Tanzimat İkinci Dönem Romanı Soruları

19. Abdülhak Hamit Tarhan'la ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Gözlemlerine dayanarak kaleme aldığı Sahra adlı eserinde kır ve köy hayatını anlattığı pastoral şiirlere yer vermiştir. B) Tarık, Eşber, Nesteren, Finten gibi tiyatro eserlerinin konularını tarihten ya da yabancı toplumların hayatlarından almıştır. C) Edebiyatın teorik boyutuyla da ilgilenmiş, edebiyat bilgileri içeren Talim-i Edebiyat'ı yazmıştır. D) Sahne dili ve tekniği yönünden zayıf kalan tiyatro eserlerini oynanmak için değil, okunmak için yazmıştır. E) Eşi Fatma Hanım'ın ölümü üzerine yazdığı Makber adlı uzun şiir, Türk şiirinde önemli bir mersiye örneği olarak kabul edilmiştir. DENEME-4 5

gisi Bit- 25. A. Hamit'in en fazla eser verdiği (II) edebî tür tiyatro dur. Tiyatronun toplum ve millet hayatındaki fonksiyonun belirtmek için çeşitli makaleler yazmış, (III) Mukaddime Celâl ile bizde (IV) ilk defa tiyatronun nazariyatını yapmıştır. Sanatçı, "insan halini sahneye nakil ve orada taklit ederek ibret alınacak bir levha halinde göz önüne sermesi itibariyle (V) en faydalı bir eğlence" olarak tarif ettiği tiyatroyu bütün edebî nevilere üstün tutar. Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I B) II 13 C) III D) IV E) V

3. TEST-14 A) I Halit Ziya Uşaklıgil Roman Hikâye Tiyatro Halit Ziya'nın eserlerinin türlerinin bulunduğu bu diyagramı doğru biçimde doldurmak isteyen bir öğrenci, I. Kırık Hayatlar II. Bir Acı Hikâye III. Hepsinden Acı IV. Ferdi ve Şürekâsı V.) Füruzan eserlerinden hangisini yazmamalıdır? Cory D) IV CII E) V

3. Aşağıdaki sanatçı-eser eşleştirmelerinin han- gisi yanlıştır? A) Namık Kemal > Renan B) Ziya Paşa > Arz-ı Hâl + C) Ahmet Vefik Paşa > İnfial-i Aşk- Müdafaanâmesi+ D) Abdülhak Hamit Tarhan > Validem + E))Sami Paşazade Sezai > Sümbüle A G 1 Y A Y | N E

9 18. Yazar, oldukça zengin ama kafasını kullanamayan bir delikanlının başından geçen bir aşk macerası çerçevesinde, Batı'yı taklit etme gibi toplumsal bir sorunu ele almıştır. Realist bir anlayışla kaleme alınan ve mizahi bir yönü de olan romanda, devrin Batılılaşmayı yanlış anlayan tiplerinin bir eleştirisi yapılmaktadır. Bu parçada sözü edilen yapıt aşağıdakilerden hangisidir? A) İntibah B) Cezmi C) Sergüzeşt D) Araba Sevdası E) Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat Türk siirinde hazı sairler, gerek siirlerinde işlediği ko-

1. Edebî eserler, yazıldığı dönemin toplumsal yapısı hakkında birtakım veriler içerir. Recaizade Mahmut Ekrem'in ---- adlı eseri de Tanzimat Dönemi'nin sosyal hayatından birçok yan- sımayı içeren erken dönem Türk romanlarından biridir. Ro- manda, ana kahraman Bihruz'un öz değerlerini küçümseyip tahkir ettiği görülür. Söz gelişi Lisan-ı Türkî'yi kifayetsiz bulur, Türkçede şiir söylenemeyeceğini ve Türklerde adam gibi şair yetişmediğini düşünen alafrangalara katılır. Bihruz Bey, bütün bir XIX. yüzyıl alafrangalaşma temayülünün topyekûn tekil bir örneğidir. İçtiği meşrubat, giydiği elbise, taktığı saat, bindiği araba daima modaya uygundur. Moda, Avrupaca yaşamanın adıdır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) İntibah B) Hasan Mellah C) Karabibik D) Araba Sevdası E) Taaşşuk-u Talat ve Fitnat 4

2. Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A Tercüman-ı Hakikat, Ahmet Mithat'ın çıkardığı bir gazetedir. Blik özel gazete Agâh Efendi'yle Şinasi'nin çıkardığı Tercüman-ı Ahval'dir. Yurt dışında çıkan ilk Türk gazetesi Hürriyet'tir. D) Tasvir-i Efkâr yarı resmi bir gazetedir. E) Ilk resmi gazete 1831'de çıkarılan Takvim-i Vakayi'dir. utionni Türkceve uyarla

Örnek. 19 İlk Türk romancıları, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın belirttiği gibi "ro- mancı muhayyilesiyle doğmuş" yazarlar değildi. Bu türde verdik- leri ürünler, ister istemez deneyim eksikliğinin izlerini taşıyordu. Bu yüzden roman kalıbını yeni bir ortama uyarlamanın sıkıntısı- - adlı roman, bu türün ilk örneklerindendir. nı da yaşıyorlardı. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun olmaz? A) Hasan Mellah B) Avrupa'da Bir Cevelan C) Çengi D) Esrâr-ı Cinâyât E) Süleyman Musulî to J.D. Tiyatro

15. ---; içinde bulunduğu toplumun kabiliyetlerini, ruhunu, maddi imkânlarını, devrin şartlarını, insani ilişkilerini, eşyaya ve mekâna bakışlarını romanlarında ele almıştır. Kalemini, halkı eğitmek için bir vasıta olarak kullanmıştır. Toplum içerisinde din, dil, ırk farklılığı gözetmeden ortaya çıkan yeni dünyanın yeni insanını inşa etmeye çalışmıştır. Çok yakından takip ettiği Batı'yı Türk edebiyatına uygulamak isteyen yazar; yeni insanın, köklerinden kopmasını istememiştir. Yazar, Doğu medeniyetiyle Batı medeniyetinin sentezine inanmıştır. Romanlarında eski ve yeni olan ne varsa meşrulaştırarak okuruna aktarmak istemiştir. Bundan dolayı romanların kurgusunda, bireysel olanı anlatmak yerine toplumsal olanı anlatmayı tercih etmiştir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Ahmet Mithat Efendi C) Halit Ziya Uşaklıgil B) Nabizâde Nazım D) Ahmet Vefik Paşa E) Recaizâde Mahmut Ekrem

Olmuş ya da olabilecek olaytan kigi ve zaman bağlayarak anlatan Aina yazilardır. Il Masal, fabl, mesnevi ve halk hikayeleri Tanza mat Döneminden önce hikaye türünün yerin tutabilecek edebi türlerdir. M. Ahmet Mithat Efendinin Letaif Rividyat adir ya piti, hikaye türünün edebiyatimizdaki ilk ömeği dir. IV. Şemsettin Saminin yazdığı Küçük Şeyler adlı eser, Batı tekniğine uygun yazilmiş ilk hikaye olarak kabul edilir. V. Milli Edebiyat Dönemi'nde Omer Seyfettin'le asil kışını yapmış, Memduh Şevket Esendal, Sait Faik Abasıyanık, Tank Buğra, Sabahattin Ali Haldun Taner gibi yazarlarla büyük bir olguntu- ga ulaşmıştır. Yukarıdaki cümlelerin hangisinde hikâye tü- rüyle ilgili bir bilgi yanlışlığı söz konusudur? A) B) II C) III D) IV E) V

E opnjelp med 6. Ziya Paşa'nın Harabat adlı antolojisi ile Şiir ve İnşa makalesinin içerikleri göz önünde bulundurulduğunda Ziya Paşa ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Olaya bağlı anlatım türlerine mesafeli durduğuna sa pulo nayub inize2 B) Divan şiirini tamamen dışlayıp Türk şiirinde yeniliklere öncülük yaptığına Utop ble C) Halk arasında yaygınlaşan darbimesel değeri kazanmış sözlerinin olduğuna D) Parça güzelliğinden bütün güzelliğini savunan şiir anlayışına geçtiğine 60 E) Turk şiiri ile ilgili düşüncelerinde tutarsızlıklar yaşadığına DENEME - 6 oğla

UNITS TEST 13 TAN 1. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat sanatçıları- nın genel özelliklerinden biri değildir? A) Divan şiirinin biçimsel özelliklerini devam etti- rip içeriğini geliştirdiler. B) Düzyazıda devrik ve eksiltili cümlelere yer ve- rilmiştir. C) Batı hayranlığının yanında milli ve manevi de- ğerlere bağlıdırlar. D) Hepsinin ortak noktası ülkeyi Batı medeniyeti seviyesine çıkarmaktır. E) Tek bir türde değil, şiir roman tiyatro gibi pek çok alanda eser vermişlerdir. 4

TANZIMAT EDERMATI 3. Samipaşazade Sezai, Sergüzeşt'te güzel bir 1 Çerkez kızı olan Dilber'in hikâyesini; Näbizá- de Nâzım Karabibik'te kırsal kesim gerçeğini, Abdülhak Hamit Makber'de, eşi Fatma Hanim'in ||| ölümünün duyduğu olayı; Recaizade Mahmut Ekrem Afife Anjelik'te uşağının saldırısına uğra- IV yan bir kadının direnişini; Ali Suavi, Hive Hanlığı V adlı eserde imparatorluğun kurtuluşunun İslamcı ve ümmetçi fikirlerin güçlendirilmesine bağla- mişti. Bu parçada numaralandırılmış yerlerin hangi- sinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır? B) II A) I C) III D) IV E) V

3. 1. II. TEST-21 Eserde birbirlerini perdenin arkasından gö- rüp beğenen iki genç anlatılır. Dönem itiba- riyle karşı cinsler birbirleri ile arkadaşlık ede- mez ve sadece eve gelen kişiler sayesinde iletişim kurarlar. Bu romanda da erkek kah- raman pencerede, perdenin arkasında görüp beğendiği sevdiğine ulaşmak için kadın kılı- ğına girip evi ziyaret eder. Dönem romanla- rının birçoğu gibi bu roman da faciayla biter. Eser, Tanzimat'ın temel konularından olan yanlış Batılılaşmayı ele alır. Eserde mirasyedi ve kimi davranışlarından ötürü aptal sayılabi- lecek bir tipin, âşık olduğu kadın için serve- tini ve itibarını günbegün kaybetmesi işlenir. Yazar roman boyunca tipleri eleştirirken iyi ve kötü karşılaştırması yapar ve tarafını hep iyiden yana belirler. Yazar, zamanın İstan- bul'undan, Çamlıca'dan ve mesire yerlerinden sunduğu canlı manzaraları ile önem kazanır. Numaralanmış parçalar ile ilgili aşağıdaki de- ğerlendirmelerin hangisi doğrudur? Her iki eser de realizm akımı etkisiyle kaleme alınmıştır. B) Her iki eserde de olaylar İstanbul dışında geç- mektedir. İlk eserde realist ve romantik özellikler bir ara- da görülmektedir. D) ikinci eser realizm akımının Türk edebiyatında- ki ilk örneği kabul edilmektedir. E Eserler aynı Tanzimat dönemi yazarınca kale- me alınmıştır.

ī n 6. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat İkinci Dö- nem hikâye ve romanın özelliklerinden biri değildir? A) Bu dönemde realizm ve natüralizm akımları- nın etkisi görülür. B) Yazarlar olayın akışını kesip bilgi vermeden. kişisel düşüncelerini açıklamaktan vazgeç- miş, eserlerini roman tekniğine uygun yaz- mışlardır. C) Sosyal konular yerine bireysel konular ele alınmış sanat için sanat aniayışına bağlı ka- lınmıştır. D) Kişilerin ruh durumları anlatılır, çözümlenir. E) Kahramanlar objektif olarak ele alınmış hem iyi hem de kötü yönleri ortaya konulmuştur.

7. Elbet bir esirin sözünü kibarlar anlamaz. Dilber! O sizin oyuncağınız. Dilber! O sizin eğlenceniz! Zavallı kız! Beni dinleseydi. Kuzum, siz Allah'tan korkmaz mısınız? Hepsini yaptıktan sonra hiçbir şeyden haberiniz yokmuş gibi bir de eğleniyorsunuz. Biraz da merhamet etseniz a! Ben de ne söylüyorum. Bir beyde merhamet... Bu parçanın alındığı eser ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Samipaşazade Sezai tarafından kaleme alınmıştır. Hürriyet özlemi tema olarak işlenmiştir. II. Abdülhamit Dönemi'nde yazılmıştır. DY Dili gayet sadedir ve olağanüstü ögeler kullanılmamıştır. Natüralizm akımının etkisiyle yazılmıştır. TİRLERİYLE 1 10 Fia