Yapısına Göre Cümleler Soruları

rastla- yayı me ve tayin e katy me- piya pıyı çe- um. eti- çin Sat- bile at- na Ideal KONDISYON malo misi 3. (1) Çalışıp çabaladılar, "filyasyon"u, "pik"i, "semptom"u di- tige limize yerleştirdiler. (II) E, sözde aydınlarımız da her gün lu ekran başında bu söylemleri zaten kayıtsızca dile getiri- notyorlar. (III) Kimi aydın geçinenlerimiz de bilinçli bir şekilde mille söz konusu sözcüklerin Türkçelerini öneren bilim adam- larımızın önerilerine burun kıvırıyor. (IV) Ekranlara geçip Türkçe sözcük arayışlarından yakınıyorlar. (V) Ne yapıp yapıp bu sözde aydınların zihniyetinden bir şekilde kur- tulmamız gerekiyor. antol Numaralanmış cümleleri oluşturan sözlerle ilgili aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? A) cümlede "çok gayret göstermek" anlamına gelen söz öbeği kullanılmıştır. B) II. cümlede “ilgisiz, aldırmaz" anlamlarını karşılayan sözcük kullanılmıştır. III. cümlede "önem vermek, dinlemek" anlamında söz öbeği kullanılmıştır. DY IV. cümlede "şikâyet etmek, sızlanarak anlatmak" an- lamlarını karşılayan sözcük vardır. EV. cümlede "her ne durumda olursa olsun bir çözüm yolu bularak anlamına gelen söz öbeği vardır.

28. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, soru ötekilerden fark- li bir ögeyi buldurmaya yöneliktir? A Onlar, hangi otobüse binmişler? T BAnnem ve babamı nereye gezmeye götürelim? (C) Restoranı açtığımızı kaç iş yerine duyurabiliriz? D) Bu zor görev için kimi düşünüyorsunuz? T Bu eski taş plağı plakçıların hangisinde bulabilirim?

4. 1. İstediğiniz şeylere dikkat edin onlara ulaşmak için istemediğiniz şeylere mahkûmsunuzdur. II. Sonsuzluğa erişmek için bile bir sona ihtiyacınız vardır. Bu iki cümle arasındaki anlam ilişkisinin benzeri aşa- ğıdakilerden hangisinde verilmiştir? A) Birçok doğa olayı insanlar tarafından felaket olarak adlandırılır oysa insan doğanın başına gelmiş en büyük felaketlerden biridir. B) Her insan hedefine odaklanmalıdır ve hedefi dışında bir şey düşünmemelidir. Hayat biraz saz ve sözden ibaret bir akşam şenliğin- den başka bir şey değildir; böyleyken bunu anlamanın tek yolu o şenliğe katılmaktır. D) Hatıralarıyla yaşayan, her fırsatta onlara dönen insan- Tara dikkat edin, siz aklı geçmişte olan insanlarla bir gelecek hayali kuramayacaksınız. E) Düşünceler kurşun geçirmez ama başarılı bir mühen- dis in zekâsı, kurşunun teknik resmini çizebilir.

9. A) 1. si girişik birleşik cümledir. BY 11. sinin yüklemi birleşik çekimli eylemdir. CHI. sü bağımlı sıralı cümledir.. D) IV. sünde ek eylemli yüklem vardır. E). si birleşik yapılı, eylem cümlesidir. 174 N i M (1) Maç başlayalı neredeyse iki saat olmuştu. (II) Za- man ne de çabuk geçmişti. (III) Yarın kaldıkları yer- den devam edeceklerdi ama bugünkü macı kaybet- mek istemiyorlardı. (IV) Altı sayı geridelerdi çünkü. (V) Ne yapıp edip bu maçı kazanmaları gerekiyordu Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili ola- M rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A H C 12. iç M C

blieb suamula comsins laignad niet 2. (Içinde bulunduğumuz yüzyılda büyük anlatıların yazılmadığı tezi büyük ölçüde doğrudur.(II) Ancak bu bir daha büyük romanlar yazılamayacağı anlamına gelmez. (HI) Yeryüzü tarihi bitmiş değildir, hâlâ büyük hikâyeler yaşanabilir. (IV) Onları romanlaştırabilecek büyük yazarlar ortaya çıkabilir. (V) Hatta bu anlatısızlığa sıkıştırılmayı büyük bir anlatıya dönüştürebilecek bir romancı çıkabilir. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi yapıca birleşik değildir? A) I B) II C) III D) IV E) V

2. Olumlu cümleler yüklemde belirtilen iş, hareket, olgunun gerçekleştiğini ifade eder. Buna göre aşağıdakilerin hangisi olumlu ad cümlesidir? A) Kızmasına rağmen bunu belli etmedi. Doğrusu epey korkuttun, beni. Dün gece iki iş yeri daha soyulmuş. D) Aslında soru bayağı zormuş. Nedense sokaklarda kimse yok.

5 12. (1) Öykülerinin büyük bir kısmında anlatıcıdır Cahit Sıtkı Tarancı. (II) Olayların ya içinde ya da şahidi olarak karşı- mıza çıkan yazar; bizlere şehrin ara sokaklarından, sessiz- liğinden seslenmekte. (III) Öykülerdeki olaylar İstanbul'da geçiyor yani öykülerin yazıldığı dönemlerde başlayan Anadolu'yu anlatma, Anadolu'yu mekân olarak seçme rüzgârına kapılmamış Cahit Sıtkı. (IV) İstanbul dışına çıktı- ğı öykülerde de seçtiği mekân Ankara'dır. (V) Anadolu'yu anlatmak özellikle o dönemde çok çetrefilli bir durum ol- duğu için Cahit Sıtkı, İstanbul ve çevresinde bulunmayı tercih etmiş olabilir. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) 1. cümle basit yapılı, devrik cümledir. B) II. cümle girişik birleşik fiil cümlesidir. C) III. cümle öge ortaklığı olan sıralı cümledir. D) IV. cümle kurallı, isim cümlesidir. EV. cümle anlamca olumludur. Diğer sayfaya geçiniz.

22. (1) Dil her şeyden önce, insanlar arası ilişkilere bağlı top- lumsal bir olgudur. (II) İnsan ancak, başkaları üzerinde etki- de bulunmak için konuşur. (III) Bu bakımdan dil, toplumsal etkileşim sürecinin bir ürünüdür. Düşünce ancak, dilin yar- dımıyla toplumsal bir olay durumuna gelir. (IV) Dil, toplum içindeki düşüncenin anlatım araçları olan sözcüklerin kolay anlaşılıp kullanılabilmesi ölçüsünde gelişir ve yaygınlaşır. (V) Sözcükler ne kadar kullanışlı ve açık olursa o dili konu- şan insanların zihinsel işlerlikleri de o ölçüde gelişecektir. Numaralanmış cümlelerin hangisinde bir anlatım bo- zukluğu vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

HIN I RENK DENEME-2 HR 131. ingiliz denizci James Cook, 18. yüzyılda Avustralya kıyısına adım attığında daha önce hiç görmediği bir hayvanla karşı- laşır. Yanındaki yerliye hayvanın adını sorunca "Kangroo!" yanıtını alır. Böylece denizci, arka ayakları üstünde sıçraya- rak yol alan, yavrularını karnındaki kesesinde taşıyan bu hayvanın resmini çizer. Ülkesine döndüğünde bu ilginç hay- vandan bahseder ve resimlerini herkese gösterir. Zamanla tüm dünya hayvanı tanır. Bu olaydan çok sonra Avustralyalı yerlilerin dillerini incelemek üzere kıtaya gelen bir dil bilimci, yerlilerin bu hayvan için başka bir isim kullandıklarını görür. "Kangroo" yerli dilinde "Seni anlamıyorum." anlamına gel- mektedir. Bu parça aşağıdaki yargılardan hangisini kanıtlamak amacıyla oluşturulmuştur? A) Dil, yaşayan bir varlıktır. B) İnsan, diliyle düşünen bir varlıktır. C) Dil, doğru kullanıldığında bir iletişim aracı olur. DDili doğru kullanmak herkesin görevidir. E) Dil, kendine özgü yapısı ve kuralları olan bir canlıdır. 32

Deneme-2 15. Tenha, çıkmaz bir sokağın ortasında aniden durdu. Elindeki küskün, teli yamulmuş şemsiyeyi aşağı indirdi. Yağmur din- memişti, daha da hızlanmaya başlamıştı üstelik. Maviden griye doğru kabuk değiştiren gökyüzüne doğru kaldırdı başını. Bulutların gözyaşlarına bakmaya çalıştı. Gri bulutlar neredeyse toprakla el ele tutuşacak kadar yakın duruyordu. Yorgun kaldırımlarda, kırık dökük asfaltlarda, ağzı yüzü tıkalı mazgallarda, üstü başı çöp dolu konteynerlerde küçük su birikintileri olmuştu. Bu parça için aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) Gözlemci bakış açısıyla yazılmıştır. -B) Kişileştirmelere başvurulmuştur. C) Betimleyici anlatım ağırlıktadır. D)) Anlatmaya bağlı bir metin örneğidir. E) III. kişili anlatım kullanılmıştır.

3. Biz gerçek bir okur muyuz? Hiçbirinizin bu soruya kolaylıkla "Evet" diyemeyeceğinizi çok iyi biliyorum. Oysa ünlü İngiliz şairi Lord Byron'ın "Bir damla mürekkep bir milyon kişiyi düşündürebilir." sözlerindeki gibi, bizleri düşünen, sorgulayan, çalışan ve üreten yapan yol okumaktan geçer. Yolun sonu da bilimdir, iyi, ahlaktır ve insan olmaktır. Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söylemesi beklenemez? A) Okumak bireysel ve toplumsal gelişmişlikten soyutlanamaz bir olgudur. B) Erdemli insan okumayı önemseyen bir bakış açısına sahiptir. C) Bir damla mürekkep binlerce kişiye ilham olur... D) Okumayı sürdürülebilmenin yolu, onu idealize etmekten geçer... E) Okumak tek bir ölçütle tanımlanabilecek bir kavram değildir.. 1

9. I. Ağız ve diş sağlığı üzerine yoğunlaşan Çinli araştırmacıların geliştirdiği, ağız sağlığını tek birleştirilmesiyle ve yoğun çabalar sonucunda dozla koruma fırsatı yaratan aşı, farklı proteinlerin elde edilmiştir. II. Fareler üzerinde yapılan testlerin sonucunda, ağız sağlığını olumlu etkileyecek aşının diş çürüğü olmayan farelerde yüzde altmış dörtlük bir koruma sağladığı, diş çürüğü olanlarda çürükleri yüzde elli dört oranında iyileştirdiği belirlenmiştir. 2/11. Yukarıda verilen II numaralı parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede aktarılan çalışmanın ilkeleriyle çelişen bir durumdan söz edilmektedir. B) I. cümlede değinilen araştırmanın farklı bir kazanımına dikkat çekmektedir. cümlede saptanan durumun tersi yönde bir açıklama belirtilmektedir. D) I. cümlede ifade edilen buluşun doğurduğu yararlı bir sonuçtan bahsedilmektedir. E) I. cümlede açıklanan durumun sebep olduğu bir olumsuzluk dile getirilmektedir.

in- y- Ou ce 7- ✓) bi 1- si Paraf Y 12. (1) Sinemanın karanlık bir odadaki beyazperdede akıp giden görüntülerden daha fazlası olduğu elbette inkâr edilemez. (II) Bu yüzden bir filmi gerçek anlamıyla anlamak için filmin yaratıldığı toplumun ve dönemin şartlarını iyi bilmek gerekir. (III) Türk sineması da başlangıcından bugüne toplumun, siya- sal ve kültürel süreçlerinin bir aynası oldu, olmaya da devam ediyor. (IV) Pek çoğu için birer toplumsal çözümleme demek daha doğru olabilir. (V) Zaten sinema, doğası gereği üretimle- rinde içinde yaşadığı koşullardan yüzyıllardır doğrudan ya da dolaylı olarak etkilenen bir sanat dalıdır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) 1. cümlede, bir kesinlikten söz edilmiştir. B) II. cümle, ilk cümleyle gerekçe ilgisi taşımaktadır. C) III. cümlede aşamalı anlatım söz konusudur. D) IV. cümlede bir saptama yapılmıştır. E) V. cümlede bir tanımlama vardır. 107

B BENIM HOCAM 5. Türkü, anonim Türk halk edebiyatında ezgiyle söylenen bir nazım biçimi ve türüdür. Türkü ezgiyle söylenirse ritimli türkü şeklini x alırdı. Batı Türkçesinde yeni bir türkü oluşturma anlamına W gelen "türkü yakmak" deyimi de sıkça kullanılmaktaydı. 15. yüzyıl o TYT-TÜRKÇE Soru Banka Çağatay şairlerinden Ali Şir Nevai, Mizanu'l-Evzan adlı eserinde türküden söz eder. 15. yüzyılın ilk yıllarında yaşayan Babür Şah ise Hüseyin Baykara Zamanı'nda türkülerin söylendiğini kaydeder. TV Türkü kavram olarak İslamiyet'ten önceki Türk edebiyatinda "ir" ve "yır" kelimesiyle ifade edilmişti. Batı Türkistan yörelerinde kullanılmış v oradan da Anadolu Türk edebiyatına geçmiştir. Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerin hangisinde ek fiil yoktur? A) I B) II C) II DJ IV E) V 7. T r

25. (1) Binlerce yıldır şifa dağıtan Denizli'de spa temelli bir tatil isterseniz Pamukkale'deki Karahayıt'ta ko- naklayabilirsiniz. (II) Buradaki beş yıldızlı otel ve pansiyonlar sizlere farklı fiyat ve hizmet seçenek- leri sunuyor. (III) Denizli'nin alternatif güzelliklerini keşfetmek istiyorsanız Kaklık Mağarası'nı ilk sıraya yazabilirsiniz. (IV) Burada kükürtlü su kaynakla- rının ortaya çıkardığı doğal oluşumlar ve küçük çağlayanlar yol yorgunluğunuzu azaltacak, mağara içindeki travertenler de sizi şaşırtacaktır. (V) Son- rasında Hierapolis üzerinde yamaç paraşütüyle uçmak da heyecan dolu bir diğer seçenek. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? 1. cümlede, ek eylem kullanılmıştır. BY II. cümlede, sifat yapan -ki vardır. III. cümlede, dönüşlülük ekine yer verilmiştir. DY IV. cümlede, öge ortaklığı olmayan sıralı bir cüm- le vardır. E) V. cümle, kurallı bir isim cümlesidir.

Eserlerini yazmak için icra ettiği tet- kikat ve tetebbuat muhayyer-i ukuldür. Sıhhatini bizzat tahkik ettiği vesaik üze- SI rine hareket eder. Muhtac olduğu malumat-ı fenniye, siyasiye ve sâireyi elde etmek için haftalarca kütüp- haneleri dolaşır. Meselâ ziraate dair bir şeyden bahs edeceği zaman bu fenne müteallik en aşağı otuz kırk cilt eser okumaktan çekinmez; gidip çiftlikleri, tarlaları gezer. Esere dönük eleştiride, değerlendirilen eserin kendine özgü özellikleri esas alınır. Eser ve eserin ait olduğu türün özellikleri dışında hareket noktası söz konusu değildir. Okura dönük eleştiride oku- yucuyla özdeşleşen eleştirmen, eserin kendisinde bıraktığı izlenimleri dile getirir. Bu tür eleştiride sanat eserine özgü ölçütlerden uzak, kişisel yargılar ve değerlendirmeler ağırlıklıdır. Topluma dönük eleştiride hareket noktası, sanat eserinin üretildiği toplumdan bağımsız değerlendirilemeyeceği dü- şüncesidir. Eser, oluşumunda etkili olan toplumsal koşullardan yola çıkılarak değerlendirilir.