Yapısına Göre Cümleler Soruları

YAYIN den opi nik Paragraf 17.-19. sorulan aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Safran, bilinen en eski kültür bitkilerinden biridir. Anadolu'da ve Mezopotamya'da binlerce yıldır yetiştirilen bu mor çiçekli bitkinin geçmişi MO 4000'li yıllara uzanıyor. Safranın Anadolu'da Hititler döneminde yetiştirildiği biliniyor. Yine Lidyalıların Bozdağ'dan topladıkları safrandan yaptıkları parfümler, Antik Çağ'da lüks tüketim malları arasında yer alıyor ve ticareti yapılıyordu. Selçuklular ve Osmanlılar zamanında da yetiştiriciliği yapılan safranın boyama potansiyeli oldukça fazladır. Öyle ki 0,1 gram safran, 10 litre suyun rengini sarıya çevirebilir. Yani kendi ağırlığının yüz bin katını boyayabilir. Modern tıpta önemli bir ilaç ham maddesi olarak kullanılması, dünya çapında sevilen bir baharat olması safrana olan talebi artırmaktadır. Ancak şu anda dünyada üretilen safran miktarı insanların gereksinimini karşılamıyor. Çünkü bütün işlemleri makine kullanılmadan yapılan safran yetiştiriciliğinde ortalama 100 bin çiçekten 5 kilogram yaş tepecik, bundan da 1 kilogram kuru ürün alınabiliyor. 18. Bu parçada safranla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A Boyama gücünün yüksekliğine B) Çiçeklerinin rengine yetiştiğine Mor Cicekli demis bu alinman bence amo CYNerelerde D) Kazanç amacıyla alınıp satıldığına E Hafif bir bitki olduğuna 19. Bu metni hangisi y A Tanım Sayı B Kos Kar E) New 20.

9. 1. Oynadığı bu reklâm filmiyle birçok yönetmenin ilgisini çekti. Onu ikna etmek için daha fazla uğraşmaya gerek yok bence. III. Romani çok sevmekle kalmıyor, yeni yeni teknikler de geliştiriyor. V. IV. Yaşadığı onca acıya rağmen ayaklarının üstünde durmayı başardı. Kadının çantasını çalan adamı hemen yakaladılar. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde amaç-sonuç ilgisi vardır? A) I 11 C) III D) IV PEGA E) V

EN Romancılarımız romanlarında kadın tiplerini incelemeye pek yanaşmazlar; romanda kadın kahramanlar olsa bile bunlar genel olarak kalın çizgilerle geçiştirilir. Oysa Halit Ziya, Firdevs Ha-00 nım'ı olsun Bihter'i olsun birbirini kovalayan olay- lar içinde çok yakından izlemekte ve onlardaki değişimi günlük gerçeklere, kişiler arası ilişkilere bağlayarak şaşırtıcı bir ustalıkla anlatmaktadır. Ne var ki Nihal için aynı şeyi söylemek zor. Nihal'de romancının kendini zorladığı yaşamla pek ilişiği olmayan bir tipi günlük gerçekler ve ilişkiler dışın- da yaşatıp geliştirmeye çalıştığı görülür. Bunun içinde Nihal, okurda yaşamıyor. 13. Altı çizili sözlerle söylenmek istenen aşağıdakiler- den hangisi olamaz? A) Derinlemesine incelemeden BYYüze BYüzeysel biçimde C) Ana hatlarıyla Ayrıntıya inmeden E) Belirgin şekilde

iş, ve _ri- se atc yayınları GENEL DENEME - 2 20. Eğer şöhretli iseniz "Sen herkese aitsin. Gülü seven dikenine katlanır." diyorlar ama bana göre öyle şey olmaz. "Ünlü olmanın bir bedeli vardır." sözünü kim söylemiş bilmiyorum ama kesinlikle aynı fikirde değilim. Yıllarca kendine, kimliğine, duruşuna özen gösteren bir insana birileri gelip de kılıç sallarsa buna kayıtsız mı kalacağım? Ne suç işledim ki ömür boyu göz hapsinde olmak gibi bir bedel ödüyorum? Böyle düşündüğüm için sanat yaşamımda da özel yaşamımda da başından beri aynı tutumu sürdürmeye çalışıyorum. Bu parçayı söyleyen kişi aşağıdakilerden hangisinden şikayet etmektedir? A) Şöhret sahibi kişilerin sürekli izlenmesinden BY Herkes tarafından tanınan kişilerin, yaşamlarına özen göstermemelerinden C) Haksızlığa uğrayan kişilere yardımcı olunamamasından D) İnsanların, davranışlarını özgürce biçimlendiremeyişin- den E) Yaşamın başkalarının ölçülerine göre yönlendirilmesin- den

8. (1) Chopin bundan tam 200 yıl önce Varşova'nın küçük bir kasabasında doğmuş ve kısacık ömrüne sığdırdığı beste- leriyle sayısız müzisyenin kalbine sızmıştı. (II) Altı yaşında İstanbul Radyosu'nda ilk konserimi verdiğimde çaldığım eserlerin arasında Chopin'in Vals'i vardı. (III) Sonraki yıl- larda tüm sonsuzluğuyla piyano edebiyatı beni büyüleye- rek önümde uzanıyordu. (IV) Bu süreçte her besteci beni kendi büyülü dünyasına çağırıyordu. (V) Keşfetmenin baş döndürücü heyecanıyla Chopin'in müziği hep repertuarı- min ve kalbimin başköşesinde durur. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde özne, sifat tamlaması durumundadır? A) I B) II C) III D) IV E) V

17. Shakespeare'in Hamlet'inde oyunculardan biri, kar- şısındaki kişiye bir soru sorar. Yanıt alamayan oyuncu, karşısındakinin boşa kafa yorduğunu görünce ona şöyle der: "Yeter, boş yere kafanı patlatma! İnsanın eşeği tembel olduktan sonra onu istediği kadar dövsün, hızlı gitmez ki!" Bu parçada tırnak imi içindeki sözde, oyuncuyla ilgili anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangi- sidir? Düşünme ve kavrama yeteneği olmadığı Yetenek ve bilgisinin farkına varamadığı Baskı ve zorlamayla da başarıya ulaşılabildiği Deneyimleriyle bilgisini bütünleştirmesi gerekti- ģi Oyunculukta belli bir düzeye gelemediği

PEGEMAKADEMİ 5. Aşağıdakilerden hangisi sıralı cümledir? A) Hiçbir evlilik, kitapçıdaki anlık bir tutunmayla veya üçüncü kişinin önerisiyle oluşan ilişki kadar tesadüfi değildir. B) Zaman geçtikçe salyangoz yiyecek hâlini almış. bu durum Avrupa'daki salyangoz sayısının azal masına neden olmuştur. C) Profesör olmak, her şey demek değildir çünkü sadece akademik kariyer sahibi olmak da tek başına bir anlam ifade etmez. D) Doğu Akdeniz'in en doğusunda, Kıbrıs'ın gü- neyinde, Kıbrıs ile Mısır'ın arasındaki kesimde tuzluluk oranı %39 'u aşar. E) Kibar zengin gençler, o zaman kabadayılardan sayılan Leventlilerin küthanbeyi kıyafetlerini giyerlerdi.

TEST 1. "Turna katarları geçiyordu gölün üstünden, gölgele- ri maviye dönüşerek. Van Gölü, günün her anında bir renk cümbüşünde yunup arınıyordu. Bir bakmış- sın, göl bir anda som turuncuya kesmiş. Bir bakmış- sın, gölün ucundan bir mor şimşeği girmiş, bütün gölü som mora boyayarak öteki ucundan çıkmış, ak köpüklü dalgalarla bütün gölü süsleyerek." Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Birleşik cümle B) Eylem cümlesi Basit cümle 2. CÜMLE T Esiltili cümle E) Olumlu cümle Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümle ter mel cümlenin dolaylı tüml

TÜRK DİLİ VE EDEBIYATI 8. "Açılan bir gulsun sen yaprak yaprak, ben aşkımla bahar getirdim sana." Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Yapısına göre bağımlı sıralı cümledir. B) Ögelerinin dizilişine göre devrik cümledir. C) Anlamına göre olumlu cümledir. D) Birinci ve ikinci cümlelerin yüklemlerinin türü fark- lıdır. E) Birinci cümlenin yüklemi ek eylemle çekimlen- miştir. 9. (1) Bir gün, kadının biri havaalanında bekliyordu. (II) Uçağın kalkmasına daha epeyce bir zaman vardı. (III) Havaalanındaki dükkandan bir kitap ve bir paket kurabiye aldı. (IV) Kendini kitabına kaptırmış, oku- maya başlamıştı. (V) Bu arada yanına genç, iri yarı bir adam oturdu. Bu paragrafla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? A) numaralı cümle olumlu basit yapıdadır. B) II numaralı cümle birleşik bir cümledir. C) Ill numaralı cümle bağlı cümledir. D) IV numaralı cümle sıralı cümledir. E) V numaralı cümle haber cümlesidir. KONU KAVRAMA TESTİ 54 DOĞA KOLEJİ 11 D E) 12. "Aşk yoklu cüml si dog A) Bas B) Bas CBirles D) Birleş E Beşi

TÜRLERİ ST-27 4. () Birkaç aydan beri, elime fırsat geçtikçe, genç nes- lin hikayelerini okuyorum. (II) Her birinde başka bir güzellik buluyorum fakat bizim genç hikayecilerimiz sebebi ne olursa olsun aşktan bahsetmekten korku- yorlar. (III) Hikayelerine kadının ve erkeğin türlüsü gi- riyor. (IV) Artık aşkın da eserlere gireceğini düşünü- yorum. (V) Ne gerçek dünya ne de kurgusal alem aşksız olur muydu zira? gö- yer- pla- ngisi **** doğa KOLEJI DOĞA KOLEJİ Bu metindeki cümlelerle ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi yanlıştır? A) 1. cümle girişik birleşik cümledir. V B) II. cümle bağlı cümledir. V C) II. cümle birden fazla yargı içerir. D) IV. cümle olumlu birleşik haber cümlesidir. E) Vcümle olumlu bir soru cümlesidir. 5. "Her dedikodu, orada olmayan biri hakkında yapılı- yorsa, inanılmayacak kadar tatlı değil midir?" bu cümle ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Birleşik koşul cümlesidir B) Biçimce olumsuz anlamca olumlu bir cümledir. L C) Kuralli bir soru cümlesidir. TÜRK DİLİ VE EDEBİY

71 6. - vurgulayan yazar şöyle diyor: "Eğer bir şarkıcıysanız, sesinizi kaybedersiniz. Bir beyzbol oyuncusu iseniz kolunuzu... Yazar ise daha fazla öğrenir ve eğer iyi bir yazarsa yılları devirdikçe daha iyi yazar." ▸ ==== Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) Yaşlanmanın ve deneyimin onu daha iyi bir hâle getirdiğini B) Yazmanın yüce bir teselli olduğunu C) Yazarken ince eleyip sık dokumanın önemini D Bir yazar için devamlı yazmanın ne kadar değerli olduğunu E) Yaşın her sanatçı için farklı anlamlara geldiğini

9. Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili sözcüklerin hangisi "ünsüz benzeşmesi"ne örnek olamaz? AO, seni herkesten çok düşünür. B) Fabrikaya yeni isciler alınacak. Sessiz, kendi halinde bir çocuktur o. D Kuşların cıvıltıları kesilmek bilmiyordu. E) Güzel bir filmin etkisi uzun sürüyor.

17. Yergi yazarın hakkıdır. Ama onu eleştiri adıyla yapanlara, kendilerini nesnelmiş gibi gösterenlere tutuluyorum. Kısacası, yaratıcıların yergici tavrı bir sanat türü olarak saygındır. Ama sanatçıya karşı eleştirmenin yergici tavrı bir yerde eleştiriyi örseliyor. Aşağıdakilerden hangisini söyleyen bir kişi bu parçadaki düşünceye uygun davranmamış olur? A) Değerlendirmeler esere yönelik bazı kriterlere dayanarak yapılmalı ve eleştirmenin tutumu objektif olmalıdır. B) Eleştirmenlerin sanatçıya yönelik olumsuz tavrı ve eleştirileri bu türü değersizleştirir. C) Eleştiri, tür olarak öznelliği ve eserin yaratıcısına karşı olumlu ya da olumsuz tavrı daima içinde barındırır. D) Her yazarın eleştirel bir tutuma sahip olması doğaldır ama bunun, eleştirmenlikle bir tutulması doğru değildir. E) Eleştirmen değerlendirmelerini bazı ölçütlerle yapmalıdır ve öznel bir yaklaşımdan kaçınmalıdır.

k gıdalar ni arttırı- ndiriyor. akiler- acağı ri si- dizi It- 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1 ( s 1 1 s T 1 1 1 1. Binicilik, insanları hem gücü ve hızı hem de dostluğu ile et- kileyen atlara binilerek yapılan özel bir spor dalıdır. II. Binicilik tanımının içinde at ile binicinin birbirini tanıyıp ta- mamlaması ve kendine has özel ekipmanlar bulunur. Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi söylenebilir? 1. cümlede anlatılan spor dalıyla ilgili öznel bir tanımlama yapılmaktadır. B) 1. cümlede tanımı yapılan spor için gerekli olan psikolojik ha- zırlıklar anlatılmaktadır. C) I. cümlede yapılan tanımlamayı destekleyen açıklayıcı bilgi- ler verilmektedir. D) 1. cümlede anlatılan spor dalının ilgililerinin aşması gereken zorluklar dile getirilmektedir. E) I. cümlede anlatılanlarla ilgili somut örnekler sıralanmaktadır.

Basit cümlelerde bir yargı; birleşik, sıralı, bağlı cümlelerde birden çok yargı vardır. Bu açıklamaya göre, 1. Takımımız, son maçında çok istemesine rağmen rakibini yenemedi. II. Bahçedeki ağaçlardan birine tırmanırsan taze meyve yiyebiliriz. III. Bugün kendimi bir kelebekten bile daha mutlu hissediyorum. IV. Önümüzdeki hafta Istanbul'a gideceğiz, gezi sırasında Topkapı Sarayı'nı da göreceğiz. cümlelerinin hangilerinde birden çok yargı yoktur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) Yalnız IV D) I ve II E) III ve IV

4. D) Keskin sirke küpüne zarardır. E) Merhametterymaraz doğar. Hukuk erdemin yaptırıma bağlanmış somut hali sayılabilir. Onun için erdemli olmak aynı zamanda şerefli olmanın gereklerindendir. Bu bağlamda özel bir | parantez açarak şunu ilave etmeliyim Bir zamanlar suç || işleyenlerin alınlarına şerefsizlik damgası vurulurmuş. ||| Bu damgayı yiyenler alınlarını kapatır, başlarını da öne eğerlermiş. o dönemden günümüze; "Alnım açık, yüzüm ak" "Alnim ak, başım dik" gibi IV sözler kalmış. İnsanın erdemli olması aynı zamanda alnı ak, başı dik olması demektir. V Bu parçada altı çizili söz gruplarından hangileri deyim değildir? A) Yalnız I DI ve Il B) Yalnız II C) Yalniz III E) III, IV ve V 5. Aşağıdaki deyimlerin hangisinde "karışık bir durumdan yararlanıp çıkar sağlamaya çalışmak"