Tanzimat Dönemi'nde Roman Soruları
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde RomanSenden kopardım çiçeklerin en solmazını, (IV)
Toprakların en bereketlisini (V) sende sürdüm,
Bu dizelerde numaralanmış bölümlerden hangisi diğerlerinden farklı bir
Ogedir?
A)I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
13. Aşağıdakilerden hangisi Serveti fünün şiirinin özelliklerinden değildir?
A) Fransız şiirini örnek almışlardır.
B) Kafiyenin kulağa hitap etmesi ilkesini benimsemişlerdir.
C) Şiirde konu bütünlüğünü sağlamışlardır.
D) Oldukça süslü ve ağır bir dil kullanmışlardır.
E) Metafizik ve sosyal konulara geniş yer vermişlerdir.
14. Zamanın da fayda etmediği zamanlar oluyor. Insan nasıl da dar ma
duman oluyor böyle. Yokluğuna mı alıştım, vaz mı geçiyorum varlığından
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman25. Asagidakilerden hangisi Tanzimat nesrinin ozellikleri
arasında yer almaz?
A) Hikliye ve romanlarda konular gunlak hayattan ve
tarihten alınmıştır
B) Makale, hikaye, roman... gibi yeni türler edebiyatımıza
girmiştir.
C) Dilde sadeleşme istenilen düzeyde olmamış. yabancı söz
ve tamlamalar kullanılmaya devam edilmiştir.
D) Yapıtlar genel olarak duygusal ve acıklı konular üzerine
kurulmuştur.
E) Tanzimat romancılarının ve Dykücülerinin tamamı halka
seslenmeyi temel almışlardır.
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde RomanVRAMA
8
STI
Türk Dili ve
Edebiyatı
etifünun Şiiri
a
1
9. "Sâf ü râkid ... Hani akşamki tagayyür, heyecan?
Bir çocuk ruhu kadar pür-nisyân,
Bir çocuk ruhu kadar şimdi münevver, lekesiz
Uyuyor mâi deniz.
Ben bütün bir gecelik cûşiş-i ahzânımla,
O hayâlât-ı perişânımla
Müteşekki, làim,
Karşıdan safvet-i mahmûrunu seyr etmedeyim..." dizele-
rinde olduğu gibi Tevfik Fikret önce bir hayal kurar, son-
ra yazmaya başlar. Eğer kafasında bir hayal teşekkül
etmezse konularını resimlerden, okuduğu hikâyelerden,
Batılı eserlerden alır. Kaynak ne olursa olsun, hareket
noktası daima bir tablodur.
Bu dizeler ve açıklamalardan yola çıkarak Tevfik Fik-
ret'in aşağıdaki akımlardan hangisinden etkilendiği
söylenebilir?
Genel Müdürlüğü
A) Sürrealizm 8) Sembolizm C) Parnasizm
D) Fütürizm E) Dadaizm
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman3. Aşağıdakilerden hangisi Servetifünün şiirinin
özelliklerinden değildir?
A) Fransız şiirini örnek almışlardır.
B) Kafiyenin kulağa hitap etmesi ilkesini benimsemişlerdir.
C) Şiirde konu bütünlüğünü sağlamışlardır.
D) Oldukça süslü ve ağır bir dil kullanmışlardır.
E) Metafizik ve sosyal konulara geniş yer vermişlerdir.
Bi
G
B
T
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde RomanA
7.
3,
a-
lerde geçirmiş olan savaşçı bir halktır. II) 8 - 11.
(0) Vikingler, ömürlerinin büyük bir kısmını deniz.
yüzyıllar arasında Kuzeybatı Avrupa'da birçok yeri
fethetmişlerdir. (III) Viking akınları ile birlikte Avru-
pa'daki birçok manastır yok olmuştur. (IV) Bunlara
tanıklık eden ve hayatta kalarak Avrupa'nın çeşitli
bölgelerine dağılanların dramatik anlatımları, yüz-
yıllarca sürecek bir Viking korkusu ve düşmanlığı
yaratmıştır. (V) Bu kişiler Vikingleri kaba, ilkel, yi-
yecek peşinde koşan, medeniyetten uzak bir kavim
7
a
olarak betimlemişlerdir.
Bu parçadaki ses olaylarıyla ilgili aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez?
AY 1. cümlede birden fazla ünsüz benzeşmesine
yer verilmiştir.
BY II. cümlede ünlü düşmesine uğramış bir sözcük
vardır.
C) III. cümlede kaynaştırma ünsüzlerinden yarar-
lanılmıştır. yssn.
D) TV. cümlede ünsüz değişimine uğramış bir söz-
cük kullanılmıştır.
V. cümlede ünlü daralmasına yer verilmiştir.
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde RomanAYT/Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler - 1
22. Yazar:
Ahmet Hamdi Tanpınar'ın yarım kalan son romanı
dâhil tüm romanlarını okudum. Utanarak söyleme-
liyim ki romanlar dışında yazdığı hiçbir şeyi oku
madım
Eleştirmen:
- En beğendiğiniz ve en az beğendiğiniz romanlarını
sorabilir miyim?
Yazar:
- Türk modernleşmesini bir parodiye dönüştürdüğü
ve Türk romanının en ilginç üç karakterini-Hayri ir-
dal, Halit Ayarcı ve Doktor Ramiz- yarattığı romani
bir şaheserdir. Kurtuluş mücadelesine odaklandığı
romanı ise benim gözümde, biraz zayıf kalmıştır
ve bu yüzden en az "Tanpınar romani" olan metni-
dir.
23. Bilin
zihir
akte
biri
lo
zil
ve
al
al
te
E
Eleştirmen:
Size katılıyorum. Edebiyat tarihlerinde geçmese,
kitabın kapağında Tanpınar adini görmesem bu
romanı onun yazdığını asla düşünmezdim. Şiirleri
için de aynı şeyi düşünüyorum. Fakat zaten benim
için Tanpinar, bir şairden ziyade muhteşem bir ro-
manci, edebiyat tarihçisi ve araştırmacısıdır.
Bu diyalogdan hareketle aşağıdakilerden hangisi-
ne ulaşılamaz?
Y
A
R
G
1
Y
-<mz-<>-
E
A) Yazar, Abdullah Efendi'nin Rüyaları kitabını henüz
okumamıştır.
Eleştirmene göre XIX. Asir Türk Edebiyatı Tarihi N
Tanpınar'ın başyapıtıdır.
Yazarın en az beğendiği Tanpınar romanı Sahne-
nin Dışındakiler'dir.
D) Eleştirmen için Bursa'da Zaman Tanpınar'ın ger-
çek gücünü yansıtmakta yetersizdir.
E) Yazarın en beğendiği Tanpınar romanı Saatleri
Ayarlama Enstitüsü'dür.
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman10.
İnsanların sıradan olaylar çevresindeki hayatlarından kesitler ala-
rak sunulmuş anlatımlardır. Küçük, önemsiz, derinliksiz görülen hayatların önemli ayrıntıların derin açıklamalardır.
yazdığı bu eserde kendi kaygıları, kendi özlemleri, kendi problemleri içinde
yaşayan küçük insanları, başkalarına küçük ama kendilerince büyük dünyalarında yakalamayı başarmıştır. Onların hülyaları,
özlemleri, sevgileri büyüktür. İnsana dikkatli bir bakış vardır. Batılı anlamda ayakları yere basan, teknik anlamda sağlam ilk
eser olması anlamında da önemlidir bu eser.
Bu parçada anlatılan eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
-
A) Kıssadan Hisse-Ahmet Mithat Efendi
B) Letaif-i Rivayat - Ahmet Mithat Efendi
C) Müsameretname- Emin Nihat
D) Küçük Şeyler - Sami Paşazade Sezai
E) Semaver-Sait Faik Abasıyanık
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman9. Tevfik Fikret ile ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Şiiri düzyazıya yaklaştırmıştır.
B) Parnasizmin etkisindedir.
C) Aruzu başarılı kullanmıştır.
D) Ağır bir dil kullanmıştır.
E)Heceyi küçümsemiş, hiçbir şiirinde
kullanmamıştır.
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Romantan,
kitob
| RECAİZADE MAHMUT EKREM (1847-1914)
* Döneminde “ u Stonte
olarak tanınmıştır.
→ Teorisyen (edebiyat kuramcısı) ola-
rak yeniliklere öncülük etmiş,
Servehtinmäluşmasını sağ-
lamıştır.
→ Eski edebiyatı savunanlara karşı
yeni edebiyatı savunmuştur. Divan
edebiyatını -eskiyi- savunan Muallim Naci ile kafiye
ve edebiyat konusunda tartışmalara girmiştir. Muallim
Naci'nin “göz için uyak” anlayışına karşı "blak için
uyak” anlayışını benimsemiştir.
Şiirle ilgili görüşlerini ve eleştirilerini
kitabının ön sözünde, Takdir-i Elhan, Talim-i Edebiyat ve
Takrizat adlı eserlerinde açıklamıştır.
66
” adlı şiir
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde RomanUslub
D) RC
97
Ek
diki
nezaketiniz iktizâsıdir efendim.
da derse bakalım mı?
4.
Råkım
ka
Felátun - (Vakar içine tevazu katmış bir tavırla) O sizin
Aradan bazı havayi sözler geçtikten sonra:
Rakim - Beyimizl Müsaade buyurur musunuz? Biraz
Üzerinde teceddüd ederek) Hay hay! Hatta ben de
Felâtun - (Hâlâ o mübarek tebessüm dudakları
şimdi hanımları imtihan ediyor idim.
-Nasıl bari epeyce buldunuz mu?
Felâtun - (Hâlâ o mübarek tebessümle) Hanımların
dirayetlerine söz ister mi? Fakat birâder ben
bu derslerin içinde bazı şeyler görüyorum da bir mâna
veremiyorum. Ezcümle şu elifbada, bu pe, çe, je
harfleri var mı ya? Biz mektepte iken elif, be, te, se,
cim, ha, hi, dal, zal, rı, ze, sin, şın diye okuduk. Bunları
görmedik. Bunlara ne isim vermeli?
Can-Evet muallim efendi! Felâtun Efendi öyle söyledi.
Bizim zihnimiz şaşırdı.
Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
zekâvet ve
Al Ahmet Mithat Efendi tarafından yazılmış bir
romandan alınmıştır.
B) Yanlış Batılaşmaya vurgu yapılarak halkı
bilinçlendirmek amaçlanmıştır.
C) Olaylar üçüncü kişinin ağzından verilerek gösterme
tekniği kullanılmıştır.
Tiyatroda kullanılan parantez içi açıklama verme
yöntemi romana uygulanmıştır.
EX Olay anlatımında diyaloglardan yararlanılmış,
konuşma havası verilmeye çalışılmıştır.
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili
sözcükler farklı türdedir?
A) Filozofların da dediği gibi, başkalarından farklı
olar yanlarımızı göstermek için başka insanlar var
olmalıdır.
B) Roman gibi geniş olanaklara sahip bir yazınsal
türü kullanırken yazarın toplumsal ortam örgüsünü
dikkate almaması olası değildir.
C) Donkişot, on altıncı yüzyılın olumsuz koşullarına
sahip İspanyol coğrafyasında yürüyüşe çıkan bir
serüvencidir.
D) Günümüzde roman kahramanının eylemci bir
kişiliğe sahip olduğu romanlarda, kahramanların
çevreyle sürekli iletişimde bulunduğu bir gerçektir.
E) Toplumsal ortamın yoğun çatışmalara sahne
olduğu romanlarda, dramatik gerilim ve insanî
duyarlık kendisini daha fazla duyuruyor.
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde RomanTANZİMAT EDEBİYATI
1.
Bu roman, baştan sona kadar ezilen, satılan, oradan oraya
sürüklenen zavallı Dilber ile onu ezen, korurken bile hakir
gören zengin tabaka arasındaki tezada dayanır. Romanı
okurken kendimizi yazar ile beraber Dilber'in yanında
hissederiz, onu sever ve ona acırız. Bu bakımdan, son
asır Türk edebiyat tarihinde mühim bir merhale teşkil eden
eserin, zamanı aşan ve bugüne de hitap eden beşeri ve
sosyal bir mahiyeti vardır.
Bu parçada eleştirmenin sözünü ettiği roman aşağıda-
kilerden hangisidir?
B) İntibah
A) Sergüzeşt
C) Karabibik
D) Araba Sevdası
E) Zehra
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman5.
Aşağıdakilerin hangisinde Mehmet Rauf ile ilgili bir bil-
gi yanlışı vardır?
A) Türk edebiyatında ilk psikolojik roman örneği olan Ey-
lül en önemli eseridir.
B) Halas adlı romanında Kurtuluş Savaşı'nı ele almıştır.
C) Siyah İnciler adlı eseri Türk edebiyatında mensur şii-
rin ilk örneğidir.
DJ Pençe, Cidal, Sansar tiyatro türündeki eserleridir.
E) Değişik yerlerde çıkan anı türündeki yazılarını Edebî
Hatıralar adlı kitapta toplamıştır.
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman14. Türk edebiyatında anı türünde birçok eser vardır. 16. yüz-
yılda Doğu Türkçesiyle yazılmış Babürname bu türün ilk
1
örneği kabul edilir. Tanzimat yıllarında ilk anılardan biri Akif
Paşa'nın Tabsıra adlı yapıtıdır. Ayrıca, Namık Kemal,
11
III
Ziya Paşa, Şinasi Tanzimat edebiyatında anı türündeki
IV
V
eserleriyle tanınan diğer yazarlardır.
Bu parçadaki altı çizili bölümlerin hangisinde bir bilgi
yanlışı vardır?
A)
B) ||
C) III
D) IV
E) V