Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler Soruları
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcüklerel Gelişim
Ünite
3
Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili söz-
cük, eş sesli değildir?
A) Dilinden Karadenizli olduğunu anladık.
B) Bizim semte meyve sebze hali açılacak.
C) Buz gibi havadan sıcak ortama geçince iliğimiz
kemiğimiz isindi.
D) Odanın duvarındaki resmi eğik olması beni ra-
hatsız etti.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler11. Baharı bekleyen kumrular gibi... diyor bestekâr. Hep bek
ledik, hep umduk, anlamaya çalıştık zamanı. Sahi ne bekli-
yorduk ki? Zaman mı, şartlar mı, ölüme yakın olmak mı ür-
kütüyordu bizi? Bir film izlemiştim küçükken. Filmin başrol
oyuncusu ömrünün sonunda hayata demir atmayı hedefli-
yordu. Hep bahar gelsin de gerisi kolay diyordu ya filmdeki
ilkbahar onun sonbaharı olmuştu. Keşke her gün, bir gün
öleceğimizi düşünerek sarılsak işe gerçeği kendimize katik
edip. O zaman umudun ne denli sahtekâr olduğunu görür,
her şeyin elle tutulur, gözle görülür bir gerçeklikten ötede
durmadığını anlardık kanımca.
Bu parçadaki anlam olaylarıyla ilgili aşağıdakilerin han-
gisi doğrudur?
A) "Bahari bekleyen kumrular gibi..." ifadesi tam benzet-
medir.
B) "Ölüme yakın olmanın ürkütmesi" sözünde insandan
doğaya aktarma yapılmıştır.
C) “Gerçeği kendimize katik etmek” sözünde kişileştirme-
ye yer verilmiştir.
D) "likbahar ve sonbahar" sözleri kapalı eğretileme örne-
ğidir.
E) "Film izlemek" sözünde ad aktarması vardır.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerTYT/Türkçe
☺
1. Bu testte 40 soru vardır.
2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türkçe Testi için ayrılan
Robinson Crusoe 1719'da Ingiltere'de çığır açıcı bir roman
olarak doğdu, olağanüstü ilgi görerek bestsellere
(çok satana) dönüştü. Romandan esinlenen (ilham alan)
pek çok yazar onun türevi veya varyasyonu (farklı bir
çeşidi) olan eserler üretti; "Robinsonade"ler böyle oluştu.
Öte yandan, Robinson Crusoe, özellikle 1850'lerden
itibaren bir çocuk edebiyatı eseri olarak okunmaya ve
Robinsonadeler de kaynak metindeki metaforları (terimleri)
alımlayış tarzlarına göre çocuk ya da yetişkin edebiyatı
12
TÜRKÇE
1
II
TV
olarak tasnif edilmeye (sınıflandırılmaya) başlandı. Ayrıca
ekonomi-politik, pedagoji gibi alanlarda da romandaki
imgelerden esinlenen kuramlar ortaya atıldı.
Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi,
ayraç içinde verilen açıklamasıyla anlamca
uyuşmamaktadır?
A) I
B) V
C) ||
DI
E) V
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerBir sözcük, türünün tamamını ya da bir bölümünü kapsar şekilde kullanılırsa genel anlamlı; türünün tekini ifade eder şekilde kullanılırsa özel anlamlı olur.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, diğerlerine göre daha genel anlamlıdır?
A) Sabahleyin arkadaşlarla caddenin karşısındaki koşu yoluna gittik.
B) Takı takmaktan hoşlandığı için gördüğü her mağazadan kolyeler alırdı.
C) Filmin son sahnesinde yaşlı bir adam gitar çalıyordu.
D) Pencerenin önünde duran menekşelere biraz su verdim.
E) Böyle basit hatalar yaparsan bu şirkette barınamazsın.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler18. Toplum sorumsuzluğunun mayalandığı bir ortamda toplu-
mu, halkı, dünyayı ve insanlığı anlamaya çalışanlara bu
kitabı öneriyorum.
Bu cümlede geçen "toplum sorumsuzluğunun mayalan-
ması" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Toplumsal değerlerin çağa uyamaması
B) Sorunların çözümünün sürekli ertelenmesi
© Toplumsal duyarsızlığın güçlenmesi
D) Toplumdan kopan bireyin yalnızlaşması
Düşünmeyen, sorgulamayan bir toplum yaratılması
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler1. 1. Anadolu Hisarı, Istanbul'un Anadoluhisarı semtinde,
Göksu Deresi'nin İstanbul Boğazı'na döküldüğü yerde-
dir.
II. 1395 yılında Yıldırım Beyazıt tarafından yaptırılmıştır.
III. Fatih Sultan Mehmet, Rumeli Hisarı'nı yaptırırken bu ka-
leye dış surlar ekletmiştir.
IV. Karşı sahilde, İstanbul'un Avrupa yakasında bulunan
Rumeli Hisarı ise 1451-1452 yılları arasında II. Mehmet
tarafından yabancı ülkelerin gemilerinin geçişlerini dene-
tim altında tutabilmek amacıyla inşa ettirilmiştir.
V. Bugün maalesef Anadolu Hisarı'nın bazı bölümleri yıkık-
tır ve ortasından yol geçmektedir.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün
oluşturacak şekilde sıralanması için hangileri yer değiş-
tirmelidir?
A) I ve III
B) II ve II
C) III ve IV
D) III ve V
E) IV ve V
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerSanatın ve sanatçının ---- İstanbul. Sanatsal dehayi
besleyen zengin, bitimsiz bir kaynaktır. Şairler on-
dan ---- alır, yazarlar onu yazar, müzisyenler onu
besteler. Bu şehirde ---- her biçimi kendine bir yer
bulur.
Bu parçadaki boşluklara aşağıdakilerden hangi-
si sırasıyla getirilmelidir?
A) merkezidir – güven – sanatın
B) şehridir - cesaret – sanat ekollerinin
C) yurdudur – ilham - sanatsal yaratıcılığın
D) göz bebeğidir - haz - görsel sanatların
E) diyarıdır - güç – insan hayatının
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler6.
Aşağıdakilerin hangisinde karşıt sözcüklere yer veril-
miştir?
A) Diyen bilmez, bilen demez.
B) Ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış.
C) Gün doğmadan neler doğar.
D) El atına binen çabuk iner.
E) Ateş olmayan yerden duman çıkmaz.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcüklerye
anlamlılık)
5. Soyut anlamlı bir sözcük, bir parçası olduğu s
mut varlığın yerine kullanılarak somut bir anlam
SO-
kazanabilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz
bu açıklamaya uygun bir örnek değildir?
A) İlçemizin yetiştirdiği önemli değerlerden biriyle
ibret verici bir mülakat yaptık.
B) Bir ince zekâyla tanışırsan ona okuduğu kitap-
ları sor.
Bir gün önce trafik cezasını ödedim, indirim-
den yararlandım.
D) Bir güzele vurgunum diye vururlar bana.
E) Damarı tuttu yine kimseyi dinlemiyor.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler1.
Deneme türü kitaplarının bütününde bir düşüncenin değil
bir hayalin peşinde koşan sanatçı, kendisini bütünüyle
serbest çağrışımlarının seline bırakıyor.
Bu cümlede geçen altı çizili sözle anlatılmak istenen
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Zihnin karanlık bölgelerini aydınlatmaya çalışmak
B) Kalıpları kirip duyguların peşinde koşmak
Belli bir yazı türüne bağlı kalmaksızın yazmak
D) Hayalle gerçek arasında ilgi kurmak
E) Düşünce zenginliği kazandırmak için uğraşmak
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler6. 1.
II.
Tam kapının ağzında karşı karşıya geldik.
Onun Adana ağzıyla konuşmasını kimse
garipsemiyordu.
III. Artık ağzı bozuk insanlarla arkadaş olmaya-
sin.
IV. Bütün ağızlarda bizim çocuğun çalışkanlığı
vardı.
Numaralanmış bu cümlelerde “ağız" sözcü-
ğünün kullanımıyla aşağıdaki kavramlardan
hangisine örnek verilmemiştir?
A Dolaylama
B) Terim anlam
C) Yakıştırmaca yan anlam
D) Deyimsel mecaz anlam
E) Ad aktarması
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerAşağıdaki cümlelerin hangisinde yansıma söz-
cük kullanılmıştır?
A) Kuş cıvıltılarıyla uyandığı bir sabah çıkmıştı
yola.
B) Martıların çığlıkları duyuluyordu şehrin nemli so-
kaklarında
C) Pınıl pırıl bir gökyüzü, yıldızlar serpilmiş her
vere.
D) Kanarya, kapının sesini her duyduğunda ötüyor-
du.
E) Işıl ışıl gözlerinden aşkı okumak hiç zor değildi.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "yadsima" söz
konusudur?
6. Aşa
edi
A)
A) Bütün yanlışları şimdi ben mi yapmışım?
B) Tüm bunlara o doğa felaketi sebep oldu.
C) Insan gideceğini haber vermez mi?
D) Öğrenciyken üç yılda bir yurt dışına çıkardım.
81
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerAşağıdakilerin hangisinde somut bir isim, soyut anlama
gelecek şekilde kullanılmıştır?
AT Anlatılanlara göre, oldukça yaramaz bir çocukmuşum fa-
kat okula başlayınca değişivermişim.
B "Senden adam olmaz!" diyerek bir çocuğu azarlamak,
çağdaş psikolojinin kabul etmediği bir yaklaşımdır.
C) Çocuklar, kendilerine verilen nasihatlerden çok, gösterilen
örneklerden etkilenirler.
Y Bencil yetiştirilen, paylaşımı bilmeyen çocuklar, sosyalleş-
me konusunda sıkıntı yaşamaktadır.
Çocuklar, karşılarındaki insanı çoğu zaman çıkarsız sev-
dikleri için, onların sevgisi çok anlamlıdır.
189
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerА;
1.
N
dy
aisinde bir "sezgi, tah.
Ornek 20
cok önceden
Asagidaki cümlelerin hangisinde bir "sex
minst konusu degildir?
Bu olayın böyle sonuçlanacağını ben çok önced
hamıştım.
utluluk içinde bulunduğunu gözlerin.
den okuyordum.
dup
de ar
O
kter
sim, sonsuza degin yuregimde taşıyacağın
Ar veriyorum
lacinis
Nu konuyu, onun yanında rahatça konuşabilece-
gimi saniyorum.
suk
mektir
Paraya düşkün biri olduğunu konuşmalarından
Skarmiştim.
milerinde
(OSS 1990)
551
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler58
GRAF
SEVİYE
2
6 soru
4.
3./ Kitabımdaki çizimlerle ilgili farklı tanımlamaların
yapılması, kitabimin yoruma açık olduğunu söy-
lüyor. Bu iyi bir durum, çünkü üzerinde konuşul-
mayan bir kitap eksik kalmıştır bence. Kitaplarım-
da sadece metnin söylediğini çizmiyorum, düşün-
dürücü görsel ayrıntılar ekliyorum. Yoruma açık
kitap, çocuk olan okurlarımın düşünmesini, sor-
TEST
kadır! ... dakikada ... doğru yaptım.
nitelik-
ima ve
li. Bun-
âdeta
Inızca
edildi-
alkın-
at Yo-
gulamasını sağlıyor. Görsel iletişim, kitabı sevdi-
sinda
riyor.
top-
Düşüncesini böyle açıklayan bu parçanın yazarı
için aşağıdakilerden hangisini söylemek uygun
de-
düşmez?
tlen-
diri-
lik-
-
A) Yapıtındaki görsellikle okuyucuları düşünme-
ye yönlendirmeye çalışmaktadır.
B) Bir yapıt üzerinde değerlendirmeler yapılma-
masını o yapıt için olumsuz bir durum olarak
görmektedir.
C) Çocuk kitaplarında sadece karşılıklı konuşma
üslubunun kullanılması gerektiğine inanmak-
tadır.
D) Yapıttaki görselliğin yapıta olumlu katkı sağ-
ladığını düşünmektedir.
E) Yapıtıyla ilgili farklı değerlendirmelerin yapıl-
masından rahatsız olmamaktadır.
1
-
-