâilâtün, feilâtün, fâilün,
fa'lün, mef'ûlü, mefâilün gibi küçük kalıpların türlü
biçimlerde birleştirilmesiyle oluşturulur.
Aşağıdaki sözlerden hangisi, ayraç içinde ve.
rilen küçük kalıba uygun değildir?
A) Yoksa ömrüm (fâilâtün)
B) Senindir (mefülü)/
C) Çiçek güzel (mefâilün)
D) Ne ararsan (feilâtün)
E) Buraya (feilün)
3
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar7.
1635'te önce İstanbul'u dolaşmaya, burada gördüklerini,
duyduklarını yazmaya başladı. 1640'ta Bursa, Izmit ve
Trabzon'u gezdi. 1645'te Kırım'a gitti. Yakınlık kurduğu
kimi devlet büyükleriyle uzak yolculuklara çıktı. 1646'da
Erzurum Beylerbeyi Defterdarzade Mehmed Paşa'nın
muhasibi oldu. Doğu illerini, Azerbaycan'ın ve Gürcistan'ın
bazı bölgelerini gezdi. Gümüşhane, Tortum yörelerini
dolaştı. 1648'de Istanbul'a dönerek Mustafa Paşa ile
Şam'a gitti, üç yıl bölgeyi gezdi. 1651'den sonra Rumeli'yi
dolaşmaya başladı, bir süre Sofya'da bulundu. 1667-1670
arasında Avusturya, Arnavutluk, Teselya, Kandiye,
Gümülcine, Selanik yörelerini gezdi. Gezilerinde
karşılaştığı toplumların yaşama biçimini yansıtan gözlemler
yaptı. Kültürleri, günlük yaşayışları inceledi ve bunları ünlü
eserinde yazdı. Gözlemlerini abartılı bir üslupla sundu.
Bu parçada söz edilen yazar aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Yirmisekiz Çelebi Mehmet
B) Naimâ
C) Evliya Çelebi
D) Kâtip Çelebi
E) Seydi Ali Reis
00
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarimuş-
N
6.
Evlerinin önü çardak
Elif'in elinde bardak
Sanki yeşil başlı ördek
Yüzer Elif Elif diye
Bu dizelerle ilgili olarak,
1. 8'li hece ölçüsüyle yazılmıştır
II. Teşbih sanatından yararlanılmıştır.
III. Nazım şekli varsağıdır.
IV. Ulama yapılmıştır.
V. Nazım birimi dörtlüktür.
bilgilerinden hangisi yanlıştır?
A) I
B) II
C) III
D) IV E) V
2. ÜNİTE-Şiir 103
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar11. I.
Çağrışır bülbüller, gelmiyor bağban Q
Hoyrat dost bağından gül aldı gitti b
Yüz bin mihnet çektim, bir bağ bezettim a
Yâri ben besledim, el aldı gitti b
II.
Ne feryat edersin, divane bülbül a
b
a
Senin bu feryadın gülşene kalsın
Bu dünyada eremezsem murada
Huzuru mahşere, divana kalsın
b
Aşağıdakilerden hangisi bu dörtlüklerin ortak
özelliklerinden biri değildir?
A) Aynı kafiye düzeniyle yazılma
B) Ait oldukları şiirin ilk dörtlüğü olma
C) Aynı nazım biçimiyle yazılma
D) Kişileştirme sanatına yer verme
E) Sevgiliye kavuşamama temasını işleme