Tamlamalar Soruları

5. Bundan yüzyıllar önce Dünya'nın kendi etrafında 1 dönüp dönmediği, ayrıca Dünya'nın mı Güneş'in etrafında yoksa Güneş'in mi Dünya'nın etrafın- da dolandığı bilim insanları arasındaki en hararet- 11 li tartışma konularından biriydi. Hatta Galileo Gali- lei'nin "Dünya dönüyor!" dediği için yargılandığı bi- Aydın Yayınları linir. Onuncu yüzyıldan itibaren başta el-Biruni ve IV el-Siczi ürettikleri usturlap ile, sonrasında ise el-Tu- si ve Ali Kuşçu gökyüzü gözlemleri ile Dünya'nın V döndüğünü öne sürdü. Bu parçadaki numaralanmış tamlamalardan hangisi tür bakımından diğerlerinden farklıdır? AI B) 11 C) III D) IV E) V

5. Aşağıdakilerin hangisinde isim tamlaması yoktur? A) Ahlak, insanın kendi kendini yenmesidir. B) Ahlak, toplumun doğal bekcisidir. C) Ahlak, insanla beraber ve onun içinde doğar. 0. D) Ahlakın temeli özgürlüktür. E) Ahlaksızlık, karanlıkların dostudur.

53 8 4) "Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul! Görmedim, gezmediğim, sevmediğim hiçbir yer. Ömrüm oldukça gönül tahtımd keyfince kurul! Sade bir semtin sevmek bile bir ömre değer." Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Belirtili isim tamlamast B) Kişi zamiri 7 C) Zarf-fiil D) Sifat + E) Emir kipiyle çekimlenmiş fiil re

1 II Osmanlı Devleti Dönemi'nde törenlere büyük on diğinden yılın belli günlerindeki merasimlerin icra keyfiyeti kanunnameler ve teşrifat defterlerinde en ince noktala- rina kadar yazılmıştır. Nitekim bu görkemli törenlere ait III prensiplerin yazıldığı eserlere teşrifat-1 kadîme, denmesi de boşuna değildir. Osmanlı Devleti'nin özenle düzenledi- IV ği merasimlerde neler yoktu ki? Şehzadenin doğumunun sonrasında yapılan beşik alaylarından yeni padişaha ya- pilacak biat ve cülus törenlerine, kılıç alaylarına, bayram- fended here laşmalara kadar her şey... Bu parçada numaralandırılmış kelime gruplarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıstır? 1213 A) I. grup, tamlananl belirtisiz ad tamlaması olan belirtili ad tamlamasıdır. B) II. grup, famlayani düşürülmüş belirtilidad tamlaması- dır. C) III. grup, tamlayanı gösterme sıfatından olusan bir si- fat tamlamasıdır. D) IV. grup, tamlayan: sifat-fiil grubu olan sifat tamlama- sidir E) V. grup, tamlayanı belirtili ad tamlamasi olan belirtisiz ad tamlamasıdır. (2019-ÖABT itala

Mangalı hep korlu olurdu ninemin. Soba yoktu odasında, mangal yetiyordu ona. Kahve cezvesi hep mangala sürülmüş olurdu, örgüsü de ya elinde ya da uzanıp alabileceği bir yerde dururdu. Ara sıra bir komşu hanım gelirdi, saatlerce sohbet ederlerdi. Annem üst katlarda kendi işiyle uğraşır, alt kata pek inmezdi. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur? A) Tamlayanı zamir olan isim tamlaması B) Belirtisiz isim tamlaması C) Tamlayanıyla tamlananı yer değiştirmiş isim tamlaması D) Zincirleme isim tamlaması E) Tamlayani düşmüş isim tamlaması

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zincirleme isim tamlaması vardır? A) Okulun karşısındaki sokağın koşesinde bir seyyar satıcı bekliyordu. B) Eskiden baca temizleyiciliği en önemli mes- leklerdendi. C) Beyaz eşya mağazaları bu sokakta bulunuyor. D) Kirli yanaklarından süzülen yaşlar elbisesini islatiyordu. E) Vişne ağacının dalları gökyüzüne yükseliyordu.

SORU 1 Mozart, büyük bir keder, aynı zamanda telâş içinde marşı bestelemeye koyuldu, ölüm düşüncesi zihnine her gün biraz daha yerleşiyordu. Marşı tamamlamasına zaman kalmadan hayata gözlerini yumdu. Esrarengiz ziyaretçi Mozart'ın has- talığının artmasına sebep olmuştu. Bestecinin dul kalan ka- risi Constanze kocasının ölümüne sebep olan ziyaretçinin Kont Walsegg adında bir asilzadenin uşağı olduğunu öğre- nince çok üzüldü. Mozart'ın dostu olan Kont, ona bir şaka yapmak istemişti ama şaka pek acı bir şekilde sona ermişti. Yukarıda altı çizili tamlamaların türlerini sırasıyla yazınız. (20 puan)

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, tamlayanı düşmüş bir ad tamlaması vardır? A) Akarsuların tek hedefi denizdir. B) Yüzünüzde yıldızların aydınlığı var. C) İleridedir yaşanacak günlerin en güzeli. D) Bir neşeli çocuk gibi doğdu akşam güneşi. E) Herkes bir şeyin ardından koşar.

5. den dir, Zincirleme isim tamlamalarının tek özelliği; bazen tam- layanın, bazen tamlananın, bazen de her ikisinin birden ni 1- herhangi bir isim tamlaması olmasıdır. Yani ikiden fazla isimden oluşmasıdır. Bu durum aslında bu kelime gru- bunun belirtili ya da belirtisiz bir isim tamlaması olması özelliğini değiştirmez. Zincirleme isim tamlaması den- mesinin nedeni, önceden oluşturulmuş olan bir isim tamlamasına yeni bir ismin tamlayan ya da tamlanan olarak ekleniyor olmasıdır. Aşağıdakilerin hangisinde zincirleme isim tamla- ması vardır? A) Başkaların düşünceleri bizim hayatımızı hiçbir şekilde etkilememeli. B) Ailenin en küçük çocuğu da üniversitede üstün bir başarıyla okuyordu. C) Düğüne geleceklerin listesini annesiyle birlikte hazırlamaya çalışıyordu. D) Yukarıdakilerin nedinini bilmediğimiz gürültüsünden uyuyamadık bütün gece. E) Bu derste sınav sorularının çözümlerini bütün ayrın- tılarıyla yaptı öğretmen.

B. Aşağıdaki metinde yer alan isim tamlamalarını ve türlerini boş bırakılan yerlere yazınız. "Gece uykusundan henüz uyanmamış şehir, lâpa lâpa yağan karların altında bembeyazdı. Alexander Nevse Meydanı'ndan sola dönüp ağır ağır ilerleyen atlı arabanın koca tekerlekleri, bütün gece yığılmış karları zoría. yarıyordu. Arabacı, köşeyi dönüp üç katlı evin kaldırımına yanaştı. Gözlerini binanın pencerelerine doğru çevirmişs ki bir ışık huzmesi içeriden dışarıya süzüldü." Kurt Seyt&Shura/ Nermin Bezmen 12:36 I !!

B 10 1€ 21) Turk halk edebiyatı ile divan edebiyatı, yüzyıllar boyunca birbirine komşu nehirler gibi uzanmıştır. Tanzimat edebiyatı yazarları, ikisi de Türk kültürünün bağrından akan bu iki nehir arasında bir kanal açmaya çalışırlar. Nesirde bunu kısmen başarırlar. Şiirde de bazı denemeler yapılırken araya Servetifünun edebiyatı ve estetiği girer. Bu parçada altı çizili kelime guruplarından hangileri belirtisiz isim tamlamasıdır? A) Divan edebiyatı B) Tanzimat edebiyatı yazarları C) Servetifünun edebiyatı ve estetiği Divan edebiyatı-Servetifünun edebiyatı ve estetiği E) Tanzimat edebiyatı yazarları-Servetifünun edebiyatı ve estetiği

TYT / Türkçe 19 17. İnsanın ergenlik hâli, onun bütün abuk sabukluklarına rağ- men hayatı boyunca özgür bir canlıya en çok yaklaştığı dönemdir. Bu cümle ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan- lıştır? A) Tamlayanı ile tamlananı yer değiştirmiş bir isim tamla- ması vardır. B) İkileme i im tamlamasının tamlananı görevinde kulla- nilmiştır. C) Zincirleme isim tamlaması örneği vardır. D) Belirtili isim tamlamasının arasına farklı türden bir söz- cük girmiştir. É) Birden çok isim tamlaması vardır.

L 12. 1. Uyuyan göllere ay işığında 2. Sovginin resmini çizsem kim anlar? 3. Tomurcuk ayrılıp gül açtığında 4. Yağmurun saçını çözsem kim anlar? Abdurrahim Karakoç Numaralanmış dizelerden hangisinde isim tamlaması kullanılmamıştır? A) 1. B) 2. C) 3 D) 4.

7. Aşağıdaki cümlelerin öğelerini bulunuz.(10 puan) • Rüzgâr potansiyeli bakımından zengin olan bölgelerimiz Ege, Marmara ve Doğu Akdeniz kıyılarıdır. • ABD'nin uzay çalışmaları ile saptadığı meteorolojik veriler, Türkiye'nin rüzgâr enerjisi bakımından zengin olduğunu göstermektedir.

6. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden- hangisi ad tamlamasının sıfatı olarak kullanıl- mıştır? A) Göle varmak için bu yolun az ilerisinden sola dönün. B) Bu limanda önceleri büyük gemilerin onarımı yaprtiyordu. C) Uzun yıllar, şirin bir Anadolu köyünde öğret- menlik yapmış. D) Çocuklar gün boyu masmavi denizin büyüsü- ne kapıldılar. E) Yıllar sonra eski eşyaların bazılarını elden çı- karmaya karar verdi.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim ve sifat tamlaması birlikte kullanılmıştır? si- A) Çocukluk günlerimi hatırladım bu filmi izler- ken. B) Uçsuz bucaksız ovada rengarenk çiçekler var- C) Aksamleyin size misafirliğe gelmeyi düşünü- yoruz. D) Denizin kenarında biraz oturmak istedi. E) Buradaki binalar, Osmanlılardan kalmıştı.