Anlam Bakımından Sözcükler Soruları

1. 2040 yılına kadar dünyada yaklaşık 3 septilyon bayt verinin tahmin ediliyor. Bu kadar büyük boyutlardaki verinin ge- lecekte saklanması için hâlihazırda kullanılan çipler yeterli olmayabilir ve veri depolamada ---- yöntemler gerekebilir. Axud son ==== Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han- gisi sırasıyla getirilmelidir? (A) depolanacağı - alternatif B) yok olacağı - hızlı saklanacağı - büyük D) kaydedileceği - geniş E) korunacağı - yeni 9y

30. Bilim insanları bir grup yunus balığı yakalayarak bun- lar üzerinde bir çalışma gerçekleştirdi. Bu çalışmadan kendilerinin bile beklemediği ilginç bulgular elde edil- di. Yunusların davranış repertuvarında oyun, ilk sırada bulunuyordu. Bu balıklar, eğitmenlerin kendilerine öğ- rettiği oyunlarla yetinmiyordu. Suya bırakılan lastik top ve çemberleri havaya fırlatıp büyük bir beceriyle onları yere düşürmeden tekrar yakalıyordu. İnsanları büyük bir memnuniyetle oyun arkadaşı olarak kabul edebiliyordu. Havuzdan, dışarıdaki insanlara top atıyor ve topun tu- tularak tekrar kendilerine iade edilmesini bekliyordu. Bu yapılmayınca öfkeleniyor ve bunu belli ediyordu. Bu parçadan hareketle yunuslarla ilgili aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) insanın pasif bir taklitçisi olmadıkları B) Insanlarla oynamaktan hoşlandıkları C Diğer hayvanlardan daha kolay eğitildikleri D Duygusal tepkiler verebildikleri E Öğrendikleri oyunları geliştirebildikleri

3. Köşkün en güzel, gösterişli odasında herkesin bir araya gelip hål hatır sorduğu, konuştuğu, eğlendiği masaya Fransa'ya gidecek bir uçak bileti bırakmışt. U-2 Bu duruma herkes şaşırmıştı, köşke âdeta sessızlık çökmüştü. Kimse onun çoluk çocuğunu bırakıp gide- ceğini düşünmemişti. Gözleri buğulanıp sözcükleri ağzında düğümlenirken evin büyüklerine dönerek: Bırakın gideyim artık. Biraz kafarnı dinlemem ge- rekiyor. Bu sene ne yapacaksam hepsini bir sene sonrasına bırakıyorum. Bu parçada "bırakmak" sözcüğü aşağıdaki anlam- lardan hangisine karşılık gelecek şekilde kulla- nılmamıştır? 1 A) Unutmak C) Koymak Ertelemek BLEngel olmamak DXTerk etmek A A

30 4. Biri için ağzı Naf yapıyor deniyorsa o kişinin güzel, inandırıcı söz söyleme yeteneğinin olduğu anlaşılır. Başkası için bir araba laf etti dendiğinde bu sefer CO || kişinin karşısındakinin kaldıramayacağı sözler kul- landığını anlarız. Sonra la ebesi sözünden kişinin IR SİTEYE DO söyleyecek sözü bol olan, her söze karışan ve herke- se söz yetiştiren biri olduğu anlatılmak istenir. Ayrıca dili açıldı sözünde kişinin herhangi bir sebepten dola- yi konuşamaz durumdayken birden konuşmaya baş- ladığı anlaşılırken nutku tutuldu sözünde ise tam ter- si bir durum anlaşılır. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi yanlış kullanılmıştır A) B 11 DIV V

2. Tanzimat Dönemi yazarları, yabancı dil olarak Arapça ve Fars- ça biliyorlar hatta bunları yabancı birer dil değil, Osmanlıcanın devamı addettikleri için, iyice öğrenmeyi zorunlu buluyorlardı. Batı dillerinden bildikleri ise Fransızca idi. Kültürlerinin kaynağı, bu üç dille yazılmış eserlerdi. Fransızca bilenler, bu kaynak- tan yoksun olanlara karşı bir çeşit üstünlük duygusu taşırlardı. Genç kuşağın Fransızcayı daha iyi bilmesine karşılık, Arapça ve Farsçadaki bilgisi kıttı. Ara sıra Fransızcadan başka dil bilen- lere de rastlanırdı. Denge, doğu kültürü aleyhine bozulmaya başlamıştı. Şemsettin Sami, işte böyle bir çevrede yazı alanına girdi. O, Arapça ve Farsçadan başka, Rumca, eski Fransızca, İtalyanca biliyor; coğrafya, tarih, riyaziye, heyet, hikmet, kimya, tarih gibi bilimleri okuyup öğreniyordu. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin anlamını karşılayan bir sözcük kullanılmamıştır? A) Devir D) Yetersiz B) Saymak de C) Saha E) Söz gelimi 4. 78

C e Belli bir meslek grubundan olan, belli bir uğraş veya ilgiyi paylaşan kişilerin kullandığı, teknik terimlerin çokça yer aldığı dil. Ortak dilden ayrı olarak belirli toplulukların ses, yapı, söz dizimi ve anlam bakımından farklılık gösteren dili veya kelime dağarcığıdır. Kaba bir söyleyiş özelliği gösterir. Bir dilin yazılı kaynaklarla izlenebilen tarihi gelişimi içinde ayrılmış kolları. Örneğin Azeri Türkçesi. Bir dilin, tarihi gelişimi içinde yazılı kaynaklarla izlenemeyen dönemlerinde ayrılmış kolları. Örneğin Çuvaşça Bir dilin bir ülke sınırları içindeki farklı yerleşim bölgelerinde ses, şekil, söz dizimi ve anlamca farklılaşan konuşma biçimi. 9 UJ S C d b JARGON LEHÇE ŞİVE ARGO AĞIZ

8 1. Aslı, boyca sınıftakilerden uzundu. II. Ben de gönlümce yaşamak isterdim. III. Öğrenciler oyuncuları, çılgınca alkışladı. IV. Sana büyükçe bir ev alalım. V. Bunca derdin arasında ezilirsin. Yukarıdaki cümlelerde "-ca, -ce" ekinin kazandığı anlamlardan biri aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) kadar anlamı B) gibi anlamı C) göre anlamı D) küçültme anlamı E) süreklilik anlamı

NARTE Kelimeler cümle içinde farklı anlamlara gelebile- cek şekilde kullanılabilir. Örneğin "batık" sözcüğü "Batık gemi sonunda çıkarıldı." cümlesinde gerçek anlamda kullanılmışken "Babamın çalıştığı şirket geçen ay battı." cümlesinde mecaz anlamda kulla- nılmıştır. 11. Orha biri Açıklamaya göre aşağıdaki altı çizili sözcükler- den hangisi mecaz anlamda kullanılmıştır? Bana olan kızgınlığının sebebini çözemiyorum. BY Anneannesi ve dedesi ile birlikte İzmir'e yerleşmişler. Anne ve babasının boşanması ile hayatı değişti. Yıllardır aynı şehirde yaşadığı çocukluk arkadaşları ile ilk kez karşılaşmış. dir. Sol dill kir ba de

*Öğretmen dersinde kafiye, redif, ölçü konularını işledi. *Ben manzara karşısında şaşkın kaldım. Sağlık sıhhat insanın en vazgeçilmezidir. *Sıcak davranışıyla herkesi etkilemişti. Söylenenleri kulak arkası yaparak oradan uzaklaştı. S-8) Yukarıdaki altı çizili sözcükleri anlamına göre karşılarına yazınız. . .

9. Aşağıdaki cümlelerde dilin işlevlerini yazınız.(4p) *A,kız öyle kapı çaldığın yoktu!...eyecana Bošli... *Şiir,darası alınmış sözdür. *Öğretmenin verdiği ödev yapıldı mı?. kand kontrol *Yüklem,bir cümlenin en önemli ögesidir. D.... ...... ndak yazınız. (6P) etinde altı çızı

1. gerçek 1. Masanın yanında gördüğü kitabı eline alarak dikkatle incelemeye başladı. II. Uzun yıllar önce yaşadığım şehirde ondan gördüğüm almak dersleri asla unutamam. III. Bugün okula gidip beni hayata hazırlayan öğretmenlerimi göreceğim. IV. Bu yoksul memlekette halkın ilgisini görmek hepimizi fazlasıyla mutlu etmişti. V. Onu beğenmeyen insanların, onun neler başardığını görmesini istiyordu. Numaralanmış cümlelerde "görmek" sözcüğü kaç fark- li anlamda kullanılmıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 4. E D E 5. Ye dü

B B 3. Fuzûlî "Gelin ey ehl-i hakikat çıkalım dünyadan" derken bizi belki de sıkılmışlık duygusundan, o duygunun yol açtığı acelecilikten kaçınmaya çağırıyor. "Özge safalar sürmeyi" engelleyen meşgalelerden uzaklaşmaya çağırıyor. Bu parçadaki altı çizili sözcüğü anlamca karşılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Küçük çocuklar, yaptıkları resimlerde kendilerince birtakım figür ve nesneler kullanarak aslında kendilerini yansıtıyor. B B) Bir sosyal organizasyonu belirleyen en önemli etkenler, topluluğu bir arada tutan kurallar, değerler ve ilkelerdir. C) Duygusal tepkiler, sosyal varlıklar olan insanlar arasındaki etkileşimleri daha da` anlaşılır hâle getiriyor. D) Platon hem felsefede hem de eğitimde ortaya koyduğu sistemli yapıyla önemini günümüzde de korumaktadır. E Sanatsal bir faaliyet, bir uğraşı hâline geldiğinde insandaki düşünme ve odaklanma yönü yer değiştirmektedir.

Bir ulus yaşamı nasıl görüyor? Nasıl düşünüyor? Nasıl duyumsuyor? Biz bunu en doğru ve canlı olarak o ulu- sun yansıtan ürünlerinde bulabiliriz. O hâlde edebi- yat tarihi, bir ulusun yazınsal ve düşünsel gelişmelerini, edebiyat yapıtlarının prizmasının arkasından gören ve - canlı bir tarih dalıdır. Edebiyata ve edebiyat tarihine bu açıdan bakılmalıdır. Bu parçada boş bırakılan yerlere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? Ayaşamını gösteren B) sanatını değiştiren C) aklını anlatan D) karakterini - eleştiren E) duygularını fark eden — 1

3. Bilhassa (özellikle) yaşlı kesim için korkulu rüya olan 1 || (ürküntü verici görülen) alzaymır hastalığı, en çok ağır bellek yitimiyle (hafıza kaybıyla) kendini gösteren (orta- IV ya çıkan) ve ölümcül etkileri zamanla anlaşılan bir has- talık. Kesin tedavisi yok; tek yapılabilen, belirtileri hafifletici (kolaylaştırıcı) tedavilere yönelmek. V Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin an- lamı parantez () içinde verilen açıklamayla uyuşma- maktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V e di

2) Aşağıdaki cümlelerde yer alan ikilemeler anlamsal kuruluşları bakımından ikişerli gruplandırılsa hangisi dışta kalır? A) Adam paldır küldür girdi içeri. B) Eğri büğrü yollardan geçerek gidiyorduk. C) Aşağı yukarı beş yıldır burada kalıyorum. D) Karşımıza ufak tefek bir çocuk çıktı. E) Çocuk gece gündüz sınavlara hazırlanıyor.

Aynı toplumda yaşamak ama aynı yolu yürürken biraz farklı gözlükler kullanmak var. Bunlar öyle gözlükler ki hem camlarının rengi hem de çerçevesi bir o kadar farklı. Üstelik bu çerçevenin "kralı çıplak göstermek" gibi meziyetleri olmasına rağmen kimseye bir zararı yok! Aksine; toplumun yürüdüğü yolda ihtiyaç duyduğu ekmeğe, suya ve her türlü yaşam desteğine ek besin olarak sunulan ruhsal bir besini sağlıyor: Mizahı! Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Doğru bildiklerinin arkasında durur, kimseyi dinlemeden hareket ederdi. By Sevgisini belli etmeyen, davranışlarında göstermeyen, içinde yaşayan biriydi. Tarihte görülmemiş olayları gün yüzüne çıkarmak onun en önemli meziyetiydi. (D) Herkesin-yanlış olduğunu bile bile- doğru kabul ettiğine o, yüksek sesle yanlış diyebiliyordu. E) Hayatının hiçbir noktasında kimseye boyun eğmemiş, kendi işini kendi yapmıştı. TÖF (1) Vamp başların kadar e gösterg (11) Vam kimi za olagelm Yukar aşağı A) I. c ed BY 1. C) 1. SC DYT. e 1. a