Türkçenin Tarihsel Gelişimi Soruları

17. Klasik müzik dinlemenin yararlı olduğunu belki daha önce de bir yerlerde duymuşsunuzdur. Eğer bilimsel araştırmalara bakarsak durumun böyle olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Araştırmalara göre klasik müzik dinlemenin birçok fiziksel ve mental faydası var. Akşam eve geldiniz ve kendinizi oldukça stresli mi hissediyorsunuz? Hemen sevdiğiniz bir klasik müzik eserini açın ve dinleyin. - - - Eğer dün ne yediğinizi unutmak istemiyorsanız biraz Mozart dinlemek hiç de fena bir fikir değil. - - Yapılan bir araştırmada, Mozart dinleyen insanların beyin dalgalarında artış olduğu gözlenmiş. Siz de birkaç bölüm daha dizi izlerim uykum gelir diyenlerdenseniz size daha sağlıklı ve etkili bir önerim var: Klasik müzik dinlemek.. - -. Yapılan bir araştırmaya göre uyumadan önce 45 dakika klasik müzik dinlemek uyku kalitenizi oldukça arttırıyor. Aşağıdakilerden hangileri bu parçadaki boşluklardan herhangi birine getirilemez? 1. Çünkü klasik müzik hafızayı güçlendiriyor II. Çünkü klasik müzik uyku sorunlarına iyi geliyor III. Çünkü klasik müzik çalışmada verimliliği arttırıyor IV. Çünkü klasik müzik stresi azaltıyor ve depresyonla savaşmanıza yardımcı oluyor A) Yalnız I B) I ve III D) II ve IV C) Yalniz III E) Il ve IV 4 1 1 tonguç kampüs 18.

5. Bir an önce akşamın olmasını özlüyor. Tabii ilkin eve dönülecek, alınanlar yerlerine yerleştirilecek. Sonra duş yapacak. Belki küveti doldurur, içine uzanır. E peki, küvet boş mu, temiz mi, ip orada mı yoksa başka yere mi gitti? Lafa bak, uçak kaçtı olur mu, taksi parası yok diye dönmüş de geri gelmiş. Hani ne oldu, komşu hava alanıydı? Hani, ben sana söyledim, bunlar çekmez, yolun altında silkeleyiverirler, dedim. Şimdi yeni bir bilet alınması gerekecekmiş. Bir hikâyeden alınan bu parçada aşağıdaki anlatım tekniklerinin hangisinden yararlanılmıştır? A Diyalog Bilinç akışı X E) İç çözümleme B Özetleme DGösterme 8

A Türkçe A A 18. (1) Popüler bir diyeti sıkı sıkıya takip edip kısa sürede zayıfladığını söyleyen insanlarla karşılaşmışsınızdır. (II) Yediğine içtiğine dikkat ettiği hâlde birkaç hafta sonu kaçamağı yüzünden hızlı şekilde kilo aldığını dü- şünenler de çoktur. (III) Oysa ne kas ne de yağ, böyle düşünenlerin aksine öyle kolayca kazanılıp kaybedilir. (IV) Tartıda görülen oynamalar, daha çok su ve glikojen dalgalanmalarından dolayı olur. (V) Sağlıklı zayıflamak ya da doğru şekilde kas geliştirmek için belirli bir diyet listesine uzun süre sadık kalmalısınız. (VI) İyi bir ant- renman programına sıkı sıkıya uymalı, daha ötesi, spor yapmayı hayatınızın olmazsa olmazlarında ilk sıralara koymalısınız. 19. Siirelestirisi tedavüld Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag- raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II B) III C) IV V E) VI

7. Aşağıdakilerden hangisi İslamî Dönem Türk Edebiyatı özelliklerinden biri değildir? A) Arap ve Fars kültürü ve estetiği, edebî zevki sa- ray çevresinde rağbet görmeye başlar. B) İslamî Dönem Türk Edebiyatı ile birlikte milli öl- çümüz olan hece ölçüsü yerini aruz ölçüsüne bi- rakır. C) Nazım şekilleri olarak mesnevi, gazel nazım şe- killeri ön plana çıkar. D) Bu dönemde ayrıca halk kendi geleneğini, ölçü- sünü devam ettirmiştir; dolayısıyla bu dönemde bir de halk edebiyatı diye bir edebiyat dönemi oluşmuştur. E) İslamiyet'in kabulüyle birlikte Kıpçak Türkçesiy- le eserler oluşturulmuştur.

1. I. Eski Anadolu Türkçesi II. Çağatay Türkçesi Tob nesed III. Orta Türkçe B stebibieg IV. Osmanlı Türkçesi V. Türkiye Türkçesi Türkçenin numaralanmış dönemlerinden hangi- leri Batı Türkçesine ait değildir? A) I ve II D) III ve IV B) II ve III C) II ve IV E) IV ve V

"Murakami Bey, insan sizin gibi sağlıklı bir yaşam sürünce zamanla roman yazamaz hâle gelmez mi?" Arada sırada insanlar bu soruyu sorar bana. Roman yazmak, sağlıksız bir eylem; yazar olan kişi de sağlıklı olmak dediğimiz çemberden uzak bir yerde. Yazar mümkün olduğunca sağlıklı denemeyecek bir yaşam sürdürmek zorundaymış gibi. Bir roman yazmaya çalıştığımızda insanlığın temelinde bulunan zehir gibi bir şeyi istemesek de çekip çıkarır, görünür kılarız. Yazarlar az çok bu zehre maruz kalır. Bu zehir işin içine girmediği sürece gerçek anlamda yaratıcılık eylemi ortaya konulamaz. Balon balığının en zehirli kısmının aynı zamanda en lezzetli kısmı olmasıyla tipatıp benzeyen bir durum galiba. Fakat gerçekten sağlıksız ve şeylerle uğraşmak için insan mümkün olduğunca sağlıklı olmak zorundadır. 5. Bu parçada asıl vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Çileli bir iş olan yaratıcılığın meydana gelmesi için yazarın oldukça dayanıklı olması gerekir. B) Bir yazar ne kadar çilekeş ve zorlu bir yaşam sürerse o derece yaratıcı eserlere imza atar. C) Roman yazmak zehirli bir iştir, yazar mutlaka bir zehre bulaşır. hellgned nobrinolihoond D) Zehirli bir iş gibi olan yazmanın aynı zamanda tarif #lev 1 (Cedilemez tadı da vardır. I sinday (A E) Yazmaya karar vermiş bir insanın çok uzun ve yorucu bir yolculuğu göze alması gerekir.

8. "Çirkince" hikâyesini okuduğumun ertesi günü () henüz tadı ağzımdaydı (,) parlak kâğıtlara basılmış bol fotoğraflı dergilerden bir tanesinde Şirince'yi tanıtan yazıya rastla- dim (.) Köyün fotoğraflarına saatlerce baktım () o parlak fotoğraflarda Sabahattin Ali'den hiçbir iz yoktu (.) Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri sırasıyla getirilmelidir? AF () () () () 3B7) (.) (!) D-(-) (.) (.) (!) C) (,) (,) (;) ( :) (.) () () () () ()

3. Garbin âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? A) Ünlü düşmesi B) Yumuşamaya aykırılık C) Ünlü türemesi D) Ünsüz ikizleşmesi E) Kaynaştırma ünsüzü atsam diye g Bu c A) B C

B B 22. Önce yaddan temizlensin yurdumuz Yuvasında yalnız kalsın kurdumuz Bir gün gelir, yine arar ordumuz Atalardan kalma büyük mirası Böyle diyor Oğuz Han'ın yasası Bu dizeler dil ve içerik yönüyle aşağıdaki edebî dönemlerden hangisine ait olabilir? A Tasavvuf Edebiyatı B Divan Edebiyatı C) Millî Edebiyat B D) Servetifünun Edebiyatı E) Âşık Edebiyatı

1. Kırgız Türkçesi II. Kazak Türkçesi III. Türkiye Türkçesi Numaralanmış tarihî dönemlerden hangileri Kuzey-Doğu Türkçesi içinde değerlendirilmek- tedir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) I ve II E) I, II ve III

F. Aşağıdaki cümlelerin öğelerini bulup altlarındaki boşluklara sırasıyla yazınız. 1. Toprağın kokusunu, çiçeklerin rengini bu dağlarda öğrendim. (... -) 2. Bir sanatçı hiçbir zaman kendisi için eser üretmez. -) 3. Mutluluk paylaştıkça artan bir duygudur. -) .................. 4. Hiçbir insan dış görünüşüne bakılarak değerlendirilemez. özre zarf t. -) yklen 5. insanı insan yapan unsurların başında insanın düşünme yeteneği vardır, Dolaylı Ti Szre goklen (... -) 6. Çirkinlikle sanatı bir arada göremezsiniz kolay kolay. Nesse zort tumled yaklım -) 7. Özgürlüğün yok edildiği bir yerde sanatın adını du yamazsınız. Dolaylı Tumlec beintili nes ce (ayamazsınız-Zysklým 8. Bir kimseye öykücü diyebilmemiz için, o kişinin an- lattıklarının bize başka öyküleri hatırlatmaması gerekir. -) 9. Ozanlar şiir yazarken çoğu kez duygu ve düşüncelerini sözcüklerin yan anlamlarıyla anlatırlar. pass -) 10. Düşündüklerinin doğru olduğuna inanan kişi, bunları hiçbir engelle karşılaşmadan söyleyebilmeyi ister. 11. Son yıllarda gençler arasında bağımlılık yapan maddelerin kullanım oranı giderek artıyor. -) 12. Yazarın eserlerini başarıya taşıyan en önemli unsur, eserlerinin dilidir. .) 13. Modern hayatın getirdiği zorluklar, kitapta özenle ele alınıyor. -) 14. Edebiyat dünyamızda aynı sanat görüşünü savunmayan; ama dost olan pek çok sanatçı vardır. -) 15. Yağmur dünyanın en etkileyici tabiat olaylarından biri olmayı sürdürüyor. .) 16. Polislerin peşinde olduğu suçlulardan biri tehlikeli bir akıl hastasıymış.

16. Salâh Birsel "Şiiri seversen mutlu olursun." der. Cemal Süreya mutluluğun şiirinin yazılamayacağını öne sürer. Hermann Hesse'e göre sevebilen mutludur; Aragon'a göreyse mutlu âşık yoktur. Slyvia Plath meydan okur mut- luluğa. Rosa Luxemburg lanet olası bir özlem duyar ona. Tezer Özlü kaçmakta bulur onu. John Berger'e göre mut- luluk rastlantısaldır. Fernando Pessoa mutluluğu, mutlulu- ğun dışında arar. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Mutluluk evrensel bir duygudur. B) Mutluluk her zaman edebiyatın konusu olmuştur. C Mutluluğun, üzerinde uzlaşılmış bir tanımı yoktur. D) Türk sanatçılar mutluluğa daha olumlu bakmıştır. Mutluluk herkesin yaşadığı bir duygudur. Diğer sayfaya geçiniz.

2. I carıdır. Bir dilin tarihsel, bölgesel, siyasal sebeplerden dolayı ses, yapı ve söz dizimi özellikleriyle büyük ayrılık gös- teren koluna verilen addır. (Lehçe) 22BS29 II. Bir dilin izlenebilen tarihi gelişimi içinde ayrılmış kol- larına verilen addır. Ortak sözcük kullanımı fazladır. (Şive) III. Bir dilin resmi olarak kabul edilmiş hâlidir. Resmi ola- rak yazışmalarda ve dokümanlarda kullanılan hâlidir. (Argo) IV. Aynı meslek veya topluluktaki insanların ortak dilden ayrı olarak kullandıkları özel dil veya söz dağarcığıdır. (Jargon) V. Bir dilin bir ülke sınırları içindeki farklı yerleşim bölge- lerinde; ses, şekil, söz dizimi ve anlamca farklılaşan konuşma biçimidir. (Ağız) Numaralanmış açıklamalardan hangisi parantez için- de verilen kavramla uyuşmamaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V

AYINLARI 35. Çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemi, ergenlik olarak adlandırılıyor. Bu dönemde insan vücudunda çok önemli fizyolojik değişiklikler oluyor. Ortalama üç yıl süren ergenlik döneminde görülen fiziksel ve hormonal değişiklikler, bedensel ve ruhsal değişmeleri de beraberinde getiriyor. Bu değişiklikler kızlarda ve erkeklerde farklı zamanlarda ve farklı biçimlerde gerçekleşiyor. Kızlarda 10-11, erkeklerde ise 11-12 yaşlar ergenliğin başladığı yaşlar olarak kabul ediliyor. Ergenliğe yönelik bulgular 8-9 yaş dolaylarında gözlemlenirse buna erken ergenlik deniyor. Erken ergenlik, tedavi gerektiren bazı fiziksel ve sosyal sorunlara yol aça- biliyor. X Bu parçada ergenlik ile ilgili olarak aşağıdakilerin han- gisine değinilmemiştir? A) Bireylerin sosyal hayatına etkide bulunduğuna B) Birkaç yıl süren, geçici ama önemli bir dönem olduğuna C) Kız ve erkeklerde süresinin aynı olmadığına D) Erken yaşanmasının, olumsuz sonuçlar doğurabilece- ğine E) Erkeklerde kızlardan daha geç yaşta görüldüğüne

2. Sait Faik'in 1947'de kaleme aldığı Menekşeli Vadi adlı öykü 1968'de Ömer Lütfi Akat tarafından sinemaya uyarlanır ve yönetmen filme Vesikalı Yârim ismini uygun görür. Film, öykü- ye duygu olarak bağlı kalsa da farklı bir kulvarda yol alması özelliğiyle dikkat çeker. Sait Faik'in tek kişiye odaklanan bu öyküsü, sinemada iki kişinin dramına dönüşür. Bu durumun filmi sığ bir melodrama dönüştürdüğü düşünülmesin. Aksine, öyküdeki dram filmle ete kemiğe bürünmüş, geniş kitlelerin duyarlılığına seslenmiştir. Bu parçadan, sözü edilen öykü ve filmle ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Filmdeki karakter sayısı, öyküdeki karakter sayısından fazladır. B) Film, öyküde anlatılanların somut bir şekle bürünmesini sağlamıştır. C) Oykü sinemaya uyarlansa da ana temasını korumuştur. D) Öyküye de filme de duygusal bir yapı hâkimdir. E) Yönetmen, öyküyü sinemaya uyarlarken esere bire bir sadık kalmamıştır. 229

24. (1) Orhun Abideleri, Bilge Kağan devrinden kalma dikili- taşlardır. (II) Yazıtlar; Türk dili, tarihi, edebiyatı, sanatı hakkında önemli bilgiler içermektedir. (III) Türk ve Türkçe adı ilk kez bu yazıtlarda geçmektedir. (IV) Önceleri Fin ve Rus heyetleri de incelemelerine rağ- men yazıtlanı 1893 yılında Danimarkalı bilgin Thomsen çözmüştür.(V) Yazıtlar, Türklerin ilk ulusal alfabesi olan 14 harfli Göktürk alfabesiyle yazılmıştır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) In D) IV E) V