Türkçenin Tarihsel Gelişimi Soruları

3. D) II. ve V. E) III. ve IV. I. Neden domates yemeyi sev miyorsun? II. Deneme sonuçlarını babana gösteriyor musun? III. Derse niçin vaktinde gel miyorsun? IV. Yarın provalara sen de katılacak mısın? Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde yazım yanlışı vardır? A) 1. ve II. D) II. ve IV. B) I. ve III. E) III. ve IV. C) II. ve III. EBA Aka 5.

5. Bir şair, başka şiirlerin konularını, izleklerini, yeniden işle- yebilir. Bu, metinlerarası ilişkilerin ve sanattaki evrensel bakışın doğal bir sonucudur. Ama bu özellik onu taklitçi yahut değersiz saymayı gerektirmez. Yeter ki o, bu kulla- niş ve işleyişte başkalarından ayrılabilsin. Onları farklı bir biçim ve yöntemle yeni bir bireşime sokabilsin. Kısaca şii- rinde bir kişilik gösterebilsin. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Her sanatçı, sanata usta sanatçıların izinden giderek başlar; önemli olan zamanla kendi çizgisini bulabilme- sidir. B) Bir şiiri özgün kılan temel özellik, neyin anlatılacağı de- ğil; neyin nasıl anlatılacağıdır. C) Şiir, evrensel bir anlatım aracı olduğundan şairlerin bir- birlerinden etkilenmeleri doğal karşılanmalıdır. D) En eski edebî tür olan şiirde, zaman içinde benzer ko- nuların işlenmesi kaçınılmaz bir durum olmuştur. E) Şairler, sözcüklere yükledikleri her yeni anlamla kalıcı- klarını sağlamlaştırırlar.

bir sözcük, ilgi yönelme duru- a konumu fark- e hiç benzemi- nalabilir mi- ne hiç benze- mış, yazıları 23. Özü sözü bir olmayan (1) verdiği sözde durmayan (II) tutarsızlığıyla dikkat çeken (III) kararlarında denge- siz olan kişiler toplumda hoş karşılanmaz. Böyle ki- şiler (V) güven duygusu uyandırmaz (V) çevresi ta- rafından da pek sevilmez. Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine farklı bir noktalama işareti getirilmelidir? A) I B) II C) III D) IV E) V

2. Fatih Sultan Mehmet zamanında doğan ----, şiir yaz- masına rağmen şiirde pek başarılı olamamıştır. Onun zamanımıza kadar isminin süregelmesini sağ- layan yegâne eseri Heşt Behişt adını verdiği tezki- resi olmuştur. O, bu tezkiresiyle Anadolu ve Os- manlı edebiyatı sahasında bir ilki gerçekleştirmiş, yeni bir türün ilk örneğini vermiştir. Eser, tezkire tü- rünün Anadolu sahasında bilinen ilk ve en eski ör- neği olma özelliğini taşır. Eserinin ön sözünde, Câmî'nin Bahâristân'ın şairlere ayrılmış kısmıyla Ali Şir Nevâî'nin Mecâlisü'n Nefais'inin, kendisine Os- manlı ülkesi içinde yetişmiş şairler için böyle bir eser yazma fikrini verdiğini söyler. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Nergisî C) Sehi Bey E) Sinan Paşa B) Latifi D) Veysî nhir.org.tr ozdebir@ozdebir.org.tr 4.

Türk Dili I Dersi Ara Sınav 3. Aşağıdakilerden hangisi dillerin kökeni hakkındaki varsayımlardan biri değildir? a) Yansımalara dayandığı varsayımı b) Unlemlere dayandığı varsayımı c) Matematiksel varsayım d) iş Kuramı e) Doğuştan var olma varsayımı Boş bırak h <Onceki 3/25 Sonraki> Kapat

Dir si Göktürk Yazıtlarıyla ilgili olarak aşağıdaki isimler- den hangisinin bir katkısı olmamıştır? bahsere A) Cüveynî B) W. Thomsen C) Strahlenberg Stravsky' Radloff www.pelikankitc you ves yout Bu ile i A) B) C D E

9. Aşağıdakilerden hangisi, Halk sanatçıları için söylenemez? A) Divan şiirinden etkilenen Halk şairleri de var- dir B) Şairler genelde okuma yazma bilmezler C) Saz şairleri "ozan, kam, baksı" gibi adlar alır- Jar. E D) Yalın, akıcı ve sade bir halk Türkçesi kullanır- lar. E) Şiirlerini bağlama eşliğinde söylerler. AeneDiVAT Dii ci coi cnDI DANMACI

aydınlatan fasih dilin unla saadet bulur. n başı belâya girer." çeye şağıdakilerden :) Atabetü'l Hakayık van-ı Hikmet E) Risaletü'n 19. Aşağıdakilerden hangisi XIII. ve XIV. yüzyıla ait yazar ve eserleri arasında yer almaz? A) Çarhname - Ahmet Fakih C) Mantikut Tayr-Gülşehri Nushiyye Nushiyye B) İptidaname-Sultan Veled D) Yusuf u Zeliha - Şeyyad Hamza E) Atabetü'l Hakayık - Edip Ahmet Yükneki 20. Aşağıdaki destanlardan hangisi Saka Türklerine aittir? ^ Our Kağan Destani B) Bozkurt Destanı C) Türeyiş Destanı

6. Aşağıda Türkçe ile ilgili verilen bilgilerden hangisi vanlıştır? A) Türkçe kaynak bakımından Altay dilleri, yapı bakımından eklemeli diller içinde yer alır. B) Türkçe kaynak bakımından Altay dilleri, yapı bakımından çekimli diller içinde yer alır. C) Türkçe kaynak bakımından Ural dilleri, yapı bakımından eklemeli diller içinde yer alır. D) Türkçe kaynak bakımından Ural dilleri, söz dizimi bakımından ÖNY (özne-nesne-yüklem) grubu içinde yer alır. E) Türkçe yapı bakımından çekimli diller, söz dizimi bakımından ÖYN (özne-yüklem-nesne) grubu içinde yer alır.

Hazar Denizi'nin güneyinden geçerek batıya gelip yer- leşen Oğuz Türklerinin yazı dilidir. Türkçenin Eski Türk- çeden sonra görülen iki kolundan birini oluşturur. XIII. yüzyıldan günümüze kadar kesintisiz devam etmiştir. Diğer yazı dillerine göre daha çok gelişme göstermiştir. Batı Türkçesi; -, ve ---- olarak üç devreye ayrılır. 1. Eski Anadolu Türkçesi II. Osmanlı Türkçesi III. Türkiye Türkçesi IV. Kuzey Türkçesi V. Doğu Türkçesi Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere numaralan- mış dönem adlarından hangileri getirilmelidir? A) I, II ve III B) I, II ve IV D) II, III ve IV C) I, II ve V E) III, IV ve V

9. Metin; bir yazıyı biçim, anlatım ve noktalama özellikleriy- har le oluşturan kelimelerin bütünüdür. Metinler; gerçeklikle ilişkileri, işlevleri, yazılış amaçları ve ortaya çıkış kanalla- rına göre sınıflandırılır. Hikâye, roman, mesnevi, destan metinlerdir. 208 orta oyunu gibi türler - ‒‒‒‒ Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi- si getirilmelidir? A) anlatmaya bağlı B göstermeye bağlı C) kişisel hayatı konu alan D) olay çevresinde oluşan coşku ve heyecanı dile getiren

15. Beyin, bir milyardan fazla nörondan oluşur. Nöronlar, sinir sisteminin uyarıyı iletmekle görevli, birbirine bağlı, anato- Imik ve işlevsel birimidir. Bazı belirli gruplar; akıl yürütme, duyguları deneyimleme ve dünyayı anlama yeteneği ver- mek için birlikte çalışır ve ayrıca beyne çeşitli miktarlarda bilgiyi hatırlama yeteneği de verirler. Beyin üç ana bileşen- den oluşur: beyin, beyincik ve beyin sapi. Serebral korteks, gri madde olarak da adlandırılan beynin dış kısmıdır. En karmaşık entelektüel düşünceleri üretir ve vücut hareket- lerini kontrol eder. Beyin, ince bir sinir lifi sapı aracılığıyla birbirleriyle iletişim kuran sol ve sağ loblara bölünmüştür. Beyincik, karmaşık hareketleri düşünmeden gerçekleştir- mek için otomatik refleksler oluşturur. Beyin sapı, beyni omuriliğe bağladığı için hayatta kalmak için gereklidir. Bu parçadan hareketle beyin ile ilgili olarak aşağıdaki yargıların hangisi söylenebilir? A) Birbirinden bağımsız çalışan karmaşık yapılardan oluş- muştur. B) Reflekslerimizi ve davranışlarımızı kontrol eden birden çok yapısı vardır. C) Gri madde denilen dış kısım, daha çok kılcal damarlar- la örülüdür. D) Beyincik, insan beyninin ikinci büyük yapısını oluşturur. E) Birbirine bağlı sinir hücreleri olan nöronlardan oluş- maktadır. 17

20. Türkçe; hangi dönemde bilim, eğitim, sanat ve basın-yayın dili olmuştur? b. Eski Anadolu Türkçesi Dönemi a. Göktürk Dönemi d. Türkiye Türkçesi Dönemi e. Karahanlı c. Osmanlı Türkçesi Dönemi Dönemi

4. Orta Türkçe Dönemi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? a. Kendi içinde Köktürk ve Uygur dönemleri olmak üzere ikiye ayrılır. b. Dönemin sonlarında Türkçe, üç aynı yazı dili hâlinde gelişmeye başlamıştır. c. Bu döneme ait en bilinen eserlerden biri Göç Destanı'dır. d. Bu dönem X. yüzyıla kadar varlığını sürdürmüştür. e. Bu dönem edebiyatında Çin kültürü etkili olmuştur.

3. (1) Göçebe bir yaşam süren Türklerin yazıya olan gerek- sinimleri, diğer uluslara göre geç bir dönemde ortaya çıkmıştır. (II) Türklerin kullandığı ilk yazı sistemi olan ve Orhun Yazıtları'nda kullanılmasından ötürü Orhun alfabesi olarak da adlandırılan yazı sistemi, ilk olarak 6. yüzyılda Yenisey'deki ahıtlarda kullanılmıştır. (III) Orhun alfabesinden günümüze kalan en büyük kalıntılar olan Göktürk Yazıtları'nın çözülüp değerlendirilmeleri ancak 19. yüzyıl sonunda gerçekleşebilmiştir. (IV) Bu yazıtlar 1893'te Danimarkalı Türkolog Wilhelm Thomsen tara- fından çözülmüş ve böylece, yazıtların Kültigin ve Bilge Kağan tarafından diktirilmiş oldukları ortaya çıkarılmıştır. (V) Bu alfabe, Latin harflerinin kabul edildiği tarihe kadar Türk toplulukları tarafından kullanılmaya devam etmiştir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I BYN C) III D) IV EYV 133 6.

7. Hükümdar şöyle dedi: "Bağın nedir, söyle; seni nasıl bir köstek ile bağlamalıdır?" nib sumpob (VEZİRİN HÜKÜMDARA CEVABI) dedi: risli,tod - - Benim için bağ ve köstek olacak bir kaç şey vardır; bak, onları belirteyim. Beni bulan kimse mütevazı ta- biatlı, alçak gönüllü ve tatlı dilli olmalıdır. Kendisini nio se pissu A) Kün Togdi hellige gözetmeli ve hiç bir zaman ifrata gitmemeli, kötü ve çirkin işlere yaklaşmamalıdır. Inge ll elvime Kutadgu Bilig'ten alınan bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? ev (A M D) Ersig doo sris ll Vev B) Odgurmiş C) Ögdülmiş E) Ay Toldi