Anlatım Biçimleri Soruları

en alp coğrafyasının sıdır, sözünü dyi ihmal naklanır. li olarak aşağı ir? (2017-YGS) apmaktadır. belirleyen. adraja dâhil areket etki- e düşünce işle ilgili akilerden kişilerden düzeyine lemiyle et hissi na not- YGS) dan tin göstergesidir. A) Her sanat eseri bir ruhun ifadesi, bir şahsiye- By Sanatçı toplumun değişim ye dönüşümüne öncülük edebilecek bir konumdadır. V C) Toplumların geçmişine ait özellikler ve geliş- Dr Sanat ve toplum arasında göz ardı edileme- meler sanat eserlerinde gözlemlenebilir. yecek kadar güçlü bir ilişki vardır.V E) Gelecek nesillerin beğenisi sanat eserinin ta- sarımında belirleyicidir. rular 4. (2017-YGS) Genlerimizde kayıtlı olan göz ve saç rengi gibi özelliklerin kodları kesindir. Herhangi bir travma veya sıkıntı hâlinde yakalanma riskine sahip ol- duğumuz rahatsızlıklar da genlerimizde yer alır. N Örneğin aynı olay karşısında kimimiz kalp krizi geçirme riskine sahipken kimimiz depresyona gir- me eğilimindedir. Burada dikkat edilmesi gereken, genlerimizde kayıtlı olan şeyin "risk" veya "eğilim" olup olmadığıdır. Yani mutlaka kalp krizi geçirile- cek diye genlerimizde kesin bir kod yoktur. Yaşa- dığımız herhangi bir olumsuzluk sonrasında ya- kınlarımızdan göreceğimiz destek, peşi sıra gelen güzel bir olay, bakış açımızın değişmesiyle olaya yüklediğimiz anlam; bizi karamsarlıktan uzaklaştı- rarak farklı bir tarafa da yönlendirebilir. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangi- sine ulaşılamaz? A Y A 6. Y TYT Ticker A R 1 A) Bazı fiziksel özellikleri taşıyan genlerin değiş- meyen kodları bulunabilir. B) Benzer durum karşısında kişilerin yaşaya- cakları olumsuzluklar farklılık gösterebili C) Genlerde risk olarak kodlanan özellikler. çev- re etkileşimi sonucunda değişebilir. D) Üzücü olaylar sonucunda oluşabilecek du- rumlar, genlerden kaynaklanabilir. E) Genlerde yer alan risk faktörleri insanların olaylara bakışını etkileyebilir. (2017-YGS) Sokağı, ko onlan anil Bu parça 1. sitem 11. hüzün III. özler duygul A) Yair Andy ama yanı tutki baş vinc yay yük lifle bil bi ha d E 197-

LERI n başlamak el anlamda ifade ett en itibaren zla yer ve ana insan bağlanarak Yanıt D min de- ve farklı eyi bul- ve Türk a işlev- n sonra PISI r. Mek- lamda yısıyla malıdır. anit C adar latıl- PARAGRAF PARAGRAFTA KONU TYT SORULARI Stephen Fears'ın 2006 yapımı etkileyici filmi Kraliçe, Prens Charles'tan boşandıktan sonra tüm Ingiliz aristokrasisine sırtını dönen Prenses Diana'nın ölümünü anlatıyor. Filmin esas odağı, hayatını kaybetmesinden hemen sonra kraliyet Prenses Diana'nın şaibeli bir trafik kazasında ailesinde yaşananlar. Pek çok yazılı ve görsel malzemeyle desteklenen bir belgesel gibi çekil- mesine rağmen film, senaryosu fazlasıyla içeri- den yazıldığı gerekçesiyle eleştirilmiştir. Bununla birlikte film, tipik Ingiliz mizahı ile bu mizahla at- başı giden hüzün duygusunu her karesinde bir- leştirmeyi başarmıştır. Bu parçada söz edilen filmin senaryosunun eleştirilme nedeni aşağıdakilerden hangisi- A dir? Y A) Prenses Diana'nın özel hayatıyla ilgili sırlara A Y yer vermesi B) Üzücü bir olayı sinemaya aktarırken mizahi ögeler kullanması Olayları daha çok kraliyet ailesinin bakış açı- sıyla sunması Hayatını belgeselleştirerek Prenses Diana'yı idolleştirmesi E) İçeriğinin kazanın hemen ertesinde olanlarla sınırlı kalması 2. JI (2019 - TYT) Yazı, çoğu zaman nüstü duygu ve dür simasından başka karmaşık ve çok gelen parçacıklan esinlendiği o kam orada öylece dur bütünden sadec olmaktır. Bu parçaya g kilerden hang N L A R 1 A) Coşkuyla az kişi tara B) Herkese dıklarınım C) Yaşantı bölümün D) Yapıtın okurları E) Anlatab korktro

"ba- 19. Yazı yazarken, kompozisyon hazırlarken, söz söylerken ele alınan konuyu iyice kavramamız; fikirleri dağıtmamamız, ko- nunun sınırlarını kesin olarak çizmemiz gerekir. Verilen konu iyi, doğru kavranmalı; konunun dışına çıkılmamalıdır. Goethe, "Basit bir konuyu ustalıkla işleyerek ortaya esaslı bir şey çı- karmak zekâ ve büyük bir yetenek ister." diyor. Parlak sözler, renkli cümlelerle edebiyat yapmaktan kaçınmak, konu üze- rinde doğrudan doğruya düşünmek gerekir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Çoğullandırmalara yer verme B) Nitelendirmelere başvurma C) Tanık gösterme D) Örnekten yararlanma E) Deyimler kullanma ardin

an, ka- beş lu- ilk gi- 1- 1₂ 1 T 1 3. Büyük şehrin kalabalığından, gürültüsünden doğaya kaçmak için çıkıyoruz yola. Gri renkli beton yığınlarından uzaklaştıkça ferahlı- yoruz. Elimizdeki haritada işaretlediğimiz yerlere, sadece adını be- ğendiğimiz için gitmek istiyoruz. Doğanın unuttuğumuz sesini ye- niden duymak iyi geliyor. Bir çeşme başında soluklanıyoruz. Buz gibi suyundan içtikçe kendimize geliyoruz. Dönüş aynı yere olsa da birkaç günlük bir dinlenme oluyor bu yolculuk. Günlük rutinlerin dışında yeni yeni yerler keşfetmenin heyecanı ile yeniden doğuyo- ruz âdeta. Tek başına yapılan bu yolculuklar insanın kendi ile he- saplaşmasında bir kilometre taşı oluyor çoğu zaman. Koşturmaca- nın içinde unuttuğumuz kendimizle yeniden karşılaşıyoruz. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Gerekçeli anlatıma yer verilmiştir. B) Yansıma sözcükler kullanılmıştır. C) Benzetme yapılmıştır. D) Birinci kişili anlatımla oluşturulmuştur. E) Farklı duyulardan yararlanılmıştır.

A AYT/TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI-SOSYAL BİLİMLER-1 22. Kır bir at, Ahmet'in evinin kapısına gelir. Ahmet, atı kendi kısmeti olarak görür ve sahiplenir. At, Beyazıt Paşası Mahmut Han'a aittir. Mahmut Han atını ister fakat Ahmet vermek istemez. Çünkü Ağrı geleneklerinde at artık onun kısmetidir. Han, Ahmet'i zindana attırır. Burada Paşa'nın Kızı Gülbahar ile Ahmet arasında büyük bir aşk başlar. Halk geleneklere bağlı kalarak Ahmet'ten yana çıkar. Han, Ahmet'i öldürmeye karar verir. Gülbahar, kendisine aşık olan zindancı başı Memo'ya saçının bir telini vererek Ahmet'i kurtarır. Han yine de onları rahat bırakmaz ama halkın tepkisinden korkar ve Ahmet'e Ağrı Dağı'nın zirve- sine çıkıp bir ateş yakarsa kızını vereceğini söyler. Ahmet bunu yapar ve kızı alır. Ama durgunlaşmıştır. Gülbahar'a Memo'nun onu nasıl bıraktığını sorar. Gülbahar anlatır. Ahmet bu olayı hazmedemez. Gülbahar'ın yalvarmaları işe yaramaz ve Ahmet, dört tarafı kırmızı, keskin kayalarla çevrili Küp Gölü'nde yitip gider. 23. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A)) Toplumcu anlayışla yazılmış bir eserden alınmıştır. B) Yöreyle ilgili bazı âdetlere değinilmiştir. ✓ 11. 11 N C) Anlatım kişi tarafından yapılmıştır. D) Betimleyici ifadelerden yararlanılmıştır. ✓ E) Olayların anlatımında geriye dönüşler sıkça kullanıl- mıştır.

ye söz erdedir. jeçmiş- arın di- suz bir nlattığı ağıda- her akış bir bir un bir 9. Bir iki dakika kadar süren bir sessizlik oldu. Küçük Ağa kımıldamadan pabuçlarının burnuna bakıyor ve Doktor'un israrla kendisini incelediğini seziyordu. Doktor da gerçekten Küçük Ağa'ya dikmişti gözlerini. Ama bu bakışlarda sevgi, saygı hatta hayranlık vardı. Nihayetinde içinde bu duyguların gülümsediği bir sesle: "Küçük Ağa... Küçük Ağa, daima Küçük Ağa... Herkes Küçük Ağa diyordu son zamanlarda. Tabii ben de Küçük Ağa deyip duruyor ve herkes gibi ben de Küçük Ağa'yı merak ediyordum. Gördüm işte... Ve çok sevdim. Her- kesten çok daha büyük olacak benim sevincim." Küçük Ağa başını kaldırıldı ve soran gözlerle baktı. Dok- tor çevik bir davranışla ayağa kalkmıştı. Gidecekti artık. Onun hâlâ soran gözlerine dost gözlerle bakarak: "Çünkü, dedi, Küçük Ağa'nın söz oluşu... Yani nasıl söy- lemeli? Anlıyor musunuz veya anlatabiliyor muyum bil- mem. Sizin gibi genç, güçlü, kuvvetli ve bilhassa bilgili, akıllı biri oluşu... Kısacası işte siz oluşunuz benim için hususi bir kıymet taşıyor." Bu roman kesitiyle ilgili olarak aşağıdakilerin hangi- si söylenemez? A) Hâkim anlatıcının bakış açısıyla yazılmıştır. B) Anlatımda gerçekçilik sınırların dışına çıkılmamıştır. C) Çatışma ögesi güçlü kılınarak merak uyandırılmıştır. D) Öyküleyici anlatım tekniğinden yararlanılmıştır. E) Anlatıma konuşma üslubu hâkimdir.

7. Roman ve hikâyelerde, gizli bir kamera titizliğiyle her şeyi gözleyen ve olduğu gibi yansıtan anlatıcının bakış açısına gözlemci anlatıcının bakış açısı denir. Böyle bir anlatıcı, hiçbir kahramanın yerine geçmez. Buna göre, aşağıdaki cümlelerin hangisi böyle bir bakış açısıyla yazılmış olabilir? A) Uzun uzun konuştuğumuz o gece ben, doktorluğun zorluklarından söz ediyordum, iclâl ise üç odalı bir ev ve küçük bir bahçe isteğinden dem vuruyordu. B) Yaşanan onca sıkıntıya rağmen yine de avutabili- yordum kendimi çünkü bu benim ayakta kalmam için gerekliydi. C) Baba, ben gidip şehirde çalışayım, bak köyün yarısı gitti, İzmir'de çok iş varmış dedim. D) Eski mahallede oturmadığımıza göre adam belki de tanımayacaktı beni. E) Şoför bir eliyle direksiyona yapışmış, dört metre ge- nişliğindeki sokağın soluna dönmeye çalışıyor, öteki eliyle de ağzına peynirli pide götürüyordu.

7. Sanat ve edebiyatta olduğu gibi bilim ve eğitim dilinde de Arapça ve Farsçanın öncelenen dil olması, merkezde konuşma dilinin de zamanla bahsi geçen dillere doğru eğilim göstermesine sebep olur. Dolayısıyla Türkçe, yazı ve eğitim dili olarak dışarıda kalırken konuşma dili olarak da taşrada kalır. Metinlerden ve merkezden ötelenen dil ve o dil ile dizgeye tutunan bireyler de dışlanmış olur. Bireyin kendini ötekileştirmesi, varlık alanlarını ve değerler dizgesini belirginleştiren dil alanından çıkmış olmasına bağlı olarak gerçekleşir. Herder'in de ifade ettiği gibi "...bir millet kendi diline yeterince ilgi göstermezse kendi kendini tahrip eder." Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisinden yararlanılmamıştır? Benzetme B) Alıntı yapma C) Karşılaştırma D) Açıklama/ E) Örnekleme ^ CE DENEMELERI

5. N V 5.-6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Yerin tek doğal uydusudur Ay. Yer ve yer benzeri gezegenler gibi katı hâlde ve yaklaşık olarak küre biçimindedir. Yarıçapı 1.738 km dolayındadır. Bu, yerin Ekvator'daki yarıçapının yalnızca 0,2725'idir. Kütlesi de yerin kütlesinin yalnızca 1/81,3'ü olan Ay'ın yüzeyinden bir parçacığın kurtulabilmesi için gereken hız yeryüzündeki kurtulma hızının 0,213'üdür. Bu veriler sıcaklık koşullarının geçmişte de günümüzdeki gibi olduğu varsayımıyla Ay'ın atmosferini oluşturan molekül ve atomların Ay'ın yüzeyinden bu uydunun yaşam süresi- ne oranla çok kısa bir süre içinde kurtulup gitmiş olmasını açıklamaya yeterlidir. Ay'ın ortalama yoğunluğu 3,34 gr/cm³ dolayındadır. Bu değer yerin çekirdek kabuğunun yoğunlu- ğuna yakındır. Ama ay yüzünden getirilen kayaçların ince- lenmesinden Ay'ın iç yapısının yerinkiyle aynı olmadığı, çe- kirdeğinin çok küçük olduğu hatta belki de hiç çekirdeğinin bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu parçadan hareketle, Paragraf Der 1. Ay tam bir küre biçiminde görünüş sergilemekte- dir. Yeryüzündeki bir şeyin yüzeyden kurtulma hızı Ay'ınkinden daha hızlıdır. III. Yer çekirdeğinin yoğunluğu ile Ay'ın ortalama yo- ğunluğu birbirine yakındır. bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) I ve Il D) II ve III C) Yalnız II E) Yalnız III www.pelikankitabevi.com.tr 7. Anac yarıs veyt yolu ama ti'nd lileri ayrı mar açm yog mu bir için Ort As tas Bu A C B C 8. ( n C

28. Acaba Eski Yunan filozofu Sokrates evden dışarıya çıkınca ne yapardı? Dışarıdan göründüğü kadarıyla pazar yerlerini ve spor alanlarını ziyaret eder ve halkla konuşurdu. Deyim yerindeyse o tam bir aylaktı. Karısı Xanthipe'nin sinirine dokunan da düpedüz buydu işte. Evi, karısı ve çocukları ile ilgilenmek, babasından öğrendiği taş oymacılığı mesleğini icra etmek, kısacası vatandaş olarak düzenli bir ömür sürmek yerine Sokrates boş boş dolaşmakta ve tanıdıklarıyla hiçbir işe yaramayan konuşmalar yapmaktaydı. Bu parçanın yazarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? 2019 ALES 3 A) Sokrates'in çevresindeki insanları uyumsuz olarak değerlendirmektedir. B) Sokrates'in gündelik yaşantısındaki çelişen yönleri araştırmaktadır. C) Sokrates'in fikirlerini en yakınlarından bile düşünmektedir. kanısındadır. D) Sokrates'in bir filozof olarak taşıdılmaklediğini anilam-akma denemesinde E) Sokrates'e karısının gözünden bulunmaktadır. 'nin yaz?,izni hak etmediği

11 Eleştirinin de aslında bir sanat üretimi olduğu, yazıya dayandığı unutulmamalı. Yani "beğendim - beğenme- dim"in ya da filmlere yıldız vermenin çok ötesinde bir iştir eleştiri. Özetle sinema eleştirisi şunları yapmalı: ● ● Sinema kültürüne kalıcı katkılarda bulunmalı. Kötü filmler konusunda seyirciyi uyarmalı. Seyirciye sinema tarihinden bilgiler aktarmalı. Seyircinin dikkatini iyi filmlere çekmeli. Sinemaseverliği desteklemeli. Bu parçaya göre sinema eleştirisinin yapması ge- rekenler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Seyirciyi bazı filmlerden uzak tutmak B) Seyirciyi iyi filmleri izlemeye teşvik etmek C) Sinemanın geçmişiyle ilgili seyircide bilgi birikimi oluşturmak D) Sinemayı daha da çok sevdirmek v Sinemayla ilgili "estetik" bir yazı ortaya koymak

8. 1. Bu halkın Tibet, Türk ve Tai karışımı olduğu sanıl- maktadır. II. MÖ 4500 yıllarında Çin topraklarında Moğol tipinde ve neolitik uygarlıkta bir halk yaşıyordu. III. MÖ 2000 yıllarına doğru bu halkın iki ayrı kültün düzeyinde gelişmeye başladığı ve bu kültürlerden birine Yang-Şao öbürüne Long-Şan adı verildiği saptanmıştır. IV. MÖ 1450 yılında Şang devleti kurulmuştur ve bu devlet Çin uygarlığının başlangıcı sayılmıştır. V. Yeni belgeler Çin uygarlığının sanıldığı kadar eski olmadığını, MÖ 1000 yıllarında başladığını göster- miştir. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturduğunda hangisi baştan dördüncü olur? C) III D) IV E) V A) I B) II ||-|-|||--V

3. I. Bir davranışın hatalı olduğunu biliyorsa onu yapma- malıdır. II. Çocuk aslında "yapma" dediğiniz şeyi yaparken veya kuralı çiğnerken niyeti sizi kızdırmak ve çile- den çıkarmak değildir. III. Ancak bilmesi de yetmez. IV. Çocuklar, hangi davranışların hatalı olduğunu, bü- yükler tarafından onaylanmadığını, hoş karşılanma- dığını bilmek ister. V. "Yapma" dediğiniz davranışın veya uymasını istedi- ğin kuralın sizin için ne kadar önemli olduğunu, bu konuda taviz verip veremeyeceğinizi test etmekte- dir. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan ikinci olur? A) I B) II C) III || - | - |!! - I-V DIV E) V

3 21. Tematik çeşitliliğin varlığı, filmin artıları arasında sayı- labilir. Kurgu; her ne kadar siyasal, sosyolojik, psikolojik ve düşünsel temellere yaslansa da aşk gibi lirik temalar da yer yer kendisini hissettiriyor. Bunun yanında filmin bohem ve melankolik yapısını kuvvetlendiren karanlık ve sıkkın renk ve mekân tercihleri göze çarpıyor. Ka- rakterlerin ruhsal çözümlemeleri, titizlikle masaya yatı- riliyor. Gerilim bir anda tırmandırılmıyor, bilakis acınan ve sürekli ezilen kahramanın şiddete meyledişinin bi- linçaltındaki gerekçeleri izleyenlerde yavaş yavaş olası etkileri uyandırıyor. Bu parçada ele alınan filmle ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Karakterlerin psikolojik tahlillerinin özenle işlendiğine + B) Filmdeki sıkıntılı havanın adım adım tırmandırıldı- ģina C) Filmde çeşitli konuların bir arada işlendiğine D) Mekân seçiminde boğuk atmosfer tercihinin dikkat çektiğine + €) Kahramanın, şiddeti tercihinin haklı sebeplerine

24.-25. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Yeryüzünde ikamet edilmiş her yerde, bütün çağlarda ve her koşulda, insana ait mitler türemiş ve bu mitler insan vücudunun ve aklının eylemleriyle ortaya çıkan ne varsa hepsinin esin kaynağı olmuştur. Mitin, kozmosun sonu gelmez enerjilerini insanın kültürel yaratımına akıtan gizli bir yarık olduğunu söylemek çok ileri gitmek olmayacaktır. Dinler, felsefeler, sanatlar, ilkel ve tarihsel insanın sosyal biçimleri, bilim ve teknolojideki büyük buluşlar, uyku kaçıran düşler hep mitin o temel, büyülü yüzüğünden fışkırır. Küçücük bir peri masalında dahi bulunan o derin yaratıcı merkezlere dokunma ve uyandırma gücü, tıpkı okyanusun sırrının bir damla suda ya da yaşamın bütün gizeminin bir pire yumurtasında saklı olması gibi bir mucizedir. Çünkü mitolojinin simgeleri üretilemez, talep edilemez, uydurulamaz ya da kalıcı bir şekilde bastırılamaz. Onlar ruhun kendiliğinden oluşan ürünleridir ve her biri kaynağının yaratma gücünü içinde barındırır. 24. Bu parçada "mit" aşağıdakilerden hangisine benzetilmemiştir? A) Yarık B) Ürün D) Kozmos C) Mucize E) Kaynak -XO 25. Bu parçaya göre mitlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Insanın her türlü eylemiyle ilişkileri vardır. B) Evrenin enerjisiyle insan etkinlikleri arasında bir geçitlirler. CHemen her alanda ve çağda yaşamaya devam

nlerd ysell n so inme andir koy ma Bir "konsept" sözcüğü var. Türkçe karşılığında "kav ram, yaklaşım, anlayış zihniyet" var. Ne derseniz deyin. Pek çok seçeneği var. Mesela "trend" sözcü- ğü büyülü gibi görünen sözlerden. Bir meslektaşımız bu konuda araştırma yaptı. 'Şu anda Türkçede kulla- nılan İngilizce kökenli "trend" kelimesinin karşılığın- da 56 tane kelime, ibare var. Türkçenin bu zengin- liğinden haberdar olmayan bir kişi elli altı kelimenin varlığını bir kenara bırakarak o yabancı sözcüğü kullanıyor. Bu elli altı kelime unutulduğunda ve keli- meler mezarlığına gönderildiğinde kültürümüzün en önemli değer taşları kayboluyor. Bununla birlikte o sözlerle ilgili deyimlerimiz, atasözlerimiz unutulmaya terk ediliyor ve dilde kısırlık dediğimiz olay meydana geliyor. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? Öznel değerlendirmeler vardır.✔✓ B) Örneklemeden yararlanılmıştır. C) Tartışmaya başvurulmuştur. Dkarımda bulunulmuştur. E) Dolaylı anlatıma başvurulmuştur.