Yapısına Göre Cümleler Soruları

24. Hafta ATELOR A. 3. 4. Aşağıdaki cümleleri yapısına göre inceleyiniz ve ilgili kutucuğu işaretleyiniz. 5. Bir zaman sonra Doğubayazıt ağası adamlannı alarak Dehol tarafla- nna gider. 6. Adana ve çevresinde yüzyıllardır yaygın olarak Lokman Hekim efsane- lerinin anlatıldığı rivayet edilmektedir. Hamdi'nin bir iş hanının en üst katındaki lüks bürosuna, pırıl pırıl bir asansör kabinin içinde ulaştım. Bu topraklardan geçim derdi ve yoksulluk gitmezse bizim kömür ocaklarından asla kurtulamayız. Araban ve paran var ki dolaşıp yüksek sosyetenin gittiği yerlere gide- biliyorsun. Hacıbeyoğlu; haki avcı pantolonu, siyah çizmeleri, lâcivert yeleğiyle yoksul bir köylüden daha yoksul görünüyordu. 7. Kimseye bir şey anlatacak değilim, dedi. 8. Sorgu yargıcı Riza Bey'in istediği de buydu zaten. 9. Her milletten, her tabakadan, huyları dinleri farklı insanlar huzur içinde yaşayabiliyorsa ülkemiz gelişmiş ülkeler sınıfındadır. Basit cümle 10. Sonbahar bitmek üzereyken bir mağaraya sığınarak battaniyelerini üzerlerine örtüp koyun koyuna yattılar. 12. 11. Hiçbir şeyden haberi yokmuş gibi yerinden kalkarak mutfak masasının üzerinde duran yemeklere yöneldi. Vücudumu kaplayan mesin önlüğün cebinden çekiçler, mendiller ve bir barut kabi görünüyordu. V 13. Beş gecedir yattığı bu yer, "Ben bu çileye ızdırapa katlanmak zorunda değilim." sözleriyle terk etti. 14. O güne kadar aya gitmek için yapılmış bütün girişimleri tek tek ince- leyeceksin ki hayallerin konusunda mesafe alabilmen mümkün olsun. 15. Öyle çok istiyordu ki vitrindeki elbiseyi oturup ağlayabilirdi. 16. İşlerimiz istediğimiz şekilde devam ederse yaz tatilini yurt dışındaki bir şehirde geçirebiliriz. 17 Keçi sürüsünü otlattığı yerde bulamayan küçük çoban soluk soluğa köye geldi. 18. Ekincluşağı köyü alçacık oprak evlerden kuruluydu." 19. Ya gözlerimi açıp görmeye başlarsam, dedi kendini dinleyenlere. 20, Mevsiminde tarlaları işleyip bol bol ekim yaparsak sonrasında rahat edebileceğimizi hepiniz biryorsunuz. 21. Sümerbank keteni bordo renk perde, okul sahnesini tam örtmüyordu. 22. "Büyük eserler, büyük ruhların olgunlaşmasıyla ortaya çıkar." cümle- siyle konuşmasını bitirdi. 23. Yaşamanın ne kadar ciddi bir iş olduğunu anla ki bundan sonraki ha- yatını bu ciddiyet ile yaşa Girişik birleşik S V Birleşik cümle Sart KI'll 16 içe birleşik birleşik birles V q V1

(1) Uzun boylu, gür saçlı, esmer bir adam arabadan indi. (1) Sol elinde küçük bir çanta, sağ elinde de bir baston vardı. (III) Bastonuna dayana dayana beş on adım att. (IV) Gazete büfesinin önünde durdu. (V) Cebinden çıkardı geski, yırtık bir parayı büledeki yaşlı adama uzattı. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) I. cümle, basit, kurallı bir cümledir B) II. cümle, bağlı bir cümledir. C) III. cümle, girişik bileşik cümledir. D) IV. cümle, basit, olumlu cümledir. E) V. cümle, fiil cümlesidir.

LEME 1 17. Yol kıyısındaki çiçeklere dağılmış bakışlarım. ansızın ıslak yeşil çayının üstünde çok renkli kanatlarını sürekli çırparak uçup duran bir kuşa takıldı. Bu cümle için aşağıda verilen açıklamalardan hangisi yanliştir? A) Uç ögelidir. B) Birleşik yapılıdır. C) Anlamca olumludur. D) Yan yargısı yoktur. E) Kurallıdır.

24. Hafta A. Aşağıdaki cümleleri yapısına göre inceleyiniz ve ilgili kutucuğu işaretleyiniz. 2. 3. Bir zaman sonra Doğubayazıt ağası adamlanını alarak Dehol tarafla- nına gider. Hamdi'nin bir iş hanının en üst katındaki lüks bürosuna, pinil pinl bir asansör kabinin içinde aştım. 4. Bu topraklardan geçim derdi ve yoksulluk gitmezse bizim kömür ocaklarından asla kurtulamayız. Araban ve paran var ki dolaşıp yüksek sosyetenin gittiği yerlere gide- biliyorsun. 5. Adana ve çevresinde yüzyıllardır yaygın olarak Lokman Hekim efsane- lerinin anlatıldığı rivayet edilmektedir. antolonu siyah çizmeleri, lâcivert yeleğiyle Basit cümle Girişik birleşik V Birleşik cümle MET Ki'li iç içe Şart birleşik birleşik birleşik V B.

-unda , çok m sor- tırdık- anüs- rinden diliyle rler. O görüş yaza- alarını SI, esi manları 31. İngiliz denizci James Cook, 18. yüzyılda Avustralya kıyısına adım attığında daha önce hiç görmediği bir hayvanla karşı- laşır. Yanındaki yerliye hayvanın adını sorunca "Kangroo!" yanıtını alır. Böylece denizci, arka ayakları üstünde sıçraya- rak yol alan, yavrularını karnındaki kesesinde taşıyan bu hayvanın resmini çizer. Ülkesine döndüğünde bu ilginç hay- vandan bahseder ve resimlerini herkese gösterir. Zamanla tüm dünya hayvanı tanır. Bu olaydan çok sonra Avustralyalı yerlilerin dillerini incelemek üzere kitaya gelen bir dil bilimci, yerlilerin bu hayvan için başka bir isim kullandıklarını görür. "Kangroo" yerli dilinde "Seni anlamıyorum." anlamına gel- mektedir. Bu parça aşağıdaki yargılardan hangisini kanıtlamak amacıyla oluşturulmuştur? A) Dil, yaşayan bir varlıktır. BY Insan, diliyle düşünen bir varlıktır. C) Dil, doğru kullanıldığında bir iletişim aracı olur. D) Dili doğru kullanmak herkesin görevidir. E Dil, kendine özgü yapısı ve kuralları olan bir canlıdır.

1. Türkiye maalesef tarihçi bir ülke değildir. Ülkemiz ta- rihi yapan uluslardan biridir ama tarih bilimine gerekli özeni göstermiş bir ülke değildir. Tarih yapmak kavramı ile ne kastediyoruz? Bazı yorumlar vardır; “Tarihi biz yaptık, tufanlardan önce vardık, tufanlardan sonra da varız." der. edat Bu parçaya göre aşağıda belirtilen ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Ek eylemin olumsuzuna yer verilmiş, birleşik yapılı bir cümle bulunmaktadır. B) Yüklemi sıfat tamlamasından oluşan bir cümle bulunmaktadır. Conce C) Zaman anlamı katan bir edat grubuna yer veril- ir gdat miştir. D) Çokluk eki almış kelime, fiilden isim yapan eke de sahiptir. E) Ek fiilin geniş zamanınının üçüncü tekil şahsına yer verilmiştir. 4. Nokta yazar mad bu is www.edel işar yok Aş ru te

31. İngiliz denizci James Cook, 18. yüzyılda Avustralya kıyısına adım attığında daha önce hiç görmediği bir hayvanla karşı- laşır. Yanındaki yerliye hayvanın adını sorunca "Kangroo!" yanıtını alır. Böylece denizci, arka ayakları üstünde sıçraya- rak yol alan, yavrularını karnındaki kesesinde taşıyan bu hayvanın resmini çizer. Ülkesine döndüğünde bu ilginç hay- vandan bahseder ve resimlerini herkese gösterir. Zamanla tüm dünya hayvanı tanır. Bu olaydan çok sonra Avustralyalı yerlilerin dillerini incelemek üzere kıtaya gelen bir dil bilimci, yerlilerin bu hayvan için başka bir isim kullandıklarını görür. "Kangroo" yerli dilinde "Seni anlamıyorum." anlamına gel- mektedir. Bu parça aşağıdaki yargılardan hangisini kanıtlamak amacıyla oluşturulmuştur? A) Dil, yaşayan bir varlıktır. B) Insan, diliyle düşünen bir varlıktır. C) Dil, doğru kullanıldığında bir iletişim aracı olur. D) Dili doğru kullanmak herkesin görevidir. E) Dil, kendine özgü yapısı ve kuralları olan bir canlıdır.

12 eler- ez? TYT/Türkçe 34. Yazar, bütün öykülerinde geç kalmışlığın, yitirilmişliğin, ayrılıkların hikâyesini anlatır. Hayatta ve aşkta kıstırıl- mış bireyin duygularını lirik bir dille, yoğun cümlelerle ama bütünlüklü bir şiirsel fotoğrafa giden kurguda in- celikle işler. Arabeske, abartıya, melodrama düşmeden insanların en melankolik ve yenik anlarını, özellikle terk edilmiş, ihanete uğramış bireylerin hüzünlerini öyküleş- tirir. Onun öykülerinde insan yalnızlığının yansımaları aktarılırken etkili, sahici ve iç burkan bir dünya kurulur. Etraftaki her şey bu yalnızlığı simgeler, büyütür, derin- leştirir. Dil hep şiirseldir, içli ve lirik bir akıcılığa ulaşır. Bu parçada sözü edilen yazar ve yapıtlarıyla ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisine ulaşılamaz? A) Olayları gerçekçi bir biçimde verir. B) Kişiliği ve yaşamı yapıtlarının biçimlenmesinde et- kilidir. C) Sürükleyici bir anlatımı vardır. D) Yaşamda mutsuz olan kişileri anlatmıştır. E) Yapıtlarında bazı ortak noktalar vardır. mob. 1124 elsn buen Sex Men e endemik- (1) GIL ka ku Ü

başlayacaktı? E) Sen onunla ne gün görüştün ? T ya urkce.com 8. I) Toplum düzenleri o kadar sağlam olan Lakedemon- yalıların pek yapmacık bir törenleri vardır, hiç hoşuma gitmez. II) Kralların ölümünde halk her tarafta kadın ve erkekler karmakarışık bir şekilde alınlarını kanatır, bağı- ra çağıra ağlaşır, ölen kralın kralların en iyisi olduğunu söylermiş. III) Her şeyi kurcalayan Aristoteles, Solon'un "Kimseye ölümünden önce mutlu denemez." sözü üzerinde duruyor. IV) "İyi yaşamış ve iyi ölmüş insan; adı kötüye çıkarsa, çoluğu çocuğu yoksulluğa düşerse mutlu sayılabilir mi?" diye soruyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağı- dakilerden hangisyanlıştır? A) I. cümle, sıralı bağımlı bir cümledir. B) II cümle, öznesi ortak sıralı bir cümledir ve ek fiil, tüm yüklemlerde ortaktır. C) III. cümle, iç içe birleşik bir cümledir. D) IV. cümle, noktalama hatası olmayan bir cüm- ledir. E) IV. cümle; ünlü daralması, ünsüz değişimi ve ünsüz benzeşmesi içermektedir. 10

Aşağıdakilerin hangisinde, divan şiiriyle ilgili bilgi yanlışı yapılmıştır? A) Şiirde aruz ölçüsü kullanılmış, çok az da olsa hece ölçüsüne başvurulmuştur. B) Nazım birimi olarak beyit seçilmiş, dörtlüklerden oluşan nazım biçimleri kullanılmamıştır. C) Divan şiirinin dili, Arapça, Farsça ve Türkçe karışımı, Osmanlıca denilen ağır ve sanatlı bir dildir. D) Sanatlara yoğun olarak başvurulmuş, şiirde sanat yapmak bir amaç durumu- na gelmiştir. E) Tam ve zengin uyaklar kullanılmış, şiir- ler konularına göre değil, nazım biçimi- ne göre ad almıştır.

19. Gazeteci: (1) Bilim insanı: - Amerika'da da yeni başladı ama bütün dünya bu çalışmalarım üzerinde uğraşıyor. Kullanılmaya başla- nıldığı yerler var, biraz da nanoteknolojinin gelişimine paralel olarak ilerliyor. Esasında nanoteknoloji yeni bir saha değil, eskiden beri olan bir saha. Romalılara kadar gidiyor fakat nanoteknoloji diye onu yeni tanımladık. Gazeteci: (11) Bilim insanı: Bence başlangıçta programları etkili yapmak için yurt dışı programlarının faydası vardı. Ama sonuçta taşıma su ile değirmen dönmez. Türkiye'nin kendi dok- tora ve yüksek lisans eğitimini yerine oturtması ve Tür- kiye'deki insanlara cazip hâle getirmesi gerekir. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? (1) Yazdığınız makalelerde ortaya koyduğunuz dü- şüncelerin etkileri görülüyor mu? (II) Yurt dışında eğitim almak bilimsel anlamda size neler kazandırdı? (1) Yaptığınız buluşlar ilk olarak hangi amaçlar için kullanıldı? (II) Ülkemiz dışında yaşanan bilimsel gelişmeleri yakından takip ediyor musunuz? (1) Geliştirdiğiniz uygulamaların tıp dünyasına akta- rımına başlandı mı? (II) Yurt dışında yüksek eğitim almayla ilgili düşün- celeriniz nelerdir? Ortaya koyduğunuz çalışmaların dünyada yan- Kıları nasıl oldu? (II) Farklı ülkelerdeki bilim eğitimiyle ülkemizdekini kıyaslayabilir misiniz? E) Türkiye'de yürüttüğünüz bilimsel faaliyetleri baş- ka yerlerde de başlattınız mı? (II) Yurt dışında eğitim görmek isteyenlere hangi tavsiyelerde bulunmak istersiniz?

2. (1) Steinbeck'in İnci romanını okuduğum ortaokul yıllarında incinin nasıl oluştuğunu bilmiyordum. (II) Beni o romanda il- gilendiren, Meksikalı inci avcısı yoksul Kino'nun dünyanın en büyük incisini bulmasıyla yaşadığı sorunlardı. (III) Para- gözleri sevmemem, o romanları okuya okuya oluşmuş bir değer olmalı. (IV) Yıllar sonra incinin oluşumunu ve Uzak Doğu'daki inci çiftliklerini öğrendim. (V) İnci, istiridyenin teni- ne batan kum acısından kurtulma çabasının ürünüydü. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi şöylenemez? A) 1. cümle yapıca olumsuz, anlamca olumlu bir cümledir. B) II. cümle girişik birleşik cümledir. III. cümlede ikileme zarf görevindedir. D) IV. cümlede nesne bağlama grubundan oluşmuştur. E V. cümle iki ögeden oluşmuş bir isim cümlesidir.

(1) Behçet Necatigil, bazı şeylerin çocukluktan gelmezse bir etki uyandıramayacağını söylüyor. (II) Çocukluğumda kelime- lerden bir dünya kurmayı sadece dinleyerek değil, bir hastalık döneminde çok yalnız kaldığım için dergi ve kitap okuyarak da geliştirmeye çalıştım. (III) O yüzden elimde kitap görenler, beni hep ders kitabı taşır ve ders çalışır zannederdi. (IV) Ben daha çok hikâye okurdum. (V) Çünkü hikâye insanoğluna aittir, biz yaşadıkça da var olacaktır. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi doğrudan anlatım içermez? A) I B) II C) III D) IV E) V

diğini dizede a hangisinde gibi kar su niyetini, sa- erdi. Durum üşüncesinin mez: belki Doğuyor ömrüme bir yirmi sekiz yaş güneşi 1 Bir kuş okşar gibi sen saçlarımı okşarken Koklarım ellerini gülleri koklar gibi ben IV Avucundan alırım kış günü bir yaz ateşi V Bu dizelerde altı çizili sözcüklerden hangisi tamlaya- nı düşmüş isim tamlamasına örnek olamaz? A) 1 B) II C) III D) IV E) V Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdür 5.

sor 10. (1) Kırk yılda bir böyle hissederim ben. (II) Denizde olma isteği uyanır içimde. (III) Gecenin bu saatinde denizin tam orta yerinde bulurum kendimi. (IV) Bu denizin hiç kimsenin olmadığı bir yerde olmasını hayal ederim sonra. (V) Karanlıkta gezinen balıklar geldi aklıma, hemen çıktım denizin içinden. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) 1. cümle, basit yapılı bir cümledir. B. cümle, birleşik yapılı eylem cümlesidir. CMI. cümle, devrik birleşik fiil cümlesidir. D) IV. cümle, birden fazla yan cümlesi olan birleşik bir cümledir. E). cümle, bağımsız sıralı cümledir. 11. (1) Beşin alerjisi olan kişilerin diyetinden kuşku duyulan besinler 4-8 gün süreyle birer birer çıkarılarak denenir. (Deneme süresinden sonra kuşkulanılan besin ya da besinler birer birer diyete yeniden eklenerek sonu- ca bakılır. (III) Alerjik tepkiye yol açtığı belirlenen besinler 3-6 ay gibi uzunca süre diyetten çıkarılır. tarda diyete eklenir ve alerji yapıp yapmadığı incelenir. (IV) Belirli süreden sonra, aynı besin yeniden az mik- (V) Alerji bir süre sonra geçebilir ya da yaşam boyu süre- Bu parçadaki

. I. Yörede geleneklerine en sadık yerle- şim olarak bilinen Kesme'de düğünler de geleneklere uygun yapılıyor. II. Düğün süresince geçmişin renkleri can- lanıyor. III. Manisa'dan gelen gelin, hayatında ilk kez burada ata bindi. IV. Örneğin, gelinin at üzerinde köyde do-. laştırılarak damadın evine getirilmesi, 20 yıllık bir aranın ardından Duygu ve Yasin Gürdal çiftinin düğününde uygu- landi. V. Son zamanlarda geçmişe duyulan ilgi- nin artması gelenekleri daha da can- landırıyor. Yukarıdaki cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir? A) I ve II D) Ill ve V B) I ve III CHI ve IV E) IV ve V