Anlatım Biçimleri Soruları

Deneme -8 25. İlk insanlar, çevrelerindeki sesleri taklit ederek ilkel dilleri oluşturmuşlardır. Modern bütün dillerde doğal ses yansımalarına karşılık gelen sözcükler bulun- maktadır. -- İngilizcede splash, boom, bang bu tür yansıma kelimelerdir. Buna rağmen somut olmayan, ses olgusuna sahip olmayan sözcüklerin oluşumunu bu teori ile açıklamak zordur. Yansıma teorisinin anlatıldığı bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına göre aşağı- dakilerden hangisi getirilmelidir? A) Bu da yansıma teorisini desteklemektedir. Bazı dillerde bu sözcüklere oldukça sık rastlanır. C) İlkel dillerde bu sözcükler daha azdır. D) Taklit, bu seslerin temelini oluşturur. E Yansıma demek, doğadaki sesleri dile uyarla- mak demektir.

2. Yazar olmanın sorunlarını çözmüş, yazarlığı kolunda altın bilezik olan ama "edebiyatçı" olmayan, edebiyatın telini bir türlü tınlatamayan yazarlar vardır. Bunun yanında, hem edebiyatı sindirmiş hem de yazarlığın üstesinden gelmiş edebiyatçılar vardır. Bu kişiler, yazmaya soyunduklarında, kalemleri sürçüp durmaz; her şey, yazıda kolaylıkla yerini bulur. Bu parçada "edebiyatın telini tınlatamamak" ve "kalemleri sürçüp durmamak" sözlerinin anlamı, aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir? A) Edebiyata özgü estetik söyleyişten yoksun olmak Anlatılmak isteneni zorlanmadan dile getirmek B) Edebiyat alanında yeterince tanınmamak Sanat kurallarını başarıyla uygulamak C) Edebiyatın kurallarını bilememek Içerikle ilgisi olmayan ayrıntıları kullanmamak... D) Edebiyata bir katkıda bulunmamak Cümleler arasındaki bütünlüğü sağlamak E Edebiyatın gerektirdiği yenilik anlayışından uzak olmak Gerçeklerin anlatımında konu dışına sapmamak

17. (1) Yarışmada öyküleri Kemal Tahir'in seçeceği söylendi. (II) Ben, Kemal Tahir'in benim yazdığım bir öyküyü seçeceğini hiç düşünmüyordum. (III) Onun yazarlık yoluyla benim yazarlık yolum çok farklıydı. (IV) Buna karşın, yarışmaya bir öykü gönderdim. (V) Öykünün adı da Yazılmamış Bir Günlüktü. (VI) Bu öyküyü daha sonra ilk kitabima da aldım. Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerden hangisinde, kendisinden önceki cümlede belirtilen olayın nedeni gerekçesiyle birlikte verilmiştir? (5) A) II. B) III. C) IV D) V. E) VI

3. Gerekçesiz yargılarla hareket edip kişisel düşünceleri ölçüt alan bir eleştirmen, genç yazarların cesaretini kırmakla birlikte kendi olgunluğuna da gölge düşürür. Bu cümlede anlatılmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisine en yakındır? A) Eleştiri, yapıcı ve nesnel olduğu ölçüde amacına ulaşır. B) Eleştirmen, saygı görmek istiyorsa eleştirinin dozunu iyi ayarlamalıdır. Ong C) Eleştirmen, ciddiye alınmak istiyorsa niçin eleştirdiğini belirtmelidir. D) Her eleştirmen, eleştirinin nasıl yapılması gerektiğini bilmek zorundadır. E) Genç sanatçıları insafsızca eleştirmek, onların eleştirmenlere saygısını azaltır.

YAYIN DENİZİ D 6. Sözcükler günden güne anlamını değiştiriyor hatta başka bir anlamla karşımıza çıkıveriyor. Eskiden sanat, sanatçı denilince bu işin çilesini çekmiş, ge- lecek nesillere eserler bırakmış insanlar gelirdi ak- lımıza. Bugünlerde ise radyolarda, televizyonlarda kulakları yırtarcasına deli gibi bağıranlar sanatçı diye çağrılmaya başladı. Ne kolay işmiş bu sanat, sanatçılık (!) Biraz sesin oldu mu, birkaç kişi de elinden tuttu mu hem köşeyi dönüyorsun hem de sanatçı oluyorsun. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Bir söz tersini kast edecek şekilde söylenmiştir. B) Benzetmeye başvurulmuştur. C) Deyimler kullanılmıştır. ✓ D)) Betimleyici anlatım biçiminden faydalanılmıştır. E) İçten, açık bir dille oluşturulmuştur.

PARAGRAFYA - PARAGRA 15 8. Âşık edebiyatı, dil ve üslup yönünden divan ede- biyatından farklı özellikler gösterir. Bu edebiyatın beslendiği ve geliştiği çevrelerin dili ile yazı dili arasında büyük bir farklılığın olduğu muhakkak- tır. Sürekli halka yakın kalan ve halkın konuşma 1 dilinden hareketle şiirlerini söyleyen âşıkların en belirgin özelliklerinden biri de anlaşılır olmalarıdır. Böylece bu edebiyatta yüz yıllar boyu folklorla el ele Türk dilinin doğal gelişmesinde âşığa düşen görev, en iyi şekilde yapılmıştır. Âşık edebiyatı, ortak İslam kültürü çerçevesi içinde bulunduğu için dilde Arap-Fars etkilerinden kendini tama- men kurtaramaz. Yukarıdaki parçada geçen altı çizili sözlerde vurgulanan anlatım özelliği aşağıdakilerden hangisidir? C) Bukuluk A) Yoğunluk D) Yalınlık B) İçtenlik E) Özgünlük www.paragrafinsifresi.com

10 ta- n arın oku- Curu oş ece eler- yor. ak Kinda an Z PARAGRAF DENEM 5. Beethoven kişiliğine yöneltilen eleştirileri şöyle karşılıyordu: Kinci, inatçı, insan kaçkını biri oldu- ğumu düşünen ya da beni böyle gösteren sizler, ne kadar haksızsınız! Size böyle görünen şeyin gizli nedenini bilmiyorsunuz. Çocukluğumdan beri yüreğim ve huyum iyiliğe ve yumuşak duy- gulara eğilimliydi. Aynı zamanda büyük erdemleri gerçekleştirmeye yatkındım. Bu yatkınlık, sanat- çının kendinde sezdiği, bulup çıkardığı, daha çok da kendi eliyle yarattığı ayrılıktır. Bu paragrafta konu edilen aşağıdakilerden hangisidir? A Beethoven'i sıradanlıktan ayıranın ne olduğu B) Beethoven'in insanları herkesten çok sevdiği C) Beethoven'in çocukluğu D) Beethoven'in herkesten daha sağlam bir kişiliğe sahip olduğu E) Beethoven'in kinci inatçı, insan kaçkını biri olup olmadığı evsamib Theyub- (0 Ellones 6. Çeviri kitaplar; edebiyat ve kitap tanıtım dergile- rinin ana malzemesi. Çeviri kitapların olmadığı bir ortamı bir an için hayal edersek kültür yayıncılığı- nın ortasında dev bir boşluk oluşacağını, kültürler arası diyaloğun ani bir konintive uğrayacağını PARAGRAFYA - PARAGRAF DENEMELERİ

ne karşı 14. Aşağıdakilerden hangisi bir paragrafın giriş cümlesi olamaz? A) Tarih öncesi çağda savaş ile Antik Çağ'da sa- vaşı birbirinden ayıran, teknolojiden ziyade ör- gütlenme farklılığıdır. B) Antik Çağ strateji ve taktiklerine dönüş 18. yüz- yıldan itibaren başlamış ve modern dönemlere kadar geliştirilerek sürdürülmüştür. C) Devletler büyüdükçe askerî hareketlerde hızın önemi de arttı, çünkü merkezî otorite isyanlar hızla bastırılmazsa dizginleri elinde tutamıyor- du. CEVD D) Taktik açıdan bakılırsa savaş arabalarının kar- şısına çıkan kuvvetler bir ikilem karşısında kalı- yor, bu da savaş arabalarını ordular için elzem kılıyordu. E) İlk şehir devletlerin ve imparatorlukların kurul- masıyla savaşlar önemli değişikliklere uğramış- tır.

11 4. C) Geometrik şekillerin üretiminde kullanıldığına D) Zor kabul edilen üretimlere yardımcı olduğuna Kimi madenlerin üretiminde kullanıldığına Akıllı sanal asistanlar, her geçen gün yeni yetenekler kazanıyor. Apple, Google, Microsoft ve Amazon gibi firmalar bu alanda ciddi bir rekabet içinde. Ev, telefon, televizyon derken akıllı olmayan hiçbir alet kalmayacak gibi görünüyor. Alexa adlı akıllı dijital asistanı geliştiren Amazon; BMW, Toyota, Ford ve Lamborghini gibi otomobil üreticileriyle anlaşarak otomobillerden Alexa'ya erişimi mümkün kılacak bir altyapı kurmaya çalışıyor. Böylece sesli komutlarla arabanın birçok özelliğini kontrol etmek ve internete bağlanıp çeşitli işleri halletmek şimdikinden daha kolay ve mümkün olacak. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Niteleyici sözcükler kullanılmıştır. B) Betimleyici ögeler söz konusudur. C) Açıklamaya yer verilmiştir. D) Örneklemeye başvurulmuştur. E) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır.

1. Jacques Amyot'a bizim Fransız yazarları arasın- da en onurlu yeri vermekte haksız olmadığımı sa- niyorum. Yalnız anlatımının doğallığı ve temizli- ği, ki bunda bütün ötekileri aşar, bu kadar uzun bir iş üzerinde dayanışı, böyle çetrefil ve çetin bir yazarı büyük bir başarıyla çevirecek kadar derin bilgisi için değil -büyük bir başarıyla diyorum, çünkü kim ne derse desin, hiç Yunanca bilme- meme karsın. çevirinin her yerinde anlamın pek düzgün ve tutarlı olduğunu görüyorum, o kadar ki, ya yazarın düşüncesini tam anlamış yahut da uzun bir uğraştan sonra Plutarkhos'un ruhunu toptan bir kavrayışla kendi ruhuna aşılamış ve böylece ona hiç değilse aykırı ve birbirini tutma- yan düşünceler söyletmemiştir. - Amyot' a en çok şunun için minnet borcu duyuyorum ki, ülkesine hediye etmek üzere bu kadar değerli ve yararlı bir kitabi -Plutarkhos'un «Ünlü Adamlar»>- arayıp bulmuş. Bu kitap bizi içinde bulunduğumuz ça- murdan çıkarmasaydı biz cahillerin hali haraptı. Onun sayesinde bugün konuşmaya ve yazmaya cüret edebiliyoruz; kadınlar onu okuduktan sonra kocalarına ders veriyorlar. Hepimizin başucu kita- bi oldu. Yukarıdaki parçaya dayanılarak aşağıdakiler- den hangisine ulaşılamaz? A) Bu parçanın yazarı Yunanca bilmemektedir B) "Ünlü Adamlar" birçok yazarın özgüven ka- zanmasında etkili olmuş bir eserdir. V C) Yazarın sözünü ettiği kitabın çevirisi oldukça güzeldir.V D) Yazar, kendisinin rahatça yazmasını ve dü- şündüklerini özgürce söylemesini Jacques Amyot'un fikirlerine borçlu olduğunu düşün- mektedir. E) Kadınların kendi kocalarına ders vermelerinin temelinde "Ünlü Adamlar" adlı kitap vardır.

ele a oldu 1 Sam El Şeyh'in 20 km güneyindeki, dünyanın en büyük su altı milli parkı olan "Ras Muhammed'in tadını ancak böyle çıkarabilirsiniz. # Hem otelde konaklayayım hem de dalış yapayım diyenlerdenseniz limandan kalkan günübirlik dalış tekneleri en kolay çözüm. II. Dalış yapmayı bilmeseniz bile altın sarısı kumsal- larda güneşlendikten sonra denize girdiğinizde, maske ve Şnorkel yardımıyla biz dalgıçların dala- rak gördüklerinin neredeyse yarısını görebilirsiniz. IV. Siz de benim gibi deniz ve dalış âşığıysanız Şarm El Şeyh tam size göre bir şehir. V. Ama Kızıldeniz'in su altı dünyasını doyasıya görüp incelemek için, dalış teknesinde konaklayacağınız bir haftalık dalış turlarından birine katılın, derim. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında, hangisi baştan dördüncü olur? A)! B) II C) III D) IV E) V

4. Tohum saç, bitmezse toprak utansın! Hedefe varamayan mızrak utansın Hey gidi küheylan, koşmana bak sen! Çatlarsan doğuran kısrak utansın! Necip Fazıl'a ait bu dörtlükte vurgulanmak iste- nen temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir? A) İnsan belirlediği hedeflere ulaşmak için bütün gücüyle çalışmaktan sorumludur. B) İnsan amaçlarına ulaşabilmede uygun araçları seçip kullanmalıdır. C) Başarıya ulaşmak için yapılması gereken şey yöntemi doğru belirlemektir. D) Çalışmalarımızdan yüksek verim almak için ka- liteli malzeme kullanmak gerekir. E) Hayatta istediğimiz hedefleri yakalayamadığı- mızda üzülmemeliyiz.

Paragrafta Yapı (Paragrafta Gelişme) 1 ve 2. sorulan aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Benim için bir eser oluşturmanın sirri, nereden geleceği hiç bilinmeyen ilhamda değil, inat ve sabırdadır. (II) İlhamn, kelime olarak "gönle doğma, kalbe gelme" manasına gelir; istilahta, belli bilgi vasıtalarına başvurmadan Allah tarafından insanın kalbine veya zihnine indirilen, feyiz yoluyla gelen manadır. (III) Eski masallardaki, aşkı için dağları delen Ferhat'ın sabrini se- verim, anlarım ve bir romanımda, tutkuyla aynı atı yıllarca çize çize ezberleyen, hatta güzel bir atı gözü kapalı çizebilen İranlı eski nakkaşlardan söz ederken yazarlık mesleğinden, kendi hayatımdan söz ettiğimi de biliyordum. (IV) Kendi hayatını başkalarının hikâyesi olarak yavaş yavaş anlatabilmesi, bu an- latma gücünü içinde hissedebilmesi için, bana öyle gelir ki, ya- zarın masa başında yıllarını bu sanata ve zanaata sabırla ve- rip bir iyimserlik elde etmesi gerekir. (V) Kimine hiç gelmeyen, kimine de pek sik uğrayan ilham meleği bu güveni ve iyimser- liği sever ve yazarın kendini en yalnız hissettiği, çabalarının, hayallerinin ve yazdıklarının değerinden en çok şüpheye düş- tüğü anda, yani hikâyesinin yalnızca kendi hikâyesi olduğunu sandığı zamanda, ona içinden çıktığı dünya ile kurmak istediği álemi birleştiren hikâyeleri, resimleri, hayalleri sanki sunuverir. (VI) Bütün hayatımı verdiğim yazarlık işinde benim için en sarsıcı duygu, beni aşırı mutlu eden kimi cümleleri, hayalleri, sayfaları kendimin değil bir başka gücün bulup bana cömertçe sunduğunu zannetmem olmuştur. (VII) Yazarlığın gizemi, inat ve sabırdır, kaynağı ve kesinliği belli olmayan ilham değildir. 1. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi atılırsa an- lamda bir bozulma ya da daralma olmaz? B) IN C) I DV 3. Ga (1) U: ka m O

azar- andı anlar Imış yok. ve- min -la Palme Yayınevi Cahit Zarifoğlu, "Çocuk şiirleri yazmaya başladı- ğımda/bazı şair arkadaşlarımın beni çok küçüm- ser tavır takındığını söyleyebilirim." der. Bazysanatçılar dış çevreden gelen tepkilere karşı sadat türlerinde birtakım değişiklikler yapar. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğ- ru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Türk edebiyatında sanatı, dış etkenlerden gelen tepkilere göre belirleyen sanatçı sayısı azımsan- mayacak kadar çoktur. B) İnsanların çocuk şiiri yazan sanatçılara takındık- ları olumsuz tavrın onları yazarlığa yönelttiği ger- çeğini Cahit Zarifoğlu'nda da görmekteyiz. @ Cahit Zarifoğlu da edebiyata çocuk şiirleriyle başlamış ama sonraları yazarlığa yönelmiş sa- natçılarımız arasında yer alır. D) Şairlerin yazarlığa yönelmesinde, şiir karşıtı kişi- lerin gösterdikleri olumsuz tepkilerin etkili olma- sına Cahit Zarifoğlu örnek verilebilir. E) Şiire yönelen bazı şairlerin başka alanlarda başa- ri gösterebileceği inancı, onların sanat anlayışla- rında değişiklik doğurmuştur.

T.C.MILLI EGITIM BAKANLI 5. wwwwwww - - Kabak çekirdeği, taze taze! Hikâye (Tarihî Gelişim-Tür Özellikleri-Olay ve Dur Fazlı Paşa Yokuşu'nda akşam olurken tatlı bir meyille Boğaz'a uzanan kırmızı damların üzeri kararır, koyulaşan denizin kenarındaki küçük minare, gölgeler içinden garip bir tarzda uzanır; uzak görünen ufukların renkli bulutla- ri siyah gölgeleriyle İstanbul'un üzerine doğru dağılarak gelirdi. Akşam ağır ağır çökerken garip ve ince bir ses, hâkim bir hüzün perdesiyle bu sükûneti yırtardı: AZANIM TESTI - Kabak çekirdekçi, kabak çekirdekçi! Bu metinle ilgili, Karanlık, sessiz evlerden çocuklar evvela sönük, sonra telaşlı, birbiri arkasından haykırırlardı: D) I ve III. 1. Kültürel unsurlar içermektedir. II. Karşılıklı konuşmalara yer verilmiştir. III. Yazıldığı dönemin bir gerçekliği yansıtılmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. E) I, II ve III. 3 7. netleri Genel Müdürlüğü

5. Yüzyıllarca önce Arşimet şöyle demiş: "Bana güçlü bir kaldıraçla güçlü bir dayanma nokrası verin, dünyayı te- rinden oynatayım." Arşimet'in bu ünlü sözünü İngiliz ya- zar Joseph Conrad da sözcükler için kullanmış. Conrad, kendisine sözcükleri yerli yerinde, güzel ve etkili kullanma gücü verildiğinde dünyayı yerinden oynatacağını söyle- miş. Abartmalı da olsa dil ve anlatımın insanlar üzerindeki etkisini vurgulayan bir söz bu. Bu parçanın cümleleriyle ilgili, I. Dolaylı anlatım vardır. II. Doğrudan anlatım vardır. III. Karşılaştırmaya yer verilmiştir. IV. Üslubun önemi anlatılmıştır. açıklamalarından hangisi yapılamaz? (A) Yalnız I 119 D) I ve Ill BY Yalnız II E) ve IV 2 16 C) Yalnız III 24.4.15.