Türk Edebiyatının Tarihî Dönemleri Soruları

Soru 84 karekök Aşağıdakilerin hangisinde boş bırakılan yere ayraç içindeki ifade getirilemez? e Divânü Lügâti't Türk'te, Türklere ait gelenek görenek- A) lerden, tarihten, folklordan bahsedildiği için bir ansiklopedi özelliği taşımaktadır. Kitapta 7500 kelimenin Arapça karşılığı verilmiş; ayrıca halk şiirleri, atasözleri, deyimler kullanılmıştır . (Türkçenin ilk sözlüğü olan) B) Destandan halk hikâyeciliğine geçiş döneminin ürünü olan eserde nazım ve nesir iç içedir. Eser oluşur. (on iki des tansı hikâye ve bir ön söz bölümünden) C) ile yazılmış 46 beyit ve 101 dörtlükten oluşan Atabetü'l- Hakayık, Edip Ahmet Yükneki'nin 12. yüzyılda, Karahanlı bey- lerinden Muhammed Dâd İspehsalar'a hediye ettiği, ahlaklı insan olmanın yollarını, ahlak ilkelerini açıkladığı, çeşitli ahlaki öğütlerde bulunduğu Islami düşünce ve görüşlere yol gösterici olduğu eseridir. (Aruz ölçüsü) D) Ahmet Yesevi'nin kaleme aldığı Divan-ı Hikmet, aruz ve hece ölçüsü ile yazılmış dinî-tasavvufi şiirlerden oluşur. (14. yüzyılda) ---- E) Mutluluk veren bilgi anlamına gelen Kutadgu Bilig, Türk ede- biyatının ----- olma özelliğini taşır. (ilk siyasetnâmesi ve ilk mesnevisi) 28

11. Şöyle rivayet ederler ki Erzincan Hükümdarı Fahreddin, aydın gönüllülerden olup velilere inanırdı. Onun Ismeti Hatun adında bir de eşi vardı. Bu kadın; iffet ve ismette dünyanın Ayşe'si, asır ve zamanının Hatice'si idi. Veliliği ile de meşhur olmuştu. Gayb âleminden ona, böyle bir dünya kutbunun şehrin yöresinden geçtiği malum oldu. İçerik özelliklerinden hareketle bu parçanın aşağıdaki nesir türlerinin hangisinden alındığı söylenebilir? A) Siyasetnâme B) Menakibnâme C) Surname D) Habnâme E) FÜtüvvetnâme

pelikankit segolar, www. 10. Sagular, yug adı verilen törenlerde söylenen 11 şiirlerdir. Halk edebiyatında taşlama, divan HI edebiyatında mersiyenin ilk örnekleridir. Sagularda IV doğa tasvirleri de vardır. ine V Yukarıdaki numaralandırılmış ifadelerden hangi- sinde bir bilgi yanlışı vardır? D) IV C) III E) V A) 1 B) 11

1. Yapagulu gökçe çimen güze kalmaz. Güyegü ogul olmaz. • Kül depecük olmaz. Bu cümleler aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmış ola- bilir? A) Pendname B) Muhakemet'ül Lugateyn C) Kutadgu Bilig D) Divanü Lügâti't-Türk E) Atabetü'l-Hakayık

. Her subh-dem nida kildi kulakımga Zikr ayt didi zikrin aytip yördüm muna işksızlarni kördüm irse yolda kaldı ol Sebebdin işk dükkânın kurdum muna (Sabahları kulağıma nida geldi / "Zikret!" dedi, zikrini deyip yürüdüm işte / Aşksızları gördüm ise yolda kaldı / O sebepten aşk dükkânını kurdum işte) Yukarıda günümüz Türkçesiyle birlikte verilen dörtlüğün içerik ve biçim özelliklerine bakılarak aşağıdaki eserlerin hangisinden alındığı söylenebilir? A) Kutadgu Bilig Mutlu B) Muhakemetü'l-Lügateyn C) Divanü Lügâti't-Türk D) Divan-L Hikmet E) Kitab-ı Dede Korkut

Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler - 1 o . 14. İlk Türkçe sözlük olan eser, 1900 yılında yayımlanmıştır. Adında "Türk" sözcüğünün geçtiği ilk sözlük çalışmasıdır. Eserin "İfade-i Meram" başlıklı ön sözü edebiyat ve dil tarihimiz açısından önemli belgelerden biridir. Eserde Arapça ve Farsça kelimeler Türkçede kazandıkları anlamları ile verilmiştir. Bu eser aynı zamanda sanatçının millî dil bilincine ve Türkçü bir anlayışa sahip olduğunun göstergesidir. Hakkında bilgi verilen eser ve sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir? A) Kamus-i Türki - Şemsettin Sami B) Sarf-i Türki-Süleyman Paşa C) Durub-ı Emsal-i Osmaniye - Şinasi D) Divanü Lügati't-Türk - Kaşgarlı Mahmut E) Lehçet'ül Hakayık - Ali Bey

Doğru: Yanlış: TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ - TÜRK I. Uygarlık değişimi II. Din değişimi (. III. Coğrafi değişiklik IV. Lehçe farklılıkları Haharse V. Alfabe değişimi Bet here along ise orest Kerohaller Yukarıdakilerden hangisi, Türk edebiyatının dönemle- re ayrılmasında kullanılan ölçütlerden biri değildir? - Opole A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. will Soth

- TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - SO 13. İbrahim Şinasi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Edebiyatımızda klasisizmin öncüsü olan sanatçı, şiir dilini sadeleştirmeye çalışmıştır. Edebiyatımızda ilk tiyatro eseri olan Şair Evlenmesi'ni yaz- mıştır. Noktalama işaretlerini edebiyatımızda ilk kullanan sanatçi- dır. V Durub-u Emsal-i Osmaniye adında atasözleri sözlüğü bulun- maktadır. E) Agâh Efendi ile birlikte ilk özel gazete olan Tasvir-i Efkâr'ı çi- karmıştır.

16. Batı edebiyatındaki edebî toplulukları örnek alarak bizde bir bildiri ile ortaya çıkan ilk edebî topluluktur. İddialı bir topluluk olarak ortaya çıkmışlar; aralarında güçlü bir sosyal, siyasi ve kültürel anlayış birliği olmadığı için iki yıl içinde dağılmışlardır. Daha sonraki yıllarda çeşitli alan- larda önemli eserlere imza atacak olan kişilerin de dâhil olduğu bu topluluk kendilerinden önceki edebî topluluğun devamı olmaktan öteye gidememiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen edebî topluluğun üyelerinden biri değildir? A) Cenap Şahabettin B) Ahmet Haşim C) Yakup Kadri Karaosmanoğlu D) Mehmet Fuat Köprülü E) Tahsin Nahit

ÖDEV TESTİ 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde verilen bilgi ayraç içinde- ki sanatçıyla ilişkilendirilemez? A) Türkçe şiirler adlı yapıtında sade bir dille ve hece ölçüsüy- le yazdığı şiirleri yer alır. (Mehmet Emin Yurdakul) B) Bazı şiirlerinde Türkleri tek bayrak altında toplamayı hayal ettiği "Turan ülküsünü" dile getirmiştir. (Ziya Gökalp) nece C) Gemiciler şiiri başta olmak üzere, Türk denizciliğiyle ilgili şi- irleriyle tanınmıştır. (Enis Behiç Koryürek) ninin yaşa- D) Amaçladığı dil "Bu dil, ağzımda annemin ak sütüdür." dedi- ği İstanbul Türkçesidir. (Yahya Kemal) nüşlerdir. Bu tadlı şiirinde E) Gecelerim ve Falaka adlı yapıtlarında çocukluk ve okul ya- samını anlatmıştır. (Ömer Seyfettin) gamini E) V bemiz, 1961'de yayımla Jk şiiri olan Sülev 1400 p in hangisinde bir bil-

24. "1940 Kuşağı” toplumcu şairleri; toplumsal ve politik ortamdan fazlasıyla etkilendikleri için şiirlerinde genellikle Anadolu ger- çekleri, savaşa karşı tepki, yoksulluk, barış özlemi, cehalet, kentleşme, sanayileşme, direniş, gelecekten umutlu olma, eşit- lik, adalet, özgürlük gibi temalara yönelmişlerdir . Bu şairlerin birçoğunun, şiir dilinde estetik kaygidan ziyade politik tavrı ön- celediği, bu sebeple şiirlerinde siyasal ve sloganik bir söylemin öne çıktığı görülür. Aşağıdaki eserlerden hangisi bu parçada sözü edilen anla- yışta eser veren sanatçılardan birine ait değildir? A) Açıl Kilidim Açıl B) Üsküdar'da Sabah Oldu c) Havaya Çizilen Dünya D) Panzerler Üstümüze Kalkar E) Karacaahmet Senfonisi niyotTEST RITTI

1 İslamiyet'in kabulünden önceki Türk edebiyatıyla ilgili aşağıdaki yargıların hangisinde bilgi yanlışı vardır? Av törenlerine sığır, kurban törenlerine şölen, cenaze tö- renlerine de yuğ adı verilirdi. B) Âşık” denen halk ozanları dinsel sürgün avlarıyla, toy ve şölen denen törenlerde bağlama eşliğinde doğaçla- ma olarak şiirler söylerdi. C Dönemin sözlü ürünleri arasında yer alan koşuk, sagu ve atasözü niteliği taşıyan savlar; büyücülük, müzisyenlik gibi nitelikleri de bulunan şairler tarafından söylenirdi. Yabancı etkilerden uzak bir Türkçeyle söylenen şiirler; dörtlük nazım biçimiyle, hece ölçüsüyle oluşturulurdu. E) Aşk, doğa sevgisi ve yiğitlik gibi çeşitli konuların işlen- diği koşuklar aaab, cccb biçiminde uyaklanırdı.

3. 1. İlk şiiri lisedeyken Varlık dergisinde çıkmıştı. Şiirde kırk yılını, doğumundan ölümüne, orta hâlli bir vatandaşın birey olarak başın- dan geçecek durumları hatırlatmaya; ev- aile-yakın çevre üçgeninde, gerçek ve hayal yaşantılarını iletmeye, duyurmaya harcadı. Arada biçim yenileştirmelerinden ötürü ya- dirgandığı da oldu ama genellikle, eleştir- menler onun için tutarlı ve özel bir dünyası olan şair dediler. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıda- kilerden hangisidir? A) Cahit Zarifoğlu B) Oktay Rifat Horozcu C) Orhan Veli Kanik D) Hilmi Yavuz Yayınları 1 Göç Sende Artik E) Behçet Necatigil nasil

Deneme - 1 17. Süreyya Bey ile evli olan Suat Hanım, aile dostları Necip ile görüşmektedir. Necip sık sık bu ailenin yanına gel- mektedir. Bu geliş gidişler Necip'in Suat Hanım'a ilgisinin başlamasına sebep olur. Necip beslediği aşk nedeniyle Suat'ın eldiveninin tekini çalar ve aşkından dolayı hasta- lanır. Bunu bilen Suat Hanım, eldivenin tekini de Necip'e vererek artık kendisinin beslediği aşkı da açığa çıkarır. Ancak ne Necip ne Suat, Süreyya Bey'i kandıracak kişi- likte insanlar değildir. Bu aşkı sadece içlerinde yaşarlar, ikisi de büyük acı çekmektedirler. Bir gün Süreyya Bey'in Suat'la yaşadığı evde yangın çıkar, içeride kalan Suat'ı kurtarmak için içeriye Necip girer. Ancak iki âşık bu yan- gindan sağ kurtulamaz ve yanarak can verirler. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada konusu verilen romanın yazarına ait bir eser değildir? A) Genç Kız Kalbi C) Hayal İçinde B) Ferda-yi Garam D) Siyah İnciler E) Cidal

i Pun n şahsiyetlerinden biri olan ----- Türk edebiyatının Tanzimat'tan sonraki yenileşme döneminde adı etrafında büyük gürültüler koparılan Türk şiirine Batı etkisiyle yeni bir anlayış getirenlere karşı çıktığından eski edebi- yat anlayışının bayraktarı olarak tanıtılmıştır. Ancak sanatçı kendi devrinde eski edebiyatı en iyi bilen, klasik tarza bağlı bir şahsiyet olmakla beraber yeni tarzda da oldukça başarılı manzumeler yazmıştır. Öteden beri bazı edebiyat tarihçileri tarafından, onun eski zevk ve geleneğe bağlı kalmasında Batı'daki yeni edebî geliş- melerden zamanında haberdar olamaması gibi sebep- ler ileri sürülmüş ve kendisi, Türk edebiyatında yenileş- me hareketleriyle Servetifünûn arasındaki dönemde duraklamaya sebep olan bir kişi olarak nitelendirilmiştir. Bu parçada söz edilen sanatçı aşağıdakilerden han- gisidir? (A) Abdülhak Hamit Tarhan B Muallim Naci Recaizade Mahmut Ekrem Dİbrahim Şinasi E) Ahmet Mithat Efendi eskici ed

için lür. tir. Kör- arak cah- gisi yanlıştır? A) I B) II C) III EV 7. İslamiyet öncesi Türk edebiyatında E olarak bilinen atasözleri, divan edebiyatında ---- adıyla bilinmektedir. Bu cümledeki boşluklara aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) ağıt - mersiye B) sav - sagu C) koşuk - gazel D) savdarbimesel TITTER ZIV IV E) darbimesel - sagu