Türkçenin Tarihsel Gelişimi Soruları
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişiminsh
M G
Aşağıdakilerden hangisi Göktürk (Orhun
Yazıtları ile ilgili doğru bir bilgi değildir?
A) Yazıtların varlığından ilk kez 13. yüzyılda
Hoca Dehhani "Tarih-i Cihanguşa" ad
eserinde söz etmiştirunelux
B) Yazıtları bilim dünyasına tanıtan, İsveçi
subay Strahlenberg'tir.
C) Yazıtları 1893'te, Danimarkalı Türkolog
oryantalist Vilhelm Thomsen çözmüştür.
D) Yazıtları, Türkiye Türkçesine Tanzimat
Dönemi'nde dil, tarih ve sözlük çalışmala
rıyla ön plana çıkan Şemsettin Sami çevir
miştir.
E) Necip Asım, Orhun Yazıtları'nı Türkiye'de
ilk yayımlayan isimdir.
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimi5.
Uygurlar Dönemi'ne ait bu eserin 10. yüzyılın ilk yarısında
yazıldığı tahmin edilmektedir. Birkaç nüshası bulunan ve
oldukça hacimli olan eserde, Budizm'in esasları, felsefesi
ve Buda'nın menkibeleri anlatılmaktadır.
Bu parçada tanıtılan eser, aşağıdakilerden hangi-
sidir?
A) Altun Yaruk
B) Sekiz Yükmek
C) Kalyanamkara ve Papamkara Hikâyesi
D) Köktürk Yazıtları
E) Irk Bitig
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimiilardan
kisiyle
rden
17.
Aşağıdakilerden hangisi edebiyat tarihçisinin
görevlerinden değildir?
A) Şair ve yazarların hayatlarını incelemek
B) Edebî dönemlerin özelliklerini belirlemek
C) Tarihsel olayları kronolojik sıraya göre düzenlemek
D) Edebî dönemlerin etkilendiği tarihsel olayları tespit
etmek
E) Edebiyatı dönemlere ayırmak
20.
Aşağıdakiler
A) Kasidele
şiirlerd
B) Kasia
adi
C) Be
D)
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimi2.
Mecliste arif ol kelami dinle
El iki söylerse sen birin söyle
Elinden geldikçe sen iyilik eyle
Hatıra dokunup yıkıcı olma
Karacaoğlan'a ait bu dörtlükte vurgulanmak istenen
temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsanlara iyi davranmaya ve yapıcı olmaya özen
gösterilmelidir.
B) Yapılan iyiliklere, daha fazla iyilikte bulunularak karşılık
verilmelidir.
C) Ortaya konan tutumlara misliyle cevap verilmesi doğal
karşılanmalıdır.
D) İnsanlar, sözün gücünü kullanarak toplumsal
yardımlaşma içinde olmalıdır.
E) İyilik duygularının yaygınlaşmasında bireysel girişimler
öne çıkarılmalıdır.
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimi9. "Yılan kendü eğrisin bilmes, tevin boynun eğridi
Yukarıda örneği verilen Islamiyet öncesi Tü
edebiyatı dönemine ait ürünün yazılı olarak bu
lunabileceği eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Muhakemetü'l Lügateyn
B) Tezkiretü'ş Şuara
C) Kutadgu Bilig
D) Atabetü'l Hakayık
E) Divan-ı Lügati't Türk
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel GelişimiAşağıdakilerin
hangisinde bir bilgi yanlısı vardır?
A) Günümüzde Moğolistan sınırları içinde bulunan
Göktürk Yazıtları'nı, ilk olarak 1893'te Danimarkalı W.
Thomsen okumuştur.
B) İslamiyet öncesi Türk edebiyatı, öz ve biçim
bakımından milli nitelikler taşır.
C) Divan ü Lügati't-Türk, Araplara Türkçeyi öğretmek ve
Türkçenin Farsçadan üstün olduğunu göstermek için
yazılmıştır.
D) Destanlar evrensel değil, millî nitelikler taşır; ait olduğu
toplumun millî ve kültürel özelliklerini yansıtır.
E) Türk edebiyatında "Geçiş Dönemi" olarak adlandırılan
11-12. yüzyıllarda yapıtlar, daha çok Karahanlı
Türkçesiyle yazılmıştır.
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel GelişimiD 11.8
iştir.
mizin
k
rinin
i
ne
Türk Edebiyatının lik Yazılı Ürünleri /
Dil ve Sözlü lietişim
1. Üze kök tengri asra yağız yir kılındukda
Ikin ara kişi oğlı kılınmış. Kişi oğlında üze
eçüm apam Bumin Kağan Istemi Kağan olurmiş. Olurupan
Türk budunurig ilin törisin tuta birmiş, iti birmiş.
(
Eski Türk Dönemi'ne alt olan, edebiyatımızda pek çok
alanda ilkleri temsil eden bu eserin yazımında aşağıdaki
alfabelerden hangisi kullanılmıştır?
A) Göktürk alfabesi
B) Uygur alfabesi
C) Kril alfabesi
D) Arap alfabesi
E) Latin alfabesi
2. Din değişimlerinin, dill yoğun bir biçimde etkilediği, bu
durumun da o dönemde yazılan eserlere yansıdığı
4.
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel GelişimiI. Türkçenin, bilinen yazılı metinlerinden önceki
dönemleri, karanlık dönem olarak adlandırılır. (D)
II. Türkçenin yazılı ürünlerle takip edilebilen VIII-XIII.
yüzyıllar arası olan dönemine "İlk Türkçe" denir. (Y)
III. Batı Türkçesinin diğer adı Oğuz Türkçesidir. (D)
IV. Batı Türkçesinin üçüncü dönemi olarak kabul edilen
Türkiye Türkçesi, Servetifünun Dönemi sanatçıları-
nın önderlik ettiği Yeni Lisan Hareketi ile başlar. (D)
V. Kuzey-Doğu Türkçesinin çağdaş kolları Azerbaycan,
Türkmen ve Gagavuz Türkçesidir. (Y)
Yukarıdaki cümleler "Doğru (D) / Yanlış (Y)" şeklinde
değerlendirilirken hangisinde bir yanlışlık yapıl-
mıştır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimi1. Mesnevi tarzında yazılmıştır.
II. Siyasetname türünün ilk eseridir.
III. Hakaniye (Çağatay) Türkçesi ile yazılmıştır.
IV. Budizm anlayışının yansıtıldığı ilk yazılı eserdir.
V. Anlatımı alegorik ve didaktik özellik gösterir.
Numaralanmış özelliklerden hangisi Kutadgu Bilig için
söylenemez?
A) I
B) II
C) III
D) IVE) V
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel GelişimiÇİNDE TÜRK EDEBİYATI
bazı
wati"
wati
da
4.
- 6.-10. yüzyıl arası
10.- 19. yüzyıl arası
---:19. yüzyıl-günümüz
Yukarıda boş bırakılan yerlere sırayla aşağıdakilerin
hangisinde verilenler getirilmelidir?
A) Islam Etkisindeki Türk Edebiyatı - Destan Dönemi
Türk Edebiyatı - Batı Etkisinde Gelişen Türk
Edebiyatı
Destan Dönemi Türk Edebiyatı - Batı Etkisinde
Gelişen Türk Edebiyatı - İslam Etkisindeki Türk
Edebiyatı
C) Destan Dönemi Türk Edebiyatı - İslam Etkisindeki
Türk Edebiyatı - Batı Etkisinde Gelişen Türk
Edebiyatı
B)
D) Islam Etkisindeki Türk Edebiyatı - Batı Etkisinde
Gelişen Türk Edebiyatı - Destan Dönemi Türk
Edebiyatı
E) Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı - İslam
Etkisindeki Türk Edebiyatı - Destan Dönemi Türk
Edebiyatı
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel GelişimiTürklerin İslamiyet'i kabul etmesiyle birlikte Türkçede bazı
değişiklikler olmuştur.
Aşağıdakilerden hangisi bu değişikliklerden biri değildir?
A) Türkçeye, Arapça ve Farsçadan bazı sözcükler girmiştir.
B) Yabancı sözcük ve tamlamalar gittikçe artmıştır.
C) Tercümeler, Türkçeye yabancı sözcüklerin girmesine
neden olmuştur.
D) Düzyazılarda şiirden daha çok etkilenme olmuştur.
E) Belli dönemde Farsçanın etkisi artmıştır.
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel GelişimiTürklerin kullandıkları alfabeler sırasıyla aşağıdaki seçe-
neklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Uygur - Göktürk - Latin - Kiril - Arap
B) Göktürk - Uygur - Arap - Kiril - Latin
C) Arap - Göktürk - Uygur - Kiril - Latin
D) Göktürk - Arap - Uygur - Kiril - Latin
E) Uygur - Kiril - Göktürk - Latin - Arap
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimi13. Anadolu merkez olmak kaydıyla Türkmenistan, Azerbay.
can, Kırım, Irak, Suriye, Adalar, Rumeli ve Kuzey Afrika'da
kullanılan Türk yazı diline adı verilir.
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi.
si getirilebilir?
A) Doğu Türkçesi
B) Eski Türkçe
C) Eski Anadolu Türkçesi
D) Batı Türkçesi
E) Orta Türkçe
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimi9.
Aşağıdakilerin hangisinde yapılan açıklama ayraç için-
de verilen dönemle ilişkilendirilemez?
A) Türkçenin belgelerle takip edilen ilk dönemi olup 13.
yüzyıla kadar olan zaman içerir. (Eski Türkçe Dönemi)
B) Karahanlı Türkçesinden Çağatay Türkçesine geçiş ola-
rak değerlendirilen bu dönem, Harezm Türkçesi ile
temsil edilir. (Orta Türkçe Dönemi)
C) 13. yüzyılın başlarından 15. yüzyılın sonlarına kadar
Anadolu ve Rumeli'de kullanılan, Oğuz temelindeki
Türkçe dönemidir. (Osmanlı Türkçesi Dönemi)
D) Bilimsel bilgimizin çok sınırlı olduğu, Türkçenin
Moğolcadan henüz ayrılmadığının düşünüldüğü varsa-
yımsal bir dönemdir. (Altay Dönemi)
E) Ana kolunu Türkiye Türkçesinin oluşturduğu, 13. yüz-
yılın başlarından günümüze kadar devam eden yazı
dili dönemdir. (Batı Türkçesi Dönemi)
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel GelişimiA
3. Osmanlı Devleti'nde 1. Mehmet'ten itibaren devlet adamı
ve asker ihtiyacını karşılamak için gayrimüslim köylerde
devşirme sistemi uygulanmıştır. Bu sistemde bir aileden
birden fazla, bir köy ya da kasabadan ise kırkta birden faz-
la çocuk alınmamasına dikkat edilmiş ve tek çocuğu olan
aileler devşirme sisteminin dışında tutulmuştur.
Osmanlı Devleti'nin devşirme sistemini uygularken
dikkate aldığı bu kriterlerin aşağıdakilerden hangisine
yönelik olduğu söylenebilir?
033
loy nob
A) Sosyoekonomik yapının korunmasına
B) İslamiyet'in geniş alana yayılmasma
C) Köyden şehre göçlerin engellenmesine
D) Ülke genelinde kültürel birliğin sağlanmasına
E) Fetihlerin kalıcı hâle gelmesine
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimi8.
Destan motifleri, destan kahramanları ile iç içe bir duru
dadır. En önemli rol kahramanı olduğu için motifler kah
manın eylemlerine uygun olarak gelişirler. Ayrıca toplum
inancı ve yaşantısı da motifleri şekillendirir. İslâmiyet'in
bulünden önceki Türk destanlarında Şamanist unsurla
ön planda olduğu görülmektedir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Türk destanlan
daki motiflerden biri değildir?
A) Işık
D) Saz
B) Ağaç
E) Mağara
C) Geyik
Diğer sayfaya geçiniz