Anlatım Biçimleri Soruları

Etrafımızda görebildiğimiz her şeyin belirli bir bakış açısıyla sanat eseri şeklinde nitelendirilebileceğinden hareket edilerek bir çift ayakkabı da elbette bir sanat eseri kabul edilebilir. Söz gelimi yüzyıllar önce üretiminde sanatsal kaygı güdülmemiş çanak, çömlek, vazo gibi nesneler bugün müzelerde sanatseverlerin estetik beğenilerine sunulmaktadır. Bu anlayışa göre acaba bir mimar bir köprüyü ya da bir moda tasarımcısı bir ayakkabı modelini tasarlarken bir sanatçının eserini oluştururken yaşadığına benzer duygular yaşayabilir mi? Doğrusu her ne kadar sanat ve zanaatı birbirinden ayıran çizgi pek keskin olmasa da bu ikisi arasında, sunulan ürünün işlevi ve tüketiliş şeklinden kaynaklanan ayrım dikkate değerdir. Mesela bir çift ayakkabının alınış amacı ve kullanılış biçimi bir tablonunkinden çok farklıdır. Ayakkabı alınırken duyulan estetik kaygı, çoğu kez, alınan ayakkabının var olan giysilerle uyum sağlayıp sağlamadığından öteye geçmez. 37. Bu parçada aşağıdaki düşünceyi güçlendirme yollarından hangisi ağır basmaktadır? A) Tanık gösterme B) Tanımlama Senli benli anlatım Sessel yinelemeler E) Örneklendirme

1. Aşırılık; mantığı, sağlıklı düşünmeyi ve sağduyuyu yok eder. Da- ha da ötesi, insanı insan sevgisinden uzaklaştırır. Aşırılık sahibl bir insanın suratına bakın: Dalma gergindir, gözleri kurudur, bir noktaya saplanıp kalmıştır. Sesi tehdit doludur, iticidir. Kendi doğ- rularının dışındaki doğruların ürküntüsünü taşır her zaman. Aşı- ri uyumsuz ve hırçın olduğundan - Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağı- dakilerden hangisi getirilmelidir? A) böyle insanlar toplum tarafından hoş karşılanır B) bunların sakince düşünüp bir sonuca vardığı her zaman görülür C kendileriyle barışık bir yaşam sürmeye devam eder D böylelerinin mantıklı ve sağlıklı bir karara varmaları daha ko- laydır E) insanlarla iletişim kurmakta ve geçinmekte çok zorlanır

6. (1) Bugünden sonra bütün bilgi yörüngen değişe- cek, artık bambaşka yataklardan akacak düşünce ırmağın. (II) Evrenin ve dünyan, gökyüzün ve yer- yüzün değişecek. (III) Yepyeni bir gelecek haritası çizeceksin şimdi. (IV) Bugüne kadar yaşadıklarının ötesine geçen, ötelerde bir yerlerde, yeni yerlere götüren, yeni yollar belirleyen bir harita. (V) Artık hiç kaçınmadan, çekinmeden devam edebilirsin yola. (VI) Seni sen yapan her şeyinle... SEN Yukarıdaki parçada yer alan numaralanmış cümlelerden hangisi, kendinden önceki cümle- nin açıklaması durumundadır? A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. 3

en m- eri. e- e el k B i L G 39. Bir roman, bir şeyleri iddia etmez; roman sorular sorar. İnsanların aptallığı, her şey için bir yanıtları olduğunu sanmalarından gelir. Don Kişot dünyayı gezerken dünya, gözlerinin önünde bir gizeme dönüştü. Bu ilk Avrupalı romanın, tüm dünya roman tarihine bıraktığı özel bir mirastır. Yazar, okuyucusuna dünyayı bir soru olarak görmeyi öğretir. Bu tavır bilgelik ve hoşgörü içerir. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Romanın ilk örneğinin nerede verildiği B) Don Kişot'un sembolik özellikler taşıdığı Romanın, kişinin yaşamı sorgulama yetisini geliştirmesi D) Don Kişot'un edebiyat tarihindeki yeri E) İnsanların her şeyin cevabını bildiklerini san- maları 1. 185 Har Bir tak or m 9

A 05 TYT TÜRKÇE T 13. Yaşar Kemal'i ilk okuğumda ortaokuldaydım; İnce Memed'le günlerce dağlarda dolaşmış, onunla birlikte jandarmalara yakalanmamak için dua etmiştim. Bütün romanlarını çok severim ama Demirciler Çarşısı Cinayeti'nin yeri çok başkadır bende. Hışım gibi yağan yağmurun altında Ağa'nın konağının avlusuna gelen atlının yarasından sızan kanın adamın çizmesinden süzülüp üzengiden toprağa damladığı ve düştü- ğü yerde toprağı oyduğu düş sahnesi ile atlıların günlerce konağın etrafında dönerek içeri girmek için yalvardıkları, işe yaramayınca en sonunda yalvarma sırasının atlara geldiği sahne gibi pek çok sahnesi ve neredeyse her satırıyla zihnimde paslı bir mıh gibi durur bu roman. 1. İnce Memed romanının kahramanıyla özdeş- leştiği İnce Memed romanını en yetkin roman ola- rak gördüğü III. Demirciler Çarşısı Cinayetinden çok etkilen- diği IV. Her iki romanı da tekrar tekrar okuduğu II. NE Bu parçada yazarın sözünü ettiği eserlerle ilgili numaralanmış olanlardan hangilerini dile getir- diği sonucuna kesin olarak varılabilir? A) I ve III B) II ve III D) I, II ve III C) III ve IV E) II, III ve IV 14. Akşamüzeri tilki, telgraf hattının hemen yakınında, sık, kuru kuzukulaklarının bulunduğu bir dereye girdi. Burada, koyu kırmızıya çalan bol tohumlu 15. Baz yah L G S A R M A vey bag ya da ins bi ev de b it k k 16.

32. L Kitaptan niçin korkarlar, bir türlü anlayama- dim; kitaptan korkmak, insan düşüncesinden korkmak, insanı kabul etmemektir. II. Oysa insanoğlunu var eden, her şeyden evvel sorumluluk duygusu ve özellikle fikirle rin sorumluluğudur. III. "Birak, senin yerine ben düşünüyorum!" demekle, "Falan kitabı okuma!" demek ara- sında hiçbir fark yoktur. IV. Kitaptan korkan adam, insanı sorumluluk duygusundan mahrum ediyor demektir. V. Düşünce sorumluluğundan mahrum edilen insan, kendiliğinden bir paçavra hâline dönü- şür. Numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için aşağıdakilerden hangileri birbiriyle yer değiştirmelidir? A) Hile t B) tttte til. D) II ile V C) II ile IV E) Ill ile IV. 34.

xend 17588 erle lips ets ve ens azs 7.00 st ges gå 28. Dilin kendine mahsus tadı günlük konuşmalarda da var- dir. Dilin örgüsünü bozmaz, konuşurken kelimeler düz- gün söylenirse dilin tadı her zaman duyulur. "Kuzum ne- relerdeydin? Seni beklerken ayaklarıma kara sular indi." diyen yaşlı kadının siteminde, "İşine git be kardeşim, se- ni mi dinleyeceğiz?" diyen adamın diklenişinde Türkçe- nin kendine mahsus tadı elbette vardır. Fakat bunlar bir sanatkâr kaleminde bir araya getirildiğinde tat yoğunla- şir. Sanatkârlar, günlük dili işleyerek eserlerine yine ay- ni dilin içinden çıkardıkları tatları katarlar. Bazen de yep- yeni buluş ve örgülerle bizde bambaşka hazlar uyandı- rarak dilin tadına varmamızı sağlarlar. Onların eserleri ile dilimizin güzelliğini fark eder, dilimizi daha çok severiz. Bu parçada, I. Günlük konuşmalar da bize tat verir mi? II. Sanat eserlerinde günlük dilin yeri var mıdır? III. Daima dilin tadına varmanın koşulu nasıl bir anlatım- da yatar? sorularından hangilerinin cevabı vardır? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve I C) Yalnız H E) I, II ve III

TYT/ Türkçe 27. Bundan bir hafta kadar evvel, içimdeki hasreti onaran ve bana ümit veren bir kitap elime geçti. (1) Burada, se- nelerden beri gelip geçen yüzlerce Türk yazarın bir de- fa bile yakından incelemeye ve dile getirmeye tenez- zül bile etmediği Romanya ve Balkan Türklüğüne, bir genç yazarımız, Yaşar Nabi, iki üç makale değil bir ki- tap ayırmış. (II) Bu kitap, bence kaybolmuş kardeşleri Türkiye'ye tanıtmak konusunda önemli bir hizmet gör- müştür. (III) Kitabı okuyup bitirdikten sonra aklıma bir şey geldi. (IV) Ben, ölünceye kadar Türkler için ümit olacak her kapıyı çalıp yardım dilemeyi görev bilmişim. (V) O hâlde Balkanlardaki bu zavallı kardeşlerimizin ya- şadığı köylere bu kitaptan birer ikişer hediye edeyim ki onlar da unutulmadıklarını bilsinler. Bu parça, iki paragrafa bölünmek istense ikinci pa- ragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyle başlar? C) III D) IV A) A B) EV Se ģi le y E

23. (1) Edebiyatımızın daha da gelişmesi için sanatçılar, işçinin, köylünün yaşamına daha çok katılmalı; oradan edinecekleri zengin izlenimlerle yeni yapıtlar oluşturmalı. (II) Köy yaşamının verilmesinde son yıllarda bir ölçüde başarılı olmuş ancak işçi yaşamı henüz yeteri kadar ele alınmamıştır. (III) Genç sanatçıların buna yönelmeleri çok yerinde olacaktır. (IV) Ancak, bu sorunlara eğilecek sanatçıların estetik titizliklerini artırmaları gerekiyor. (V) Bu noktada açık verenler, ne topluma ne de edebiyata yararlı olabilirler. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır? A) I B) II C) III D) IV E)V

nin 32 Şiirin sınırlarını daima bilmek gerekir; fazlası, bizim o şiire eklediklerimizdir. Şiirin gerçek değeri ise bu ek yaşantıların dışındadır. Daima kendi anladığımızdan çok, şairin ne anlattığına bakmak daha yerinde olur. Böylece şairin şiirine verdiği anlam neyse ona daha bir yaklaşmış oluruz. Yoksa bizim kendimize göre çıkardığımız anlam ancak bize göredir. Bu da şairin kişiliğini unutmakla elde edilir. Aşağıdakilerden hangisi parçada bir şiir değerlendirilirken yapılması gerekenlerle ilgili öne sürülen düşüncelerden değildir? Şairin kişiliğinin eserden uzak tutulması gerekir. B) Bireyin kendine göre şiirden çıkardığı anlam, temel ölçüt değildir. C) Şiirin, bilinenin ve belirginleştirilenin dışında özellikleri vardır. D) Şiirin iletisi, temasına ve konusuna göre paralellik göstermez. E) Şairin anlatmak istediklerinin önemsenmesi lazımdır. 34. H S r

5. TYT - Türkçe 1. Çocuklar büyüdükçe beyinlerinin dış katmanının kalınlığı değişir. II. Korteks olarak adlandırılan bu katmandaki kalınlaşma ve incelmeler; öfke, depresyon, davranış bozuklukları ve dikkat sorunları ile ilişkilendiriliyor. Numaralanmış II. cümleyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede ifade edilen düşünce, örnekler üzerinden pekiştirilmektedir. B) I. cümlede anlatılan durumun fiziksel etkilerinden söz edilmektedir. C) I. cümledeki durumun, çocuklardaki psikolojik rahatsızlıklarla bağlantısı dile getirilmektedir. D) I. cümlede belirtilen olgunun, özellikle hangi yaş grubundaki bireylerde gerçekleştiğinden bahsedilmektedir. E) 1. cümlede değinilen düşüncenin, varsayımlara dayanmadığı kanıtlanmaktadır. V 7. YAYINLARI 1. 11. B

ğanüstü Fimasından ik ve çok klardır. maşık ve ak yazarın vetinmek i kilerden az kişi klarının münü -1 27. Her yıl, milyonlarca ton plastik üretiliyor. Diğer yandan da plastik su şişeleri gibi geri dönüşümü sağlanamayan büyük miktarda atığın denizleri doldurmaması için çözüm arayışı sürüyor. Bu çözümlerden en umut verici olanı atıkları veya plastikleri parçalayan organizmalar. Ancak daha basit çözümler de var. Yakın zamanda bir araştırmacı, plastiğin aksine kalıcı olmayan ve kullanıldıktan sonra biyolojik olarak parçalanabilen bir malzemeden şişe üretme fikrini ortaya attı. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Biyolojik rak parçalanabilen şişe, şimdilik tasarım aşamasında olan sonuç odaklı çalışmalardan biridir. B) Geri dönüşüm sorununun ortadan kaldırılmasında parçalanabilen şişe fikriyle önemli bir adım atılmış oldu. C) Plastiğin yerine alternatif malzeme üretme fikrinin ortaya atılması, kısa vadede bir çözüm olarak görünmüyor. D) Geri dönüşümü sağlanamayan plastik ve benzeri maddeler doğal hayata kalıcı hasarlar vermektedir. E) Plastiğin doğada dönüşüme uğramaması, ilerleyen zamanlarda ciddi sağlık sorunlarına yol açacaktır.

TÜRKÇE 29 ve 30. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. Biyoteknoloji, bitki ve hayvan üretimi alanında da önemli bir uygulama sahası bulmuştur. Sağlıklı bir ürünün iyi ve kaliteli ham maddeden üretileceği düşünülürse biyo- teknolojik metotların uygulanmasıyla soğuğa, sıcağa, kuraklığa, fazla tuza dayanıklı bitkiler yetiştirilecek, hem üretim kaybı en aza indirilecek hem de tüketicinin is- tediği tipteki gıdaların elde edilmesi mümkün olacaktır. Mesela sadece yapay DNA parçasının nakledilmesiyle dünya nüfusunun çoğunun temel gıda maddesi olarak kullandığı patatesin, protein oranı artırılmış ve aynı tür uygulamalarla patates hastalığa karşı dayanıklı hâle getirilmiştir. Günümüzde değişik hastalıklar nedeniyle tonlarca hayvani gıda, çöplere dökülmüş; kuş gribi ve deli dana hastalıklarıyla binlerce hayvan telef olmuştur. Gelişmelere bu şekilde bakılırsa biyoteknolojinin önemi daha iyi anlaşılacaktır. 31. Bir yaza rafların tanıma tanınm la oku 29. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Biyoteknolojik metotlarla daha dayanıklı ürünler ye- tiştirilebilecektir. B) Biyoteknolojik yöntemlerle ürünlerin DNA'sıyla oy- nanabilecektir. girer karab telev cukl foto CYBiyoteknolojik çalışmalar, hayvanlar üzerinde de uy- gulanabilir. D) Biyoteknolojik yöntemlerle birçok hastalık tedavi edilebilecektir. E) Biyoteknoloji, sağlıklı ve kaliteli bir yaşama katkı sağlar. nin olu bir B h: A 30. Bu parçaya göre biyoteknolojinin önemi aşağıdaki-

4 toplumu rılmıştır. (IV) Bu yüzden, gerçekleşmesidir. (V) Bunun yanı sır yaşamda kişinin hatırlayamadığı çocukluk anıla ona getirerek bilinçaltının daha aktif hâle gelmesini sağlar. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda yapılan değerlendirmelerden hangisi yan- hiştir? A) cümlede rüyalarla ilgili bir teoriden söz edilmiştir. B) II. cümlede Freud'un eseriyle rüya konusuna yeni bir bakış açısı getirdiği dile getirilmiştir. CHII. cümlede yargı gerekçesiyle birlikte verilmiştir. D) V. cümle kendinden önceki cümleyle neden-sonuç ilişkisi kurmustur. E) V cümlede varsayım söz konusudur. 5. I. Türk edebiyatında köklü bir şiir geleneğinin oluşma- sında Türklerin yaşam tarzı olan göçebe kültürünün etkisi büyüktür. H. Türk edebiyatında pek çok sanatçının edebiyat dünyasına şiirle adım attığını, bu türün cümle kapısı hükmünde olduğunu sözlü ve yazılı edebiyatımızın şiir üzerine kurulduğunu görürüz. SARTESA Türk edebiyatında şiirin çok yaygın olması, diğer edebî türler arasında baskın olmasına yol açmış ve haksız bir rekabete sebep olmuştur. IV. Türklerin yaşam tarzı, önemli gün ve geceleri şiir- lerle kutlamaları, edebiyatımızda şiirin daha önde olmasını ve her sanatçının şiirle yolunun kesişmesi- ni sağlamıştır. YAYIN DENIZ PRO V. Türk edebiyatı tarihine baktığımızda edebiyatımızın şiir ağırlıklı bir seyir izlediği, daha çok şiire dayandığı görülmektedir. Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangileri anlamca birbirine en yakındır? B) Dve V A) I ve III D) II ve TYT Türkçe Denemeleri EI ve V C) I ve IV disine sonuçta ması/g oldukç mesel Bu p aşağ A) I. B) I D) E SPOI

BU mamıştır? A) Yalnız B) Vaimiz III Yalnız IV D) Lve t EL #ve TV 16. Sanatçının, etrafında olup bitenlerden haberdar olmaması dü- şünülebilir mi? Sanat; insanın doğa, dünya ve kendisi ile başta olmak üzere, tüm çevresiyle oluşturduğu iletişim ve bağlantı yön- temlerini de kapsayan kendine özgü eylemlerdir zira. Her ne ka- dar bu yaratım süreci tümüyle özel olsa bile sanatçı için evren- deki her şey ya özeldir ya da özelin bir parçasıdır. Ayrıca sanata tarih boyunca dolaylı ya da dolaysız yararcı nitelik yüklenmeye çalışılmasına karşın bu nitelik hiçbir zaman sanatçı tarafından iç- selleştirilmemiştir. I. Görünenin ardında gizlenmiş olan görünmeyeni ortaya çı- karmaya çalışırlar. II. Toplumdaki olumlu ya da olumsuz gelişmelere kulak tıkaya- mazlar. III. Sanatlarını kendi kişisel menfaatleri için araç olarak görmez- ler. Bu parçadan hareketle sanatçılarla ilgili verilen yargılardan han- gilerine varılamaz? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve Il E) I ve Ill Yardımcı Düşünce 18 ARI

31. Mutluluğu sağlayan hormon serotonindir. Bazı yiyecek- ler bu serotonin hormonunu artırır. Akşam yediğimiz ve içinde glikoz olan her şey serotonini tetikler. Makarna, çikolata, bal kabağı serotonini yükseltir. Özellikle de güneş ışığının azaldığı zamanlarda bu tarz yiyecekleri yemeye özen göstermek gerekir. Çünkü serotonini en fazla güneş ışığı yükseltir, o eksik olduğunda şeker ve karbonhidrat içeren besinlerle bunu dengelemek gere- kir. Buna bağlı olarak kışın insanların birkaç kilo alması da gayet normal. Buna direnip "Kilo almamalıyım, yememeliyim." derseniz zayıf kalırsınız ama depresif bir zayıf olarak hayatınıza devam edersiniz. Bu parçada mutluluk ile ilgili olarak aşağıdakilerin hangisinden söz edilmemiştir? A) İnsanın mutlu olmasını sağlayan hormonun hangisi olduğundan B) İnsanın mutluluğunun kilo alımına bağlı olarak arttı- ğından C) Mutlu olmamızı sağlayan hormonu nelerin etkiledi- ğinden 32. D) Güneş ışığının mutluluk hormonunu nasıl etkiledi- ğinden içinde şeker olan yiyeceklerin mutluluk hormonunu artırdığından