Tanzimat Dönemi'nde Hikaye Soruları

(1) Türk öykücülüğünün gelişiminde asıl önemli adım Sami Paşazade Sezai ile Nabizade Nâzım'dan gelir. (1) Bu iki yazar, İbrahim Şinasi'den itibaren plansız şekilde gelen öyküye Batılı çehre kazandırır. (H) Sayıca çok olmamakla birlikte onların öyküleri tür üzerinde gerçek değişimi yapan kalem ürünleri olur. (IV) Öykü, romandan ayrılır, küçük öykü tür olarak gelişme yoluna girer. (V) Sosyal fayda, kıssadan hisse çıkarma, öğretici ve eğitici olma kaygısı geriye düşer; bunların yerini sanat endişesi ve bireysel konular almaya başlar. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisin- de bir bilgi yanlışı vardır? A) 1 B) II C) III D) IV www.baska.com.tr E) V

TRI 3 1. Tanzimat I. Dönem II. Tanzimat II. Dönem III. Servetifünun Dönemi IV. Fecriati Dönemi V. Millî Edebiyat Dönemi Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatının dönemlerinden hangi ikisinde "toplum için sanat" anlayışı egemen olmuştur? A) 1-11 B) I-V D) III - V T-07 E) IV-V C) II-I

10. Yüzyıl Yazar I. 19.yy. Bayburtlu Sergüzeştnâme Zihni Nef'i II. III. IV. 17.yy. 19.yy. 19.yy. Eser D) Hve TV Âkif Bey Tür Deneme - 20 Ani Sihâm-ı Kaza Şarkı B) Yalnız III Halk Edebiyatı Divan Edebiyatı Tiyatro Tanzimat Dönemi Dönem Namık Kemal Hüseyin Hayat-ı Fikriyye Eleştiri Servetifünun Cahit Dönemi Yalçın Lis Yukarıdaki parçada yer alan öncüllerin hangilerind bir bilgi yanlışlığı vardır? A) I ve II C) II ve IV E) Yalnız IV

5. Berk'e evin çocuğuymuş gibi davranıyordu herkez. (II) Kimsesizliğini hiss edip kalbi kırılmasın diye elimizden gele- ni yapıyorduk. (III) Bana ve kardeşlerime ne alınsa onada all niyordu. (IV) Amcam, asma ağacının altına ikimizi birden alır, boyunlarımıza beyaz çarşaflar asarak kafalarımızı makinaya vururdu. (V) Saçlarımız aletin dişleri arasına sıkıştıkça canı- mız yanar, gözlerimizden yaşlar boşanır ama erkekliğe leke sürmemek için yaygara koparmazdık. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir ya- zim yanlışı yoktur? A) I B) II C) III D) IV E) V

11. Letaif-i Rivayat adlı eserle ilgili olarak aşağıda veri- lenlerin hangisi yanlıştır? Ahmet Mithat Efendi tarafından yazılmıştır. B) Türk edebiyatının ilk hikâye örneklerini içerir. 1860 yılından sonra yazılmış hikâyelerden oluşmak- tadır. D) “Rivayet edilen, söylenegelen hikâyeler” anlamına gelmektedir. isqus E) Dede Korkut Hikâyeleri'nin dönemin zihniyetine göre değiştirilmiş hâlidir.

4. Beyefendi garsonun lakırdı anlamazlığına da biraz kızdı. Garson ise vaktiyle Arnavutköy'ü burnunda kefal balığı avlamak için kışın zemheri zamanı saçma omzunda beklemekten defaatle eli ayağı donmuş ve muharraran bu güç sanatı terk ile Beyoğlu'nun gazinolarında, lokantalarında hizmetçilik, uşaklık ederek Fransızca aldığı emirleri anlayıp vaki olan suallere de cevap verecek kadar o lisanı öğrenmiş bir tatlısu Frengi olduğu hâlde 'glas a la peş'ten bihaber bulunuyordu. A) B) C) D) E) Numaralanmış parçaların dil, anlatım ve içerik özellikleri incelendiğinde aşağıdaki edebî dönemlerden hangi- lerine ait oldukları söylenebilir? Tanzimat II. Dönem Servetifünun Dönemi Tanzimat 1. Dönem Millî Edebiyat Dönemi Servetifünun Dönemi II Siz bizden af talep ediniz. Dün mütareke katilleri yaptınız, dün silahlarımızı bize bıraktırdınız. Bugün memleketimize hırsızları, gönderiyorsunuz ve katilleri, hırsızları, tarihî bir şerefi olan büyük donanmanız himaye etti. Yeşil İzmir'i kan ve alev içinde bıraktınız. Bakınız sokaklarına, üniformalı hırsızlar, katiller silahsız ahaliyi kurşunla, dipçikle öldürüyor. Her evden koltuğunda bir bohça, bir Yunan neferi çıkıyor. Millî Edebiyat Dönemi Tanzimat II. Dönem Fecriati Dönemi Servetifünun Dönemi Fecriati Dönemi 5. Tanzimat romanında üzerinde en çok durulan konulardan biri de yanlış Batılılaşma ve buna bağlı olarak ortaya çıkan tiplerdir. Ahmet Mithat Efendi ---- adlı romanında bu konuyu bir Osmanlı efendisi ile mirasyedi eserinde, babasından kalan mirası yiyip yoksulluğa düşen Ali Recaizade Mahmut Ekrem

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, boş bırakılan yere ayraç içindeki isim getirilemez? A) ----, On Dokuzuncu Asır adlı şiiriyle akılcılığın önemini vurgulamış, Tanzimat Hazırlık Dönemi'nin önde gelen isimlerinden biri olmuştur. (Sadullah Paşa) B) Şinasi'nin tek başına çıkardığı ---- gazetesiyle çevre- sinde uyandırdığı halkçı dil hareketi ve ardından gelenlerin sürdürdüğü yeni edebiyat anlayışı, Tanzi- mat Dönemi'ne damga vurmuştur. (Tasvir-i Efkâr) C) - ----; yazdığı roman, hazırladığı sözlük ve Victor Hugo' dan yaptığı çeviri ile Tanzimatçılara ve sonraki kuşak- lara yön vermiştir. (Şemsettin Sami) D) Romanlarında teknik bir kaygı gütmeyen ----, dönemin en çok okunan yazarıdır; onun halka okuma alışkanlı- ğı kazandırma konusundaki başarısı herkesçe kabul edilir. (Ahmet Mithat Efendi) Tiyatro konularının yabancı toplumlardan alınması gerektiğini savunan ---, oyunlarının bir kısmını man- zum, bir kısmını mensur olarak kaleme almıştır. (Sami Paşazâde Sezai) 15

18. Türk edebiyatında ilk pastoral şiir ---- tarafından yazılan adlı şiirdir. Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangi- sinde verilenler sırasıyla getirilmelidir? A) Muallim Naci - Köylü Kızlarının Şarkısı B) Recaizade Mahmut Ekrem - Nağme-i Seher C) Abdülhak Hamit Tarhan - Sahra D) Cenap Şahabettin - Elhan-ı Şita E) Tevfik Fikret - Şermin İYATİK

BEYAZ KUŞAK EDEBİYAT DENEME 1 22. Gazeteci: İlk kitabınızdan biraz bahseder misiniz? Yazar: İlk kitabımda Tanzimat Dönemi'nin romanları hakkında yazdığım bir inceleme, araştırma yazılarıma yer verdim. Kitap iki ciltten oluşmaktadır. İlk ciltte Tanzi- mat Birinci Dönem sanatçılarının eserlerine yer verdim. Tanzimat İkinci Dönem sanatçılarına ve eserlerine de ikinci ciltte yer verdim. Bu ciltlerde ele aldığım dönem- lerde yazılmış bütün romanları okudum. Gazeteci: Yeni bir kitap çalışmanız var mı? Yazar: Evet, şu an üzerinde yoğunlaştığım bir çalışma var. Ele alacağım dönem yine Tanzimat Dönemi fakat bu sefer, özellikle tanınmış kişilerin yaşadıkları dönemde gördükleri ya da yaşadıkları ilginç olayları gözlemlerine ve bilgilerine dayanarak anlattıkları bir yazı türüne yo- ğunlaşacağım. Bu diyalogdan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Yazar, ilk kitabının birinci cildi için "Cezmi" adlı eseri okumuştur. B) Yazar, yeni çalışmasında anı (hatıra) türüne yer ve- recektir. C) Yazar, yeni çalışmasında Ziya Paşa, Namık Kemal, Akif Paşa gibi isimlerin eserlerine yer verecektir. D) Eylül ya da Bir Aşkın Tarihi isimli eserler, yazarın ilk kitabında ele alınmamıştır. E) Yazar, ilk kitabının ikinci cildinde "Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat" adlı eserle ilgili görüşlerini dile getirmiştir. 23. 24

10. Tanzimat romani ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Roman teknigi bekomindan kusurludur. al Uzun betimlemelere ve beklenmedik tesadüflere yer verilir. () Zaman zaman romanın akşı durdurularak okuyucuya bilgi verilir. Kisiler tek vanlı ele alinir, yler ödüllendirilir ve aduiler cezalandirilir. F) Konular devrin gerçek olaylarından Anadolu halkanın gündelik yaşamından seçilir.

E) Bu dönem romanları, şahıs kadrosu bakımından zengindir. 13. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi eserlerinde tarihten astronomiye, kimyadan biyolojiye kadar her konuyu işleyip yazı makinesi olarak tanınmıştır? A) Recaizade Mahmut Ekrem B) Namık Kemal C) Şemseddin Samil D) Ahmet Mithat Efendi E) Halide Edip Adıvar

4. Aşağıdakilerin hangisinde roman ve kahraman eşleştirmesinde bir yanlışlık söz konusudur? Araba Sevdası - Bihruz Bey Ala frong a B) İntibah - Dilaşup C) Felatun Bey ile Rakım Efendi - Canan D) Keşfi Bey - Araba Sevdası E) Yosturoğlu - Zehra

en- Z- n 6 SUPARA 17. Dil özellikleri dikkate alınırsa aşağıdaki dizelerden hangisinin ayraç içinde belirtilen sanatçıya ait oldu- ğu söylenemez? A) Ey uçarken düşüp ölen kelebek Bir beyaz rişe-i cenah-ı melek (Cenap Şahabettin) B) Bu harmanın gelir sonu, kapıştırın giderayak Yarın bakarsınız söner bugün çıtırdayan ocak (Namık Kemal) C) Aruz sizin olsun, hece-bizimdir Halkın söylediği Türkçe bizimdir (Ziya Gökalp) augu D) Gün olur, alır başımı giderimbo na m Denizden yeni çıkmış ağların kokusunda (Orhan Veli Kanık) E) Eğilmiş arza, kanar, muttasil kanar güller Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller (Ahmet Haşim) SUP_TETA_21_AYT

3. Ziya Paşa gibi klasik şiiri çok iyi bilen, şekil ve zevk bakı- ----, klasik şiir anlayışını mindan klasik edebiyata dayanan katı biçimde sürdürmez. Yenilikçilerin klasik tarzdan keskin biçimde uzaklaşmalarına karşın o, divan edebiyatı zevkini yeni tarzda yazdığı şiirlerde kullanır. Eski ve yeni şiir anlayışının çatıştığı bir dönemde divan şiiri tarafında yer aldığı için eskinin savunucusu olarak nitelenir. O, aslında bir sentezcidir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Şinasi ziya pasa Namık B) Namık Kemal C) Muallim Naci yeniyi Savunma 2 mi? D) Nabizade Nazım E) Recaiazade Mahmut

A 15. İki yıl sonra, Paşa bu son vazifesinden de uzaklaştırılarak İstanbul'a geldiği zaman, küçük beyi ara cümleden, imladan, kıraatten biraz imtihan ederek bilgisini kendince yeter derecede buldu. Hiç değilse öğrenimini bitirip bir rüştiye diploması alıncaya kadar okula devam ettirmeye gerek görmedi. Çocuğu kendi arzusu üzerine Babiâli kalemlerinden birisine yerleştirdi. Beyefendi için öğrenilmesi artık vacip olan Fransızca ile ikinci derecede lüzumlu sayılan Arapça ve Farsça öğretmek üzere Bihruz Bey'e ayrı ayrı, maaşlı özel öğretmenler tayin edildi. Bihruz Bey, ilk hevesle beş altı ay kadar kalemdeki vazifesine devam etti. Fransızca bir cümleyi daha doğru dürüst okumayı bile beceremediği hâlde, kulaktan dolma beş on kelime ile yalan yanlış güya Fransızca konuşuyor; en alafranga genç beylerin tavır, kıyafet, hâl ve hareketlerini bir maymun ustalığıyla taklit etmekte gerçekten büyük başarı gösteriyordu. Aşağıdakilerden hangisi romanından bir bölüm verilen sanatçının eserlerinden biridir? A) Şair Evlenmesi BAfife Anjelik C) Celalettin Harzemşah D) Nesteren E) Şir 17. "S ac ke "F yo k y b Ş k 18.

Soru 5: Ibrahim Şinasi He ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Noktalama işaretlerini ilk kez kullanmıştır. B) Tercüme-l Manzume adlı eserinde Fransız şiirinden yaptığı çevirileri yayımlamıştır. C) Tercüman-i Ahval Mukaddimesi'ni yazmıştır. D) Ziya Paşa lle Tasvir-l Efkâr gazetesini çıkarmıştır. E) Batılı anlamda ilk fabl örneklerini yazmıştır.