Anlatım Biçimleri Soruları

16. (1) Kürk Mantolu Madonna, Sabahattin Ali'nin 1943 yılında yazdığı bir romandır. (II) Bu roman, şu cümlelerle okuru derhâl romanın kalbine götürür: Dünyanın en basit, en za- vallı hatta en ahmak adamı bile insanı hayretten hayrete düşürecek ne müthiş ve karışık bir ruha maliktir; niçin bunu anlamaktan bu kadar kaçıyoruz? (III) Sabahattin Ali'nin bu romanının kalbine varabilenler şu gerçeği de görecekler- dir: Sabahattin Ali'nin Berlin'de geçirdiği iki yıllık öğrenci- lik yaşamından birçok esinti var bu romanda. (IV) Roman, bankadaki işinden çıkarılmış anlatıcının sınıf arkadaşının çalıştığı fabrikada işe başlamasıyla açılır. (V) Ardından an- latıcının küçük ve dar memuriyet dünyasının ilkin sıradan bir insanı olarak gördüğü Raif Efendi'yi tanıtmasıyla devam eder. (VI) Raif Efendi, hem tanıtılışıyla hem o ateşli hasta- lığı hem ölümü hem de ardında bıraktığı Berlin anılarıyla dolu Maria Puder'li defteriyle Türk romanının en özgün ka- raterlerinden biri olarak karşımıza çıkar. Bu parça iki paragrafa bölünecek olursa ikinci paragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyle başlar? A) II. C) IV. D) V. B) III. E) VI.

8. 1. Öteki ressamlar üzerinde önemli bir etkisi olma- makla birlikte ressam olarak değeri ancak 19. yüzyılda anlaşılmıştır. II. 1585'te İspanya, Hollanda'yı işgal edince ailesi Haarlem'e göç etti. III. Büyük boyutlu grup portreleriyle tanınan Flaman ressamı Frans Hals Anvers'te doğdu. IV. Hals'ın mezarı Haarlem'deki büyük kilisededir. V. En güzel tablolarının büyük bir bölümü aynı kent- teki Frans Hals Müzesi'ndedir. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir? BIl ve IV Ill ve V G D) II ve III CLI ve IV _E)Ive V LIIT www.pelikankitabevi.com.tr 111

O dakikadır. meye çalışınız. Sabahları başlarım yazmaya, kaç saat çalışacağım hiç belli olmaz çünkü zaman durur benim için. (1) Çalışmaya başlamadan önce, şiire yatkın bir duyar- lılıkla yüklü olup olmadığımı hissetmem gerekir. (II) Ama bu yetmez, ayrıca o gün belli bir yerde, belli bir saatte, hiçbir işim de olmamalı. (III) Yani günlerce masa başından kalkmayacakmışım gibi işe koyul- malıyım. (IV) Onu nasıl mı çağırırım? (V) Dergiler karıştırarak, kimi kitapların sayfalarını çevirerek. Sonra bir de bakarım ki o, nerede ve nasıl geldiği bilinmeyen ses; sözcüklere, dizelere dönüşüvermiş. Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisine, düşüncenin akışına göre "Öyle esin filan da bek- lemem, esini kendim çağırırım masama." cümlesi getirilmelidir? A) I. B) II. 3. C) I. D) IV. E) V. 5.

17. (1) Evlilik, bir üçüncünün dünyaya gelebilmesi için iki yüce varlığın beraberliğidir, (11) Evlilik, ancak eşlerin karşı- lıklı anlayış ve birbirlerine olan saygısıyla ayakta kalabilir. (III) Ayrılığı ortadan kaldırmak uğruna ruhun güçlü bir sevgi içinde kurduğu bu yüce birlik, birbirlerinden ayrık bireyleri bir canın içinde birleştirip bütünler. (IV) Evlilik, başlangıcı bir bakış ve sonu sonsuzluk olan bir zincirin al- tin halkası, insanın kalp tarlasına inen pak bir yağmurdur. (M) Nasıl ki sevgilinin gözünde parlayan ilk bakış insanın yüreğine serpilmiş tohuma, ilk öpüş hayat ağacının dalın- da açmış bir çiçeğe benziyorsa aynı şekilde iki sevgilinin evlenerek kurdukları beraberlik de o tohumun ilk çiçeği- nin ilk meyvesi gibidir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi anlatı- mın akışını bozmaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V E

30. "Mükemmel"in peşine düşmüş her birey için yaşam zor- dur. Böyle bir tutum içinde olanlar, kendi yaşamını ve çev- resindekilerin yaşamını zorlaştırır. Çünkü onlar bir tür ula- şılmazın peşine düşmüşlerdir. Bunun için, ulaşma aşaması onlara keyif verir, onun uğruna mücadele etmekten zevk alırlar. Divan edebiyatı şairleri gibi, sevgili değildir onların derdi, sevgiliye kavuşma yolunda çektikleri cefadır. Bu parçaya göre kusursuzu arayanlarla ilgili olarak aşa- ğıdakilerin hangisi söylenemez? A) Her yönden yetkinliğe erişmeleri uzun zaman alır. B) Kusursuzu ararken, yaşamı güçleştirirler. C) Kusursuzu arayanlar, yakınındakilere de sıkıntı verirler. D) Kusursuzu bulmaları neredeyse olanaksızdır. E) Amaca ulaşmaktan çok, harcadıkları çabayı önemserler.

N L A R olduğuna Doğu Karadeniz Bölgesi'nin en popüler yörelerinden biridir Ayder. Rize'nin Çamlıhemşin ilçesine on yedi ki- lometrelik yeni yapılan asfalt yolla bağlanması Ayder'e olan talebi daha da artırmıştır. Ancak henüz oturmamış alt yapı ve konaklama alanındaki eksiklikler, gidenlerin tatiline tatsız sürprizler katabilir. Buna rağmen Ayder, Kaçkar Dağları'ndaki en turistik yerdir. 1980'li yıllarda Ay- der'deki kaplica suyunun sondajla çoğalmasından sonra tamamlanan kaplıca binasıyla birlikte Ayder'in konukları artmıştır. Yöreye yakın tüm merkezlerden Ayder'e çok sa- yıda ziyaretçinin gelmesine rağmen konaklama alanında herhangi bir gelişme olmamıştır. Bu parçada Ayder'le ilgili aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiştir? AAyder'in nerede bulunduğuna BY Ayder'in konaklama alanında yetersiz olduğuna C) Ayder'deki kaplica suyunun çıkarılmasıyla birlikte gelen kişi sayısının arttığına D) Barındırdığı olumsuzluklara rağmen en turistik yer oldu- ğuna E) Gelen her ziyaretçinin konaklama yapmadığına

1 pol Bu kadar olacağını tahmin etmemiştim ama ger- çekten çok ilginç bir yer burası. Burada bir yara- sa kulağınızın dibinden ok gibi fırlayıp geçiyor. Ka- nat sesini duyuyorsunuz bir an, öylece kaybolu- yor... Basamaklar kayadan oyularak mı yapılmış, yoksa dışarıdan malzeme mi taşınmış belli değil. Ancak zamanla kil gibi ufalanıp aşınmış. Gittikçe dikleşiyor. İğne ucu kadar bir ışık sızmıyor bile bir yerlerden. Bir an, akrep veya yılan ya da kuduz bir yarasaya rastlamak korkusu, zehir acısıyla ya- layıp geçiyor içimden. Dik merdiven soluğumuzu kesiyor... Kılavuz çocuk önde, oğlak misali seğir- tiyor. Zamanla gözümüz karanlığa alışıyor; bazı köşelerden yarasaların bulut gibi kaynaştığını gö- rüyoruz. Yorgunluktan ellerinizle tırmanıyorsu- nuz merdiveni. Soluk kesen bir tırmanış bizimki- si. Sırtımızdan, yüzümüzden, boynumuzdan bir ter boşanıyor ki, oluktan akarcasına... Az zaman sonra tüm bedenimiz su içinde kalıyor. Serin ama boğucu bir havayı soluyoruz sürekli. 7. NE Bu parçanın anlatımı ile ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) Öyküleyici anlatıma başvurulmuştur. B) Çeşitli duyulardan yararlanılmıştır. Anlatıma duygular katılmamıştır. D Gerekçeli anlatım vardır. E) Varlıklar hareket hâlinde verilmiştir.

en M YAYINLARI 22. Bir roman yazarı olarak özgürlükten yanayım. Bu neden- le roman yazarları ve romanlarla ilgili yapay sınıflamalar yapmanın doğru olmadığını düşünürüm. Bence kimsenin sanatçıya yol, yöntem göstermeye hakkı yoktur. İsteyen kişisel bunalımları, isteyen toplumsal sorunları ya da ruh- sal çözümlemeleri yapıtlarında ele alabilir. Beğenen be- ğenir, beğenmeyen beğenmez. Ne var ki, roman yazarı istediklerini özgürce yazarken, dünya görüşünü dile geti- rirken, kimi gerçekleri saptırmamalı, onları bir toplumsal yaşam felsefesi olarak kabul ettirmeyi amaçlamamalıdır. Bu parçaya göre, yazarlardan beklenen aşağıdakilerden hangisidir? a Konularını gerçek olaylardan seçmesi Bilgi çekici konuları işlemesi Yazdıklarının bilgilendirici nitelikte olması D) Başka sanatçıları taklit etmemesi E) Düşüncelerini benimsetmeye çalışmaması 2010

51. Kansas Üniversitesinde bir sergi salonunda, duvarlar birkaç kez farklı renge boyanmış. Fonda beyaz kullanıl- dığında insanlar sergide yavaş hareket etmiş. Fon kahve- rengiye döndüğünde ise insanların sergi salonunda daha çok yeri, daha az zamanda gezdiği gözlenmiş. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılabilir? A) Renkler, değişik insanlar üzerinde benzer etkiler yaratır. B) Renkler, insanlardaki duygusal farklılıkları ortaya çıkarır. C) Seçilen renkler, insanların ruhsal durumlarını yansıtır. D) Sergi salonları, sergilenecek ürünlerin niteliğine uygun olmalıdır. E) Renk seçimi yaşa ve kişiye göre değişir.

15. Temizlik düşkünlüğü ----. Harriet Knock evinde temizlik yapar- ken video çeken ve bunu sosyal medyada paylaşanlardan biri. Knock Instagram'da "Günlük işlerimin bir parçası çamaşır yıka- mak. Duşakabini ve çeşmeleri yıkamayı da çok seviyorum. Her yer parlayınca mutlu oluyorum." diyor. Üzerinde biriken stresi temizlikle attığını belirtiyor ve ekliyor: "Yarım günlük bir ev te- mizliğinin üstümden atamayacağı tasa yoktur." 26 bin de takip- çisi var temizlikçi fenomenin. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getiri- lirse parçanın anlam bütünlüğü bozulmaz? birçok insanın tahmin bile edemeyeceği izlenimler bıraka- biliyor insanı zamanla içine doğru alabildiğine derinleştiriyor daha önce yaşanmayan duyguları tatmaya yaklaştırıyor bazı insanlar üzerinde iyileştirici etkiler bırakabiliyor kişinin çevresinde kuşatıcı bir ilgi çemberi oluşturuyor

384 12. Her yıl karlar eriyip de bahar gözümüzü açınca, Ağrı Dağı'nda bir ulu tazelik patlayınca gölün kıyıları, ince kar çizgisinin üstü keskin, kısa ve küt çiçeklerle dolar. Çiçek- lerin rengi alabildiğince parlaktır. En küçük çiçek bile ma vi, kırmızı, sarı, mor ve keskin kokar. Ağrı Dağı'nın güzel, kederli, kara gözlü, iri yapılı, çok uzun ince parmaklı ço- banları da kavallarını alıp Küp Gölü'ne inerler. Daha gün doğmadan Ağrı Dağı'nın yalap yalap yanan yıldızları altın- da kavallarını bezlerinden çıkarıp Ağrı Dağı'nın öfkesini çalmaya başlarlar. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden yararlanılma- mıştır? A) Duyu aktarmasından B) Betimleyici ögelerden C) Görme ve işitme duyularına ait ögelerden D) Kişileştirmeden E Benzetmeden he

DÜŞÜNCE 7. Bilindiği gibi reklam dili, diğer dil kesitlerinden çok kesin bir parasal amaca yönelik olmasıyla ayrılmaktadır. Diğer bir deyişle, reklamdaki tek amaç belli bir ürünün satılmasıdır. Bu amaca ulaşmak için de reklam metinlerinde pek çok dikkat çekme ve ikna etme yöntemleri kullanılır. Dil bilimsel açıdan düşünüldüğünde ise bu yöntemler yaratıcı yazın teknikleri diyebileceğimiz şiirsel dil, dilsel sapmalar, ses, sözcük ya da tümce düzeyinde yinelemeler, müzik ve dilin bir arada kullanıldığı nakaratlar, tiyatro ögelerinin dille birlikte kullanımı veya eğretileme, benzetme, kişileştirme gibi söz sanatları aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Bu parçada sözü edilenler aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Reklamlarda kullanılan metinlerin dilsel nitelikleri B) Reklam metinlerinin amaçları C) Reklam ve dil ilişkisi D) Reklam dilinin önem ve işlevi E) Reklam metinlerinin dilsel zorlukları

7 " 16. Bunun için de halk onu bağrına bastı ve bütün eserlerini aldı. Eserlerden güzel dönütler alındı. He men hemen eserlerinin tamamında vurguladığı aşk teması da okuyucuyu kitaba daha çok çekti. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşa- ğıdakilerden hangisi getirilmelidir? B) A) Eserlerinde halktan uzak bir anlatımı tercih etti. Yazılarının hemen hemen tamamında milletine sevgisini dile getirdi. C) Eserlerinin temelinde daima halk, okuyucu yer alıyordu. D) Sevdiği herkesi eserine kolay kolay konu edin- mezdi. E) Kitaplarında kullandığı dili halktan daima uzak tutmuştu. 2-

17. Varsayalım ki bu İstanbul'a ilk gelişiniz... Güneşli pi- rıl pırıl bir sabah Haydarpaşa Garı'nın denize açılan basamaklarından iniyorsunuz. Her dem çırpıntılı ve üzerinde beyaz martıların oynaştığı denizden esen serin rüzgâr ciğerlerinizi dolduruyor. Kentin minare- ler, kubbeler ve camilerle göğe yükselen silüeti ise tam karşınızda. Tarihî yarımadada ya da kentin ta- rihin özelliklerini yitirmemiş kesimlerinde yapılacak yürüyüşler sizi cami, medrese, türbe, sebil, çeşme, kilise ve havra gibi yapılarla buluşturacak. Nice yıl- dır bir kültürler mozaiği olan kentin dokusuna sinmiş bu yapıların kubbe, külah ve çatılarında yer alan alemler, onların mimari görünüşlerinin tamamlayıcı bir unsuru olduğu gibi, sembolize edilen dinî inanç ve felsefi değerleri de yüceltir Bu parçanın anlatımında, aşağıdakilerden han- gisi ağır basmaktadır? A) Olaylar oluş sırasıyla verme B) Orneklendirmeye gitme C Sanatsal betimleme yapma Tanımlamaya yer verme E) Sayısal verilerden yararlanma C

Dergilerin hemen hepsi şiirle dolu, çoğu da çekiyor kişiyi. Tatlı tatlı söylü- yor yeni şairlerimiz, güzel söylüyorlar, rahatça söyleyiveriyorlar söyleyecek- lerini. Bir dilleri var, süssüz, sade; bir su, parıldaya parıldaya akıyor. Yazmi- yorlar da konuşuyorlar sanki. Eh, artık vezin, kafiye de yok! Dinlerken şöyle bir dalıverin, karşınıza geçmiş hoşbeş ediyorlar dersiniz. Nesre geldi mi öyle değil. Bilginlerin ağzından kapılmış, neyin adı olduğu bilinmez okkalı okka- li kelimelerle uzun uzun, yamri yumru cümleler kuruyorlar. Kesin, iri lakirdila- ra döküyorlar işi, yedi düvele meydan okurcasına yüksekten atıp bunaltıyor- lar okuyanı. Bu parçada, dergilerde yazan şair ve yazarlarla ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisine değinilmemiştir? A) Şairlerin söyleyişlerinin daha nite- likli olduğuna B) Şairlerin yabancı sözcüklere ve söz oyunlarına önem vermediğine Düzyazı yazanların dil kurallarına uymadığına D) Nesir yazarlarının şiir yazmayı de- neyip okuru bunalttığına E) Düzyazı yazanların kullandığı söz- cüklerin anlamlarının bilinmediği- ne

8. I. İşin kötüsü, yaşanılan toplumda insanlar, iletişimi bu yolla kurmayı seviyor. II. Oysaki bu oldukça ilkel bir beklentidir. III. Nedense, yaşananları yüceltmenin, bir acı yaratmak- tan geçtiği düşünülüyor. IV. Bu nedenle yazarın da kendi acılarını dile getirmesini istiyorlar. V. Acıları anlatmak, dinlemek ve okumak istiyorlar. 96 Numaralanmış cümlelerden anlamlı bir paragraf oluş- turulmak istenirse sondan ikinci cümle hangisi olur? A) I B) II C) III D) IV E) V Y