Anlam Bakımından Sözcükler Soruları

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde somut bir isimden tü- remiş soyut bir isim vardır? A) Disiplin kuruluna verdiği dilekçe oy çokluğu ile reddedil- di. B) Onun ne kadar kalpsiz bir insan olduğunu tüm mahalle biliyor. C) Para kazanmaya başladıktan sonra cimriliği artmişti. D) Yaylada yaptırdığı ahşap ev, onun çocukluk hayaliydi. E) Antrenör, yeteneklileri özel çalıştırmak için bekletiyordu.

Mevlana'nın, "Olumsuzlukları hoş görmek ne iyidir. Zira bütün ırmaklara su veren deniz bile her çöpü başının üstünde taşır ama deniz bu kereminden dolayı eksilmez." sözlerinde aşağıdakilerden hangisi vurgulanmıştır? (B) Sadık olma D) Müsamahalı olma A) Alçak gönüllülük Eli açık olma E) Dürüstlük TYT/P3 Deneme (A Serisi)

36. Türk edebiyatının modern anlamda deneme türünde ürün ve- ren ilk yazarı olan Nurullah Ataç, Dergâh dergisinde yayımla- nan şiir ve yazılarıyla edebiyat dünyasına girmiştir. Onun; çe- viri, deneme, eleştirileriyle Cumhuriyet edebiyatına damga vurduğu birçok araştırmacı tarafından tasdik edilirken onu ör- nek alan çok sayıda sanatçı da şimdilerde adının anılmasına öncülük etmektedir. Bu parçada altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kulla- nim aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Gençlerin kişilikleri oluşurken özellikle hayran oldukları sa- natçıları örnek aldıkları, yadsınamaz bir gerçektir. B) Insanların aynı kitapları okumaları, onların her konuda aynı düşünceye sahip olacakları anlamına gelmez. C) Televizyonda her akşam izlenen film kahramanlarının se- yirci üzerinde etkisi, çok belirgindir. D) Operatör doktor adaylarının sahip olması gereken beceri ve öz güven, hocalarından ameliyathanede alacakları bilgi ve beceri ile mümkün olacaktır. E) Zarif bir baş hareketiyle benim içeri girmemi onayladığını işaret edince ben de insanların arasından onları rahatsız etmeden içeri girdim.

llana- 8. ödev: Yapılması, insanlık bakımından gerekli olan iş veya davranış anlamak: Bir şeyin ne demek olduğunu kavramak. kurtarmak: Tehlikeli bir durumdan uzaklaştırmak. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ödev, anlamak, kur- tarmak" sözcükleri belirtilen anlamlarını karşılayacak şekilde kullanılmıştır? Bir fert olarak ilk ödevimiz, yalan olduğunu anladığı- mız düşüncelerden herkesi kurtarmaya çalışmaktır. B Bu iş bizim ödevimiz değil, her gün birilerine üç beş yüz liraya çalışmak istemiyoruz, bize bin liradan aşa- ğı versen kurtarmaz, dediklerinde onları anlamakta güçlük çekti. ünler anın Ideal KONDISYON C Çocuklar verilen ödevlerden kendilerini kurtarama- yacaklarını anlayınca öğretmenlerini ikna etmenin yollarını bulmaya çalıştılar. D) Onu hastalığından kurtaracak yegâne çözümün bu ilaç olduğunu düşünüyordu ama o, "Bundan da hiçbir şey anlamadım." deyince kendi kendine "Demek ki ödevime daha iyi çalışmalıyım." dedi. É) Tez ödevini bir an önce bitirmek istiyordu ama anla- madığı şeyleri birine danışma kibrinden kendini kur- taramıyordu.

Ağacın altındaki bankta oturuyordum. Takım elbisem üzerime iyi oturdu. Prek . Uzun zamandır bu şehirde oturuyoruz. • Bu kural, yeni yeni oturuyor. yerlegger Gel, sen de yanıma otur, dedi. Bu cümlelerde "oturmak" sözcüğü, kaç farklı anlamda kullanılmıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 7

1. 1600 yıllık bir geçmişin pek çok dönemine tanıklık etmiş 1 (bir dönemi yaşamış olmak), ağırbaşlı (davranışları ölçü- || lü) duruşuyla güçlü bir yapı. Değişen çağlara meydan okurcasına dimdik yükselen iki burcuyla, kendini, orta çağın çalkantılarından (kargaşa) uzak tutmak isterce- ||| sine içine kapatan mağrur duvarlarıyla, bir madalyonu andıran (çağrıştırmak) soylu biçimiyle, masalsı siluetiyle IV daha ilk bakışta, birbirinden gizemli öyküler anlatmayı vaat eder (söz vermek) gibidir bu yapı. V Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi paran- tez () içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır? A) V B) IV C) III E) I

"Şehrin karşı yakasında bir koru vardı." cümlesin- deki altı çizili sözcük yapı bakımından türemiştir. II. "Sen iste her şey çok daha güzel olur." cümle- sinde türemiş sözcük yoktur. 10. I. III. Türkçede türemiş bir sözcükte yapım eki, çekim ekinden önce gelir fakat "Saksıdaki çiçekleri ku- rutmuşsun." cümlesindeki bir sözcükte bu kuralı bozan bir sıralama vardır. IV. "Kara bulutlar sarmıştı kasabayı." cümlesinde tüm sözcükler yapıca özdeştir. V. Sonuç, bu açıdan hiçbirimizi mutlu etmemişti." cümlesinde basit, türemiş ve birleşik sözcük var- dır. Bu numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yan- lışı vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. ÖZDEBİR 3

2. Bazı eleştirilerde eleştirmen, esere nesnel ölçütlerle yaklaş- maz. Eleştirmenin, esere okuyucu gözüyle baktığı bu tür eleştirilerde belirli ölçütleri yoktur. Tek ölçüt, eleştirmenin para kazanması ve ailesine bakacak miktarı elde etme- si hatta Boğaz'a bakan yalılarda oturabilmesi, yani kendi beğenisidir. Bunu yapabilmek için de kendilerine yepyeni kurbanlar ararlar ve adeta taşın altına dahi bakarlar. Bu parçada "bakmak" sözcüğü aşağıdaki anlamlardan hangisine karşılık gelecek şekilde kullanılmamıştır? A) Değerlendirmek, ilgilenmek B) Aramak, araştırmak Bir şeyin yüzü bir yöne doğru olmak Beslemek, geçindirmek E) Bir şeyin gelişmesi veya iyi bir durumda kalması için emek vermek TYT Deneme Sınavi 32

PU 12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bir isim birden fazla fat tarafından nitelenmiştir? A) Yaşamak diyorum, yaşamak ne hoş! Hele bir gelmesin n'olurdu bu kış? B) Her şey ne sıcaktı, her şey ne iyi. Hatta o karanlık, aysız geceler C) Bir sonsuz rüyaya açılmış gözler Yummayın, yummayın kirpiklerini! D) Nerde o kahkaha, o ses, o alkış? Şimdi yerini aldı düşünceler. E) Bilmem ki, adını onun kim saklar? Şimdiden unutmuş onu kucaklar.

SÖZCÜK AND TÜRI 5. Türkçede "dil" kelimesiyle oluşturulan birçok deyim vardır. Örneğin, birini bir şeye inandırmak için dil dökmek; heyecan, korku, utangaçlık, hastalık gibi nedenlerle şaşırarak söyleye- ceğini karıştırmak anlamında dili dolaşmak deyimi kullanılır. || Dili sürçmek deyimi; sevinç, korku şaşkınlık vb. nedenlerle III bir söz söyleyemez olmayı; dili pabuç kadar deyimi, saygısız- IV ca, gönül kırıcı biçimde konuşanları anlatmak için kullanılır. Przemionsinso abnusop Bynob 1087 Birinin sitem, eleştiri ve sataşmasına sürekli maruz kalmak ise om bisconfor dilinden kurtulamamak deyimi ile ifade edilir. V Bu parçada numaralanmış deyimlerden hangisi yanlış açık- lanmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

e 387 3 4. Taine, dehayı (yüksek zekâ seviyesini), girift bir varlık olarak vasıflandırıyor (sınıflandırıyor); önce sanatçının mizacı (huyu, yaradılışı), üslubu, yapıcılığı, sonra çevre. Bu ||| qedemeyen) varlığa ne esrarlı (akıl erdirilemeyen) varlığa her büyük eserin ilk kaynağı (çıkış noktası) odur. Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangisinin anlamı, ayraç içinde verilenle uyuşmamaktadır? A) I BI ne ad verirseniz verin, C) III D) IV E) V TYT DENEME-2 T

6. Kimi topluluklar bencildir, heyecansızdır, hissizdir. Bir millet değil, bir yığın hâlindedir. Yığını kolayca kandırabilirsiniz, duyguları hiçbir temele dayanmaz. Yığın düşünmez, maruz kalır. Nezleye yakalanır gibi tutulur bir fikre. Ateşi yükselince aslanlaşır, nöbet geçince bütün değerleri unutuverir. Büyük milletlerin duyguları ölçülü, düzenli, devamlıdır. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? G Belli bir sistemden uzak olmak B) Hastalık derecesinde savunmak Bir temele dayandırmadan itiraz etmek DY Duygusal ve düşünsel özdeşim kurmak E) Çabuk ve düşünmeden kabul etmek. TÜRKÇE 8

1. ELHer ikisi de edebiyatın diğer dallarla ilişkisinden bah- setmektedir UZMAN Türk milleti, tokluğun kıymetini bilmezsin. Acıksan tokluk düşünmezsin. Bir doysan açlığı düşünmezsin" (8.yy.- Orhun Abideler) II. "Aç ne yemez, tok ne demez" (11. yy.- Divanu Lūgati't- Turk) III. "Tok açın hâlinden bilmez (ne bilir), (var ne bilsin yok hâlinden)" (21. yy.- atasözü) Numaralanmış öncül cümlelerden hareketle dil ile ilgili yargılardan hangisine kesinlikle ulaşılabilir? A Gelişmiş bir iletişim aracıdır. B) Düşünce ve zekânın bir göstergesidir. C) Seslerden oluşmuş bir anlaşma sistemidir. DY Temeli bilinmeyen bir zamanda atılmıştır. E) Kültürün aynası olması yönüyle evrenseldir. 8 Şarkı s lara ta şini in değil göçm yüzle şarıy gök ani Ah na de A C

C) azaltarak one -D) önleyerek yararlı E) etkileyerek zorunlu 4. Salgın sebebiyle toplumca uymamız lazım gelen (gereken) bir dizi kural var. Salgının bitmesi, bunlara riayet edilmesine (uyulmasına) bağlı. Toplumun belli || bir kesiminin bu kurallara hassasiyetle (duyarlık gös- HHL tererek) riayet ettiği görülüyor. Buna karşın namayacak (küçümsenemeyecek) sayıda insan da yetkililerin çağrılarına uymamakta ayak diriyor (inat V ediyor). Oysa ortak bir tavrı şimdi değilse ne zaman göstereceğiz? Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı parantez () içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır? B) II AM 2 CHII azımsa- IV D) W E (1. Oturum) TYT ÜNİVERSİTEYE DOĞRU Diğer sayfaya geçiniz.

Goethe, Genç Werther'in Acıları'nda dile getirdiği (açıkla- diği) delilik söylemiyle, Aydınlanma Çağı'nın kuru akılcılı- ğıyla rasyonalizmin duyuları ve deneyimi yok sayan (ilgi çekmeyen) bakış açısına başkaldırır bir nevi. Bireysel de- haya, duyuların ve doğanın yüceliğine de sık sık atıf yapar (göndermede bulunur). Böylelikle deliliğin yüceltildiği, kuru akılcılığın yadsındığı (inkâr edildiği) satırlarla eserin muh- IV telif yerlerinde karşılaşırız. Dahası karakterler de bu çıkarı- mi desteklemektedir. Werther'in karşılaştığı Heinrich adın- daki gencin en hoş günlerinin tımarhanede geçen günler olduğunu söylemesi, yücelik algısının bir kez de delilikte tezahür edişidir (belirişidir). Böylece deliliğe övgü bir üst V boyuta taşınır. Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisinin anlamı yay ayraç () içinde verilen açıklamayla uyuş mamaktadır? AL CY III D) IV E) V

ma işaretleyiniz. MIRAY YAYINLARI 3. Yahya Kemal, o güne kadar beğenip taklit ettiği Serveti- fünun şiirinden giderek uzaklaştı. Esasen bir süreden beri yenileşme ve sadeleşme yolunda olan Türkçe ile bir şiir dili kurmak istiyordu. Bu dil, milletimizin duygularını ifadeye ulaşacak halis bir dil olacaktır. Fransızlar, klasik metinlerden hareket edip yeni Fransız şiirine ulaşmışlardı. Öyleyse biz de divan şiirini günümüzde ihya etmenin, ondan pürüzsüz, saf misralar elde etmenin yollarını aramalıydık. Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? Yazar; düşüncelerini kanıtlayabilecek delilleri, bilgileri eserine serpiştirebildiği kadar güçlü kılabilir anlatmak istediklerini. Gördüğü her yüzden, duyduğu her sesten etkilenen bir insan için özgürlüğünü konuşabilmek pek de gerçekçi bir yaklaşım değildir. Annesine karşı beslediği o katışıksız muhabbetinin ya- nında, babasından ilginç bir şekilde fersah fersah uzak laşıyordu günbegün. D) Sisli bir akşamüstü kuşların cıvıltıları arasında yürürken kendine yaklaşan mutsuzluktan habersiz bir şekilde iler- liyordu sokak ortasında. E) Belki ben de aynı düşüncede olabilirim diye kendini şart- landırmasına rağmen onlardan çok farklı bir dünyada olduğunu anlamıştı.