Türk Dünyası Edebiyatında Roman Soruları

18. Talim-i Edebiyat ile "üstad', Takdir-i Elhân ve III. Zem- zeme Mukaddimesi ile de "münekkid" kabul edilen sanatçı, Tanzimat'tan sonra edebiyatımızda Şinasi ile başlayan yeniliğin "hocası" olmuştur. Yenilik hareketle- rini başlatanlardan olmamakla birlikte bu hareketi orta- ya koyduğu düşünceleriyle savunmuş; edebiyatımızın, özellikle şiirimizin yenilik yolunda gelişip ilerlemesinde eserlerinden ziyade düşünceleriyle genç şairlere yol göstermiş hatta bir devrin edebî estetiğine hizmet et- miş, iki üç edebiyat kuşağını marifetiyle eğitmiş çok seçkin şahsiyetlerden biridir. Türk edebiyatında "Es- ki-Yeni Meselesi", Tanzimat'ın ikinci neslinde sanatçı- nın, Muallim Naci ile yaptığı polemiklerle devam eder. Bu parçada söz edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Abdülhak Hamit Tarhan B) Recaizade Mahmut Ekrem C) Ahmet Mithat Efendi D) Samipaşazade Sezai E) Şemsettin Sami dosijoh 8

21. Sevgili Arsız Ölüm romanındaki fantastik ve mistik ögeler, edebiyat eleştirmenlerince yazarı Güney Amerika kaynaklı "Büyülü Gerçekçilik"e yakın gör- me eğilimi doğurmuşsa da yazarın kendisinin de üstünde durduğu gibi özellikle bu tarza ait bir dil kurgulama çabası söz konusu değildir. Onun ro- manlarının başat konusu, özellikle ilk romanların- da varoşların yoksulluğu iken bu romanların kah- ramanları da büyük şehirlerde yaşam mücadelesi veren, göç yoluyla buralara gelen köylülerdir. Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Pinar Kar C) Nezihe Meriç B) Latife Tekin D) Sevgi Soysal E) Adalet Ağaoğlu

A 7. A A Ne için gittiğini bilmiyorsan nereye gittiğinin hiçbir önemi yoktur. Bu cümlede anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Kendi gemisine kaptanlık etmeyen, vardığı li- mana şaşmamalıdır. B) Rüzgârın yönünü tayin edemeyiz ama geminin yönünü değiştirebiliriz. C) Tuttuğunuz yolda engeller yoksa yolun nereye ulaştığını sorgulamayın. D) Bir kere yolunuzu kaybetmektense iki kere sor- mak daha iyidir. E) Amaçsız çıkılan bir yolun hangi noktaya ulaştı- ğı bir anlam ifade etmez.

devlet adamlarına yöneticiliğe ilişkin bilgiler veren yapıt- ların genel adidir. Daha çok, hükümdarlar için yazılmış olan bu yapıtlarda onların sahip olmasi gereken nitelikler anlatılır. Ideal bir devlet örgütünün nasıl olması gerektiği belirtilir ve kötü yönetimlerin, zararlı sonuçları açıklanarak yöneticiler uyarılır. Kuran'dan, hadislerden ve tarihten de örnekler gös- terilen bu yapıtlarda, geçmişteki kötü olaylar, zalim, dene- yimsiz ve cahil hükümdarların ve vezirlerin yol açtığı felaket- bu türün ler, öyküler ve fıkralar anlatılır. Nizamülmülk ve baganlı örneklerini vermiştir. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangi- sinde verilenler sırasıyla getirilmelidir? A) Tehzil-Nefi BjSiyer-Erzurumlu Darir C) Hamse-Ali Sir Neval D) Nazire-Hoca Dehhani E) Siyasetname-Yusuf Has Hacip YON

ur. rını evkle de 6 26. Garbin âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Bu cümle ile ilgili verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Öge dizilişi, zarf tümleci-özne-yüklem şeklindedir. B) Cümlenin iki ögesi sifat tamlaması içermektedir. C) Yapısı bakımından şartlı birleşik cümledir. D) Öznesi, belirtili isim tamlamasından oluşmaktadır. E) Yüklemi, edat grubu içermektedir. Diğer sayfaya geçiniz...

10) Cumhuriyet döneminde pek çok romanda köylü-ağa, işçi-patron ilişkilerinin, sosyal değişimin işlendiğini görüyoruz. Aşağıdaki eserlerden hangisi, yukarıda sözü edilen içeriğe sahip bir roman değildir? A) Kuyucaklı Yusuf C) Yılanı Öldürseler E) Ayaşlı ve Kiracıları B) İnce Memed D) Cemile

. Gazeteci Şiir eski güzel günlerinden uzaklaşıyor mu? Yazar : Şairlere yanlış yönde ilerlediğini söyleyecek ve onları doğru yola sokacak değerlendirmeler ol- mazsa şiir giderek gerileyecek. N Gazeteci Eleştiri olgusu bir kültürün edebiyat sahasına yerleşmediği zaman şiir parlamaz mı? Yazar : Şair, içinde büyük bir heves barındınır. Bu heves ona her şeye kadir olduğu duygusunu aşılar. Her konuya değinerek edebiyat sahasının içinde bü- yük bir etki yaratmayı ister. Bu aşamada her şeye gücünün yetmediğini, şiiri geliştirmek yerine ge- rilettiğini anlamaz. Bunu birilerinin ona söylemesi gerekir. Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki yazarın sanat anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir? A) Şairin en yakın dostu şairler değildir. Peki, kimdir? On- lara eksiklerini anlatan ve gelişimlerine katkı sağlayan eleştirmenlerdir. B) Şiir, toplumsal gerçekliğin yansıticisidir ve sosyolojik araştırmalara kaynaklık edebilecek veriler üretir. C) Bazı şairler doğrudan toplumsal sinifi benimser. Bu çerçeveden bakıldığında şairler ideolojik bakımdan ayrı aynı siniflara bağlı da olabilir. D) Şairlerin edebi kökenini değiştirebileceği düşüncesi mümkün görünüyor. Şair her dönemde kendi estetik düzenini yansıtabileceği bir saha bulabilir. E) Bazı eleştirmenler, eleştiriyi yaparken kendilerini soyut- layamaz. Oysa eleştiri nesnel do giginda gor çekleştirilirse yerine ulaşır.

B TYT Deneme Sınavı 03 35-36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. İstanbul Anıları, ne otobiyografi ne bir roman veya öykü ne de defterlere rastgele doldurulmuş anılardır. Sanatçı bu yapıtı yazarken de kentli aydın havasına kapılmadan köye ve köylüye özgü sadeliği ve samimiyeti korumuştur. Onun, açıklama gereği duymadığı bir ilkeden de şaşmadığı anlaşılıyor: Süpürgeci, ciğerci, fırıncı ya da köylüleri öne çıkartmak; hiçbir ön yargıya, değerlendirmeye yanaşmadan her şeyi ve herkesi olduğu gibi kurgulamak. Mintzuri; 1890'larda henüz on yaşında bir çocukken ayak bastığı İstanbul'u üç çeyrek yüzyıl gözlemlemiş, yazmak konusunda ise bu ilkeden ayrılmamıştır. 35. Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerin hangisidir? A) İstanbul Anıları; otobiyografi, roman, öykü olmaktan öte yazarın çocukluk ve gençlik anılarını iç dünyasından süzüp ortaya koyduğu belgesel nitelikli bir yapıttır. B Mintzuri, çocukluk ve gençlik dönemini geçirdiği İstanbul'un özelliklerini, sıradan insanların hayatlarını yargılayıcı olmadan yapıtında kurgulamıştır. C) Yazar çocukluğundan başlayıp yetişkinliğine kadar yaşadığı İstanbul'u sürekli gözlemlemiş, değerlendirici olmadan ve öznel bir biçimde anılarını dile getirmiştir. D) Yazar, İstanbul Anıları kitabında kentli aydın havası davranışlarına düşmeden köyü, köylüyü, bizzat o ortamın içinde yaşayarak anlatmıştır. E) Sanatçı; yapıtında toplumu kenara itip önemli veya büyük olduğu düşünülen insanların etrafında tarihsel olaylara yaklaşmamış, günlük hayatın sıradanlığında insanları ele almıştır.

35. 36. soruları cevaplayınız. (1) Kırım Savaşı ve Islahat Fermanı Osmanlı siyasal ve toplumsal tarihinde bir dönüm noktasını teşkil eder. (1) Bunu Osmanlı eğitim tarihi açısından da söyleyebiliriz. (III) Zira Osmanlı Devleti'nin III. Selim Dönemi'nden beri sürdürdüğü askeri ve idari yeniden yapılandırma süreci ve nihayet 1856 yılında Islahat Fermani'nin ge- tirdiği yapısal dönüşümden dolayı yüzyıllardan beri devam edegelen geleneksel Osmanlı eğitim yakla- şımının sürdürülebilirliği olanaksız hâle gelmiştir. (IV) Islahat Fermanı'nın tetiklediği eğitim reform süreci ni- hayet 1869 tarihli Maarif-i Umumiyye Nizâmnâmesi ile neticelenecek ve devlet ilk defa toplumun genel eği- timi konusunda inisiyatifi eline alacaktır. (V) Bu bağ- lamda devlet, eğitim sahasında da ilk kez söz sahibi olmaya başlayacaktır. 35. Bu parçadan Kırım Savaşı ve Islahat Fermanı ile ilgili olarak I. Osmanlı devlet yönetiminde değişiklik yaşanma- sında etkili olmuşlardır. II. Osmanlı Devleti'nin eğitim politikalarındaki reform- ların başlamasını tetikleyen olaylardır. V III. Devletin ilk defa toplumun eğitimi konusunda so- rumluluk almasını sağlamıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II E) II ve III C) Yalnız III

1) Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yalnızca aydın kesimden değil, toplumun her kesiminden sanatçı yetişmiştir. B) Yazı diliyle konuşma dili arasındaki fark ortadan kalkmıştır. C) Toplumcu bir anlayış yaygınlaşmış, gerçekçi bakış açısı gelişmiştir. D) Batı etkisinden tamamen uzaklaşılmış, yerli edebiyat kaynaklarının dışına çıkılmamıştır. E) Hece ölçüsüyle yazılan şiirler dışında serbest şiir örnekleri de yaygınlaşmıştır.

eis Yayınları ...... 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı var- dır? A) Istanbul Arkeoloji Müzesi bir milyonu aşkın eserle dünyanın en büyük müzelerindendir. B) Öyle ki Mezopotamya'dan Afrika'ya, Arap Yarıma- dası'ndan Balkanlar'a uzanan çeşitli kültürlere ait koleksiyon ancak çok büyük müzelerle kıyaslana- bilir. C) istanbul Arkeoloji Müzesinin muhteşem bahçe- sinde altı Bizans, üstü Osmanlı Dönemi'nden kal- ma bir çeşme gözünüze çarpabilir. D) Çinili Köşk'ün en gözalıcı yerlerinden biri, yapının en sonunda yer alan, gece mavisi ve turkuaz karo- Karla, altın nakış adı verilen motiflerle bezenmiş oda... E) Türkiye'nin müze olarak inşa edilen en eski bina- sını, bugünkü Gülhane Parkı'nın içine yaptıran da Osman Hamdi Bey'di. bk Adınız Soyadınız: A B C D E 9 10 ABCDE >

2. 1. Tabl-i tehîden gümdür suhanler Bi-hûde Gâlib efgân edersin II. Hercâisin gonce gülüm kokulmaz Geçer gider hatırcığım sorulmaz Der Gevherî mâh yüzüne bakılmaz Yakar hüsnün beni nârdan ziyâde Yukarıda verilen şiir parçalarından hareketle aşağıda- ki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Pincisi mahlas, Il'ncisi tapşırma özelliği göstermekte- dir. B) l'incisinde ağır ve süslü, Il'ncisinde anlaşılır bir dil kul- lanılmıştır. Cincisi beyit, Il'ncisi bent nazım birimiyle oluşturulmuş- Fin tur. D) Pincisi divan, Il'ncisi halk şiiri geleneğini yansıtmakta- dır. E) Her ikisinde de söyleyici kurmaca bir kişidir. 5. As g S

C)Ziya urdakul Un kay Derinden derine ırmaklar ağlar, Uzaktan uzağa çoban çeşmesi, Ey suyun sesinden anlayan bağlar, Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi. 7)Yukarıdaki şiir şekil ve üslup özellikleri dikkate alındığında aşağıdaki dönemlerden hangisine ait olabilir? A Milli Edebiyat B)Tanzimat C)Servetifünun E)Divan Edebiyatı D)Fecriati

S8) Bu parçada tanıtılan eser aşağıdakilerden hangisidir? "Türk Lehçeleri Divanı" anlamımı taşıyan eser, dilimizin söz varlığı ve ses, biçim, anlam yapısı ile ilgili pek çok bilgi içerir. Anlatım özelliği, kültürel zenginlik açısından Türkçenin Arapçadan hiç de geri kalmayan bir dil olduğunu göstermek amacıyla yazılmıştır. Türkçenin en önemli kültür hazinesi kabul edilir. A) Kutadgu Bilig B) Divân-1 Hikmet C) Atabetü'l-Hakayık D) Divanu Lügâti't-Türk E) Dede Korkut Hikâyeleri

Milli Mücadele'nin heyecanlı yıllarında, (1901-1962) milli duygulan derinden yaşaması, hayatta asla feda edilemeyecek değerleri tanıması onun sadece şiirlerine değil, roman ve hikayelerine hatta denemelerine derinden tesir etmiştir. Zaman, ruh ve aşk kavramlarının zengin imajlarla işlendiği şiirlerini yazmakta son derece titiz davranmıştır. Öğrencisi olduğu Yahya Kemal'e hayranlığına rağmen belki de onun taklitçisi durumuna düşmemek için tarih atmosferini şiirinden uzak tutmuşsa da yine en çok, "Bursa'da Zaman" şiiriyle tanınır. Zamani, geçmiş, yaşanan an ve geleceğin birlikte idrak edildiği bir bütün halinde görür. Başlangıçta heceyi kullanmasına rağmen, sonraları serbest şiire geçmiştir. Folklordan daima uzak durmuştur. Yahya Kemal ve Valery'den aldığı "mükemmellik" anlayışına ulaşma çabasinda rüya ve masaldan hareketle duygu ve düşüncelerini "ses" hâline getirir. Varlığın sırlarını sembollerle anlatır. 10.Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? (4 puan) A) Cahit Sıtkı Tarancı C) Necip Fazıl Kısakürek E) Ahmet Muhip Dıranas B) Ahmet Hamdi Tanpınar D) Fazıl Hüsnü Dağlarca

Aşağıdakilerden hangisi şartlı birleşik cümledir? A) Biraz hızlı yürürsek programın başlangıcına yetişiriz. B) Tarlada, insana ferahlık veren bir rüzgâr esiyordu. C) Bugünden tezi yok ders çalışmaya başlamalıyız, dedi. D) Odadaki ışık, etrafına belli belirsiz bir aydınlık yayıyordu. E) Okuduğu her özlü söz üzerinde uzun uzun düşünür.