Tanzimat Dönemi Şiiri Özellikleri Soruları

seki- 26. Tanzimat edebiyatında ünlü bir mersiye sayılan zer dizelik 295 bentten oluşur. İtalyan nazım biçimi "Ottova Rima"yı andıran uyak düzeni ve biçimsel özellikleriyle şiiri- mize değişimin kapılarını aralayan bu şair Fuzuli, Şeyh Galip, en çok da Victor Hugo'nun etkilerini yansıtır. Dilinde- ki tutarsızlık ve savrukluğa karşın, biçimsel yenilikler taşı- ması, "ölüm" teması çevresinde dönen duygularr yansıtan en uzun şiir sayılması bakımından önemli sayılır. Bu parçada boş bırakılan yere, aşağıdakilerden hangi- si getirilmelidir? A) Terkibibent Makber B) Elhan-ı Şita E) Zemzeme cyolü

19. Aşağıdaki özelliklerden hangisi, Tevfik Fikret ile Yahya Kemal' de ortaktır? A) Istanbul'a karşı duyulan sevgiyi dile getirme. Divan edebiyatı geleneğini sürdürme. Toplum sorunlarını işleme. D) Şiiri düzyazıya (nesre) yaklaştırma. E) Türkçeyi aruza ustalıkla uydurma.

diği 23. Aşağıdakilerden hangisi toplumcu şiire örnek olarak gösterilemez? A) Barış taklaları süzülmeler Gagalarda zeytin dalı Parendeler maviliklerde Tüm gösteriler resimlerde kalmalı B) Kaldır başını kan uykulardan Böyle yüksek böyle atardamar Atmaz olsun Ses ol, ışık ol, yumruk of Gördükleri rüya ezeli bahçedir aşka Her mevsimi bir yaz ve esen rüzgârı başka Bülbülden o eğlencede feryad işitilmez Gül solmayı, mehtap azalıp bitmeyi bilmez D) Haberin var mı taş duvar? Demir kapı, kör pencere Yastığım, ranzam, zincirim Uğrunda ölümlere gidip geldiğim Haklı günler, büyük günler Gündüzlerinde sömürülmeyen, gecelerinde aç Yatılmayan Ekmek, gül ve hürriyet günleri AYTÜD20214-3 9 25. 6

Einin yat Dun na ÇÖZ KAZAN taha 11. Tanzimat II. Dönem'de Recaizade Mahmut Ekrem'in "Zerreden kürreye her şey şiirin konusu olabilir." sözünden hareketle şiirin konusu genişletilmiştir. (II) Buna rağmen baskıcı yönetimden dolayı siyasi ve sosyal konulara pek değinilmemiştir. (III) Divan edebi- yatı nazım biçimleri kullanılmaya devam edilmiş, Batılı nazım biçimleri denenmemiştir. (IV) Parça güzelliği yerine bütün güzelliği önemsenmiştir. (V) Şiirde roman- tizmin etkili olduğu dönemde aruz ölçüsü kullanılmaya devam edilmiştir. Tanzimat II. Dönem şiirine ait bilgilerin bulunduğu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilai yanlışı vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V

3. C Divan Şiiri Gazel, kaside gibi nazım biçimleri- kullanılmıştır. II. Parça güzelliği önemsenmiştir. III. Aşk, tabiat ahlak, din vb. konular işlenmiştir. IV. Islam uygarlığı etrafında şekillenmiştir. Tanzimat I. Dönem Şiiri Gazel, kaside gibi nazım biçimleri terk edilmiştir. Bütün güzelliği önemsenmiştir. Adalet, hak, hürriyet eşitlik vb. konular işlenmiştir. Batı uygarlığı etrafında şekillenmiştir. Halka hitap eder. V. Yüksek zümreye hitap eder. Yukarıda divan ve Tanzimat I. Dönem şiirinin kar- şılaştırıldığı numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. CÖZ KAZAN E) V D) Topl E) Aği 6. Doğ yat ya O a S

16. (1) Tanzimat edebiyatının ilk dönem şairleri Şinasi, Ziya Paşa ve Namık Kemal'dir. (II) Bu dönemde içerik yönün- den divan şiirine bağlı kalınmış, şiirin biçiminde önemli Byenilikler gerçekleştirilmiştir. (III) Sanatçılar, şiiri, düşün- celerini topluma yaymanın aracı olarak değerlendirmiş- ibizlerdir. (IV) Toplum için sanat düşüncesini benimseyen sanatçılar, dilde sadeleşme düşüncesini savunmuş an- cak şiirlerinde uygulayamamışlardır. (V) Az sayıdaki şiirin dışında, şiirlerde aruz ölçüsü kullanılmıştır. enlle neline Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde exisverilen bilgi yanlıştır? Eyelne guio ninie A) I shopid B) II C) III lod D) IV BVE) V

TÜRKÇE 18. Tanzimat'ın ikinci dönem şairleri, sanat için sanat anlayışıyla daha çok bireysel temalarda şiirler yazar. Bu dönemde Recaizade Mahmut Ekrem'in "Güzel olan her şey, şiirin konusu olabilir." anlayışıyla hareket edilir, şiirin konusu genişler. Batı şiirinin kisiyle şiirde yeni biçim- ler kullanılır. Birinci dönemde bir amaç olarak ortaya konan dilde yalınlaşma düşüncesi, bü- tünüyle terk edilir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Tanzi- mat'ın ikinci dönem şairlerine ait olabilir? A) Usanmaz kendini insan bilenler halka hizmetden Mürüvvet-mend olan mazlûma el çekmez iânetden B) Hakîr olduysa millet şânına noksân gelir sanma Yere düşmekle cevher sâkit olmaz kadr ü kıymetden C) Süratle nasıl değişti halim, kim attı beni bu derde? Almaz bunu havsalam bir şey var mezara benzer D) Ne efsunkâr imişsin âh ey didâr-ı hürriyyet Esîr-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten E) Ne mümkün zulm ile bîdâd ile imhâ-yı hürriyyet Çalış idrâki kaldır muktedirsen âdemiyetten 20

ve al, a FEN BİLİMLERİ YAYINLARI Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) Yenileşme Dönemi edebiyatı, özel gazeteciliğin geliş- mesi ve Batı'dan çeviri faaliyetlerinin hızlanmasıyla başlamıştır. B) İlk Tanzimatçılar, sanatın akılcı düşünceye sahip insan yetiştirme görevi üstlenmesi için çaba göstermiştir. Tanzimat Dönemi edebiyatının ilk gündemlerinden biri de dilde sadeleşmenin yollarını aramak olmuştur. D) Batılılaşma sürecinde topluma yayılan eşitlik, adalet, hürriyet, vatan gibi yeni konular şiirlerde işlenmemiş, roman ve hikâyelerde ele alınmıştır. E) 1840-60 arasında kurulan Encümen-i Daniş ve Tercü- me Odası gibi kurumlar, eğitim ve sanat alanında etki- li olmuştur.

wwww N E V 5. Türk edebiyatında ilk uyaksız şiir olan Validem'i Abdülhak Hamit Tarhan yazmıştır. Türk edebiyatındaki eski-yeni tartışmasını ya- panlardan Recaizade Mahmut Ekrem "Kafiye kulak içindir." anlayışını savunmaktadır. III. Şinasi yazdığı şiirleri Şair Evlenmesi adlı yapı- tında toplamıştır. IV. Şiirleriyle birlikte düzyazıları da olan Ziya Paşa Harâbât adlı ontolojide Divan şiirini övmüştür. V. Namık Kemal yazdığı şiirlerde Hürriyet Kaside- si'nde olduğu gibi "vatan, millet, hürriyet" gibi konuları işlemektedir. Numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II O C) I D) JV E) V

TANZİMAT EDEBİYATI SAM 1. Şiirde yeni bir üslup arayışına girmiş; söyleyiş gü- zelliğini önemsemişlerdir. Divan şiirine yapı ve ahenk unsurları yönünden bağlı kalmışlardır. III. Batı'dan alınan yeni yazınsal türlerin ilk örneklerini vermişlerdir. IV. Konu bütünlüğüne önem vermiş, sosyal konuları işlemişlerdir. V. Dilde sadeleşmek isteseler de bunu tam olarak başaramamışlardır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi Tan- zimat J. Dönem sanatçılarının özelliklerinden biri değildir? B) II D) IV E) V 4. Ta k

9. Tanzimat'ın 1. Dönemi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Şinasi, Namık Kemal ve Ziya Paşa'nın oluşturduğu bu dönem, ilk özel gazete olan Tercüman-ı Ahval'in çık- masıyla başlar. B) Sanatçıların çoğu İtalyan kültüründen etkilenmiş; Dante, Machiavelli, Guicciardini gibi sanatçıları örnek almış- lardır. C) "Sanat, toplum içindir." görüşünü savunan bu dönem sanatçıları, edebiyatı halkı eğitmede bir araç olarak gör- müşlerdir. D) Şiirlerde özgürlük, vatan, adalet, eşitlik gibi temalar iş- lenmiş; divan şiirinin de etkisi yavaş yavaş kaybolma- ya başlamıştır. E) Bu dönem sanatçıları biçim güzelliğinden, estetikten çok içeriğe, düşünceye önem vermişlerdir.

18. Eser Şiir ve İnşa Defter-i Amal Terci-i Bent Zafername Harabat Tür Hiciv Şiir Antoloji Makale Yukarıdaki eserler türleri bakımından eşleştirildiğinde hangi eser dışarıda kalır? A) Şiir ve İnşa B) Harabat C) Defter-i Amal D) Zafername E) Terci-i Bent

ÜNİTE 9 1. 3 Tanzim Kürsî-i İstiğrak Kenar-ı bahrde hoş bir mahaldir, nâzır-ı âlem, Tahaccür eylemiş bir mevcdir; üstünde bir âdem, Hayalettir, oturmuş, fikr ile meşguldür her dem; Giyinmiştir beyaz amma, bakarsın arz eder mâtem, Bulutlar, dalgalar, yıldızlar etrafımda hep mahrem; Ağaçlar, cûylar, kuşlar, çiçekler daima hurrem... Abdülhak Hamit Tarhan'dan alınan bu dizeler II. dö- nem Tanzimat şiiri ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisine örnek oluşturmaz? A) "Sanat, sanat içindir." ilkesi benimsendiği için bi- reysel konulara ağırlık verilmiştir. + B) Gazel, kaside gibi divan geleneğine ait nazım şe- killerinin kullanımına devam edilmiştir. + C) İlk dönemde olduğu gibi konu birliğine ve bütün güzelliğine önem verilmiştir. + (D) "Zerreden küreye her şey şiirin konusu olabilir." sö- zünden hareketle şiirin konusu genişletilmiştir. E) Birinci dönemde olduğu gibi şiirler aruz ölçüsüyle yazılmıştır. +

Dönemi sanatçılarının özelliklerinden biri değildir? A) Gerçekçi bir sanat anlayışına sahip olma BY Edebiyatı araç olarak görme C) Edebiyat anlayışlarında geçmişten farklı bir yol izleme D) Bireysel anlayışa dayalı eserler ortaya koyma E) Sanatı en önemli ilerleme aracı görme 12. Bu parçaya göre, Tanzimat Dönemi sanatçılarını Di- van edebiyatı sanatçılarından ayıran en önemli özellik aşağıdakilerden hangisidir? TYT Deneme A) Şiirden çok nesir türlerini öne çıkarma B) Belirli bir geleneğin sözcüsü olmaktan kaçınma C) Sanattan toplumsal fayda bekleme DY Doğayı yeni bir estetik anlayışla ele alma E) Batı'daki yenilikleri takip etme Sinyal Yayınları

Ahmet Cevdet Paşa Ahmet Vefik Paşa WYGULUYORUM Tanzimat Dönemi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Dilde sadeleşme düşüncesi savunulmuş ancak eserlerde uygulanamamıştır. B) Hem bireysel hem de toplumsal konular işlenmiştir. C) Roman, hikâye, eleştiri, tiyatro türlerinin ilk örnekleri veril- miştir. D) Sanatçılar, şiirde içeriği değil biçim güzelliğini ön plana çı- karmışlardır. * Siird- E) Fransız edebiyatı ve romantizm akımlarından etkilenilmiştir. ÇÖZÜMÜ I.E da

maya stığı ge 6. (1) Servetifünun bir yandan karşı çıkış bir yandan kabulleniş edebiyatıdır ((II) Aynı sanat anlayışını paylaşan şairler, hem divan şiirinin katı kurallara sahip nazım şekillerine hem de Tanzimat'ın 1. Dönemi'nin toplumculuğuna karşı çıkmışlardır. (III) Bu da hem içerik hem de biçim yönünden bir yeniliği beraberinde getirmiştir. (IV) Sanatçılar, Batı'daki edebi çalışmaları yakından takip etmişler; bunu parnasizm ve sembolizm akımları doğrultusunda şiire yansıtmaya çalışmışlardır. (V) Iktidarın baskıcı uygulamalarına karşı 1. Tanzimat şairlerinin mücadeleci yanlarını destekleyip aynı tavrı sürdürmeleri de Servetifünun şairlerindeki kabullenişi ortaya koyar. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? B) II C) P DYN EX