Anlatım Biçimleri Soruları

76 5. (Bugün kimi yazarlar kitapları çok sattığı için yazmaktan büyük keyif alıyor. Bu yazarlar yayımlanan kitapları sayesinde hem ünlerini hem servetlerini artırıyor. (III) Buna karşın nitelikli yapıtlar kaleme almakla birlikte ilgi görmeyen yazarlar var. (IV) Bu sanatçılar, kitap satışından para kazanamadıkları için başka işlerde çalışmak zorunda kalıyor. Münlü yazarların birkaç ayda yazdığı bir kitabı kimi zaman onlar ancak birkaç yılda tamamlayabiliyor. 41 Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra düşüncenin akışına göre "Böyle olunca da yazma işine yeterince zaman ayırmıyor." cümlesi getirilmelidir? A) I B) II C) III D) IV E) V TRragr Jaragrafik

Kendi toplumunun değerlerinden kopmuş insan, bil- gili olabilir ama aydın olamaz. Çünkü tercüme kalp ve beyin ile aydın kimliğin bağdaşması mümkün değildir. Aynı şekilde mazi hasretiyle tarihinin belli bir dönemi- ni, kendi zamanında yaşamaya gayret göstermek de aydının özelliklerine ters düşer. Aydın, kabul edilmiş dogmalardan, ithal edilmiş klişe ifadelerin sağladığı imkânlardan yola çıkıp kendisini ve üyesi olduğu toplumu, bu kalıplar içine yerleştirmeye gayret etmez. Bu parçaya göre "aydın"ın nitelikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Ait olduğu toplumun değerlerine yabancı olmayan B) Geçmişi bugün içinde yeniden yaşamaya özen- meyen CKemikleşmiş yargılara karşı çıkan D) Toplumu belli kalıplara sıkıştırmaya çalışmayan E) Tercüme edeceği eserleri seçerken toplumun yapısını dikkate alan 15 15

"e 7 likle turistler, gördükleri ufak tefek ahşap yapıları, ço- Doğu Karadeniz kırsal bölgesine ilk kez gidenler, özel- cukların oynadıkları ağaç evlere benzetirler. Serender lamak amacıyla yapılmış yerlerdir. Ahşap çatmayla yapılar aslında ev değil, yiyecek sak- adi venien var, boğaz geçmeyle yapılanı da; vanilanı da var tesi çam olan da var, kestane olan da... Bu çeşitliliğe yapam Kere n serenderler aslında basit bir t mimariye magrat. karşın Bunlar toprağa çakılı dört ayak üstüne sahip Yiyecekleri kemirgenlerden korumak için yerden iki- sonra toplanıp kaldırılabilen merdivenleri vardır. Ayrıca üç metre yüksekte inşa edilen bu yapıların, iş bittikten viyeceklerin havadar bir ortamda, bozulmadan sakla- nabilmesi için bir dizi küçük oymalı penceresi bulunur. Pencerelerinin olması II. Yerden yüksek olması III. IV. Basit bir mimariyle yapılmış olması Bu parçaya göre, serenderlerin yukarıda verilen özelliklerinden hangileri "önlem" amacı taşımakta- Portatif bir merdivene sahip olması X dir? A ve II DH Dil ve IV BYT ve III el ve IV EX, II ve III 33

(1) Eleştirmenin takip etmesi gereken yol ve eleştirinin ölçüleri, 19. yüzyılın başından itibaren yapılan çalış- malarda ele alınmıştır. (II) Bu çalışmalar sayesinde eleştiri belli bir disipline kavuşmuştur. (III) Onu öznel- likten kurtarabilmek için birtakım yöntemler ve ölçütler geliştirilmiştir. (IV) Zira eleştirmenin amacı, toplumsal olay olarak kabul edilen eserdeki gerçeğin, estetik güzelliğin unsurlarının doğru algılanmasıdır. (V) Böylelikle eleştirinin daha geniş kitlelere sunul- masını sağlamaktadır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki eşleştirmelerin hangisi yanlıştır? A) 1.- Nesnel yargıl (BYII. - Beğeni C) III. - Amaç-sonuç ilişkisi D) IV. - Eleştiri E) V. - Karşılaştırma V siv Au 4 10

2. Mallerme, anlamdan kurtulmuş, yalnız ses olmuş bir şiir peşindeydi. Ne var ki onun en güzel şiirleri, anla- ma yüz çevirmemiş olanlardır. Bu parçaya altı çizili sözün kattığı anlama yakın bir anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Okuduğunuz şarkılara, sizin sesiniz, insanın içine işleyen bir taraf katıyor. B) Genç yazarın, bir şeyler söylemeyi önemseyen tavrı, onu, bugünün edebiyatında ayrı bir yere taşıyor. C) Şiire belli bir anlam yüklemeye çalışmak onu bir kafese hapsedip ölüme terk etmektir. D) Bütün sanatçılar, estetik kaygılar taşırlar, ürettik- leri anlaşılmasa da bir coşku uyandırsın isterler. E) Şairin şiirlerinde kendi mührünü apaçık gösteren bir taraf vardır.

ğü ri- ez He ek le n! 7 I YAYINLARI LİMİT 8. Kafka hiçbir zaman yazdıklarına bitmiş, tamamlanmış gözüyle bakmaz. Sözcüklerle, cümlelerle sürekli bir kavga içindeydi. Bu tutumundan söz ederken "Her sözcüğün çevresi, kuşkularımla sarılıdır." der. Yine, günlüklerinin birinde Yargı adlı öyküsünden söz eder- ken ilginç bir benzetmeye başvurarak şunları söyler: "Öykü tıpkı bir doğum olayındaki gibi pislik ve sümük- lü sıvılarla örülmüş durumda çıktı içimden, ayrıca öy- künün bedeninden içerilere uzanabilecek ve buna he- ves edecek ancak benim elim var." Bu parçaya göre Kafka aşağıdakilerden hangisiy- le nitelendirilebilir? A) Mükemmeliyetçi Sorgulayıcı E) Gerçekçi B) Yol gösterici D Şüpheci

28. Hemen hiç kimse zamanın kendine mahsus çerçevesi içinde kalmaya razı olmaz. Hâl içinde yaşayanların bir kısmı istikbalde vurgun, bir kısmı da maziye âşıktır. Gençlerin çoğu hayal ettikleri bir gelecekte, yaşlıların çoğu emin olarak hatırladıkları bir geçmişte yaşarlar. En güzel zamanımız ya geleceği kurduğumuz ya da hafızamızda maziye konduğumuz zamandır. Yukarıdaki parçada anlatılmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir? A) Yaşlıların geçmiş günleri daima özlemle yad etmeleri B) İnsanın içinde bulunduğu şartları iyi değerlendirememesi C) Gençlerin sürekli iyi bir gelecek için çabaladığı D) insanın anı yaşamak için çaba sarf etmemesi Einsanın anıları ve hayalleriyle daha mutlu olduğu

Hurma ağacının boyu 15-20 metreyi bulur. "Ayağı suda, tepesi ateşte" diye nitelenen bu ağaç, 15°-30° enlemler arasında yetişir. Etli, tatlı ve besleyici meyveleri vardır. Geniş ölçüde yetiştirilir. On ikinci yıla doğru meyve verir. Odunu yakacak olarak işe yarar; öz- suyundan palmiye şarabı, yapraklarından hasır, sepet vb. yapılır. Bu parçada hurma ağacı ile ilgili hangi özelliğe yer verilme- miştir? A) Ağacın yararlı bir meyvesinin olduğuna B) Yetişmesinin uzun sürdüğüne CAğaçtan çok farklı şekillerde yararlanıldığına D) Suyu ve güneşi sevdiğine E) Dikildiği yerlerin, geniş alanlardan oluşması gerektiğine E

2. Yazarın görevi, hayatı sanatçı gözüyle ve titizliğiyle damıtmak- tır. Bunun için de yazar, anlatmak istediğinin özüne ait olma- yan unsurları, ayrıntıları, rastlantısal olayları atar; gerekli olanı ayıklar, seçer ve bunların arasında bir bağ gözeterek olaylar örgüsünü bir tek çizgi üzerine kurar. Aksi hâlde hayattaki olay- lar bir çuvala doldurulur gibi bir araya toplanacak ve açıklan- mak istenen net bir şekilde belirmeyecektir. Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi bir yazarda bu- lunması gereken özelliklerden biridir? A) Hayatın özünü iyi kavramış olmak B) Anlatacaklarının seçiminde özenli davranmak Geneli ilgilendiren sorunları ele almak D) Olay örgüsünü günlük hayattan seçmek E Kişi ve olayları düş gücüyle kurgulamak

ğıda- sıtır. üler olan 19.1. Yanardağlar sebep oldukları lav akıntıları, zehirli gazlar ve kül bulutları ile büyük zararlara neden oluyor. II. Ancak bunlar kısa vadeli etkileri, uzun vadede ise yeryüzünün belki de en verimli tarım alanla- rının oluşmasını sağlıyorlar. -dükkanı- III. Yanardağların patlaması sonucu çevreye saçı- lan volkanik kül ve magmanın soğumasıyla pek çok mineral. yerin derinliklerinden yüzeye çıkı- yor. Böylece yararlı mineral ve besinler canlı türleri için kullanılabilir hâle geliyor. V. Daha sonra oluşan volkanik kayaçlar Güneş'ten gelen enerji, atmosferdeki nem ve çeşitli gazlar nedeniyle fiziksel ve kimyasal olarak aşınıyor. € Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir bütün oluşturmak için hangileri birbiriyle yer değiştir- melidir? A) I ile D) III ile IV B) I ile III (C) Life V E) IV ile V

21. Doğduğumuz günden beri her an tanık olduğumuz do- ğal olayları öyle kanıksarız ki olayların perde arkasında söz sahibi olan doğa yasalarını irdelemek çoğu insanın aklına gelmez. (1) Buna en güzel örnek yer çekimidir. (II) "Sofie'nin Dünyası"nda vurgulandığı gibi, kahvaltı ma- sasındaki bir bebek, annesi mutfak tezgâhında arkası dönük çalışırken babasının havalanıp uçtuğunu görse bakışlarındaki şaşkınlıkta bir artış olmaz. (III) Çünkü za- ten her şey o bebek için acayiptir, yenidir ve ilginçtir. (IV) Çünkü o güne kadar yer çekimine aykırı davranan hiç- bir şey görmemiştir. (V) İşte yer çekimi bu kadar benim- sediğimiz bir doğa olayıdır. Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine dü- şüncenin akışına uygun olarak "Ancak anne arkasını dönüp de kocasını havada görürse şaşkınlıktan çığlık atacaktır." cümlesi getirilmelidir? A) I B) II C) II DIV E) V

#h TYT/Türkçe 34. Immanuel Kant, spekülatif felsefe alanında, özellikle epistemolojide açtığı eleştiri çığırı sayesinde kazandığı 6 haklı ünle, felsefe tarihinin en büyük filozoflarından birisi olarak nitelendirilmeye hak kazanmış bir filozoftur. Kant'ın ünü eleştiri felsefesinde öncü olma başarısı ile sınırlı değildir kuşkusuz. Eleştirinin ona kazandırdığı başarılardan birisi, bilginin kaynağı konusunda çok eskilere dayanan rasyonalizm - deneycilik çatışmasında bir orta yol bulmasıdır. Dogmatik, doğal olarak rasyonalist gelenekten gelen Kant, karşıt felsefenin zirvesi kabul edilen ünlü İskoç filozof David Hume'un felsefesinin de belki bu denli yankı bulmasına katkıda bulunmuştur. Çok başarılı bir Hume yorumcusu olarak gözüken Kant, Hume'un felsefesini büyük bir- ustalıkla tahlil ederek yararlandığı gibi, deneyciliğin genel çıkmazlarına da işaret ederek eleştiriler getirmiştir. Bu parçadan Kant ile ilgili olarak aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir? A) Tüm bilgilerimizin deneyimlerimizden kaynaklandığını savunan öğretiyi desteklemiştir. B Akılcılık ve deneyciliğin ortak bir zeminde hareket etmesini sağlayarak bilginin kaynağındaki çatışmayı sonlandırmıştır. C/ Hume'un felsefesinin yetersiz kaldığı noktaları teşkil etmiştir. Felsefe tarihinde eleştirinin öncüsü olarak kendisini tarihe altın harflerle yazdırmıştır. E) Rasyonalist gelenekten gelmesine rağmen Kant deneyciliğe de önem vermenin gerekli olduğunu savunmuştur. ICAT YAYINLARI Y S y O ka K B za 35. Yu as A B C 36. Bu

24. Kâğıt, geri dönüşümü uygulanabilirlik açısından en kolay olan maddedir. Kâğıt ve ambalaj atıkları atık zincirinde büyük miktar- da yer alırlar. Bu yüzden geri dönüşümleri çevreye büyük ölçüde fayda getirecektir. Zira üretimi sırasında yok olan ağaç ve doğal kaynakların başında enerji tasarrufu ihtiyacı en aza indirgenecek ve atık olarak elden çıkarılması gereken kâğıt miktarı da azaltıla- rak çöp alanlarının dolması engellenecektir. Kâğıdın başarıyla geri dönüştürülebilmesi için en öncelikle yeteri miktarda atık kâğıdın toplanabilmesi gerekmektedir ki dönüşüm işlemi ekonomik olarak tamamlanabilsin. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? Jea Geri dönüşüm alanında büyük miktarda yer alan kâğıt ve am- balajın dönüştürülebilmesi, yeteri kadar toplanabilmesine bağ- lıdır. (B) Kâğıt ve ambalaj atıklarının geri dönüşüm zincirinde önemli rol oynaması, çevreye büyük ölçüde yarar sağlamıştır. C) Dönüşüm işleminin başarıyla sağlanabilmesi, ekonomik durum ile ilgilidir. D) Kâğıtlar ekonomik olarak atık zincirinde diğer geri dönüşümlere oranla en önemli yere sahiptirler. E) Kâğıtların başarıyla geri dönüşüm sağlaması ancak çok miktar- da atık kâğıdın olmasıyla geçekleşebilir. 25 insandan yola çıkarak vasam dostluk toplum eyren kültür za A YAYINLARI 27

rsitaştırma C) Tanık gösterme B) Ornekleme D) Tanımlama E) lişki kurma 18. İnsan mantığının tümdengelimi aşarak tümeva- rima ulaşması kolay olmadı. Çok insan acı çek- ti. Galile bu yüzden başını belaya soktu. Neydi onun karşı çıktığı tümdengelim? Doğru sayılan bir önermeden hareket eden gerçeği arama yön- temi. Söz gelimi, "İnsan akıllı bir canlıdır. Ökkeş insandır. Öyleyse Ökkeş akıllıdır." düzenlemesi doğrudur. Ne var ki Ökkeş doğuştan geri zekalıy- sa tümdengelimin sonucu tutmaz. Oysa tümeva- rımda ulaşılan sonuçlar böylesine kuşku uyandı- rıcı değildir; tümevarım gözlem ve deneylere bağ- lıdır. Bu parçada düşünceyi geliştirmek için yarar- lanılan yollar, aşağıdakilerin hangisinde veril- miştir? A) Tanımlama - Sınıflandırma - Karşılaştırma B) Örnekleme - Tanık gösterme - İlişki kurma Tanımlama - Örnekleme – Karşılaştırma D) Karşılaştırma - Tanímlama - Tanık gösterme E) Tanık gösterme - Örnekleme - Sınıflandırma 1 363

i Deneme 2 9. Çocukluğu son Osmanlı aydınlarının yaşadığı Erenköy ve Göztepe semtlerinde geçen ve bu çevrede tarih, edebiyat ve tasavvufla yoğrulan Hasan Sermet, yaşadığı zamana ve bir şekilde temas ettiği bütün insanlara mührünü vuran, dostluk kelimesi ile her manada bütünleşen bir isimdir. 1945'te bir toplantıda irticalen yaptığı ve sonrasında "Dostluk Üzerine" ismi ile kayda geçen konuşmasında, mektuplarında ve çeşitli yayınlarda yer bulan makalelerinde iman, aşk, güzel ahlak, emek, hürriyet gibi değerleri önem- le vurgulamış, bunların savunucusu olmuş ve yaşadığı sürece gençliğe bu değerleri aşılamak için büyük emek vermiştir. Ona göre; sanatla başlamıştı yurdumuzdaki yabancılaşma ve yine sanatla kalkacaktık ayağa. Bunun için şiire, yazıya, bilime, sanata istidatlı gençleri büyük bir titizlikle bulup çıkarıyor ve onları yetenekleri doğrultusunda yüreklendirip elinden gelen her türlü yardımı yapıyordu. Kurulacağına inandığı yeni dünyaya hazırlanmak için gençlerin çok iyi okuyarak kendilerini yetiştirmeleri gerektiğinin her yerde ve her zaman altını çiziyordu. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen yazarın özelliklerinden biri değildir? A) Doğaçlama yapabilmektedir. B) Ölümünden sonra bile yol gösterici olmuştur. Benzer içeriğe sahip farklı çalışmalar ortaya koymuştur. Farklı disiplinlere ait öğretilere sahiptir. idealleri uğruna yaşayan bir şahsiyettir.

Bu gisinden önce, düş nedenlerle çitaların soyu tehlikede getirilebilir? HC) IVv 6. AL E) VI Teknolojik gelişmelerin, mektubun önemini azalttığını söyleyenler var. Elektronik araçla- nın genişlediğini, insanları mektuplaşmaktan uzaklaştırdığını söylüyorlar. Telefon varken niye mektuplaşalım, diyorlar. Çeşit çeşit telefonları görünce onlara hak vermemek insanın elinden gelmiyor.---- Mektuplaşmanın mesajlaşmaktan farklı olduğunu düşünürsek yüzyılların ürünü mektupların elektronik iletişim araçlarına kolay kolay teslim olacağını sanmıyorum. Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirile- bilir? A) Fakat teknoloji bu hızla ilerlerse bugün o çok sevilen telefonların da yakın zamanda tarih olacağını görebiliyorum B) Ancak mektuplaşmanın heyecanını bilme- yen yeni neslin beni anlayabileceğini de zannetmiyorum Mektuplaşmanın yeniden canlanacağı gün- leri bekliyorum Pr Yalnız her çağın kendine özgü koşullarla geldiğini de iyi biliyorum Ama ben mektuplaşmanın bir tutku olduğunu düşünüyorum