Anlatım Biçimleri Soruları

un ni m 1. R Z PARAGRAF HIN DENEMELE 13. Albino, insanların vücutlarında normal pigment (renk) olmadan doğdukları genetik bir durumdur. Bir çocuğun ebeveynlerinden miras aldığı hatalı genlerden kaynak- lanır. Vücutları göz, cilt ve saç renginden sorumlu olan melanini normal miktarda üretemezler. Albinoların çoğunun cilt, saç ve gözleri solgundur. Farklı gen kusurlarına bağlı olarak farklı tipleri vardır. Tedavisi yoktur ama bu durum, albinoların gerekli önlemleri aldıktan sonra diğer insanlar gibi normal bir hayat sür- melerine engel değildir. Çok sık rastlanan bir durum değildir. Albinizm sadece insanlarda görülmez, hay- vanlar ve hatta bitkiler dahi albinizimli olabilir. Bu parçadaki altı çizili ifadeyle; 1. İnsanların normal pigment olmadan doğmaları 11. Farklı gen kusurlarına bağlı farklı tiplerinin olması III. insanların dışında da görülen bir hastalık olması durumlarından hangilerine gönderme yapılmıştır? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnızl C) Yatmız H E) Il ve I

Cak cü mm W-I-II-II-V Öğrencinin yararına bir şeyi ceza adı altında su- narsanız öğrenci için ödev, kesinlikle yanına bile yaklaşılmaması gereken bir kavram hâlini alır. II. Bundan sonra da öğrencilerden ödev yapmalarını bekleyemezsiniz. III. Şimdi gelin, bu durumu değerlendirelim: Ödev, öğrencinin gelişmesini sağlayan en güçlü unsur- lardandır. 1. IV. Ödül ve ceza kavramlarının birbirleriyle karıştırıl- dığı ortamlarda başarının gelmesi imkânsızdır. V. Mesela bir sınıf düşünelim: Öğretmen olası bir olumsuz duruma karşı öğrencilere ödev vererek ceza vereceğini söylüyor. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi sonuncu olur? A) I B)N C) III D) IV EV 5.

Faulkner, birden fazla anlatıcıyla aynı olayı değişik bakış açılarından anlattığı kitabının oluşumunu şöyle aktarır: "Hikâyeyi aptal bir çocuğun gözünden anlatmaya başla- mıştım çoktan çünkü olanları anlayabilecek kapasitede olup da neden olduğunu bilmeyen birisinin anlatmasından daha etkili olacağını düşündüm. O denemede gördüm ki hikâyeyi anlatamamışım. Bir daha anlatmayı denedim, bu sefer üçüncü erkek kardeşin gözünden. Hâlâ tam ol- mamıştı. Parçaları bir araya getirmeye çalışıp kendimi hikâyeyi anlatanın yerine koyarak boşlukları doldurmayı denedim. Hikâyeyi anlatıp huzura ermek için son bir gay- retle başka bir kitaba ek olarak yazdım ama buna rağmen yayımlanmasından on beş yıl sonra bile tam istediğim gibi olmadı. Kendimi en yakın hissettiğim kitaptır. Olduğu gibi bırakamazdım ve çok çabalamama rağmen hiçbir zaman tam istediğim gibi de yazamadım." 1. Faulkner'in söyledikleri aşağıdaki genellemelerden hangisini doğrulamak için verilmiş bir örnek olabilir? A) Öykü yazarı, anlatısına en uygun anlatıcı sesin arayışı içinde olmalıdır. B) Kurmaca bir dünya sunan romanlarda yazar, anlatım- da farklı olanaklara sahiptir. C) Kusursuz anlatım ancak farklı bakış açıları kullanılarak sağlanabilir. D) Bakış açısı iyi belirlenmemiş anlatılar, yazarı da okuru da huzursuzlaştırır. E) Belirlenmiş bir tema farklı bakış açılarıyla sunuldukça duygu dünyamıza yeni ufuklar açar.

Dığımız niş hå- orunlu e hepi ik ev- le al- uçları. maya erinde inca, -üyü- gi öl- den top- lesi erak ba- de risi du- 1 ve 1 se ul- G DENEME-5 28. Resmi pullara basıldı, adına dünyanın pek çok yerinde ku- tüpler kuruldu, yüzlerce kez sinemaya aktarıldı, hakkında ansiklopedi yazıldı, Ingiltere Kraliyet Kimya Derneği tarafın- dan onursal üyeliğe layık bulundu, kitaplarda geçen sözde evi müze yapıldı. Bir sanatçı, bilim insanı ya da devlet ada- mindan bahsetmiyorum; bütün bunlar hayali bir kitap kah- ramanının, efsanevi dedektif Sherlock Holmes'un gerçek dünyada bıraktığı izler. Polisiye söz konusu ise kuşkusuz bu türün en zevkli hikâyeleri arasında Sherlock Holmes'unkiler üst sırada yer alır. Bu parçaya göre Sherlock Holmes ile ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) Popülerliği bir bölgeyle sınırlı kalmamıştır. Insanlığa katkıda bulunmuş gerçek kişiler kadar ilgi ve saygı görmüştür. C) Her dönemde en çok satan kitaplar arasında yer almıştır. D) Hayali kahraman olduğu hålde ölümsüzleştirilmeye çalı- şılmıştır. Kendi türünde yazılan hikayeler arasında seçkin bir yere sahiptir.

7- in n 57 4. Yazmak, uzun bir yürüyüşe çıkmaksa 77 yazar ve şairin yol arkadaşlığının ---- hikâyelerini okumak mutluluğunu da sınır boyu nöbetine devam eden Duran Boz'a borçluyuz, okuyanlara ilhamlar olsun. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki deyim-7 lerden hangisi getirilirse söz konusu hikâyelerin "ders alma" niteliği vurgulanmış olur? A) kulak dolduran B) kulağa küpe kulağı okşayan D) kulakta yer etmiş E kulağın pasını gideren 80 SWING

Soru Sanatçının akıcı anlatımından, dolayısıyla anlatım tekniklerinden söz ederken anlatmak istediği hikâyeleri sinema sanatına özgü bir anla- tımla aktardığını öncelikle belirtmek gerekir. Onun yakın arkadaşları- S nın aktardığı bir gerçek, yazarın, betimlemek istediği mekânların bir- çoğuna önceden giderek, buraları inceleyerek fotoğraflarını çektiği, fotoğrafları albümleştirdiği ve çektiği fotoğraflar üzerinden betimleme- lerini kaleme aldığıdır. Sanatçının gerçeğe yakın bir anlatımı yakalaya- bilmesinin ardındaki sırlardan bir tanesi de budur. Edebiyat tarihi için çok değerli olan bu albümler, dilerim, bir gün tek başınalıktan kurtu- larak metinleriyle yan yana durdukları bir sergide yer alır. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Açıklayıcı anlatıma başvurulmuştur. B) Tanık göstermeden yararlanılmıştır. C) Saptamalara yer verilmiştir. D) Karşılaştırmalarla yargılar desteklenmiştir. E) Deyimlere başvurulmuştur.

78- biri. ürk era J den ma- şki- carır. 5z0- Yayı eye- klıdır. riye- N. Limit isine enleri 24. Orta Asya'dan göç eden Türklerin ilk yerleşim bölge- lerinden olan Ahlat, Türkiük ve İslam medeniyetiyle tam bir tanışma ve kaynaşma tecrübe etmeden önce Cilalı Taş Devri'ne kadar uzanan bir süreçten geç- miş. Bu süreçte Hurriler de çıkmış tarih sahnesine, Urartular, Persler ve Romalilar da. Bölünen Rome Imparatorluğu'nun Bizans kisminda kalan Ahlat, uzun yıllar boyunca Bizanlılar ve Sasanilerin hakl- miyet mücadelesine sahne olmuş. Ahlat'ın "isiam'ın Kubbesi" unvanını kazanmasına giden yolun ilk adım- ları MS 7. yy.da atılmış. Oğuzların gelmesiyle Türk kül- türüyle tanışan Ahlat'ın günümüzdeki çehrayi kazan- ması ise Selçuklular sayesinde olmuş. 180. Bu parçadan hareketle Ahlat'la ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisine ulaşılabilir? A Birçok bilgin ve sanatçı yetiştirdiğine 9) Her devirde önemini koruduğuna C) Tarih boyunca birçok medeniyetin ilgisini çektiğine D) Bereketll toprakların olduğu bir alanda konumlan- diğina E) Medeniyetlerin kaynaştığı bir yerleşim olduğuna Diğer sayfaya geçiniz.

T na dekskitap 2. Gerçekçi olduğu zaman bile romantik olan, akılcı biçimlere girdiği zaman dahi duygusal kalan bir sanat hastadır. Sanatın ulusal bir ödevi elbette vardır. Bu ödev gönülleri birleş- . tirmektedir. Tekleri birbirine kaynaştırmayan, ulusal dayanışmaya yarayan bir sanat hasta- dır. Tek insanı kendine son amaç olarak alan, değerlerini düşkünlük, çıkar, lüks gibi güllerde bulan bir sanat hastadır. Kötümserliği, tem- belliği, öze kıymayı aşılayan, ölümü sevdiren sanat hastadır. Gerçek olmayan tiplere, ger- çek olmayan hayat biçimine imrendirip ger- çek hayatın olurlarına olmazlarına göz yum- duran bir sanat hastadır. Bu parçada, sanatın işlevleriyle ilgili ola- rak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Bencillikten uzak durulması gerektiği B) İnsanlar arasında kaynaşmayı sağlaması gerektiği C) Duygusallığı ön plana çıkarması gerektiği D Topluma ve bireye yaşama sevinci aşıla- ması gerektiği E) Gerçeği tüm açıklığıyla açıklığıyla ortaya koyması gerektiği indekskitap

Hayal etmek ya da kurmak görülmeyeni görebilmekle il- gilidir. Görünen geçici, hayaller ise sonsuzdur. Fantastik öykü ise dünyaya geniş bir olasılıklar ve olabilirlikler pen- ceresinden bakabilmeye, uyanıkken rüya görmeye ve ger- çeği dolaylı ama daha etkili bir biçimde sunmaya yarayan özellikleriyle önemlidir. Öte yandan günümüze uygun yeni bir tahayyül bulmak, ortalama insan için üretilen içeriksiz görünümleri aşmak, okuru yeniden öykü edebiyatının bü- yülü dünyasına çekmek için fantazya büyük bir olanak. Dışımızdaki dünya bugün görkemini yitirdi ve her zaman- kinden daha dehşet verici bir yer oldu. Her geçen gün korkularımız çoğalıyor ve dünyanın gerçekliğinden daha fazla kuşku duyuyoruz. Dante'nin cehennemini, Kafka'nın Dava'sını çağrıştıran bir karabasanın içinde ve kötüye kul- lanılan sanal oyuncakların hükmünde güçlükle soluk alıyo- ruz. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisin- den hangisi yoktur? A Tanımlama B) Örneklendirme Karşılaştırma D) Benzetme E) Öznel yargı

2. Söylemek bile gereksiz, iyi bir öğretmen, öğrencilerini kendi düşünce kalıplarına göre eğitmez. Dünyaya kendi gözleriyle bakmalarını istemez. Tam tersine onların kendi kanatlarıyla uçmasını, kendi düşünce ve düş gücünü kullanmasını ister. Sorularla öğrencilerini bunaltabilir. Ancak o sorular, öğrencileri belli kalıplar içinde düşünmeye zorlamadıkça, kavramların ka- buğunu kırmaya, onlardan yeni düşünceler üretmeye yönelttik- çe yararlıdır. 124 Bu parça düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangi- siyle sürdürülebilir? Soru sorarak öğretmek öğrenmeyi kalıcı, dersi zevkli kılan bir yöntemdir. B) Ancak yöneltilen her sorunun öğretici bir yanı da bulunma- lıdır. C) Değer yargılarımızla uyuşmayan, herkesçe kabul görme- yen konulardan seçilirse zararlıdır. D) Hiç kimsenin çözemeyeceği kadar zor ya da herkesin çö- zeceği kadar kolay olmamalıdır. E) Kendi kalıplarımıza göre düşünmeyi öğretmeyi amaçlıyor- sa zararlıdır.

3. Bir televizyon dizisinde kahraman ölünce bir grup seyirci, onun için gazetelere ölüm ilanı veriyor. Bir futbol turnuvasında, takımlar yine bu nedenle saygı duruşunda bulunmaya zorlanıyor. Aynı kahraman yüzünden kalp krizi geçiren bir memur gazetelere haber oluyor. Benzeri pek çok olayı siz de gazete ve televizyonlardan izlemişsinizdir. Gerçeğin sesine kulaklarını tıkayarak seyirci koltuğuna kelepçelenen insanlar, kurgu ustalığıyla yaratılan bir efsa- ne karşısında alıklaşıyor. ==== Aşağıdaki cümlelerden hangisi, bu parçanın başına da sonuna da getirilebilir? A) Seyircimiz, yalnızca beğendiği kahramanların hikâye- sini sonuna kadar izleyebiliyor. B) Toplumumuzda, kurgusal olanla gerçek olan arasında- ki çizgi giderek siliniyor. C) İnsanlar, sevdikleri kahramanların başına gelen olum- suzluklardan kendilerine pay çıkarıyor. D) Belli bir aşamadan sonra TV dizilerinde gerçeklik, kur- gusallığın önüne geçiyor. E) İnsanlar, gerçek hayatta yaşayamadıklarını TV dizile- rinde görüp rahatlıyor.

9. Klasik tiyatroda olayın akışı bizim gördüğümüz süre koşuttur. Shakespeare'in veya Racine'in bir sahnesing kesme olmaz. Sahnede ve salonda zaman aynıdır. Günü müz tiyatrosunda bu koşutluk ortadan kalkmıştır. Ola 2. kesilebilir, zamanda sıçramalar olabilir. "Bugün'ü yaşa ken geriye gidilebilir veya birden üç zaman sonrası anla tılmaya başlanabilir. Bu durum, sinemanın kullandığ yöntemleri andırır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok tur? A) Karşılaştırma C) Örnekleme E) Açıklama B) Tartışma D) Benzetme B

ST-3 9. Adım başında aşçı ve kahve. Erkeklerin işi gücü k vede, caminin önünde oturup sokağı seyretmek. D tünelden Galatasaray'a kadar dükkanlara baktim. E naf bile zevk sahibi. Insan bir bahçede geziyormu gibi oluyor. Her yer çiçek gibi. En adi eşyayı öyle b çime getiriyorlar ki mücevher gibi görünüyor. Sona halkı da bambaşka. Dönüp bakmazlar. "Yürümey giyinmeyi" bilirler. Her şeyi bilirler... Aşağıdaki metinlerden hangisinin bakış açısı yu karıda verilen metnin bakış açısıyla aynıdır? 1. Aşağıda roma den hangisind A) Kapıdan girince sağ tarafta bir yük, onun biraz öte sinde yüksek bir konsol vardı. Konsolun üzerinde bir cam fanusun altına konulmuş eski bir saat, kir mızı gaz bezleriyle örtülü, abajurlu iki petrol lam bası, sarı yaldız t çerçeveli büyükçe bir ayna ve aynanın üst tarafında, duvarda, kılıflarıyla asılmış bir çift çakmaklı tabanca duruyordu. B) Erdem arkasına bakmadan yürüyordu. Sinirliy di. Belli ki onu çok kızdırmışlardı. Öfkesi her ha linden belli oluyordu. Eliyle garip işaretler yapa- rak hızlı hızlı yürüyor, bir yandan da eve gidince neler yapacaklarının bir planını yapıyordu. İnti- kamını mutlaka almalıydı. Bu yapılanlar asla on- ların yanına kalmamalıydı. C) Uzun bir ağlamanın sonundaymış gibi içini çek- ti. Maşrapayı tuttuğu sol elinin çatlaklarla örtülü üst tarafı ile burnunu sildi. Gözlerini ileri çevirin- ce istasyona yaklaştığını gördü..." D) Bütün o parlak ışıklar, sağa sola savrulup giden şimşekler ve dalga dalga büyüyerek her şeyi yu- tan karanlık noktalar yavaşça kayboldu. Korka- rak gözlerini açtı. Saatlerdir balyozla dövülüyor- muş gibi zonklayan başının sol yanındaki ağrının kalmadığını hissetti A) Roman, an da yer alm E) "Ben bir ağacım, çok yalnızım. Yağmur yağdık- ça ağlıyorum. Allah rızası için kulak verin şu an- latacaklarıma. Kahvelerinizi için, uykunuz açılsın, bana cin gibi bakın da size niye bu kadar yalnız olduğumu anlatayım." B) Romanda larla birlil C) Sefiller, kabul e özel- D) Roman ran bir E) Roma girmis 2.

ğı m 7 4. Tek bir kişiyi değil belirli bir kesmi yansıtan, günde- lik yaşamda karşılaşabileceğimiz tek yönlü anlatı ki- şilerine tip denir. Yukarıdaki ifadeye göre aşağıda tanımlanan kişi- lerden hangisi tip değildir? A) Ailesinden kalan mirası har vurup harman savu- ran mirasyedi B) Kendini milletine adayan, göz kırpmadan canını verecek olan genç C) Yemek masasında etrafındakilere bağıran kişi D) Fakir olduğu halde onurunu her şeyin önünde tutan adam E) Hayatı umursamayan, gamsız, bir o kadar da gündelik yaşayan kişi TU C

24. Ali kazdığı derin çukura unu, bulguru, yağ hızmanını, kabi kacağı koydu, üstünü de dallarla örttü. Dalların üstüne de kıl çulu serdi. Çulun üstüne gene dal, sonra toprak attılar. Elif, toprağın üstünü sıvadı. Sıva kurusun diye de hemen sivanın üstüne ateş yaktılar. Şimdi sıra ambardaki tahıla gelmişti. Ali düşündü taşındı. Ne yapmalıydı? Kul sıkışmayınca Hızır erişmez. Hemen aklına geldi. Ambarın dibine kuyu kazıp bütün tahılı oraya koymalıydı. Bir anda ambarın içindeki tahılları dışarı taşıdılar. Bu taşımada onlara Meryemce de yardım etti. Ali öğleye kadar ambarın içine derin bir kuyu kazdı. Kuyunun dibine dal serdi, üstüne de saman serdi. Kalın bir saman tabakasıyla örtüldü kuyunun dibi. Tahılı çuvallarla kuyuya indirdiler. Yoncayla ve samanla yörelediler. Yatakları, çeyizlik çuvalları, torbaları, neleri var, neleri yoksa içine koydular. Gene üstünü yoncalayıp toprakla sıvadılar. Evin içi, sandıklar, sepetler tamtakırdı. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Kahraman anlatıcı bakış açısı egemendir. B) Bir durum hikâyesinden alıntılanmıştır. C) Yalın bir dil ve yöresel ifadeler kullanılmıştır. D) Bilinç akışı tekniğinden yararlanılmıştır. E) Açıklayıcı anlatımdan faydalanılmıştır.

5. Ece Ayhan bir dizesinde "Anlatmak diye bir şey yoktur burada." der. Gerçekten de anlatmayan bir şiirdir onun şiiri. Ortaya görüntüyü atan, bu görüntüyü netliğe kavuşturmadan çekip giden, ortadan kaybolan bir şairdir o. Bir tablonun, resmin önünde onun size anlatılmasını istemek, ressamı ve eleştirmeni buna zorlamak ne kadar olumluysa Ayhan'ın şiirlerini de bu yönteme yanaştırmak o kadar olumludur. Bu parçada Ece Ayhan ile ilgili olarak asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Biçim ve içerik yönünden en özgün şairlerden biridir. B) Dilin olanaklarını zorlamış, söz diziminde farklılıklara gitmiştir. C) Şiirlerinde kendine özgü sözcük ve cümleler kullanmıştır. D) Dünyaya karanlık bir bakış açısı ile bakmış, lirizmden yararlanmıştır. E) Kapalı bir dil tercih etmiş, manayı okuyucuların yüklemesini istemiştir.