Anlatım Biçimleri Soruları

TYT / TÜRKÇE 24. Alışkanlıklar, aynı durum ve şartlar altında sıklıkla sergilenen ve planlanmadan, kendiliğinden gerçekleşen davranışlar olarak tanımlanabilir. Yeni bir alışkanlık edinme sürecinde de belirli bir süre bu alışkanlığın gerektirdiği davranışları düzenli olarak yapmamız gerekir. Genellikle bir davranışın alışkanlık hâline gelmesi için 21 gün gerektiği ifade edilir. Bir plastik cerrah 1960 yılında yayımlanan kitabında ameli- yat olan hastaların 21 günde yeni görüntülerine alıştıklarını belirtmiş. Yeni bir alışkanlık edinmede de etkili olduğu öne sürülen 21 günlük süre bu konuda neredeyse bir kural gibi anılıyor. Bu parçada alışkanlıklarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir? A) Zor terk edilir bir şey olduğuna B) İçinde bulunulan durum ve şartlara göre değiştiğine C) Belli davranışların belli bir zaman içinde tekrarıyla kazanıl- naxdığına D) Kişileri ruhsal yönden rahatlattığına E) Farkında olmadan kazanıldığına 25

4. Stephen Fears'ın 2006 yapımı etkileyici filmi Kraliçe, Prens Charles'tan boşandıktan sonra tüm İngiliz aristokrasisine sır- tını dönen Prenses Diana'nın ölümünü anlatıyor. Filmin esas odağı, Prenses Diana'nın şaibeli bir trafik kazasında hayatını kaybetmesinden hemen sonra kraliyet ailesinde yaşananlar. Pek çok yazılı ve görsel malzemeyle desteklenen bir belgesel gibi çekilmesine rağmen film, senaryosu fazlasıyla iceriden yazıldığı gerekçesiyle eleştirilmiştir. Bununla birlikte film, tipik Ingiliz mizahı ile bu mizahla atbaşı giden hüzün duygusunu her karesinde birleştirmeyi başarmıştır. Bu parçada söz edilen filmin senaryosunun eleştirilme nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Prenses Diana'nın özel hayatıyla ilgili sırlara yer vermesi B) Üzücü bir olayı sinemaya aktarırken mizahi ögeler kullanması C) Olayları daha çok kraliyet ailesinin bakış açısıyla sunması D) Hayatını belgeselleştirerek Prenses Diana'yı idolleştirmesi E) İçeriğinin kazanın hemen ertesinde olanlarla sınırlı kalması

38. Geçmişi konu edinen ve insanların tarihi algılamalarını etkileyen sanat türlerinden birisi, tiyatrodur. Her şey- den önce tiyatro, hayatı ele alan ve merkezinde insan olan, insana yönelen bir sanat dalıdır. Bu nedenle bas- langıcından bu yana tiyatroda en çok tarih bilgisinden Oyunların iskeletinin yararlanıldığı görülmektedir. kurulmasında bu olaylardan yararlanılır. ---- Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisinin getirilmesi uygundur? A) Bu eserlerde dramatik ögelere önem verildiği için bun- lar aynı zamanda romantik dramların özelliklerini de taşırlar. B) Geçmişteki olayların ciddi eylemler içermesi, savaş ve mücadelelerle gelişmesi, tiyatronun aradığı hareket ve çatışma ögelerini içinde taşır. C) Tarih bilgisinin ve tarih biliminin çeşitli devirlerde değişen metodu, tarih konulu tiyatro oyunlarına da yansımıştır. DTarih yazımını etkileyen çağın değerleri, siyasal ve düşünsel atmosferi, tarih konulu tiyatro eserlerini de etkilemiştir. E) Tarihî tiyatro oyunları, kalitesinin yüksekliği ölçüsün de, yazıldıkları dildeki tiyatro edebiyatının görkemini artırmıştır.

lerine ulaşılamaz? By Not /11 A)|yo|= D) Yalniz-H C) Yalnız I Il ve fit 26. Çağdaş Türk hikâyeciliğine yepyeni bir çehre ve yerli bir boyut getiren Rasim Özdenören, hikâyelerinde bire- yin bilinçaltı derinliğine inerek ruhsal çözümlemelerde bulunurken susturulmus ve bastırılmış duyguların dış dünyanın gerçekliğiyle çakışmamasından kaynaklanan insanlık trajedilerini; olayın sosyolojik, tarihsel, ekonomik temellerini de vererek doyumsuz bir üslupla anlatır. Kesin ve köklü bir kültür değişiminin yaşandığı ülkede, bu de- ğişimin kusaklar arası iletişimsizliği nasıl derinlestirdiği, iletişimin giderek nasıl kooma noktasına gittiği işlenirken insan olgusu sadece dış yapısı ve davranışlarıyla ele alınmaz, onun bilinçaltı boyutu ve zihinsel macerasının topoğrafyası da ortaya çıkarılır. ne CASE Bu parçada Rasim Özdenören'le ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisine değinilmiştir? A) Bastırılmış duyguların yol açabileceği durumları dile getirdiğine BY Sosyolojik ve ekonomik sorunlara çözümler getirdiği- Evrensel niteliği ağır basan öyküler yazdığına DOykülerinde ağırlıklı olarak kuşak çatışmalarına yo- ğunlaştığına E) Modern Türk öykücülüğünün içeriğini büyük ölçüde değiştirdiğine

. Eğitimin amaçlarından biri de bireye, toplum içindeki sorumluluklarını gereği gibi yerine getirme bilinci aşılamaktır. Bu, bilinçli bir biçimde yönetilmesi gere- ken, uzun bir süreçtir. Okulun bu süreçteki rolü aile- den sonra gelir. Aile bireylerinin konuya yaklaşımı ve ne kadar önem verdiği süreci hızlandırır ya da ya- vaşlatır. Aile bireylerinin, toplum içindeki sorumluluk- larını bilinçle yerine getiren kişiler olması, süreci hız- landıran en temel etkendir. Bu parçada aşağıdakilerin hangisi ele alınmıştır? A) Eğitimin bireye sorumluluklarını öğretmede yeter- siz kaldığı Aile ile okul işbirliğinin eğitim sürecindeki etkileri C) Bireye, toplumsal sorumluluklarına karşı bilinç kazandırma sürecini belirleyici etkenler D) Bireyin sorumluluk bilinci kazanmasında karşıla- şılan kişisel ve toplumsal sorunlar E) Eğitiminin amaçlarını belirleyen bireysel ve top- lumsal koşullar

2. Böyle yazanları hiç yadırgamam ama ben onlar- dan değilim. Nasıl ki herkesin bir giyinme tarzı, yemek yeme şekli var; her yazarın da bir yazma biçi- mi var. Ben, yazma sürecinde gezip dolaşan, insan- ların arasına karışan, böylelikle edindiğim izlenimler- le yazılarımı zenginleştiren bir yazarım. Kalabalıklar, yaşam, karmaşa benim yazılarımı besliyor. 1011 Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşa- ğıdakilerden hangisi getirilmelidir? Cora Yazma süreçlerinde kendi içine çekilmeyi seven yazarlar vardır. B) Kimi yazarlar gözlemlerini kağıda aktarmakla yetinirler. C) Birçok yazar, eserlerinde birikimlerinden çok düşünce ve duygularına yer verir. yazarların bir kısmı toplumsal kaygılardan uzak, tamamen kişisel duygularla edebiyat yapar. okunmasını E) Nice yazar vardır ki yazdıklarının delice bir tutkuyla ister. Deneme

21 2. Çözüm için kodu okut ya da yaz 370 64868 Dünya ölçeğindeki değer erozyonunun temelinde insanlığın sahip olduğu negatif duyguları kontrol edememe hatta etmeme hastalığı yatar. Bu değer yargılarının iflas ettiği, alarm verdiği temel nokta paylaşmadır. Sürekli olarak ve hiç vazgeçmeksizin çıkar peşinde koşan ve paylaşmaya yanaşmayan bir insan modeli olağanüstü ölçülerde dünyamıza hâkimdir. Diğer insanların sorunlarını, bunların eğitimlerini, gelişimlerini, üretime katkılarını, moral gelişimlerini dikkate almayan bir insan modeli dünyayı yönetmektedir. Bu insan aynı zamanda sadece kendisi için daha yenisini, daha büyüğünü, daha çoğunu, daha çeşitlisini elde etmek ve daha çok tüketmek üzere programlanmıştır. Böyle olunca kaynak paylaşımında dengesizlik ortaya çıkıyor. gösterilmiştir? A) Tüketim kültürü BKaynak dağıtımı sorunu Duygusal tatminsizlik D) Yeteneksiz yöneticiler E) Kaynak sınırlılığı Bu parçada değer erozyonunun temel nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi

6. Aşağıdakilerden hangisi bir paragrafın giris cüm- lesi olamaz? A) Esendalin ilk öyküsü Tanin gazetesinin 17 Ara- IK 1908 tarihli sayısında yayımlanmıştır. B) Esendal'ın öyküleri okunduğunda, bunların göz- lemlere dayandığı sezilir. C) Öykülerinde, kişileri gerçek yönleri ile yansıtır, onları iyice betimler dış görünüşleri ile. D) Ama onun ilk öykülerini 1925 yılında Melek ga- zetesinde yayımladığı yazılır. E) Esendal,, dil bakımından kentli dilinin kullanıl- masından yanadır.

a ile a rel e, Deneme 21 rel tonguç kampüs 22. Sanatçı eserini oluştururken yaşanan dünyanın objelerini yani dış dünyayı ve insana özgü her türlü gerçekliği araç olarak kullanır. Bunlardan amacına uygun olanları seçer, kendi deneyimleri ve hayal gücünün yardımıyla onları değiştirir, birleştirir ve dil ile yeni bir dünya kurar. Kurgulanan bu dünya hem gerçek hayata benzer hem de onun dışında kurmaca bir âlemdir. Bu evren, yazarın okuyucuya kazandırmak istediği anlam ve yaşantı doğrultusunda değişikliğe uğramıştır. Yani dış dünyanın gerçeği ile edebî eserin gerçeği birbirinden farklıdır. Bu bakımdan biz, her edebî eseri kendi gerçeği içinde değerlendiririz. Örneğin Muhteşem Yüzyıl dizisindeki Kanunî ile Osmanlı Devleti'nin ünlü hükümdarı Kanunî, kişilikleri bakımından aynı olsalar bile dizideki Kanunî bir oyun kahramanıdır. Yazarın hayal gücüne göre düzenlenmiş bir kişiliktir. Diğeri ise tarihî bir şahsiyettir. Eğer edebî metinlerin bu yönü dikkate alınmazsa okuyucu metni yanlış anlayabilir. Bu parçada "edebî metinler" ile ilgili vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sanatçının dünya görüşünden etkilenmektedir. B) Gerçekliklere yer vermektedir. C) Kurmaca olduğu göz ardı edilmemelidir. A D) Konuları olağanüstü nitelikler taşır. E) Ayrıntılara dayanılarak yaratılır.

31. 1. Bu durumun en önemli nedeni kaslarda biriken kim- yasal maddelerdir. II. Spor yaptıktan sonra kaslar sertleşir ve az da olsa ağrı hissedilir. III. Bu madde beyindeki sinir hücreleri üzerinde bir baskı oluşturarak vücutta genel bir uyarılmışlık hâli oluşturur. IV. Özellikle az spor yapan ya da bir süre ara verdikten sonra spora yeniden başlayan insanlar bu ağrıyı daha fazla hisseder. V. Şöyle ki spor yaparken kaslara yeterince hızlı bir biçimde kan gitmeyince solunum yan ürünü olan maddeler -örneğin laktik asit- kaslarda birikmeye başlar. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bü- tün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur? A) I B) II C) III D) IV E) V

SARI cümlelerle ilgi- hangisi doğru in cümledir. bir eylemdir. luşmaktadır. bağl) cümle- el şartlar tamam- aştırmalı meli, ge- de fırsat emeler ve Millî ğer ço- de CARI 123. Yaşamı, yaşanılanı ya da düşleneni yansıtma edebiyatın en belirleyici niteliğidir. Yansıtmanın güzel duyusal bir tat kazanması da sanatçının dili kullanma gücüne, yeteneğine bağlıdır. Çün kü bir dil sanatıdır edebiyat. Müzisyenler için sesler, ressamlar için renkler, yontucular için mermer ve bronz neyse bir romancı, bir ozan, bir öykücü, bir oyun yazarı için de sözcükler odur. Romanci, ozan, öykücü ya da oyun yaza- ri, sözcüklerin gizli evrenine uzanarak, onların kendisine sunduğu olanakları iyi değerlendire- rek özgünlüğü olan yaratılara ulaşabilir ancak. Yaratılarının okuruna haz vermesi, güzel duyu- sal bir tat duyurması, çoşkulandırması çokluk dili kullanma gücüne bağlıdır. TEST-85 Bu sözleri söyleyen birinin, yazarlarla ilgili beklentisi nedir? Eserlerini düş gücüyle yoğurarak duygusal eserler vermeleri Eserlerinde sadece yaşanılması mümkün olayları anlatmaları Sözcüklerin gizli evrenine uzanarak sözcük- lerin sunduğu olanakları iyi değerlendirme- Jeri Okurlarında duygusal tat uyandıracak coş- kulu konuları seçmeleri Sifir Risk hem de hastasına daha gene bir hastaya beyin cerrahlan aplardan, kendi brangiam bakarak yaklaşırlar. Oysa a na daha bütünsel olarak y branşların runlan da görme şansin dan alle hekimleri, et tüm yetkilerine sahip de cerrahi girişimleri ve ya genel cerrahi amelat Bu metnin anlatimine niklerinden hangisi k A Öyküleme Açıklama 126. Ev yaşamımızı okumalarıyla yemeğinden ablam eline Lin

SI |- -k n SI Modern anlamda kısa hikâye, Türk edebiyatında XIX. yüzyılda Tanzimat ile birlikte edebî bir tür olarak gö- rülmeye başlanmıştır. İlk örneklerden sonra her geçen zaman diliminde hikâyecilerimizin dili ve konuyu ele alışlarının gelişip modern bir çizgiye eriştiğini söyle- mek mümkündür. İlk dönemde Doğu hikâyelerine bağlı kalınırken ilerleyen zamanda sosyal meselelerin, halk âdetlerinin anlatıya dahil edildiği, kahramanların iç dünyalarına ayna tutulmaya başlandığı görülmektedir. Bu parçada geçen "kahramanların iç dünyalarına ayna tutulmaya başlandığı" sözüyle anlatılmak iste- drinnen aşağıdakilerden hangisidir? 13. A) B) Çevresel özelliklerin etkilerini ortaya koymak Ruhsal yönlerini açığa çıkarmak Kahramanları çok yönlü ele almak Bilinç düzeyini geliştirmek C) D) EX Duygusal ifadelere ağırlık vermek 16. Bin şit

MSÜ/Türkçe 21. (1) Dünya tarihinin en önemli sanatçılarından biri olan Leo- nardo Da Vinci, Rönesans Italya'sinin en önemli ustaları ara- sında sayılır. (II) Ressam, heykeltıraş, mühendis, mimar ve bilgin olan Leonardo Da Vinci, 1452'de Vinci kasabasında doğmuş, yaşamının büyük bir bölümünü Floransa ve Mila- no'da geçirmiştir. (III) Leonardo Da Vinci'nin hayatı ve eser- leri pek çok araştırma ve esere konu olmuştur; bunlardan biri sanatçının yaşamıyla ilgili en kapsamlı çalışma olarak nitelenen İtalyan RAI televizyonunun 1972'de hazırladığı belgeseldir. (IV) Belgeselde Da Vinci'nin, Vinci kasabasın- daki çocukluğu, Floransa'da Verrocchio Usta'mın yanında ki çıraklık günleri, ressamlar locasına girişi anlatılıyor.((V) Milano'ya gidişi, saray ressamı ve mühendis olarak yaptı- ğı çalışmalar, Papalık Ordusu hizmetinde askerî ressam olarak geçirdiği yıllardan da bahsediliyor. (VI) Otuz beşer dakikalık yedi bölüm hâlinde hazırlanan bu belgesel, Tür- kiye'de de 1997 yılında bir televizyon kanalında yayımlan- mış ve büyük ilgi görmüştü. b Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? D) V A) II A B) C) IV E) VI 2

5. 1. Pek çok bilimsel bulgu, hipnoz tekniğinin psikolojik rahatsızlığı olan insanların iyileştirilmesinde etkin bir yöntem olduğunu ortaya koymakta. II. Hipnoz tekniğinin bilgi ve tecrübeden yoksun insan- lar tarafından kullanılması, psikolojik rahatsızlığı olan hastalarda çok daha karmaşık sorunların ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Numaralanmış II. cümleyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? AI. cümlede ifade edilen görüşü çürüten başka bir du- rumdan söz edilmektedir. 50 B) cümlede anlatılan durumun sebep olduğu bir olum- suzluk dile getirilmektedir. C) I. cümlede sözü edilen olgu, başka bir yönden ele alınıp değerlendirilmektedir. D) I. cümlede belirtilen tekniğin, her hastada işe yara- madığı örneklenmektedir. E) 1. cümlede değinilen düşüncenin bilimsel olarak ka- nıtlandığı gösterilmektedir. du la b &

TEST Cümlede Duygu ve Kavramlar (1) Türk hikâyeciliğin kilometre taşlarından biri olan sanatçı, aynı zamanda şair, senarist, yayıncı, köşe yazarı ve ressamdır. (II) Yazdıklarının ilgi odağı olması, onun çok yönlü bir kişiliğe sahip olmasından kaynaklanmaktadır. (III) O, Doğu hikâyeciliğinin birçok unsurunu, kendi sanatını inşa yolunda kullanarak edebiyatımızdaki yerini sağlamlaştırmıştır. (IV) Doğu hikâyeciliğindeki az sözle çok şey anlatma, sanatının esaslı bir noktaya ulaşmasında kilit bir rol oynamıştır. (V) Hikâyelerinde genellikle köyden kente gelen ve geldiğinde köylülükle kentin hızlılığı arasında bocalayan Türk insanının çıkmazlarını ele almıştır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde nesnellik söz konusudur? A) I B) II C) III D) IV E) V

ilen arın O hin Türkçe 22. Millî bir gelenektir mahya. Sultan I. Ahmet devrinde ilk defa Sultanahmet Cami'nin minareleri arasında kurulmuştur. Avrupalı seyyahların bu ışık sanatına özel bir ilgi gösterdiklerini yazdıklarından biliyoruz. Mesela Fransız şair Théophile Gautier 1854 yılı ramazanında, bir gece Tepebaşı'ndan seyreder İstanbul'u. İstanbul'un bir imparator tacı gibi ışıldadığını, şerefeleri kandillerden bileziklerle bezeli minareler arasında ateşten harflerle yazılmış Kur'an ayetlerinin parıldadığını belirtir. Sarayburnu'ndan Eyüp sırtlarına kadar ışıklara boğulmuş camilerinin mahyalarla İslam'ın formüllerini yeryüzüne ilan ettiğini ve hilalin hemen yanındaki yıldızla imparatorluğun armasını gök bayrağına nakşetmiş gibi göründüğünü yazarak bu şehrin kimliğine işaret eder. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? e A) Konuşma havası içinde yazılmıştır. B) Devrik cümlelere yer verilmiştir. C) Benzetmelerden yararlanılmıştır DSözcükler arasında sessel yinelemeler kurulmuştur. E) Tek düzelikten kaçınılmıştır. 23. Hem sadece çocuklar için kitaplar yayımlayan yayınevleri kuruluyor hem de bazı yayınevleri yayın programlarına