Tanzimat Dönemi'nde Roman Soruları

VRAMA 8 STI Türk Dili ve Edebiyatı etifünun Şiiri a 1 9. "Sâf ü râkid ... Hani akşamki tagayyür, heyecan? Bir çocuk ruhu kadar pür-nisyân, Bir çocuk ruhu kadar şimdi münevver, lekesiz Uyuyor mâi deniz. Ben bütün bir gecelik cûşiş-i ahzânımla, O hayâlât-ı perişânımla Müteşekki, làim, Karşıdan safvet-i mahmûrunu seyr etmedeyim..." dizele- rinde olduğu gibi Tevfik Fikret önce bir hayal kurar, son- ra yazmaya başlar. Eğer kafasında bir hayal teşekkül etmezse konularını resimlerden, okuduğu hikâyelerden, Batılı eserlerden alır. Kaynak ne olursa olsun, hareket noktası daima bir tablodur. Bu dizeler ve açıklamalardan yola çıkarak Tevfik Fik- ret'in aşağıdaki akımlardan hangisinden etkilendiği söylenebilir? Genel Müdürlüğü A) Sürrealizm 8) Sembolizm C) Parnasizm D) Fütürizm E) Dadaizm

3. Aşağıdakilerden hangisi Servetifünün şiirinin özelliklerinden değildir? A) Fransız şiirini örnek almışlardır. B) Kafiyenin kulağa hitap etmesi ilkesini benimsemişlerdir. C) Şiirde konu bütünlüğünü sağlamışlardır. D) Oldukça süslü ve ağır bir dil kullanmışlardır. E) Metafizik ve sosyal konulara geniş yer vermişlerdir. Bi G B T

10. İnsanların sıradan olaylar çevresindeki hayatlarından kesitler ala- rak sunulmuş anlatımlardır. Küçük, önemsiz, derinliksiz görülen hayatların önemli ayrıntıların derin açıklamalardır. yazdığı bu eserde kendi kaygıları, kendi özlemleri, kendi problemleri içinde yaşayan küçük insanları, başkalarına küçük ama kendilerince büyük dünyalarında yakalamayı başarmıştır. Onların hülyaları, özlemleri, sevgileri büyüktür. İnsana dikkatli bir bakış vardır. Batılı anlamda ayakları yere basan, teknik anlamda sağlam ilk eser olması anlamında da önemlidir bu eser. Bu parçada anlatılan eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir? - A) Kıssadan Hisse-Ahmet Mithat Efendi B) Letaif-i Rivayat - Ahmet Mithat Efendi C) Müsameretname- Emin Nihat D) Küçük Şeyler - Sami Paşazade Sezai E) Semaver-Sait Faik Abasıyanık

15. Kaleme gitmediği günler ise saçlarını kestirmek, terziye esvap ismarlamak, kunduraciya ölçü vermek gibi hiç eksik olmayan vesilelerle Beyoğlu'nda, ötede beride vakit geçirir, cumalan, pazarlan da sabahleyin hocalarıyla yarımşar saat ders müzakeresinden sonra hanesinden çıkar, akşamlara kadar seyir yerlerinde dolaşırdı. Vilâyetlerde bulunduğu zaman en büyük zevki sırmali esvap içinde, midilli veya at üzerinde, arkasında çifte çifte uşaklarla sokak sokak gezip dolaşmaktan ibaret olan bu beyin, İstanbul'a geldikten sonra merakı üç şeye masruf oldu ki birincisi araba kullanmak, ikincisi alafranga beylerin hepsinden daha süslü gezmek, üçüncüsü de berberler, kunduracılar, terziler ve gazinolardaki garsonlarla Fransızca konuşmaktı. Bu parça, konusu dikkate alındığında aşağıdaki romanların hangisine ait olduğu söylenebilir? A) Devlet Ana B) Küçük Ağa C) Cezmi D) Araba Sevdası E) Yaban

8. Aşağıdakilerden hangisi Servetifünûn Dönemi'nde şi- irle öne çıkan sanatçılardan biri değildir? A) Tevfik Fikret B) Cenap Şahabettin C) Ali Ekrem Bolayır D) Mehmet Rauf E) Süleyman Nazif H yada D A

AYT/Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler - 1 22. Yazar: Ahmet Hamdi Tanpınar'ın yarım kalan son romanı dâhil tüm romanlarını okudum. Utanarak söyleme- liyim ki romanlar dışında yazdığı hiçbir şeyi oku madım Eleştirmen: - En beğendiğiniz ve en az beğendiğiniz romanlarını sorabilir miyim? Yazar: - Türk modernleşmesini bir parodiye dönüştürdüğü ve Türk romanının en ilginç üç karakterini-Hayri ir- dal, Halit Ayarcı ve Doktor Ramiz- yarattığı romani bir şaheserdir. Kurtuluş mücadelesine odaklandığı romanı ise benim gözümde, biraz zayıf kalmıştır ve bu yüzden en az "Tanpınar romani" olan metni- dir. 23. Bilin zihir akte biri lo zil ve al al te E Eleştirmen: Size katılıyorum. Edebiyat tarihlerinde geçmese, kitabın kapağında Tanpınar adini görmesem bu romanı onun yazdığını asla düşünmezdim. Şiirleri için de aynı şeyi düşünüyorum. Fakat zaten benim için Tanpinar, bir şairden ziyade muhteşem bir ro- manci, edebiyat tarihçisi ve araştırmacısıdır. Bu diyalogdan hareketle aşağıdakilerden hangisi- ne ulaşılamaz? Y A R G 1 Y -<mz-<>- E A) Yazar, Abdullah Efendi'nin Rüyaları kitabını henüz okumamıştır. Eleştirmene göre XIX. Asir Türk Edebiyatı Tarihi N Tanpınar'ın başyapıtıdır. Yazarın en az beğendiği Tanpınar romanı Sahne- nin Dışındakiler'dir. D) Eleştirmen için Bursa'da Zaman Tanpınar'ın ger- çek gücünü yansıtmakta yetersizdir. E) Yazarın en beğendiği Tanpınar romanı Saatleri Ayarlama Enstitüsü'dür.

tan, kitob | RECAİZADE MAHMUT EKREM (1847-1914) * Döneminde “ u Stonte olarak tanınmıştır. → Teorisyen (edebiyat kuramcısı) ola- rak yeniliklere öncülük etmiş, Servehtinmäluşmasını sağ- lamıştır. → Eski edebiyatı savunanlara karşı yeni edebiyatı savunmuştur. Divan edebiyatını -eskiyi- savunan Muallim Naci ile kafiye ve edebiyat konusunda tartışmalara girmiştir. Muallim Naci'nin “göz için uyak” anlayışına karşı "blak için uyak” anlayışını benimsemiştir. Şiirle ilgili görüşlerini ve eleştirilerini kitabının ön sözünde, Takdir-i Elhan, Talim-i Edebiyat ve Takrizat adlı eserlerinde açıklamıştır. 66 ” adlı şiir

A 7. 3, a- lerde geçirmiş olan savaşçı bir halktır. II) 8 - 11. (0) Vikingler, ömürlerinin büyük bir kısmını deniz. yüzyıllar arasında Kuzeybatı Avrupa'da birçok yeri fethetmişlerdir. (III) Viking akınları ile birlikte Avru- pa'daki birçok manastır yok olmuştur. (IV) Bunlara tanıklık eden ve hayatta kalarak Avrupa'nın çeşitli bölgelerine dağılanların dramatik anlatımları, yüz- yıllarca sürecek bir Viking korkusu ve düşmanlığı yaratmıştır. (V) Bu kişiler Vikingleri kaba, ilkel, yi- yecek peşinde koşan, medeniyetten uzak bir kavim 7 a olarak betimlemişlerdir. Bu parçadaki ses olaylarıyla ilgili aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? AY 1. cümlede birden fazla ünsüz benzeşmesine yer verilmiştir. BY II. cümlede ünlü düşmesine uğramış bir sözcük vardır. C) III. cümlede kaynaştırma ünsüzlerinden yarar- lanılmıştır. yssn. D) TV. cümlede ünsüz değişimine uğramış bir söz- cük kullanılmıştır. V. cümlede ünlü daralmasına yer verilmiştir.

5. Aşağıdakilerin hangisinde Mehmet Rauf ile ilgili bir bil- gi yanlışı vardır? A) Türk edebiyatında ilk psikolojik roman örneği olan Ey- lül en önemli eseridir. B) Halas adlı romanında Kurtuluş Savaşı'nı ele almıştır. C) Siyah İnciler adlı eseri Türk edebiyatında mensur şii- rin ilk örneğidir. DJ Pençe, Cidal, Sansar tiyatro türündeki eserleridir. E) Değişik yerlerde çıkan anı türündeki yazılarını Edebî Hatıralar adlı kitapta toplamıştır.

Uslub D) RC 97 Ek diki nezaketiniz iktizâsıdir efendim. da derse bakalım mı? 4. Råkım ka Felátun - (Vakar içine tevazu katmış bir tavırla) O sizin Aradan bazı havayi sözler geçtikten sonra: Rakim - Beyimizl Müsaade buyurur musunuz? Biraz Üzerinde teceddüd ederek) Hay hay! Hatta ben de Felâtun - (Hâlâ o mübarek tebessüm dudakları şimdi hanımları imtihan ediyor idim. -Nasıl bari epeyce buldunuz mu? Felâtun - (Hâlâ o mübarek tebessümle) Hanımların dirayetlerine söz ister mi? Fakat birâder ben bu derslerin içinde bazı şeyler görüyorum da bir mâna veremiyorum. Ezcümle şu elifbada, bu pe, çe, je harfleri var mı ya? Biz mektepte iken elif, be, te, se, cim, ha, hi, dal, zal, rı, ze, sin, şın diye okuduk. Bunları görmedik. Bunlara ne isim vermeli? Can-Evet muallim efendi! Felâtun Efendi öyle söyledi. Bizim zihnimiz şaşırdı. Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? zekâvet ve Al Ahmet Mithat Efendi tarafından yazılmış bir romandan alınmıştır. B) Yanlış Batılaşmaya vurgu yapılarak halkı bilinçlendirmek amaçlanmıştır. C) Olaylar üçüncü kişinin ağzından verilerek gösterme tekniği kullanılmıştır. Tiyatroda kullanılan parantez içi açıklama verme yöntemi romana uygulanmıştır. EX Olay anlatımında diyaloglardan yararlanılmış, konuşma havası verilmeye çalışılmıştır.

9. Tevfik Fikret ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Şiiri düzyazıya yaklaştırmıştır. B) Parnasizmin etkisindedir. C) Aruzu başarılı kullanmıştır. D) Ağır bir dil kullanmıştır. E)Heceyi küçümsemiş, hiçbir şiirinde kullanmamıştır.

TANZİMAT EDEBİYATI 1. Bu roman, baştan sona kadar ezilen, satılan, oradan oraya sürüklenen zavallı Dilber ile onu ezen, korurken bile hakir gören zengin tabaka arasındaki tezada dayanır. Romanı okurken kendimizi yazar ile beraber Dilber'in yanında hissederiz, onu sever ve ona acırız. Bu bakımdan, son asır Türk edebiyat tarihinde mühim bir merhale teşkil eden eserin, zamanı aşan ve bugüne de hitap eden beşeri ve sosyal bir mahiyeti vardır. Bu parçada eleştirmenin sözünü ettiği roman aşağıda- kilerden hangisidir? B) İntibah A) Sergüzeşt C) Karabibik D) Araba Sevdası E) Zehra

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükler farklı türdedir? A) Filozofların da dediği gibi, başkalarından farklı olar yanlarımızı göstermek için başka insanlar var olmalıdır. B) Roman gibi geniş olanaklara sahip bir yazınsal türü kullanırken yazarın toplumsal ortam örgüsünü dikkate almaması olası değildir. C) Donkişot, on altıncı yüzyılın olumsuz koşullarına sahip İspanyol coğrafyasında yürüyüşe çıkan bir serüvencidir. D) Günümüzde roman kahramanının eylemci bir kişiliğe sahip olduğu romanlarda, kahramanların çevreyle sürekli iletişimde bulunduğu bir gerçektir. E) Toplumsal ortamın yoğun çatışmalara sahne olduğu romanlarda, dramatik gerilim ve insanî duyarlık kendisini daha fazla duyuruyor.

14. Türk edebiyatında anı türünde birçok eser vardır. 16. yüz- yılda Doğu Türkçesiyle yazılmış Babürname bu türün ilk 1 örneği kabul edilir. Tanzimat yıllarında ilk anılardan biri Akif Paşa'nın Tabsıra adlı yapıtıdır. Ayrıca, Namık Kemal, 11 III Ziya Paşa, Şinasi Tanzimat edebiyatında anı türündeki IV V eserleriyle tanınan diğer yazarlardır. Bu parçadaki altı çizili bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) B) || C) III D) IV E) V