Lise Türkçe Soruları

5 31.Doğrunun er geç anlaşılacağından kuşkusu yoktur, emir vermekten hoşlanmaz, önerir, duygusallık yeri- ne mantığa yer verir çünkü, nesnel düşünür; ön yar- gılara yer vermez, görebildiğini tanımlar, kesinlikten hoşlanmaz, doğrunun sonuçlarından korkmaz. Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın devamı olabilir? A) Sağduyulu hareketleri güven verir. B) Her türlü yeniliği izlemekteki kararlılığını devam ettirecektir. C) Bütün bu ahlak kurallarından taviz vermez. D) Eleştirilerden canı sıkılır. E) Böylece, herkesi kandırabilecek biri olduğu anla- şılır. 32.p Dil devrimi ile dilimiz devrilmiş değil, kötü bir dil dü-

HIJ SVET Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozuk- luğu vardır? A) Bu resmin ne anlattığını size kelimelerle ifade edebilseydim onu resmetmeme gerek kalmazdı. B) Ne yazık ki bir önceki kuşak bu konuda esneklik gösteremiyor. C) Kendi gerçeğini ifade etmek ile onu herkesin ger- çeği hâline getirmek tamamen farklıdır. D) Söylenmek istenen şey ne olursa olsun, elbette onu anlatacak bir tek sözcük, canlandıracak bir tek eylem yeterli olabilir. E) Gözlemlerinde dikkatli olan insanlar, konuşma- larında da dikkatli olmalıdır.

28. Toplumsal varlık olarak bir arada yaşamak zo- runda olan insanlar arasında çeşitli istek ve amaçların bir noktada çatışacak şekilde toplan- ması nedeniyle bir çekişme durumu ortaya çıkar. II. Üstün bir otoriteye sahip olan devlet ve onun koyduğu kurallar, bireyi diğer insanların saldırı ve eziyetlerinden korur. III. Böyle durumlarda kural koyucuya sahip olma ve ona boyun eğme gereği duyulur. IV. Bu ihtiyacı giderecek kurum da devlettir. V. Eğer ortada uyuşmazlıkları önleyecek bir erk ol- mazsa çatışmalar insanların yok olmasına ne- den olur. Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir bütün oluşturmak için hangileri birbiriyle yer değiştir- melidir? A) I ve II. B) II ve III. D) III ve IV. C) II ve V. E) IV ve V. Diğer sayfaya geçiniz.

6. Eğitim; insanların tutum ve eylemlerini önceden saptanmış esaslara uygun hâle getirmesi, yaşamda o esaslara göre hareket eder hâle gelmesi için yapılan planlı birtakım etkin- likler dizgesidir. Bu cümlede eğitimle ilgili olarak asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Her kişide aynı sonucu veren, objektif bir bilgilendirme süreci olduğu B) Kişiye gündelik yaşamda karşılaştığı güçlüklerle baş etme yetisi kazandırdığı C) Kişide istenen sonucu vermesi için, eğitim alan kişinin istekli olması gerektiği D) Yaşamın her anında ihtiyaç duyulan birtakım kazanım- Mari elde etmenin başat yolu olduğu E) Kişide istenen yönde davranış değişikliği meydana ge- tirme amacına yönelik tasarlanmış bir süreç olduğu

9. İşte, bir hikâye ortasında ölümün ve hayatın şiiri. Burada Sait Faik âdeta ölen dülger balığının ta kendisi olmuştur. Ölüm duygusu ve düşüncesi, insanlarda yaşama sevincini ve var- lığın güzelliği şuurunu kuvvetli surette artırır. Biz Sait Faik'in çağdaşları olan Cahit Sıtkı ve Orhan Veli'de de aynı karşıt duygulara rastlarız. Bu duyuş tarzı, estetiğin karşıtların den- gesi prensibine de uyar ve bu yazarların eserlerinin iç yapısı- nı açıklar. c Sait Faik, diğer hikâyelerinde olduğu gibi bu hikâyesinde de çevreye geniş yer verir. Yaşamak, çevreye uymak, çevre ile canlı münasebetler kurmak demektir. Dülger balığı kendi çevresinde mesuttur, çevresini değiştirdi mi ölür. Bu parçanın aşağıdaki yazı türlerinden hangisine ait ol- duğu söylenebilir? C Deneme D) Makale B) Fıkra C) Eleştiri E) Söyleşi

1. Yakup Kadri'nin Sodom ve Gomore adlı eserinde çizdiği Leyla karakteri gösteriş tutkusunun sonu- cunda bir İngiliz subayla görüşür. Bu görüşme onda anahtarı kaybolmuş bir kelepçe hâlini alır. Bu parçada geçen altı çizili sözle anlatılmak iste- nen aşağıdakilerden hangisidir? A) Eğlendirici bir durum olduğu B) Sonuçlarının olumsuz durumlara yol açtığı -C) Bencillik hâlini aldığı D) Kısıtlayıcı ve değiştirilmesinin zor olduğu E) Yasalara, törelere uymadığı

30. Kimi okurlar, eleştirmenler nedense yaşam gerçe- ğiyle roman ya da genel olarak yazın gerçeği ara- sında tutarsızlıklar bulup çıkarmayı pek seviyor. Ya- şam gerçeği diye, belirli, tanımlanmış bir gerçek ol- madığı gibi, yazın gerçeği diye her zaman ve herkes için geçerli, donmuş bir gerçek de yoktur. Yaşam- da da yazında da bugün var olan, biraz sonra deği- şecektir. Romancılar da bu değişen gerçeği gözle- meye, anlamaya çalışırlar; özümsediklerini yazarlar. Ben de öyle yapıyorum. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Eleştirinin bir işlevi de romanların gerçeğe uy- gun olup olmadığını ortaya koymaktır. B) Romanda, anlamı kişiden kişiye değişen kav- ramların kullanılması, anlama güçlüğü yaratır. C) Gerçek okur, okuduğu bir romanı bir eleştirmen gibi belirli ölçütlere uyarak yorumlar. D) Yaşamdaki çelişkileri, tutarsızlıkları romanında yansıtma, romancının baş görevi olmalıdır. E) Romancı, yaşanılan gerçekleri kendi iç dünya- sında işleyip yeniden yorumlayarak yansıtır. BAŞAT TYT TÜRKÇE DENEME dükkân 1

ik eki merfest S Çocukluğu, bu dağların yamacına yüzyılların, 1 belki bin yılların marifetiyle kondurulmuş || doğal terasların birinde ulu bir söz gibi, ||| IV semaya yükselen gürgen ağacının dibinde geçmişti. V Bu cümlede numaralanmış sözcüklerden hangisi sifat görevinde değildir? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

1 32.Dil devrimi ile dilimiz devrilmiş değil, kötü bir dil dü- zeni devrilip yerine iyi bir dil düzeni getirilmiştir. Kötü dil düzeni, ulusal nitelikten uzaklaşmış, yabancı dil- lerin baskısı altında özgürlüğünü yitirmiş olan ve "üç dilden oluşmuş" diye tanımlanan Osmanlıcadır. İşte yıkılan bu dil düzenidir. Yani dilin düzeninde bir dev- rim yapılmıştır. Bu da anlayışlarda gerçekleşen bir devrim demektir: Dil anlayışında bir uyanış, bir bi- linçlenme olmuştur. Eskiden "vardır" yerine "istimal etmek" demeyi hüner sayan aydınlar, artık bu yanlış tutumlarını düzeltmişlerdir. Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Osmanlıca, halkımızın yüzyıllar boyu konuştu- ğu, üç dilden oluşan bir dildir. B) Dil devrimi ile kötü bir dil düzeni yıkılmış, dilimiz ulusal niteliklerini ve özgürlüğünü kazanmıştır. C) Yabancı dillerin baskısı altında olan Osmanlıca, dil devriminden sonra da varlığını korumuştur. D) Eski sözcük kullanımından çok hoşlanan aydın- lar dil devrimine daima karşı çıkmışlardır. E) Bir ülkenin dilinin, ulusal niteliklerden uzaklaş- ması demek o ülkenin kültürünün bitmesi de- mektir. Diğer sayfaya geçiniz.

B 10. Bu bayram, dilimizin bir kelime kaybettiğine iyice inandım. "Tandır" gibi, "kağnı" gibi artık yaşanan hayatta yeri kalmamış şöyle böyle bir kelime değil; zarif, ince, medeni bir kelime. Kapıyı çalan çöpçünün pos bıyıkları arasında onu aradım. Yok!.. Bahşişini alan bekçinin kavlak dudaklarından onu bek- ledim. Yok!.. Bakkalın çırağından, sebzecinin yamağından, kasabın oğlundan onu işitmek istedim. Yok!.. İpek mendilini alan oğlan, eşarbını kıvıran kız, iki buçukluğu cebine indiren manav, üç gün kapımızı kim çaldıysa hediyesini kim aldıysa bana o beklediğim kelimeyi vermeden gitti! Tramvayda, ayak- ta kalmış bir kadına yerinizi veriyorsunuz; yüzünüze, burun delikleriyle yüksekten bir bakış! Ve hiçbirinin dilinde aradığı- nız o ince, o kibar, o insanı insan yapan güzel kelime yok! Bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir? A) Deneme D) Ani B) Fıkra E) Öykü C) Söyleşi

29.Sevgiyle, içtenlikle veren, verdiği pırıltılı, değeri öl- çülemeyecek bir hediye de olsa, güzel bir söz de ol- sa, onun aynı kıymetle, aynı güzellikle, aynı sevgiy- le kabul edilmesinde bulur ödülünü. Dinlemek na- sıl iletişim kurabilmenin yarısıysa sevinçle kabul et- mek, duyguyla kabul etmek de vermek kadar önem- lidir; vermenin yarısı kıymetindedir bir bakıma. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi- ne ulaşılamaz? A) Sevgi, sevgiyle karşılık bulursa anlamlı olur. B) İçten gelen bir sevgi belirtisi en güzel ödülü ver- mek gibidir. C) Bir konuyu anlamak, onu iyi dinlemekte yatar. D) Karşılıklı anlaşmak duygunun içtenliğine bağ- lıdır. E) Tek taraflı da olsa sevgi, insana huzur verir. 31. 32

25 Kitle iletişim araçları sayesinde, tüm dünyayı saran, büyük bir teknoloji ağı oluştu. Ülkeler arasındaki bil- gi alışverişi kolaylaştı, ilişkiler arttı. Herkes, dilini bil- mediği insanlarla bile anlaşır oldu. Turizmde patla- malar yaşandı. Yabancı dil öğrenmek, kültürel ve ti- cari iletişimi sağlayabilmek açısından zorunlu hâle geldi. İngilizce, neredeyse dünyanın ortak iletişim dili oldu. Bu parçaya göre, kitle iletişim araçlarının yay- gınlaşmasıyla ilgili olarak aşağıdaki çıkarımlar- dan hangisi yapılamaz? havdep A) Nitelikli iletişim araçlarına gereksinim duyulmak- tadır. B) Dil bilmenin önemi anlaşılmıştır. C) Turizm canlanmıştır. D) Farklı kültürlere sahip insanlar, daha çok bir ara- ya gelmeye başlamıştır. E) İngilizce, uluslararası bir dil olarak görülmektedir. 27

TEST 4 Y SÖZCÜK TÜRLERİ 1. Kentin şimdiye kadar görmediğim bir semtindeyim. Aşağıdakilerin hangisinde bu cümledeki gibi tamlayanı ile tamlananı arasına başka sözcükler giren bir ad tamlaması vardır? A) Okulların ne zaman açılacağından haberi yok- muş. BEY B) Eyfel, ihtiyar sanatçının gördüğü son turistik yapıydı. C) Okulda müzik derslerinin boş geçtiğini duy- dum. Herkesin zorda kaldığında elinden tutacağı bir dostu olmalı. E) Son kuşlar da bulutlanan gökyüzünden sıcak ülkelere doğru yola çıktı. 2. Gökyüzünün başka rengi de varmış 1 II. aefark ettim taşın sert olduğunu ||| Suinsanı boğar, ateş yakarmış IV Her doğan günün bir dert olduğunu İnsan bu yaşa gelince anlarmış 4. n Yayınları

Ankara'nın adı eski çağdan zamanımıza kadar hemen hemen hiç değişmemiş gibidir: Ankyra (Ancyra), An- gora, Engürü ve şimdi de Ankara. Sırasıyla Frigyalılar, Kimmerler, Persler, Makedonyalılar, Romalılar ve Sel- çuklu sınırlarında kaldıktan sonra 1354 yılında Orhan Gazi'nin oğlu Süleyman Paşa tarafından Osmanlı ülke- 11 sine katılmıştır. Kurtuluş Savaşı planlarının yapıldığı, Tür- LIV skiye Cumhuriyeti'nin kuruluş hazırlıklarına mekân olan id iv Ankara kendisini karargâh olarak seçen Mustafa Ke- mal'in önerisiyle 10 Ekim 1923'te başkent yapılmıştır. Bu parçadaki numaralanmış sözlerin hangisinde ya- zım yanlışı yapılmıştır? AT * Eski Çoğ'dan BII 111 IV EX

esti. 12. Aşağıdaki dizelerden hangisinin vüklemi dönüş- lü bir eylemdir? 7 Ve akşamla suskunluğa gömülür sokaklar B) Kilit bilmez kent halkı evlerin kapılarına C) Yıldızların bekçiliğine bırakılır Buğday Pazarı D) Zeytinyağı çıraları aydınlatır kalın duvarlı evleri E) Türlü cümbüşler içinde karışır zamana güneş OPASK TÜRKÇE SORU BANKASI

2. "-dir" eki, aşağıdaki teme başkasına yaptırma anlamı katmıştır? A) Kırılan dişini yarın çektirecekmiş. Bu adan hepimizi canımızdan bezdirdi. C) Rekabet iki firmada fiyatları indirdi. D) Söylediği türkülerle bizi coşturdu. E) Koca çuvalı tek başına kaldırdı. 3. Aşağıdakilerin hangisinde nesne-vüklem ilişki- si diğerlerinden farklıdır? Doktrin Yayınları A) Bu durumu ailelerine bildirmeye karar verirler. B) Sadi Bey'le Meserret Hanım, bu karara karşı çıkarlar. C) Babası, başka bir şehirde okumasına izin ver- mez. D) Sanat yaşamına o da bir şiir yazarak başladı. Eserlerine konu olarak toplumsal aksaklıkları seçmiştir. ÜRKÇE SORU BANKASI 238