Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler Soruları

AYDIN Y 4. et motoru yaygın olarak kullanılmaya başlanma- dan önce bilim insanları, uçakların daha hızlı uç- malarını sağlamak üzere (amacıyla) roket motor- 1 larıyla deneyler yaptı (gerçekleştirdi.) Almanya'da 11 Alexander M. Hippisch henüz 1928'de dünyanın ilk başarılı (nitelikli) roket uçağını tasarlamıştı. Bu, katı yakıt tüketen (harcayan) iki roket motoru ile donatıl- IV mış kuyruksuz bir planördü. Kullanıma giren ilk SIVI yakıtı roket uçağı ise büyük oranda Lippisch'in ta- sarımına dayanan (yaslanan) Messerschmitt Me- V 163 Komet uçağıydı. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi- nin anlamı parantez () içinde verilen açıklamay- la uyuşmamaktadır? A) I. B) II. III. D) IV. E) V.

5. Ağzını ara bakalım, bizimle çalışmayı kabul edecek mi? Altı çizili sözün bu cümleye kattığı anlam aşağı- dakilerin hangisinde vardır? A) Ödevlerini yapıp yapmadığını kontrol et. B) İçeri gireceklerin kartlarına tek tek baktım. Arabayı niçin sattığını öğrenmeye çalış. D) Ara sıra arayıp neler yaptığına bak bakalım. E) Sözünde durmayacağını önceden bilemezsin.

11. Dilimizde "kulak" sözcüğü kullanılarak oluşturul muş birçok deyim vardır. Örneğin, bir olaydan ders çıkarmak için "kulağına küpe olmak"; konuşulan her şeyi duyanlar için, "kulağı delik"; orada bulun- mayan birinden söz ettiğimizi belirtmek için, "kula- ğını çınlatmak"; bir kişinin çok fazla gürültü yaptığı- ni anlatmak için, "kulağımızın zarını patlatmak"; bi- rinin, başkalarının sözlerini istemeden işittiğini be- lirtmek için "kulak kabartmak" deyimini sıkça kulla- nırız. Bu parçada hangi deyimin açıklaması yanlıştır? A) Kulağına küpe olmak B) Kulağı delik C) Kulağını çınlatmak D) Kulağımızın zarını patlatmak Kulak kabartmak

8. Aşağıdakilerin hangisinde kesme (') işareti yanlış kullanılmıştır? A) Karac'oğlan der ki: "Arada engeller murat almasın." B) Binanın 7'nci katında çıkan yangın kısa sürede söndürüldü. C) Göstericiler, Ostim Meydanı'nda birçok iş yerine zarar vermişti. D) Şair Evlenmesi'nde Şinasi'nin geleneksel Türk tiyatrosundan yararlandığını görebiliriz. E) Marmara Üniversitesi'nde konservatuvar okuyan kardeşi, bu yıl mezun olacaktı. SUPARA

1. Zeynep Uzunbay, şaşırtıcı bir o kadar da samimi ve öyle uç, öyle tehlikeli yerlerden topluyor ki şiirini, ayağı kayıp düşecek diye korkuyorum. Sözle oyna- yan bir çocuk o. Dili çektiğince sokağa kaçıyor, üstü başı şiir tozu, dizeleri söz yarası, sözcükleri... Çok da tatlı, çok yaramaz. Bakın, gözünüze itüzümü pırtlatırsa söylemedi demeyin. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi şairin özel- likleri içinde sayılmamıştır? A) Şiirinin içten ve şaşırtıcı özellikler taşıdığı B) Şiirlerinde halk söyleyişlerine yer verdiği ✓ C) Şiirlerinin doğal bir anlatımı olduğu✓✓ D) Sözcükleri uç anlamlarıyla kullandığı X E) Şiirlerinde özgün bir anlatım olmadığı ✓

4. Yazarlar yapıtlarının dünyaya verilmiş benzersiz yanıtlar olmasını ister. Ama bir yapıtın benzersizliğini açıkça gö- rebilmek için ona bir başkasının ışığını düşürmek gerekir. Her yapıtı kendi başına bir bütün kabul etmek, ona verdi- ğimiz değeri göstermez. Onu kıyaslamalardan korumak, edebiyat tarihinde tek başına bırakmak demektir. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağı- dakilerden hangisidir? A) Edebî eserin kendinden önceki başarılı yapıtlara göre değerlendirilmesi B) Eserin edebiyat tarihinde yer alabilmesi için geçmişten izler taşıması C) Yazarın kendi farkını ortaya koymak için çağdaşların- dan esinlenmesi NL D) Eserin özgünlüğünün anlaşılabilmesi için diğer eser- lerle karşılaştırılması E) Yazarın edebiyattaki öncü klasikleri tema ve üslup ba- kımından incelemesi (2020-DGS) NI

1. Kadercilik anlayışının hâkim olduğu kültürümüzde şans, baht ya da talih olarak da tanımlanan kaderin iyi oluşu her şeyden çok önemsenir. Bunu yaşam biçimimizi, dünya görüşümüzü kısacası bizi biz yapan her unsuru içinde barındıran, asırları aşıp bugüne ulaşan atasözlerimizden de anlamak mümkün- dür. Mesela değerli ama talihsiz kişilerin kendilerine uygun olmayan niteliği düşük işlerde kullanıldığını anlatmak için "Atın bahtsızı arabaya düşer." atasözünü, talihsiz kişinin giriştiği hiçbir işten olumlu sonuç alamayacağını anlatmak için "Baht olmayınca başta ne kuruda biter ne yaşta." atasözünü, talihsiz kişinin ne kadar iyi bir insan olursa olsun kıymetinin bilinmeyeceğini anlatmak için "Kader olmayınca kadır bilinmez." Hiratasözünü, ebeveynin çocuklarına mutlu bir yaşam sağlama- ya çalışmalarına karşın kaderin önüne geçemediklerini anlat- mak için "Atalar çıkarayım der tahta, döner dolaşır gelir bahta." W atasözünü, insanın şansını hep yanlış yerlerde aradığını anlatmak için "Ana kızına taht kurar, kız bahtı kocada arar." W atasözünü kullanırız. Bu parçada numaralandırılmış atasözlerinden hangisinin açıklaması yanlış verilmiştir? A) B)/11 E) V / 0/1 of phy C) III

a mey- Kendi rlıdır. bir en kte Anlam 4. Ünite 1 (1) Yeşil, yerini sarıya bırakmıştı. (II) Az önce güzel bir yağmur yağ- mış, sonrasında dinmişti. (III) Yağmur damlacıkları yapraklardan islak zemine tip tip diye düşüyordu. (IV) Yağmurdan geriye, çay yapraklarının üzerinde biriken su damlacıkları ve insanı sarhoş eden toprak kokusu kalmıştı. (V) Bu kokuyu içime çektikçe son- baharda bile baharı hissedebiliyordum. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) L cümlede, ad aktarmasına yer verilmiştir. B) H. cümlede, anlamca birbirinin karşıtı olan sözcükler vardır. e) III. cümlede, yansıma sözcükler kullanılmıştır. D) IV. cümlede, sesteş bir sözcük bulunmaktadır. E) V. cümlede, duyular arası aktarım yapılmıştır.

Soru 2 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ad ak- tarması (mecaz-ı mürsel) vardır? Oğrenciler dersten erken çıkınca Müdür Bey kızdı. B) Haşim, bir şeye kızdı mı bütün bildiklerini unuturdu. C) Susuz kalan bir Osmanlı çeşmesi acı acı bakıyordu. D) Bu problemin çözüm yolunu hiçbirimiz bilmiyorduk. E) İnsanlar, mal mülk edinmek için kendileri- ni unutuyorlar. Soru 3 €

2 12 Aşağıda verilenlerden hangisi diğerlerine göre daha genel anlamlı bir giriş cümlesi niteliği taşır? A) Sözleri anlaşılmasa da iyi bir şarkı, dinleyenleri yürekten yakalar. B) Geleneğin kalıpları arasında sıkışıp kalan bir şairin, sıra dışı şiirler üretmesi zordur. C) Öykücünün yazarken kelime israfından kaçınması gerekir. D) Her sanat yapıtı, ortaya konduğu çağdan izler taşır. E) Yazarın malzemesi sözcüklerse ressamın malzemeleri renklerdir.✓

3. Aşağıdakilerden hangisinde sesteş bir sözcüğe yer ve- rilmemiştir? A) Onunla senelerdir tek kelime konuşmadık. B) Evin iç kısımları yeni boyanmıştı. C) Artık bu şehirde duramayacağını söyledi. D) Bilgiye aç zihinlerin eğitilmesi daha kolaydır. E) Burası en sık geldiğim mekanlar arasındadır.

1. Bir gün bağlarından, bahçelerinden yürüdüm Zeytinlikler, ardından çam ağaçları Birden, bir tepeye varınca esmeye başladı Kır çiçekleri, kayalar, fundalar üzerinden Oracıkta şehit olanların anıları Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Soyut ad C) Eylem adı E) Tür adı B) Somut ad D) Topluluk adı 4

O espvsd 12. 1. Acı, acının üstüne gelince hissedilmezmiş. Al yanaklı yarim, bu sevdayı başımdan al. M. Bütün yaz, güzel şiirler yazdım. Serin söğütler altına kilimleri serin de üstüne oturalım. Biraz gül ki yollarına gül dökeyim. Yukarıdaki cümlelerin hangisinde sesteş olabilecek sözcükler bir arada kullanılmamıştır? A) I B) II C) III D) IVE) V 819

15. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde topluluk ismi kullanılmamıştır? A) Bu aile, geçmişin getirdiği sıkıntıları atlatabilmek için Zühre'den yardım istedi. B) Yazılı soruların komisyonun tekrar okumasını sağlayın. C) Elazığ amatör küme maçlarının, finaline yaklaş- tıkça heyecan da artıyordu. D) Ücretsiz izne ayrılacak eşi için heyet rap! ması gerektiğini bilmiyormuş E) Birkaç üyemiz toplantıya katılmayınca sağlıklı kararlar alınamadı.

SÖZCÜKTE ANLAM OLAYLARI Aşağıdaki altı çizili sözcüklerde ad aktarması vardır. Altı çizili sözcüklerde yer alan anlam ilişkisini (parça-bütün, iç-dış, sanatçı-yapıt...) bulunuz. Örnek Ben o dertten bilirim hiç ölmezdim Dolansaydı boynuma akça bilekler İstersen dünyayı çağır imdada Yeryüzünde sen varsın bir de ben varım Kandilli yüzerken uykularda Mehtabı sürükledik sularda Güç bela bir bilet aldım gişeden ic-dis Yolculuk başladı Haydarpaşa'dan yer-insan Hancı ne olur elindeki şişeden ic-di Birkaç yudum daha ver yavaş yavaş Dün kahkahalar yükselirken evinizden. Bendim ey sevgili sandalla denizden O şehir yine şarkılar söyler Karşılık görmemiş sevgiler üstüne Kan tükürsün adını candan anan dudaklar. Dönüyor pullu cepken, dönüyor allı şalvar. Marmara'da her yelken uçar gibi neşeli. Çatma kurban olayım çehreni ey nazlı hilal. Beyoğlu tepinirken ağlar Karacaahmet Sana benim gözümle bakan gözler kör olsun. Dedesi yıllardır Mozart'ı dinlemekten bıkmamış. 61 Anlam ilişkisi parca bútún yer, yon-insan yer, yon-insan parca-bütün x yer-yön-insan yer, yon-insan parca-bütün Parca-bútún yer, yon-insan iç-dis parça-bütün yer, yon- insan parça-bütün Sanatal- eser TURKÇE EL KITABI x V V V V

3. Tek bir kelimeyle anlatılabilecek bir kavramı birden çok sözcükle anlatmaya dolaylama denir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylamaya başvurulmuştur?. A) Bu yıl, Karadeniz Bölgesi'ne pek yağmur düşmedi. B) Reklam filmleri bazı çocukları özellikle yiyecek açısından çok etkiliyor. C) Marmara Denizi'nde sismik araştırmalar sürüyor. D) Balıkçı "Derya kuzuları bunlar!" diye bağırıyordu. E) Çoban, bir kayanın başına oturmuş, bir türkü tutturmuştu. Aşa YO