Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler Soruları

TÜRKÇE TESTİ Bu testte 40 soru vardır. 5 1. Haluk Oral, Lavinia'nın kim olduğunu merak etmeseydi o şiir ve Özdemir Asaf hep biraz yarım kalmayacak mıydı? Orhan Veli gibi bir şairin Yahya Kemal'le alay ettiği niçin gerçek sanılsın? Necip Fazıl Kaldırımları hangi ruh hâliyle yazdı? Haluk Oral, gerçekten de ilgi çekici bir edebiyat arkeoloğu. İğneyle kazıp çıkardığı başyapıtların tozunu alıp hikâyelerini anlatmasaydı biz de bunları bilemezdik. Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenenler, aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Edebiyat tarihini dönemlerine ayırarak incelemek - unutulmaz eserlerin oluşum öykülerini ortaya çıkar- mak B) Unutulmuş yapıtları gündeme getirmek - edebiyatın geçmişine ışık tutmak C) Edebiyat tarihine meraklı olmak - çok titiz çalışmalar yapmak D) Eski edebî akımlarla ilgilenmek- sadece klasiklerle ilgili araştırma yapmak E) Edebiyat tarihinin bilinmeyen yönlerini araştırmak - titiz çalışmalarla bulduğu klasikleri gündeme taşımak 2. Adı gibi doğum tarihinin de bilinmesini istemeyen bu şairin şiirde örtük anlamı savunması çok doğal. Onun için anlam siirin definesidir. İyi okur ise define avcısı. Şair de- 3. Af si ön Yanıt Yayınları SE ill E S

b. Orta Asya'dan dünyanın dört bir yanına dağılan, akınlarla göçlerle Avrupa içlerine dek ilerleyen Türkler, öz yurtlarından uzaklaştıkça dillerinde de değişmeler, karışma- lar olmuştur. Bu parçayı yorumlayan biri Türkçenin değişimiyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşamaz? A) Coğrafya farklılaşmasının Türkçede değişime neden olduğu B) Göçlerle birlikte dilde etkileşimlerin başladığı C) Türkçenin tarihî süreçte farklı dillerden etkilendiği D) Teknolojik gelişmelerle Türkçeye yabancı kelimelerin girdiği

ir? Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz, cümlenin nesnesi görevinde değildir? A Bu misraları, henüz on yaşındayken okumuştum. Neyi B) İlk şiir kitabını, 1923 yılında İstanbul'dan almış. C) Dün akşamki filmi, daha önce defalarca seyrettik. D) Büyükannesi, haftada bir kez bu parkta yürüyordu. E) Saatini düşürdüğünü, her nasılsa anlamamış.

37 6. Çocuklar sıralarından kalktılar. be Bu cümlenin yüklemi çatı yönünden aşağıdakilerden hangisine benzemektedir? A) Bozulan araba yolun ortasında durdu. B) Tabloyu iki pencere arasındaki duvara astı. C) Kitapları raflara güzelce yerleştirdi. D) Yaşamındaki boşluğu hayvan sevgisiyle doldurmuştu. E) O da ağabeyi gibi pilot olmayı çok istiyordu.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapıl- mıştır? P A) Adam bu ağzıbozuk çocuğa öğüt vermeye çalışıyordu. B) Başıbozuk topluluklarda büyük insanlar yetişmez. CÇocuklar iş yerinde bana ayak bağı oluyor. D) Okulun belkemiği öğretmenlerinden biriydi o. E) Delikanlı, sokaktan başı önünde gidiyordu.

K 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde açıklama, kullanılan deyime uygun değildir? A) Sabahleyin uyanır uyanmaz karga tulumba işe gidiyordu. B) Çok sağlıklı ve çevik, çivi gibi bir delikanlıydı. C) Ne yapacağı belli olmayan, deli bozuk bir adamla karşılaştık. D) Bu türküyü sık sık tekrarlıyor, dilinden düşürmüyordu. E) Annesi, bugün yarın gelecek, eli kulağında olmalı. AL 1:M: diliğini yanıtlarının

Her zaman yaptığım gibi usca siz, gizlice ve kayıyormuş gibi gitmek" anlamında, Bu sözleri söylerken mebusun gozleri süzülerek ufalıyordu, cümlesinde "baygınlaşmak, mahmurlaşmak" anlamında kullanılmıştır. Yedi sekiz gün içinde kızcağız, süzulmüş cümlesinde ise çok zayıflamak an- lamında kullanılmış, bu anlamları çoğaltabiliriz. Con Conden Wurmak. En ekleyic, en can alıcı yönden saldırmak Cani burnuna gelmek: Bir şey yaparken çok zorluk çekmek, Canini dişine takmak. Büyük skintilian göze alarak bir işi başarmaya çalışmak, Can kulağı ile dinlemek: Tüm dikkali le dinlemek. Bu konuda aynı kelimenin birden fazla anlama gelebildiğini bunun da söz- cüğün çok anlamlılığı olduğunu bu anlamlardan sadece birinin temel anlam olduğunu diğerlerinin yan ya da mecaz olduğunu öğrenmiş olduk. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcükler anlamca birbiri- ne en yakındır? A) Bir süre sonra kendisi de bu akımın, bu tartışmanın içinde yer almıştı. B) Bu kitapları, belirlediğiniz ölçütlere göre seçin, ayırın. C) Kendisine yapılan bu haksızlığı, bu saygısızlığı içine sindiremiyordu. D) Bütün bunları, kendisinin yerine, önüne geçmek isteyenler düzenliyordu. E) Bu makineler ötekilere göre daha kullanışlı, daha pahalıdır. 2001 ÖSS Çam devirmek: Boşboğazlık ederek söylenmemesi gereken lafı söylemek Çamur atmak: Bir kişiye yalan ithamlar- da bulunmak. GERÇEK ANLAM (TEMEL-ILK ANLAM) Bir sözcüğün akla gelen ilk anlamına, herkes tarafından bilinen anlamına, sözlükteki ilk karşılığına temel anlam denir. Her sözcüğün tek temel anlamı de gerçek an- Çanlada Keklik: Çabucak elde edilmek. Çizmeden yukarı çıkmak: Haddini aş Dağdan gelip bağdakini kovmak: Es- kiden beri orada olanın yerini almaya (1) milyonlarc anda çocuk ede ki numaralann çalışmak. Daldan dala konmak: Çok sık, düşünce değiştirmek. basmak: Hiç hoşlanmadığı şey B) H. LAMIYAK am sözcü ana uzak armali erde Ya

8. Eller, düşüncelerin ifadesinde en güçlü destekleyicilerimizdendir; üretkenliği. mizin ve karakterimizin yansıtıcılarıdır. Resmi, heykeli ellerimizle yapar; dü- şüncelerimizi dünyaya ellerimizle indiri- riz. Ellerimizle kimi zaman yardım ister, kimi zaman da karşımızdaki kişiyle ara- mıza kalın duvarlar öreriz. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatıl- mak istenen aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Ellerimizin kişiliğimiz hakkında, dü- şüncelerimiz kadar bilgi verdiği B) İnsanın, zihnin soyut üretimini elle- rin desteğiyle somutlaştırabildiği İnsanların, ellerini kullanarak dü- şünce dünyasını harekete geçirebil- diği D) İnsanın zihinsel olarak aktif olduğu anlarda ellerini daha çok kullandığı E) El hareketlerinin farklı dillerde ve kültürlerde benzer olabileceği

2. Çek şairi ve immünolog Miroslav Holub, şiire bakı- şını tek cümleyle anlatmış: "Şiir sadece hayatın bir delilidir ve hayatınız iyi yanıyorsa şiir sadece kül- dür." Bu parçadaki altı çizili cümle, şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine vurgu yapmıştır? A) Siirin hayatın zorluklarını anlatmanın tek yolu ol- duğuna B) İlham aldığı kaynağın şiiri olumsuz etkilediğine C) Şiirin hayattan arta kalan her şey olduğuna D) Şiirin hayatı temsil edebildiğine E) Şiirin hayattan kopuk olamayacağına

BAY Küçük Hasan hiçbir şey düşünmeden ilerliyordu. Ne evde kendisinin dönmesini bekleyen iki küçük kardeşi ne de dört saat uzaktaki nahiye merkezinde hizmetçilik yapan anası S bu anda aklında değildi. Ayranını satıp satamayacağını da düşünmüyordu. Kafasında yalnız bir şey vardı: Bu yolu A tekrar yürümek, geri dönmek mecburiyeti. M Uzun bir ağlamanın sonundaymış gibi içini çekti. Maşrapayı tuttuğu sol elinin çatlaklarla örtülü üst tarafı ile burnunu sildi. Gözlerini ileri çevirince istasyona yaklaştığını gördü. Bu hikâye parçası için aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Hâkim bakış açısıyla yazılmıştır. B) Deyime yer verilmiştir Anlatma tekniğinden yararlanılmıştır. D) Kahramanın iç dünyasına yönelik belirlemeler vardır. E) Natüralizm akımına uygun özellikler taşır. köhim hava R 4 9

51. Tadını yağmura duygulanmanın Paylaşır kuşlarla biri gizlice Bu dizelerdeki altı çizili sözcüğe "-ce" (-ca, -çe, -ça) ekinin kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır? A Buradaki herkesçe sevilip sayılan biriydi. B) Çantasını usulca yere bıraktı ve görevliyi çağırdı. esitlik Bu pikniğe gitmeye sınıfca karar verdik. D) Büyükçe bir arabaydı, her yere park edemiyordum. É) Elektrikler sık sık kesiliyor, saatlerce de gelmiyor.

1. İnsanın kendi ---- gelişimine ve başarısına katkı- da bulunur. A) psikolojik ve fizyolojik B) doğal ve sosyal çevresinin C) dürtülerini kontrol edememesi Dözelliklerinin farkında olması E) düşüncelerine değer vermemesi

Chenier bilimle şiiri birleştirmek istiyordu. Bu amaçla dünyanın ve insanın yaradılışını konu alan bir "Hermes"; dünya coğrafyasını ve tarihini kapsayan bir "Amerique" yazmak istiyordu, Tiyatro sevdalısıydı. Yunan tiyatrosuy la Shakespeare tiyatrosunu bütünleyecek bir tragedya, Aristophanes geleneğine uygun bir komedya yaratmak düşlerinin bir parçasıydı. Tüm bunlar 32 yıllık bir ömre sığabilir miydi? 16-Yukarıdaki paragrafta anlatılan kişinin en temel niteliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Dünyanın ve insanın yaradılışını konu alan bir eser yazmak istemesi - B) Büyük eserler yazmayı düşünmesi ama bunları gerçekleştirememesi + C) Eski Yunan tiyatrosuyla Shakespeare tiyatrosundan hareketle tragedya yazmak istemesi D) Aristophanes geleneğine uyarak bir komedya yazmak istemesi E) Şiirle bilimi birleştirmek gibi bir düşüncesinin olması +

4. Ucuzca bir otel bulup geceyi orada geçirmeyi kararlaştır- dılar. Bu cümlede "-ca" ekinin, eklendiği sözcüğe kattığı an- lam, aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde yok- tur? A Kapıyı 13-14 yaşlarında güzelce bir kız açtı, B) Pembemsi bir rengi olan kazağı çok beğendi. C) Zor sayılabilecek bir soruydu bu. D) Küçücük çocuğun ne suçu olabilir ki? 2) Uzunca bir süre bekletildik orada.

36. 36-37. soruları aşağıdaki parçaya gore cevaplay Günümüzde sürdürülen endüstriyel arıcılık, diğer hayvancılık ve tarım üretimlerinde olduğu gibi tek ge kaynağı şeklinde yapılmaktadır. Dolayısıyla üretici anlamına gelmektedir. Kazanmama riskini kaldırmak kaderini tamamen yaptığı bu üretime bağlamaktadır. de kimyasal maddeler, antibiyotikler ve arının bal Bu durumda da kazanamamak, her şeyini kaybetmek kullanmak kaçınılmaz olmaktadır. Sektördeki üreticiler yapacağı dönemde bile şeker, mısır şurubu gibi katk toptancı ve tekelleşmiş büyük şirketlerin dayattığı Böylece sektörü denetleyen büyük firmaların "sigortas koşulları ve fiyatları kabul etmek zorunda kalmaktadır. güvencesi olmayan işçileri" durumuna düşmektedir. 1. Açıklayıcı anlatımdan yararlanılmıştır. II. Olumsuz eleştirilere yer verilmiştir. III. Karşılaştırmaya başvurulmuştur. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak yukarıda verilenlerden hangileri söylenebilir? A) I ve II B) Yalnız I D) Yalnız III E) I, II ve III T C) Il vell

LİMİT YAYIN 42 6. A) Duygusal konulara yer vermek B) Sanatlı bir söyleyiş ustalığına sahip olmak C) içten bir anlatım tekniğini benimsemek D) Gerçek dışı olayları yaşanmış gibi anlatabilmek E) Yenilikçi bir sanat anlayışını kazanmak Yerelliği şiir adına tuzakları olan bir alan olarak görüyorum. Düzyazıda yerellikten söz edilebilir. Her yörenin değerleriyle birilerini buluşturmak iyidir. Ancak yerelliği yöreselliğin kabuğuyla örmeden maviliklere salabilmek bir başarıdır. Başarı, bildiği oyunla bir büyük halkanın içinde halay çekebilmektir. 118 Bu parçada geçen altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A Yerel ifadeler kullanmak şiiri düzyazıdan üstün kılan bir özelliktir. B) Şiirde yerellik, yöresellikle sınırlanmadan özgürlüğe açılan kapıdır. C) Doğal tasvirlere yer vermek evrenselliğin temel koşuludur. D Her bölgenin belirgin özellikleriyle süslenmiş bir yapıt, işlevini yerine getirir. E) Başarılı şiirlerin çoğunda üretildiği yerin kokusunu alırız. 125:48 102 C 9.