Anlatım Biçimleri Soruları

UĞUR 4. - 1 Bizdik o hücumun bütün aşkıyla kanatlı; Bizdik o sabah ilk atılan safta yüz atlı. Uçtuk Mohaç ufkunda görünmek hevesiyle, Canlandı o meşhûr ova at kişnemesiyle! Fethin daha bir ülkeyi parlattığı gündü; Biz uğruna can verdiğimiz yerde göründü. Gül yüzlü bir âfetti ki her bûsesi lâle; Girdik zaferin koynuna, kandık o visâle Dünyaya veda ettik, atıldık dolu dizgin; En son koşumuzdur bu! Asırlarca bilinsin! -||- Mohaç Meydan Muharebesi, 29 Ağustos 1526'da Osmanlı İmparatorluğu ve Macaristan Krallığı orduları arasında meydana gelen ve Macaristan'ın büyük bölümünün Osmanlı hâkimiyetine girmesiyle sonuçlanan savaştır. Savaş, sayıca üstün Osmanlı ordusunun hafif süvarileri, o zamana kadar Avrupalıların karşılaşmadıkları 300 seyyar top ve etkin tüfek kullanımı sayesinde, Macar Ordusu'nun esas gücü olan ağır süvarilerini kısa sürede kaybetmelerini takiben, ağır bir Macar yenilgisi ile sonuçlanmış. Osmanlı Ordusu, Macar Ordusu'nu hezimete uğratmıştır. Savaş iki saat kadar sürmüştür. Dün- yada en kısa sürede en ağır yenilgiyle sonuçlanan savaştır. Numaralanmış metinlerle ilgili aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) I. metin, sanatsal bir metindir. B) II. metin, okuyucuya bilgi vermek amacıyla yazılmıştır. C) I. metin, mensur bir metindir. D) II. metin, gerçekçi üslupla tarihi bir olayı anlatmıştır. E) I. metin, okuyucuda estetik haz uyandırmak üzere yazıl- mıştır.

18 13-ÖĞRETEN SORU / ÖSYM İstanbul'un İstiklal Caddesi... Eski adıyla "Cadde-i Kebir" yani "Büyük Cadde". Ortasında tramvay yolu, cadde boyunca di- zili dükkânlar, pasajlar, sinemalar, hanlar... İstiklal Caddesi'ne paralel olarak uzanan Beyoğlu'nun arka sokakları... Niye "arka sokaklar" diye biliniyor? Ne bileyim, belki de itilmişleri, kakıl- mışları barındırdığı için böyle anılıyor. İşte eskicilerle, antika- cılarla, film şirketlerine kostüm, aksesuar kiralayan dükkân- larla dolu bir han. Artistler, figüranlar sık sık gelir giderlerdi bu dükkânlara. Hanın çaycısı, artistlerin çoğundan imzalı fotoğ- raf almış, çay ocağının derme çatma panosuna asmıştı. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Soyutlamaya başvurulmuştur. Cros B) Eksiltili cümleler kullanılmıştır. C) İkilemeden yararlanılmıştır. D) Sayıp dökmelere yer verilmiştir. E) Yalın bir dil kullanılmıştır.

TYT/ 38. (1) Aşık Veysel kendi zindanında ışıklı, renkli bir dünya yarat- mış, yarattığı dünyayı yazmış, betimlemiş, sazını çalmıştır. (II) Ozgünlüğü buradan, "zindan"ını parmaklarıyla yenip insana, daha doğrusu insanlığa ulaşmasından gelir. (III) İnsana ulaşmayan sadece kendi acılarını, sızılarını dile getiren şair gelip geçicidir. (IV) Veysel dertlerin, yalnızlıkla- rın, karanlıkların en kötüsünü yaşamıştır. (V) Tüm bunları şiire yansıtırken kişiselliğin sırrını aşmış acılara ve sızılara evrensel bir boyut kazandırmıştır. (VI) Dış dünyaya kapalı olan gözleriyle tüm insanlığın ortak duygu ve düşüncesini yansıtmıştır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşün- cenin akışını bozmaktadır? A) II B) III+ CON D) V E) VI

yılı öyle a iiri ir. 2 0120 NETARS DA 33. Galyum; kimyasal simgesi "Ga", atom numarası 31, kütle numarası 69,723 olan bir elementtir. Erime noktası 29,8 derece, kaynama noktası 2204 derecedir. 4. periyot elementleri arasında, zayıf ve ağır metallerden bor grubunda yer alır. Aynı grupta bor, alüminyum, indiyum ve talyum gibi elementler de bulunmaktadır. Gümüşî beyaz, mavimsi ve kırılgandır. Alüminyuma çok yakın özellikler gösterir. Saf galyum, parlak ve gümüş renkli cam parçacıklarına benzer. Kristal yapısı ortokubik olan galyum herhangi bir metalin en geniş sıvı aralığına sahiptir. Yüksek sıcaklıklarda bile düşük buhar basıncına sahiptir. Bıçakla kesilebilecek kadar yumuşak olan bu elementin elektrik iletkenliği kurşundan azdır. Erimiş galyum, kalay ya da gümüşü andırır. Bu parçada "Galyum" ile ilgili olarak aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur? A) Hangi elementlerle bileşik oluşturur? B) Erimiş hâldeyken nelere benzer? C) Kimyasal nitelikleri nelerdir? D) Görünümü nasıldır? E) Kaçıncı periyotta yer alır? (0

MÖ 750-550 yılları arasında Helen kent-devletleri çeşitli koşulların etkisiyle bir yayılma ve kolonizasyon safhası yaşadı. Helenler bu safhada çok geniş ve uzak coğrafyalarda koloniler kurdular. Kolonilerin sistematik olarak konuşlandırıldığı tabii mekânlar, genel olarak bütün Akdeniz, Karadeniz, Ege ve Marmara havzalarının kıyılarını, adaları ve yarımadaları kapsamaktaydı. Kolonilerin kıyı bölgelerinde kurulmasının deniz ulaşımı açısından öneminin büyük olduğu ortadadır. Zira Helenlerin ikamet ettiği coğrafya, onları denizciliğe yönlendirmekteydi. Bu parçadan ulaşılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerin hangisidir? A) Helenlerin uzak coğrafyalarda kolohiler kurması kolay olmamıştır. B) Kolonizasyon, Helen tarihinin neredeyse tüm dönemlerinde gerçekleştirilmiştir. C) Helenler, birtakım nedenlerle sahil bölgelerinde koloniler kurmuştur. D) Helen uygarlığı, MÖ 8. ve 6. yüzyıllarda iyice gelişerek belli bir mimari olgunluğa erişmiştir. E) Bir kavmin çeşitli faaliyetlerde bulunmak için kendi sınırları dışında elverişli topraklarda üsler kurup orayı yurt edinme sürecine kolonizasyon adı verilir.

erinde Anlam-4 ki 4. Yazarın betimlemelerindeki benzetmelerle örülü uzun cümleler, karşılıklı konuşmalarda kısalıyor. İletisini yük- lediği bölümlerde ise konuşma diline yaklaşıyor, yalın ama kesin bir düşünceyi vurguladığı izlenimi veren cümlelere bırakıyor yerini. Bunca zamandır okuduğum, tekdüze anlatımın sığ sularında çırpınan yazarları düşü- nüyorum da... Onların kitaplarını okumakla geçirdiğim zamanı yitirilmiş, boşa gitmiş sayıyorum. Bu parçadaki tekdüze anlatımın sığ sularında çırpı- nan” sözüyle, söz konusu yazarların hangi özelliği onsday (O vurgulanmak istenmiştir? A) Ele aldıkları konuyu derinlemesine işlemeyen B) Yazıda çeşitli söyleyiş özelliklerini bir arada kullan- mayan C) Yazılarında özgünlükten uzak, taklitçi olan D) Kendine özgü bir üslup geliştirmek için çabalayan E) Okunduğunda bir fayda sağlamayan uğublunub 5.6 Yazarların emek vererek, gecesini gündüzüne katarak yapıt ürettiği gerçeğinden hareketle, üzeri zamanla yosun tutmuş birtakım kitapları okurun gündemine taşımak iste- dim. Böylece hem geçmişteki yazarların gayretleri ve çalışmaları boşa gitmemiş hem de genç yazarlar çok ilginç kitaplarla buluşmuş olacaktı.

ORULA B ALES 2019 (2. SINAV) SORULARI 33.-35. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Yazının icadından çok önce kullanıldığı bilinen konuşma, yüzyıllar içinde önemin- den hiçbir şey kaybetmemiştir. (II) Antik Der Yunanların büyük bir titizlikle ele alıp geliş tirdikleri ve iki bin yıldır geniş kapsamlı ma çalışma adıyla konularından biri olan hitabet tinin varlığı ve etki alanı, bunun en somut göstergesidir. (III) Yunanca özgün via techne rhetorik (hitabet sanatı)". Aristo'nun önemli çalışmalarından Retorik Sanatında düzenlenmiş bir sanat veya bilim niteliğiyle yazının ürünü olsa da özünde konuşmayı içerir. (IV) Önceleri bir topluluğa hitap etme anlamında kullanılan retorik, zaman içinde farklı anlamlar ka- zanmıştır. (V) Böylece yazı, kullanılmaya başlandığı andan itibaren sözlü kültürü daraltmamış aksine sözlü hitabın ilkelerini ve bileşenlerini özenle ortaya koymuş; etkili ve ikna edici bir konuşmanın kuralla- nını düzenleyerek sözlü kültürün gelişmesi- ni sağlamıştır. 33. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir? A) Hitabet sanatı sözlü kültürün zen- ginleşip değişmesine katkıda bu- lunmuştur. B) Yazının icadı konuşmaya ait bir- takım esasların belirlenmesine katkı sağlamıştır. C) Yazı sayesinde oluşan kültürel bi- rikim, insanların zihninde daha kalıcı hale gelmiştir. D) Konuşma sanatıyla ilgili çalışma- lar sözlü ve yazılı kültürün geliş- mesini etkilemiştir. E) Hitabet, yazılı kültür döneminden sonra bilime dönüşerek etkileyici- liğini yitirmiştir. R Y N E V

13. (1) Aynı mahallede oturan, kıyafetleri ve geçinme tarzları aynı olan Karagöz ve Hacivat, ilk bakış- ta iki ayrı insanlığın temsilcisi gibi görünmezler. (II) Hele oyunlarda kimi zaman iş birliği etmeleri, aralarında aynı halk sınıfına bağlı olmaktan doğan bir yakınlık hatta tam birlik bulunduğu duygusunu verir. (III) Fakat bu duygu uzun sürmez. (IV) İlk fark ve karşıtlık, kullandıkları dilde kendini gösterir. (V) Hacivat'ın "enderun"u hatırlatan yabancı sözcük ve kuralla yüklü anlatımına karşılık Karagöz "halk diliyle" konuşmakta direnir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi- sinden sonra "Perdede geçen her olay, söylenen her söz bu iki tipin karşıt karakterde bulunduğunu gösterir." cümlesi getirilirse anlatımın akışında bir bozukluk meydana gelmez? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

6. Temel yüz ifadeleri içinde yalan söylendiğinde özellikle üç tanesi ön plana çıkıyor: korku, üzüntü ve mutluluk. Yalancı, yalanını söylerken en çok içeriği düzenlemeye vakit harcadığı için yüz mimiklerini kontrol etmek ikinci plandadır. 1960'lı yıllarda Paul Ekman'ın çalışmaları sonucunda ortaya çıkmış olan mikro ifadeler, 40 ila 500 milisaniye yani saniyenin 1/25'i hızla hissettiğimiz anlık duyguların yüzümüzde mimik olarak ortaya çıkmasıdır. Yalan söylenip söylenmediğini anlamaya çalışırken faydalanabileceğimiz en önemli ipucu, karşımızdaki kişinin mimikleri ile sözlerinin uyumudur. Birisi mutlu olduğunu söylerken mutluluk ifadesini göstermeyebilir ve bu bizim için bir ipucudur. Üçüncü adım ise davranış değişikliklerini gözlemleyerek insanların beden diliyle verdikleri yalan tepkilerini incelemektir. Çelişkili veya tutarsız beden dili ya da küçük sinyallerden, mesela gövdenin hareketsiz kalmasına rağmen el ve kolların hızlanmasından, yalan anında kendine dokunma hissinin artmasından anlayabiliriz. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmıştır? 3D yayınları A) Tanımlama - örnekleme B) Tanık gösterme - karşılaştırma C) Benzetme- ilişki kurma D) Somutlama - istatistiki verilerden yararlanma E) Tanık gösterme - benzetme

5. Gaziantep'in Nizip ilçesine bağlı Belkis köyünde yer alan Zeugma antik kentinde 2007'den beri sürdürülen "Muzalar (Esin Perileri) Evi" kazı çalışmalarında dört yeni mozaik gün ışığına çıkarıldı. İsmini, içinde bulun- duğu dönemin yazarları, şairleri, müzisyenleri, tarihçileri ve filozofları için resmedilmiş ilham perileri olduğu söy- lenen Muzalar Mozaiği'nden alan ev, en önemli Roma konut örneklerinden biridir. MS 2. yüzyılda yapılan 26 metreye 15 metre boyutlarındaki konutun mozaikleri, MS 3. yüzyıl başlarına tarihleniyor. Misafir salonlarının birinde bulunan Muzalar Mozaiği'nin yanı sıra, ikinci mi- safir salonunda mitolojide ideal kadın olarak bilinen ve antik dönemde Heroine olarak da adlandırılan dört adet kadın figürü bulunuyor. Avlu sundurmasında iki mitolo- jik kadın kahraman figürü, konutun avlusunda ise zen- gin deniz canlıları arasında gösterilmiş deniz tanrısı ve tanrıçası olan Okeanos ve Thetis'in figürleri yer alıyor. Bu parçada aşağıdakilerin hangisine değinilme- miştir? A) Kazı çalışması yapılan evin ne zaman inşa edildi- ğine B) Kazı çalışmasının ne zaman başladığına C) Kazı çalışması yapılan evin, adını nereden aldığına D) Konutun şekilsel özellikleriyle ilgili bazı verilere E) Zeugma mozaiklerinin benzerlerinden hangi özellik- leriyle ayrıldığına

PARAGRAFTA YAPI PARAGRAFTA BAŞLIK > Üzerinde durulan kavram ve bakış açısının bir iki sözcükle ifadesidir. > Örneğin, bir parçada üzerinde durulan kavram "sanat" ve ona bakış açısı da onun "işlev"iyse bu parçanın başlığı "Sanatı Işlevi" olabilir. Çıkmış Soru 2: Bir şair, başkalarının şiirlerinde geçen kelimeleri kullana- bilir. Bunun gibi o şiirlerin konularını, temlerini, düşüncele- rini yeniden işleyebilir. Ama bu özellik onu "taklitçi" yahut "değersiz" saymayı gerektirmez. Yeter ki o, bu kullanış ve işleyişte başkalarından ayrılabilsin. Başkalarından aldıkla- rina, etkilenmelerine kendi kişiliğinin damgasını basabilsin. Onları ayrı bir görüş, biçim ve yöntemle yeni bir biçime so- kabilsin. Kısacası şiirinde bir kişilik gösterebilsin. Bu paragrafa getirilebilecek en uygun başlık aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Iskemeyen Şair B) Şiirde Öz ve Biçim C) Yenilikçi Şair D) Şiir Tekniği E) Şair ve Özgünlük > Parag yan h Bir b > ➤ Ayn lilik Par so > Pa > Ar te S t PARAGRAFTA YAPI SORU TİPLERİ Paragrafın yapısı değişik soru biçimleriyle karşımıza çıkar: > Bazı sorular paragraf oluşturmayla ilgilidir. ➤ Bir paragraf oluşturabilecek cümleler dağınık olarak verilir ve

1. ÇEREZLİK ATIŞTIRMALAR Uygulamalarımızın her ikisinde de numaralan- mış cümlelerden anlamlı paragraflar oluştur- maya çalışacaksın. Kolay gelsin.... 1. 1.Öte yandan, kimileri bu gelişmelere kar- şın kâğıdın önemini yitirmeyeceğini savunuyor. II.Bu çalışmaların amacı hızlı güncelleme, ucuz üretim ve sanal ortamda dağıtım gibi üstünlük- lerden yararlanarak klasik okuma araçlarının yerine geçecek elektronik kâğıt üretmek. III.Tıpkı bunlar gibi, kâğıt da daima yaşayacak teknolojiler arasında yerini neden almasın? IV.Günümüzde birçok şirket ve araştırma labo- ratuvarı elektronik kitap üzerinde çalışıyor. V.Çünkü onlara göre çatal, bıçak gibi bazı eski teknolojiler işlerini hâlâ mükemmel bir şekilde yerine getiriyor. N-I-III-V t t t V-TIL 3.1.Bu bu kumulla alanıdır. 11.Ancak t kıyı bölge mulların = 111.Ülkem lim tipler şumlar: çeşitli y IV.Örne > 2. 1.Ama bazı kentler de vardır ki geçmi- dib vakta bağalar çeşitli larda. V.Ayr nılma san k olum Y Y

12. Divanü Lügâti't-Türk, Araplara Türkçeyi öğretmek, Türkçenin Arapça ile boy ölçüşebilecek nitelikte bir dil olduğunu göstermek üzere 1700'lü yıllarda Yusuf Has Hacip tarafından kaleme alınan Türkçe-Arapça ansiklopedik bir sözlüktür. Bu cümlede Divanü Lügâti't-Türk'le ilgili olarak 1. yazılış amadu amad II. yazaki, III. yazıldığı yıl, IV. türü konularından hangileriyle ilgili yanlış bilgi verilmiştir? Ove Il 23 AYT-1201 D) II ve IV B) I ve III C) II ve III E) III ve IV

Tarkowski'ye göre hakikat, bütünüyle kavranamaz ve ancak arayış çilesine katlanana açar sırlarını. Bu- nun için Tarkowski'nin filmleri zordur. Manevi tecrü- beyi talep eder izleyiciden. Bu tecrübeden yoksunlar için anlaşılmazdır. Bunu kanıtlayan en iyi örnek Ayna filminin Moskova'daki galasında yaşanır. Gösterimden sonra filmle ilgili tartışma o kadar uzar ki temizlik gö- revlisi kadın, tartışmanın ne zaman biteceğini sorar. Eleştirmenlerden biri, zor ve anlaşılmaz bir film hak- kında tartıştıklarını söyleyince temizlikçi kadın "Film- de anlaşılmayacak ne var? Sevdiklerinin ve kendini sevenlerin hakkını asla ödeyemeyeceğini düşünen ve bunun için vicdan azabı çeken bir adamın hikâyesini anlatıyor." deyince herkes Tarkowski'ye çevirir gözlerini. Tarkowski ise kadının söylediklerine ekleyecek hiçbir şey olmadığını söyler ve tartışmayı bitirir. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Yalınlığa ulaşmak isteyen sanat eserleri, mesajını derinleştirerek bunu mümkün kılar. B) Sanatın kılavuzluğu olmadan hakikate yolculuk yap- maya kalkmak beyhude bir çabadır. C) Sanat, beden kafesine sıkışıp kalmış ruhun, ideale duyduğu derin özlemi dile getirir. D) Sanatçı tarafından kavranan doğrunun, en uygun bi- çimde karşı tarafa iletilmesi sanatın özüdür. E) Gerçek sanat, anlaşılmak için entelektüel birikimder çok; duyarlı bir kalp, iyi niyet ve samimiyet gerektirir

ulunulan en eski Sayısı 25618'dir. få i lå tün- fâ i esnevi'sinde ta- irbirine ulanmış aşağıdakilerin rasında kafiyeli lduğuna ak istendiğinde in Mevlana'nın endi istek ve ğuna visiyle ilgill maz? Türkçesiyle S A R M uşmaktadır. A tadır. B 1 lir. 284 Günümüzde en çok "Yöntem Üzerine Konuş- ma ve Meditasyonlar" adlı eserleriyle ilgi gören Fransız filozof ve matematikçi Rene Descartes (1596-1650), felsefesinde ve dünya görüşünde, Rönesans'tan itibaren oluşmaya başlayan yeni bilim anlayışı ile yeni kültürün temel ilkelerini sen- teze ulaştıran bir düşünürdür. En.çok "Düşünüyo- rum, öyleyse varım." sözüyle hatırlansa da düşün- ce tarihine yaptığı esas katkı, kendinden sonraki dönemin yeni sorularının da çıkış noktası olan bu sentezdir. Bu metinden hareketle aşağıdakilerden hangi si kesinlikle çıkarılır? A) Rönesans düşüncesini eserleriyle anlatmaya çalışmıştır. Yeni bilim ve kültür anlayışını birleştirmeye çalışmıştır. Matematik alanında da önemli eserler ortaya koymuştur. D) Eserlerinde aklı ön plana çıkaran düşünceleri savunmuştur. E) Kendinden sonraki filozoflara öncülük eden eserler yazmıştır. 14. Şiir, hiçbir dece bir va gibi yaşar sınırları iç çoğunlukla yaşamda boş bir ki simgesi yanlış al Bu par aşağıda A) Şair rülm B) Şiir C) GL ma D) To E) Ş la

2. Trabzon, bir masaya benzetilir. Kentin adını aldığı sözcük olan "Trapezus" da masa anlamına gelmek- tedir. Trabzon kalesinin genel şekli bir tavus kuşu- CON na benzer. En genisi olan Aşağıhisar, kuşun açıl- e ERES mış kuyruğu gibi Ortahisar'a kadar yayılmıştır. Batı tarafta biraz içeriye çekilmiş olan Ortahisar, kuşun gövdesini; iç kale, boynunu; eğri durumda son kısım olan kule de başını oluşturur. Surlarla çevrili kentin içinde yer alan vadiler üzerine tarih boyunca birçok köprü yapılmış olsa da günümüze bunlardan pek azı kalmıştır. Bu parçada bulunmayan özellik, aşağıdakiler- den hangisidir? A) Görsel ögelere ağırlık verme B) Benzetmeye yer verme V Karşılaştırmadan yararlanma D) Betimlemeye başvurma E Tanımlama yapma