Türkçenin Tarihsel Gelişimi Soruları
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimiİkinci Dünya Savaşı Dönemi ve Çok Partili Dönem'in bunalımlı yılları Türk
tiyatrosunda yeni bir yazar kuşağı ortaya çıkarmıştır.
yanlış anlaşılması, paranın
Eserlerde Batılılaşmanın
Hangisi sözü edilenl3oń49ayağılığı ve insan ahlakı üstündeki olumsuz etkileri,
13onmfaraile dramları vb. konular işlenmiştir.
veren yazarlardan değildir?
13onmf& San ahlakı üstündeki
olumsuz etkiler.
A) Ahmet Kutsi Tecer
dönemde
Enslo
B) Ahmet Muhip Dıranas
Ensi
C) Abdülhak Hamit Tarhan D) Cevat Fehmi Başkut
lOV 086
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel GelişimiSEVİYE-1
A) I ve II
D) Yalnız III
2. Aşağıdakilerden hangisi Türkçenin tarihsel dönemlerinden bi-
ri değildir?
40
initemidobe i apy mindevidabs T
A) Eski Türkçe
B) Karahanlı Türkçesi
C) Eski Anadolu Türkçesi
D) Osmanlı Türkçesi
E) Cumhuriyet Dönemi Türkçesi
|||
(0
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimi2. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye dışındaki çağdaş Türk
şiiri için söylenemez?
A) Şairler, ana dil bilinci ile Türkçe eserler vermiştir.
B) Şairler; halkın sorunlarını, beklentilerini şiirleri aracılığıyla
dile getirmiştir.
C) Şairler, kendilerine divan şairlerini örnek alarak şiirde mü-
kemmelliğe önem vermişlerdir.
D) Şairler, yaşadıkları bölgelerde konuşulan Türkçenin çeşitli
lehçe ve şivelerinde eserler vermiştir.
E) Şiirlerde genellikle özgürlük ve ulusal bilinç temaları iş-
lenmiştir.
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimi9.
Mehmet Fuat Köprülü ile Ahmet Hamdi Tanpınar'ın ortak
özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Saf (öz) şiir anlayışıyla şiir yazmaları
B) Eleştiri türünün gelişimine önemli katkılar sağlamaları
C) Romanda psikolojik unsurlara ağırlık vermeleri
D) Düzyazılarından çok, şiirleriyle tanınmaları
E) Türk edebiyatı tarihine yönelik araştırmalar yapmaları
Ya
A
B
C
E
13. A
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimi16, Sembolizm akımına bağlı sanatçılar arasında özellikle
1
lirik şiir türünde eser veren isimlerden biri de Cenap
11
|||
Şahabettin'dir. Sanatçının en önemli yapıtı Rübab-ı
IV
Şikeste'dir. Bu akımda eser veren bir diğer isim ise Ahmet
V
Haşim'dir.
Bu parçadaki numaralanmış bölümlerin hangisinde
bilgi yanlışı vardır?
A) I
B) II
C) III
IV
E) V
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimifill
1980 SONRASI ŞİİR
6. Sevgilim! Kaşığın içine bakıyor sonbahar
yüzündeki siyah su birikintisi
üzüyor seyrek yürekli kuğuları ve
Kırılan bir lades kemiğinin ardından
unutulmadın, unutulmayacaksın da
mih gibi aklımdasın her yeni ayrılıkta
sevgilim! gözlerin, bir kaşık sonbahar
Küçük İskender'e ait olan bu şiirle ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
Şiir düzyazıya yaklaştırılmıştır.
B) Sözcük tekrarları ile ahenk sağlanmıştır.
Büyük-küçük harf kurallarına uyulmamıştır.
D) Mitolojik şiir anlayışının etkileri görülmektedir.
E) Daha önce kullanılmayan imgelere başvurulmuştur.
7. Şiir üzerine yazılarıda dikt
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimi7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sayıların yazımıyla il-
gili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Türk dili ve edebiyatı öğretmenimiz, her birimize 150'şer
sayfa ödev verdi.
B) Yirmisekiz Çelebi Mehmet'in görevi, Batılıların nasıl ya-
şadığını gözlemleyerek aktarmaktı.
C) Düğün salonunda yüz yetmiş iki sandalye olmasını iste-
diler.
D) Toplam aşılanma sayısı 7 milyon 2 yüz bine yaklaştı.
E) Ellibir, kart takip etmeye dayalı şans yanında güçlü ha-
fıza gerektiren bir iskambil oyunudur.
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimi4.
Ahmet Hamdi Tanpınar'ın eserlerinde "zaman" kavramı
önemli bir yer tutar. O, hemen hemen her şeyi, mekânı ve
cansız eşyaları dahi zaman ile münasebeti bakımından
ele alır. Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı romanında da
"zaman", gerek sembol gerek hayat manzarası olarak
öne çıkar. Yazarın bu eserde “zaman”a bakış açısı diğer
eserlerinden tamamen farklıdır. Romanda “zaman”ın
karikatürü yapılmış, çarpık aynalardaki tuhaf akisleri
tasvir edilmiştir. Bu eserinde "zaman”ı bir akış, bir
süre olarak anlatan Tanpınar, bu sürenin içinde bir ada
gibi donup kalmış veya onun dışına çıkmak için delice
çırpınan insanları ve çevreleri canlandırmaya çalışmıştır.
Yazarın asıl amacı Türk halkının son elli yıl içinde nasıl
donmuş bir hayat şekli aldığını ve onu gülünç şekilde
aşmak istediğini anlatmaktır.
Bu parçadan hareketle Saatleri Ayarlama Enstitüsü
ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Tanpınar'ın zaman kavramını çok yönlü ve alegorik
olarak ele aldığı tek eseridir.
B) Türk tarihinin karanlık dönemlerini eleştirel bir bakışla
günümüze taşımıştır
C) insanları, birtakım sembollerle zaman konusunda
bilinçlendirmeye çalışmıştır.
D) Türk halkının belli bir dönemdeki yaşamını âdeta
zamana hapsolmuş kişilerle ilişkilendirerek
anlatmıştır.
Insan, mekân, eşya ve kavramları ele akş biçimi diğe
romanlarıyla paralellik göstermektedir.
ALME
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimiwoman
Bu memleket niçin bizim? Dört yüz atlıyla Orta Asya'dan
geçip fethettiğimiz için mi? Böyle diyenler, gerçekten
benimsemiyor, anayurt saymıyorlar bu memleketi. Gurbette
biliyorlar kendilerini yaşadıkları yerde. Hititler, Frigyalılar,
Yunanlılar, Farslar, Romalılar, Moğollar da fethetmişler
Anadolu'yu. Ne olmuş sonunda? Anadolu onların değil,
onlar Anadolu'nun malı olmuş.
HOREN
Bu parça için aşağıdakilerden nangisi söylenemez?
A) Sorularla anlatıma doğallık kazandırılmıştır.
B) Örneklemeden yararlanılmıştır.
C Deyim kullanılmıştır.
D) Karşılaştırmaya başvurulmuştur.
E) Çıkarımda bulunulmuştur.
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel GelişimiTYT Türkçe
33-34. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
Müzik, tedavi amacıyla birçok alanda kullanılabilmekte-
dir. (1) Ameliyat olacak hastaların kaygı ve korkularını gi-
dermek için müziğin etkinliği konusunda birçok araştırma
yapılmıştır ve sonuçlar müziğin ameliyat öncesi kaygı ve
korkuyu azaltmada etkili olduğu yönündedir. (II) Kullanılan
müziğin kişinin sosyokültürel durumuna ve gereksinimine
uygun olması önemlidir. (III) Hiperaktif çocuklarda hicaz,
buselik makamları; nefesli ve yaylı çalgılar önerilmektedir.
(IV) Eğitim-öğretim süreçlerinde; zihinsel islevlen cartine
eğitimi pekiştirici yönleri araştırmalarda ele alınmaktadır.
(V) Müzik; ergenlik sorunlarıyla başa çıkmada, konuşma
ve iletişim bozukluklarında kullanılabilmektedir.
33. Bu parçadan müzikle ilgili aşağıdakilerin hangi-
sine ulaşılamaz?
Tedavi yöntemi olarak farklı alanlarda kullanıl-
mıştır.
By Kişinin kültürü ve ihtiyaçlarıyla uyumlu olması
beklenir.
CErgenlikte bazı sorunları gidermede kullanılır.
DEğitim ve öğretimde zihni geliştirdiği kanıtlan-
mıştır.
Hastaları psikolojik olarak rahatlatmaktadır.
35-1
Raunt
11.
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel GelişimiOnu
bil-
leri
âyı
an-
eniz
dir.
diye
isa-
aha
miz
ekir.)
muş-
endi
me-
ilen
inci
iyle
emle-
ezgi
cenin
na
Ankara Yayıncılık
A KİTAPÇIĞI
2. Deneme
21. Ahmet Kutsi Tecer gibi Anadolu'ya büyük hayran-
lık duyan Bedri Rahmi Eyüboğlu da halk kültürünü
sanatının odağına yerleştirir. Halkın maddi ve ma-
nevi değerlerinin olumlu ve olumsuz yönlerini_faz-
la sorgulama ihtiyacı duymadan olduğu gibi kabul
eder ve Anadolu insanını yüceltir. Anadolu'ya ilgisi,
öncelikle yetiştiği aileden gelir. Gençlik döneminde
yaptığı Anadolu gezilerinde ise halk kültürünün çeşit-
li unsurlarını yakından tanıma imkânı bulur. Devletin
düzenlediği Anadolu gezilerine katılarak 1938'de bir
ay Edirne'de, 1942'de ise üç ay Corum'da kalır. Bu
gezilerde halk sanatının farklı örnekleriyle de karşı-
laşan şair, hem resimlerinde hem de siirlerinde halk
sanatlarından ve diğer folklorik malzemelerden sıkça
yararlanır. Mozaik, kilim, yazma, vitray ve heykelleri-
ne hayran olduğu Anadolu'nun tüm ses ve renklerini
sanatına aktarır.
Bu parçada hareketle "Bedri Rahmi Eyüboğlu" Ne
ilgili olarak,
1. Farklı türdeki eserlerinde Anadolu esintilerine
yer vermiştir.
II. Sanatının odağına Anadolu ve Anadolu'nun
kültürel malzemelerini yerleştirmiştir.
III. Anadolu insanının olumsuz özelliklerini örtbas
etme eğilimindedir.
IV. Anadolu kültürü ile ilk tanışıklığı gençlik döne-
mindeki gezilerine dayanmaktadır.
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) I ve
B) I ve III
D) Ive IV
C) II ve III
E) ve TV
22. (1) Şeker ya da vücudun şeker olarak algıladığı be-
sinler tükettiğinizde vücudunuz daha fazla insülin
hormonu üretir. (II) İnsülin ise kanser, diyabet ve tüm
kronik hastalıkları tetikler; kanserli hücreler de se-
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimiere
ya
cir.
25. Batı Türkçesinin ilk devri olan Eski Anadolu Türkçesi,
XIII. yüzyıldan XVI. yüzyıla kadar devam etmiştir.
Selçuklular, Anadolu Beylikleri bu döneme girmektedir.
Bu dönemde Türkçe yabancı etkilere açık hâle gelmiş
Arapça ve Farsçanın Türkçe üzerindeki etkinliği
artmıştır. Bu Türkçeyle oluşturulan eserler arasında
sayılabilir.
1111
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
A) Kodeks Kumanikus
B) Kutadgu Bilig
C) Risaletü'n-Nushiyye
D) Divanü Lügati't-Türk
E) Irk Bitig
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimi1.
Menim anam...
Ancak mene
Say öğredib
Ay öğredib
il öğredib
En vacibi dil öğredib
Menim anam.
Bu dil ile tanımışam
Hem sevinci
Hem de gami
Bahtiyar Vahapzade'den alınan bu dizeler, dilin kulla-
nımından doğan aşağıdaki hangi kavram için örnek
gösterilebilir?
A) Şive
D) Jargon
B) Ağız
E) Argo
C) Lehçe
3.
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel GelişimiE) Toplumların zarar görmesini engellemenin bir
yolu da çok çalışmaktır.
24. Karamazov Kardeşler'deki olay örgüsü de Suç
ve Ceza'daki olay örgüsü de Madam Bovary'deki
olay örgüsü de çok ilginçtir. Kendinizi bırakırsanız,
olayların akışına kapılıp giderseniz tehlike oradadır
işte. Bunu yaparsanız yazarın fikir âlemini
Dimitri'nin vurdulu kırdılı davranışlarında, Ivan'ın
çok tutarlı görülen tutarsızlıklarında, Alyoşa'nın
dinginliğinde olduğu kadar hatta onlardan çok
yüzbaşının ve ölen oğlunun onur savaşında
olduğunu görürsünüz. Elbet romanlarda açık
filozofluklar da vardır ancak bunların romancılarla
değil de onların romanlarındaki kişileriyle ilgili
olduğunu unutmamak gerekir. Romancı çözmez,
çözüm gerekiyorsa çözdürür. O bir görme ve
gösterme düzeneğidir.
Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi
çıkarılamaz?
A) Romanlardaki açık ya da gizli düşünsel
eğilimler edebiyatın felsefeyle ilişkisini örnekler.
B) Romancı kendi düşünce dünyasını
temellendiren etmenleri okura kahramanlar
üzerinden aktarır.
C) Romanda okuru bekleyen en büyük tehlike
aksiyon heyecanının insan gerçeğinin önüne
geçmesidir.
D) Romanlardaki açık ya da gizli fikirler onun
yarattığı kahramanlarla değil, romancıyla
ilgilidir.
E) Romancı, olaylara ya da durumlara karşı çözüm
üretmekten ziyade onlarla okuru baş başa
bırakır.
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel GelişimiManzum - mensur karışık bir yapıya sahip olması
II. Göçebe hayata dair gelenek ve anlayışlardan doğması
III. Genelde kalıplaşmış ifadelerle başlaması
. Sade ve anlaşılır bir dilinin bulunması
V. Dilden dile sonraki kuşaklara aktarılması
Yukarıdakilerin hangisinde halk hikâyeleri ile ilgili bilgi
yanlışı yapılmıştır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
Ses g
O kas
Beni
Bu d
A) K
B) C
C) A
D) S
E) C
E) V
-nago-
Lise Türkçe
Türkçenin Tarihsel Gelişimi2. Eski Türkçede iki basamaklı sayılar okunurken farklı yöntemler kullanılırdı. Bu yöntemlerden birinde önce birler
basamağındaki rakam okunur, ardından onlar basamağındaki rakamın bir fazlası kadar onluk söylenirdi. Örneğin "15"
sayısı, "biş yigirmi" şeklinde okunurdu. Diğer bir yöntemde ise onlar basamağından sonra "artukı sözcüğü getirilerek
birler basamağındaki rakam söylenirdi. Örneğin "15" sayısı, "on artukı biş" şeklinde okunurdu.
Aşağıda bazı sayıların Eski Türkçedeki okunuşu verilmiştir.
1
Bir
2 → Eki
3
Üç
4- Tort
5- Biş
cak bu sıkıntıdan bir türlü kurtulamıyordu.
6 →Altı
7
Yiti
Sekiz
8
9 → Tokuz
10 - On
20
Yigirmi
30 - Otuz
40
Kırk
50
Elig
60
Altmış
70
Yitmiş
80 →
Sekiz on
90 → Tokuz on
100 → Yüz
Buna göre, aşağıdaki sayılardan hangisinin okunuşu yay ayraç içinde yanlış verilmiştir?
A) 76 (yitmiş artuki altı)
B) 89 (tokuz tokuz on)
C) 62 (eki altmış)
D) 37 (yiti kirk)
parça
A) Ya
5. Aşan
tüm
A) 2
#
B)
C
6