Türk Edebiyatının Tarihî Dönemleri Soruları

18. Batılı düşünürlerin düşünce eserlerinin Osmanlı toplu- muna tanıtılmasını önemsemiş ve bu yönde hem ken- disi çalışmalar yapmış hem de etrafındaki aydınları bu doğrultuda teşvik etmiştir. Ayrıca Tanzimat'ta moda hâline gelmiş olan siyasi tartışmalara girmek yerine toplumu eğitme amacını gütmüştür. "Osmanlıyı okutan adam" olarak anılmasına vesile olmuştur. Batıyı halka anlatırken tenkit süzgecinden geçirmiş ve birebir taklit- ten kurtulmuştur. Doğu ve Batı medeniyetinin sentezini eserlerindeki kahramanlar üzerinden anlatmıştır. Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangi- sidir? A Sami Paşazade Sezai B) Ahmet Mithat Efendi C) Mehmet Rauf D) Halit Ziya Uşaklıgil E) Abdülhak Hamit Tarhan Diğer sayfaya geçiniz.

15 Divan Lügati't /Türk'ün Türk dili açısından en önemli özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Yabancılara Türkçeyi öğretmeye yönelik ilk ya- pit olması B) Öz Türkçe denecek nitelikte açık bir dille yazıl- ması C) Türk yazın ustalarını Türkçe yapıtlara yazmaya yönlendirmesi DTürkçenin, dönemin etkin dillerinden Farsçadan üstün olduğunu kanıtlaması E) Yazarının Türk şairlerinin izleyeceği yolu belirle- miş olması

1. 1 Yapı bakımından eklemeli diller arasındadır. II. Fince ile akrabadır. III. Büyük ünlü uyumu görülür. IV. Farsça ve Arapça ile aynı dil ailesindendir. V. Ural- Altay dil ailesinin Altay kolundandır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisin- de Türkçe ile ilgili bilgi yanlısı vardır? AI B) II C) H1 D) IV E) V

14. 1. Ziya Gökalp II. Cenap Şahabettin III. Mehmet Emin Yurdakul IV. Mehmet Akif Ersoy V. Yahya Kemal Beyatlı Yukarıdaki şairlerden hangi ikisi “şiir için değil, şuur için" anlayışıyla eser veren şairlerden değildir? A) I. ve II. B) II. ve V. C) III. ve IV. D) III. ve V. E) IV. ve V.

Dönem Eser 5 1. Fecriati Frankfurt Seyahatnamesi II. Servetifünun Ferda-yi Garam III. Tanzimat Makber Prf Yayinlari IV. Fecriati Göl Saatleri V. Servetifünun Takdir-i Elhan Yukarıdaki dönem-yapıt eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? B) II C) III D) IV E V

16. "Her şey güzel şiirdir: Ormanlarda kuşların hazin hazin ötü- şü, derelerde suların latif latif çağlayışı hatta dağlarda ka- valların garip garip aksedişi şiir olduğu gibi, bir suhanverin, bir musiki-perverin akvâl ve nagamât-ı mevzunesi içinde tabiata muvafik... ervâha nâfız ve müessir olanlar da şiir- dir." cümlelerini söyleyerek şiir anlayışını "güzellik'e da- yandıran sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Namık Kemal B) Abdülhak Hamit Tarhan Sybiale C) Ziya Paşa JUBA lemem D) Recaizade Mahmut Ekrem E) İbrahim Şinasi niveaOH = ( 193AE

(11. Seyr eylemesem âyînede aks-i cemâlin Hüsn ile seni meh gibi mümtêz sanırdım Ma'mûr idügin bilmez idim böyle harâbât Mestâneleri hâne-ber-endâz sanırdım Yukarıdaki dizeler dil ve anlatım özelliklerini göre hangi edebiyat dönemine ait bir şiirden alınmış olabilir? A) İslamiyet Öncesi Türk edebiyatı B) Divan edebiyatı C) Halk edebiyatı D) Tanzimat edebiyatı E) Servetifünun edebiyatı E

1 1 biri hikayeci, diğerleri şair olan yedi gencin bir kitap çıka- rarak başlatmak istedikleri edebi harekettir. Milli Edebi- yat şairlerine ve Beş Hececiler'e tepki olarak ortaya çik- miştir. "Canlilik, samimiyet ve daima yenilik sloganıyla hareket etmişlerdir. Sanat, sanat için olmalı." anlayışını benimsemişler, konulan alabildiğine genişletmek iste- mişlerdir. Şiirlerde duygu ve hayalden çok gözlemi dile getirmişlerdir. Anadolu'yu yurtseverlik anlayısıyla anlat- mayı düşünmüşler ancak pek başanlı olamamışlardir. Bu parçada tanıtılan edebi topluluk aşağıdakilerden hangisidir? A) Fecriati B) Saf Şiir C) Yedi Meşaleciler D) Toplumcu Gerçekçiler E) Bireyi Esas Alan Şairler

8. Cumhuriyet Dönemi düzyazı sanatçılarıyla ilgili olarak I. Stepne A252 Noong II. İstemenoğlu memeluk sevier III. Türk Tiyatrosu'nun Shakespeare'i IV. Masalcı Baba Eflot V. İstanbul Öykücüsü Sant Felle AYDIN YAYINLARI takma adları aşağıdaki sanatçılardan hangisiy- le ilişkilendirilemez? A Eflatun Cem Güney B) Aziz Nesin C) Memduh Şevket Esendal Sait Faik Abasıyanık Recep Bilginer

13. Cennet bağının hasreti sadık ve vefalı dostu yeni olmuş ve İrem gül bahçesinin nehirleri gözünde akmakta idi ki bir olaydan do- layı Hz. Âdem katinda Habil, Kabil'den üstün oldu. Bu durumu çekemeyen Kabil katil olmayı (kardeşini öldürmeyi) kafasına koydu. Zulüm kılıcıyla Habil öldürüldü. Habil'in öldürülmesi üze- rine ağaçlar kurudu, sular çekildi, meyveler acı oldu, yemekler bozuldu. Hz. Âdem yeryüzünde bir olay olduğunu anladı. Hin- distan'a gitti. Durumu öğrenince kendini kaybetti. Ağlaması her tarafı tuttu. Inlemesi göklerde yankılandı, melekler bu iniltiden Allah'ı anarken sözlerini şaşırdılar, evcil ve yabani hayvanlar kor- kup ürktüler... Düzyazıyla ve günümüz Türkçesiyle aktarılan bu sözler, divan şiiriyle ifade edildiğinde hangi nazım türünün örneği olur? C) Münacat A) Hicviye D) Naat B) Mersiye E) Tevhit Diğer sayfaya geçiniz.

UZUN HİKAYE Bulgaryalı, mahalle arasını ahıra çevirdi; horoz bunaldık diyenler çoğalmış. Hatta bunlardan biri sesinden, inek böğürtüsünden, gübre kokusundan selamsız sabahsız bahçe kapısından girip Pelvan Sülüman'ı tehdit etmeye kalkışınca, Pelvan bu kuru gürültüyü kökünden kesme fırsatı yaka- lamış, adamı tuttuğu gibi bahçedeki dut dalina asıvermiş. İbret olsun diye beş altı saat bekletmiş orada. Ondan sonra ses-seda kesilmiş haliyle. Beri yanda marul, maydanoz, roka, tere gibi yeşillikler; salatalık, domates ve türlü sebzeler de yetiştirip satmaya başlamışlar. Pelvan Sülüman iki metreye yakın boyu ile semtin ve semt pazarının en çok tanınan, sevilen kişisi olup çıkmış. Babam bir yandan okuyormuş. Böyle böyle orta mektebi bitirmiş. Dede-torun sirt sirta verip tutunmuşlar hayata. Ancak hayat dediğin nedir ki? Anlaşılmaz bir sır. Kurduğumuz düzen hep öyle sürüp gidecek sani- riz. Birden ip kopar, ışık söner, her şey darmada- ğın olur. Nitekim babam için de öyle olmuş. Koca Pelvan Sülüman cami şadırvanında abdest aldığı bir sırada devrilen bir dişbudak gövdesi gibi göçüvermiş. Babam o yaşta dededen de yetim kalmış. Bir daha o bahçeye, o ahşap eve giresi gelmemiş. Komşu- lar, ahbaplar, "Ali gel etme, dede ocağını tüttür, biz sana destek oluruz, daha yaşın küçük, hele bir 12

VWHVS 19718 nun Edebiyatı 1. Test 4. Ferda-yı Garam • Malta Geceleri • Haristan ve Gülistan • Mezardan Sesler. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi yukarıda verilen eserlerden herhangi biriyle eşleştirilemez? A) Halit Ziya Uşaklıgil B) Mehmet Rauf C) Ahmet Hikmet Müftüoğlu D) Hüseyin Suat Yalçın E) Süleyman Nazif Liinirlerden hangisi Tevfik Fikret'e ait de-

25.1. Eserlerde İslamiyet öncesi ve 13-15. yüzyıl İslamiyet etkisi bir arada görülür. II. Şiirlerde Arapça ve Farsça tamlamalar kullanılmaya başlanmıştır. III. Toplumu yönlendirme ve İslamiyet'i yaymayı amaçla- yan eserler verilmeye başlanmıştır. Hege ve aruz ölçüsü genellikle bir arada kullanılmış- V. Manzum eserlerde nazım birimi olarak beyit ve dör- lük birlikte kullanılmıştır . Numaralanmış cümlelerin hangisinde Geçiş Döne- mi'yle ilgili bilgi yanlışı vardır? BAL C) III D) IV EV 7

4. 1. Hem şiir hem düzyazı alanında eserleri olan sanatçı, dü- şünceleri ile yenilikçi olmasına rağmen eserleri ile divan şiiri geleneğine bağlıdır. Divan şiirinin biçim ve kurallarına uygun, oldukça lirik şiirler yazmıştır. Hece ölçüsüyle yaz- dığı bir türkü dışındaki şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmış- tır. Terkibibent ve terciibent türündeki şiirleriyle tanınmış- tir. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden han- gisidir? A) Şinasi B) Ziya Paşa C) Namık Kemal D) Sami Paşazâde Sezai E) Muallim Naci

4. Yakup Kadri Karaosmanoğlu ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? et A) Türk toplumunun yaşadığı değişimi, sosyal sorunları ele almıştır. B) Fecriati topluluğuna katıldığı dönemde bireyci bir sanat anlayışını benimsemiştir. C Daha çok, romanlarıyla tanınsa da tiyatro, makale, ani, t mensur şiir türünde de eserler vermiştir. D) Millî Edebiyat akımının anlayışını benimsediği dönemde ülke gerçeklerini ve millî duyguları işleyen öyküler yaz. t + mıştır. E) Ömer Seyfettin ve Ali Canip Yöntem'le birlikte Genç Kalemler dergisini çıkararak dilde sadeleşme hareketini başlatmıştır.

6. I. 14. yüzyıl Anadolu-Azeri edebiyatının önemli ismidir. Edebiyatımıza tuyuğ nazım biçimini kazandırmıştır. II. 12. yüzyılda Ahmet Yesevi tarafından yazılmış tasav- vufi bir eserdir. III. Türk adının geçtiği ilk Türkçe metinlerdir. IV. Çağatay edebiyatının en güçlü isimlerinden olan şairi- miz ani türündeki ilk yapıtı vermiştir. V. 16. yüzyılın en güçlü ozanlarından olup Azeri Türkçesini ustalıkla kullanmıştır . Türkçe, Arapça ve Farsça divanları vardır. Doktrin Yayınları Koşuk, Divan-ı Hikmet, Baki, Babür Şah, Orhun Abideleri, Şeyhi, Nedim, Divan-ı Lügatit Türk, Uygurlar, Satuk Buğra Han, hece ölçüsü, sone, Kadı Burhaneddin Yukarıda verilen cümlelerden hangisi kavram havu- zundaki herhangi bir sözcük ile ilişkilendirilemez? A) 1 B) II C) III D) IV E) V