Lise Türkçe Soruları

8. Aşağıdaki beyitlerden hangisi Tanzimat Döne- mi'ne ait olabilir? A Mestâne nukûş-ı sûver-i âleme bakdık Her birini bir özge temâşâ ile geçdik B Olmuş insana taassub bir onulmaz bir illet Hüsn-ü tedbirin ile kurtulur andan millet CÂşıka ta'n etmek olmaz mübtelâdur neylesün Âdeme mihr ü muhabbet bir belâdur neylesün D) Gönlü dilberden kesilmezse acep mi âşıkın Gamzesiyle tâ ezelden âşinâdır n'eylersin Nâ-ümîd ol haste-i cân-der-gulûyum kim kazâ Baht-i bîmârı tabîb-i çâre-sâz eyler bana

24. Sosyolojiden faydalanmak ve olabildiğince bel- gelere dayanmak onun romanına görece kesinlik iradesi getirir. Tek tek bireysel olguları inceler ve buradan toplumsal olan "mutlak"a ulaşmaya ça- lışır. Romanlarında bilimsel kesinlik çıkış noktası olduğu için, roman kahramanları da büyük ölçüde çevre ve kalıtımın sınırlarından çıkamayan iradesiz insanlar olarak karşımıza çıkar. Bu durum determi- nizmin sosyolojiye uyarlandığında insanın duygusal ve psikolojik yönünün yok sayılması ile ilişkilidir. Bu romanlarda insan kimyasal tepkilerle davranan me- kanik bir varlığa dönüşür. Bu parçada söz edilen romancının bağlı olduğu edebî akım aşağıdakilerden hangisidir? A) Egzistansiyalizm C) Sürrealizm E) Klasisizm B) Ekspresyonizm D) Natüralizm

e -i 6. 1. Oranca daha küçük olmasına rağmen karaların bile öyle büyük yer kapladığını düşünürüz ki denizlerin ve okyanusların büyüklüğü bizler için neredeyse sonsuzdur. II. Gerek bireyler gerek işletmeler gerekse belediyeler çöpleri denize boşaltırken herhangi bir endişe duymaz. I numaralı cümle ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Il numaralı cümle ile ilgisiz bir konuya dikkat çekmektedir. B) Il numaralı cümledeki yargının haklı nedenini vurgulamıştır. (C) I numaralı cümlede ifade edilen durumun gerekçesini açıklamaktadır. D) Il numaralı cümledeki tespitin sonucu üzerinde durulmuştur. E) Il numaralı cümlede sözü edilen tahmine uygun zemin hazırlamaktadır.

BILIM ANA 18. 19. asrın son çeyreğinde, klâsik edebiyat taraftarı olarak görülen Muallim Naci'nin karşısında, yeni edebiyat taraftarı gençlerin "Şair-i Azam" olarak 11 nitelendirdiği Recaizâde Mahmut Ekrem'i görürüz. III Daha sonraki dönemde ise Dekadanlar makalesini IV kaleme alan Ahmet Mithat Efendi, geçmişte divan edebiyatı çerçevesinde eser veren gelenekçilere yüklenen anlaşılmaz sıfatını, Fecriaticiler için kul- lanmaya başlar. Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bilgi yanlışlığı vardır? A) Yalnız I D) III-IV B) Yalnız II E) IV - V C) II-V

5. Fecriati topluluğunda yer alan Ahmet Haşim, All Canig 1 11 Refik Halit, Yakup Kadri, Fuat Köprülü daha sonra Mi IV V ||| Edebiyat hareketi içerisinde yer almıştır. Bu cümledeki numaralanmış sanatçılardan hangisi bilgi yanlışına yol açmıştır? A) I BI C) III IV EV

21. (1) Dünya tarihinin en önemli sanatçılarından biri olan Leonardo Da Vinci, Rönesans Italya'sının en önemli ustaları arasında sayılır. (1) Ressam, heykeltıraş, mühendis, mimar ve bilgin olan Leonardo Da Vinci, 1452'de Vinci kasabasında doğmuş, yaşamının büyük bir bölümünü Floransa ve Milano'da geçirmiştir. (III) Leonardo Da Vinci'nin hayatı ve eserleri pek çok araştırma ve esere konu olmuştur; bunlardan biri sanatçının yaşamıyla ilgili en kapsamlı çalışma olarak nitelenen İtalyan RAI televizyonunun 1972'de hazırladığı belgeseldir. (IV) Belgeselde Da Vinci'nin, Vinci kasabasındaki çocukluğu, Floransa'da Verrocchio Usta'nın yanındaki çıraklık günleri, ressamlar locasına girişi anlatılıyor. (V) Milano'ya gidişi, saray ressamı ve mühendis olarak yaptığı çalışmalar, Papalık Ordusu hizmetinde askerî ressam olarak geçirdiği yıllardan da bahsediliyor. (VI) Otuz beşer dakikalık yedi bölüm hâlinde hazırlanan bu belgesel, Türkiye'de de 1997 yılında bir televizyon kanalında yayımlanmış ve büyük ilgi görmüştü. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II B) III C) IV D) V E) VI 23 6

BILIM ANAHTARI 22. Katıldığı bir şiir yarışmasında ikinci seçilen Cebbar Oğlu Mehemmed şiiriyle edebiyat ortamına âdeta toplumcu kuşak ünlü bir şair olarak giriş yapan içerisinde önemli bir yere sahiptir. Onun şiirine genel olarak üç dönem halinde yaklaşmak müm- kündür: Duvar ve Sisler Bulvarı eserlerini yazdığı toplumcu gerçekçi dönem; Yağmur Kaçağı, Bela Çiçeği gibi eserlerini yazdığı bireyselliğin varoluş içinde algılanılmaya çalışıldığı dönem ve Tutuklu- nun Günlüğü ve daha sonraki kitaplarını yazdığı divan şiiri birikimine yöneldiği dönem olmak üzere 3 dönemde ele almak mümkündür. Türkçenin en - ise 1935'te çıkan üretken şairlerinden birisi olan ilk kitabı Havaya Çizilen Dünya'da, dönemin hâkim şiir anlayışının etkisi altındadır. Cemal Süreya onun şiirini "sezgi dönemi" ve "akıl dönemi" biçiminde iki döneme ayırır. Süreya, şairin Çakırın Destanı, Aç Yazı kitaplarındaki şiirlerini ilk dönemin, Asu ve daha sonraki şiirlerini ise ikinci dönemin ürünleri olarak değerlendirir. ==== Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakiler- den hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) Attila İlhan - Fazıl Hüsnü Dağlarca B) Nazım Hikmet Ran - Behçet Necatigil C) Ercüment Behzat Lav - Hilmi Yavuz D) Erdem Bayazıt - Cahit zarifoğlu E) Ceyhun Atuf Kansu - Bedri Rahmi Eyüboğlu

Aşağıdakilerden hangisi, Fecriati topluluğunun görüşlerinden biri olamaz? A) Edebiyatı ciddiye almak, onu hoş vakit geçirmek için bir araç olarak görmemek gerekir. B) Bati edebiyatı örnek alınmalıdır. Topluluğun sanatçılarının eserleri "Fecriati Kütüphanesi" adı altında yayımlanacaktır. D) Bati'nin önemli edebiyat ve düşünce eserleri Türkçeye çevrilecektir. E) Türkçe karşılığı olan Arapça ve Farsça sözcükler kullanılmamalıdır.

Sel sulan Volkanizma Orajenik hareketler Yağmur ve kar sulan 12. İnsanı diğer canlı türlerinden veya hayvandan ayıran önemli bir özellik, onun sadece hayatta kalmaya çalışan ve türünü devam ettiren salt bir doğal varlık olmayıp, içinde yaşadığı dünyayı veya çevresini anlamlı kılmaya ve açıklamaya kalkışmasıdır. Hayvanlar da hiç kuşku yok ki yakınlarındaki veya çevrelerindeki diğer canlıların ölümüne tanık olurlar fakat onlar buna hiçbir şekilde anlam veremezler. Oysa insan, ölüme tanıklık etmekle kalmaz, sonlu ve sınırlı varlığının bilincine varan yegane varlık olarak kendisine kaygı veren bu durumu zihninde tasarlayıp ölümün anlamını sorgular. Hatta sadece ölüme değil, fakat ölüm olgusu üzerinden hayatına da bir anlam yükleme durumuna gelir. İşte insandaki bu yetiler felsefeyi ortaya çıkarmıştır. Buna göre felsefeyi ortaya çıkaran unsur aşağıdakilerden hangisidir? A) Ekonomik rahatlık B) Kültürel etkileşim C) Mitolojiden ayrışma D) Anlama ve gerçeği görme ihtiyacı E) Demokratik ortam 14. İdealizm; düşüncen idealizme ve değiştir kalır. İnsan ulaşmaktır gerçekleşt düzen içer simgeleme Buna göre varlık anla A) Varlığın B) Varlık sc C) Varlık di D) Varlık m E) Varlık yo 0

12. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıstır? A) Tasavvuf kültürü; İslamiyetin kabulüyle, önce Orta Asya'da, daha sonra da Anadolu da olmak üzere değişik coğrafyalarda Türkler arasında yayılmaya başlamıştır. B) Tasavvufi zümreler, sufiyane şiirleri Tekke ve zaviyelerde kurumsallaşarak geniş halk kitleleri arasında yaygınlaştırmışlardır. C) Tasavvuf edebiyatı içinde şekillenen ürünler, âşık edebiyatı ürünleri ile birçok yönden örtüşen ama divan şiirinin biçimsel ögeleriyle bütünüyle ayrışan yeni bir edebiyat oluşturmuştur. D) Tasavvufi şiir geleneği için; tekke edebiyatı, ta- savvufî halk edebiyatı ve tasavvuf edebiyatı gibi terimler kullanılmıştır. E) 12. yüzyılda Doğu Türkistan'da yetişen Hoca Ahmet Yesevi, tasavvufi Türk şiirinin kurucu- su kabul edilir.

10. SINIF/TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI TESTİ 17. Kitaptaki çizimler, metnin genel ritmi ve duygusal tonuna uygun bir şekilde gelişti. Hikâyeleri resimlemeye kuşlar ve karakterler arasındaki ilişkiyi düşünerek 11 başladım. Çizimleri oluştururken mümkün olduğu kadar III özgür ve özgün davrandım. Bildik yöntemlerden IV olabildiğince uzaklaştım. Metnin şiirsel anlatımına uygun bir ortam yaratmak istedim. Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi fillimsi değildir? A) I B) II C) III D) IV E) V 18. Aşağıdaki cümlelerde yer alan birleşik fiilllerden hangisinin yazımı yanlıştır? A) Tarihi binanın restorasyonuyla ilgili görüş ve önerilerimizi yetkililere arz ettik. B) Ürettiğimiz aracın dayanıklılığını zorlu doğa kosullarında test ettik. 20. Ba bū Bu "B CU finn SO Bu ald kar A) B) C) D) E) R

18. Aşağıdaki cümlelerde yer alan birleşik fiillerden hangisinin yazımı yanlıştır? A) Tarihi binanın restorasyonuyla ilgili görüş ve önerilerimizi yetkililere arz ettik. B) Ürettiğimiz aracın dayanıklılığını zorlu doğa koşullanında test ettik. C) Mahsur kalan dağcıları kurtarmak için bölgeye kurtarma ekipleri sevk edilmiş. D) İncir çekirdeğini doldurmayacak bir olay için hayatı kendine zehir mi edeceksin? E) UEFA, geçtiğimiz yıllarda bazı futbol takımlarını turnuvalardan men etti. 2

4. (1) Kolayca doğrulanabilir ki büyük yazarlar olayların nedenleri üstüne yazarken yalnız en doğru bildikle- riyle yetinmez. (II) Bir ince buluş, bir güzellik getirmek için inanmadıklarını da yazarlar. (III) Bir şeyi ustaca söylediler mi yeterince doğru ve yararlı söz etmiş olur- lar. (IV) Asıl neden hangisidir, kesinlikle bilemeyiz. (V) Okur olarak anlatılanların doğruluğunu sorgulamak yerine güzel bir yazı okumanın keyfini sürmeliyiz. Bu parçadaki numaralanmış cümleler ile ilgili aşa- ğıdakilerden hangisi şöylenemez? A) cumlede, büyük yazarların genel bir eğiliminden söz edilmiştir. B) H. cümlede, büyük yazarların eserlerini güzelleştir- meyi amaçladıklarına değinilmiştir. C) III. cümlede, sözü edilen eylem bir koşula bağlan- miştir. D) IV. cümlede, anlatılmak istenen düşünce sözde soru cümlesiyle pekiştirilmiştir. E) V. cümlede okurun okuduklarından duyduğu haz- zin peşinde olması gerektiği dile getirilmiştir.

11. Bir lamba hüznüyle DE22-121 Kısıldı altın ufuklarda akşamın güneşi Söndü göllerde aksi girye-veşi Gecenin avdeti-i sükûnetiyle Yollar Ki gider kimsesiz, tehi, ebedi Yollar Hep bir hatti-ı pür sükut oldu Akşamın sine-i gubarında B Ahmet Haşim'in bir şiirinden alınan bu dizelerden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Belirli zaman dilimleri ve kavramları üzerinde durulmuştur. B) Arapça, Farsça sözcük ve tamlamalarla yüklü bir dil kullanılmıştır. e Divan şiiri nazım biçimlerine bağlı kalınmıştır. D Doğa betimlemeleri öznel bir şekilde yapılmıştır. Ölçü ve kafiyeye önem verilmiştir.

20. Büşünen ve yaratan bir varlıktır insanoğlu. Düşün- sel etkinliklerinin, yaratılarının en soylusu da bir ba- kıma edebiyattır. Yaşamı anlamlı kılma; kafalarda ve yüreklerde sevgiyi, iyiliği ve güzelliği çiçeklendire- rek dünyayı değiştirme özleminin ürünüdür. Çağlar boyunca değişmemiştir bu özlem. Sürüp gelmiştir. Her çağ bu özlemden kalkarak edebiyat kavramını açımlamaya, değişik boyutlar getirmeye çalışmıştır ona. Tanımı, işlevi, kapsamı ve sınırları üzerine ki- taplar yazılmıştır. Bu konuda birbirleriyle uyuşan ya da çelişen kuramlar, varsayımlar, düşünceler atıl- mıştır ortaya. Sorular, yanıtlar, savlar, karşı savlar birbirini izlemiştir. Ne ki değişmemiştir durum. De- ğişeceğe de benzemez. Çünkü edebiyatın doğasın- dan, yapısından gelen bir özelliktir bu. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) Tanımlama yapılmıştır. B) Somutlama yapılmıştır. C) Öznel ifadelere yer verilmiştir. Karşıt anlamlı ifadelere yer verilmiştir. E) Değişik duyulara seslenen ayrıntılardan yararla- nılmıştır. sol Ne ko ğu sa di SI b r YAYINL LİMİT t I

özel tir hem de ses el kalıplar tirmektedir. a etkisi için geçirir; böylece uşumunu vrama a, duygu, zihinsel bir iştir. Müzik e aci algilarini yesini arttırır. ğil, müziği min seviyesini 1, yaratıcılığı ve sine ulaşılabilir? üzerinde olumlu rü ve niteliği an zekâ düzeyi ginin o anki zihinsel duğundan müzik asagidak A) Mutlu sonlarla bittiğine B) Mesajini dolaylı yoldan ilettiğine C) Özgürlük duygusu aşıladığına D) Yoğun bir anlatiminin olduğuna E) Yaşama dair her konuyu ele aldığına orden 25. Yaz bitip de sonbahar yüzünü gösterince Anadolu evlerinde kış telaşı başlar. Binlerce yıl öncesinden sürüp gelen bir alışkanlıktır bu. Kendi kendine yetmek, uzun bir kış boyunca ele güne muhtaç olmadan yaşayabilmek için yiyecek depolanır kilerlerde. Komşuluk dayanışmasının coşkuyla yaşandığı bu hazırlıklar, evlerin sofalarından avlulara, oradan teraslara taşar. Yufkalar pişirilip tavana kadar yığılır bir köşede. Tarhanalar, bembeyaz çarşaflar üzerinde güneşe serilir. Bahçede kurulan kazanlarda salçalar kaynamaya başlar. Turşulukların pazarda ucuzladığı günler kollanıp tenekeler, bidonlar hazırlanır. Tahta yer sofralarında kesilen eriştelerin ritmik tıkırtısına, etrafta dolaşan çocukların bağırış çağırışları karışır. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İkileme kullanılmıştır. B) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır. C) Devrik cümlelere yer verilmiştir. D) Örneklemeye başvurulmuştur. E) Farklı duyularla algilanan ayrıntılara yer verilmiştir. BİTTİ