Anlatım Biçimleri Soruları

irleri ve orlardı. unurdu Civariler acemi, ağımcı siste- lerden k, yay, du ve n dev- loji ve Per 8. İlk okuduğum denemeler, ortaokul Türkçe kitaplarındakiler- dir. O yıllarda ortaokul Türkçe kitapları, bir edebiyat beğeni- sini temellendirmek amacıyla özenle hazırlanmışlardı. Elbet- te öteki türlere olduğu gibi denemeye de değer veriliyordu o kitaplarda. Montaigne ve Ataç'ı ortaokul sıralarında tanıdım ben. Ama itiraf etmeliyim ki ortaokul yıllarımda deneme türü beni o kadar ilgilendirmedi. Lisede Behçet Hoca (Necatigil) sınıfta Rilke'nin Malte Laurids Brigge'nin Notları'ndan bö- lümler okuyuncaya kadar da ilgilendirmemeye devam etti. Ama Rilke'nin hele büyük bir şairin çevirisi ile okunduğun- da düzyazı yazmamaya özendirmemesi ve elbette düzyazı hazzının ne demeye geldiğini kavratmaması olanaksızdır. Bu parçada yazar, aşağıdakilerden hangisine değinme- miştir? A) Deneme yazı türüyle ortaokul sıralarında tanıştığına B) Ortaokul yıllarındaki Türkçe kitaplarında edebîliğe önem verildiğine Deneme türüne lise yıllarında Behçet Necatigil sayesin- de ilgi duymaya başladığına D) Ortaokul sıralarında okuduğu Montaigne ve Ataç'ı bir türlü sevemediğine E) Rilke'nin Malte Laurids Brigge'nin Notları sayesinde de- neme yazmaya özendiğine 79

ay 28 26 10 18 Kronometreni aç! 19. Edebiyat, dünyanın mevcut durumundan memnun olmayan ka- lemlerin onu değiştirme peşinde olmalarıyla doğar. Ancak o, in- sanların bilincini değiştirerek ve toplumun özlemlerine, hayalle- rine yeni renkler katarak yapar bunu. İşlerinden ve dertlerinden ötürü "bugünü” yaşayan ve olayları bütün olarak algılayamayan insana ışık olur, yaşama bakma yollarını ve geleceği gösterir. Bu- günün dertleriyle uğraşan, gündelik yaşamın insanına mesafeli- dir edebiyat. Bilakis yaşananları; duyguyla anlaşılan, yürekle his- sedilen ve iç derinliklerde saklayan bir hazinenin parçası yapar. Bu parçada edebiyatın işlevleri arasında aşağıdakilerden han- gisine yer verilmemiştir? A) insanların hayal dünyasını zenginleştirme B) insanın his dünyasındaki güzellikleri öne çıkarma + İnsanların gündelik dertlerine çözümler bulma D) insanların gelecekle ilgili düşünebilmesini sağlama E) İnsanları günlük yaşamın koşturmasından uzak tutma 123 21.

daki parçaya göre cevaplayınız. Kırk metreye kadar uzayabilen, yaz kış yeşil olan göknar ağaç lanı, kendine özgü formu, iğne yaprakları, kozalakları ve hatta kokusu ile çamgiller familyasının bir ferdidir. Dış görünüşü ile güzel ve dekoratif bir tür olduğundan birçok Avrupa ülkesin- de olduğu gibi ülkemizde de uygun iklime sahip bölgelerimizin park ve bahçelerinde süs bitkisi olarak kullanılmaktadır. Günü- müzde Anadolu dağlarını süsleyen göknarlar, hem flaç kayna- ğı potansiyelleri hem de güzel görünümleriyle Anadolu insa- nının vazgeçilmez hayat yoldaşıdır. Soğuk havalara dayanıklı olması ile bilinen göknar ağacı, en az 300 yıl ömre sahiptir. Da- yanıklı kerestesinden dolayı endüstride odun ve selüloz elde etmek için kullanılır. Yeryüzünde tek doğal bulunuş yeri Kaz Dağlanı olduğu için endemik bir ağaç sayılır. Mitolojiye göre Troya'ya girmek isteyen Akha ordusu, on yıl savaştıktan sonra amaçlarına ulaşamayınca bir plan yapar. Planları, tahtadan bir at yapıp bunun içine savaşçılarını ve onların silahlarını koya- rak Troya'ya girmek ve şehri işgal etmektir. Sonuçta plan ba- şanlı olur. Rivayete göre bu at göknar ağacından yapılmıştır. Nitekim tarihi metinlerde de ülkelerin göknarlarının kesilmesi ile bu göknarların yetiştiği topraklardaki insanların yok olması arasında paralellik kurulduğu görülmektedir. Bu parçaya göre, göknar ağacıyla ilgili efsanenin ortaya çıkmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Yaşam süresi bakımından diğer ağaç türlerinden ayrılması B) Tazeliğini ve doğallığını yıl boyunca koruyabilmesi C) Geçmişte, tahta kaplarin yapımında kullanıldığının tespit edilmesi D) Biyolojik özelliklerinin hastalara şifa olmaya uygun olması E) Varlığıyla ülkelerin devamlılığı arasında bağ kurulması

(1) İngiliz edebiyatının en önemli kadın yazarla- rından biri olan Virginia Woolf'un başyapıt olan romanı Deniz Feneri, son derece basit olay örgüsünün ardında yaratıcısının öz yaşamından ayrıntıları, toplumsal meselelere ilişkin sorgu- lamaları, iç gözlemleri ve derin felsefi gizem- leri barındırır. (II) Deniz Feneri'nin merkezinde I. Dünya Savaşı'nın öncesinde ve sonrasında İskoçya'nın Skye Adası'ndaki evlerinde kalan Ramsay ailesi ve konukları vardır. (III) Virginia Woolf bilinç akışı tekniğini başarılı bir biçimde enda kullandığı Deniz Feneri adlı eseriyle okuyucu- yu, karakterlerin iç dünyasında esrarengiz bir yolculuğa çıkarır. (IV) Ayrıca Woolf, kadın ve erkek arasındaki çatışmaları ve aile hayatının gerilimlerini, kendi hayatında tanık olduğu hayal kırıklıklarıyla ve acılarla çarpıcı ve etkili bir bağ kurarak irdeler. (V) Yazarın kendi yaşamından da izler taşıyan bu eser, insanın değişime nasıl ayak uydurduğunu, onu nasıl karşıladığını çarpı- cı bir şekilde ortaya koyar. 2. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I B) II III D) IV E) V

A TÜRK DİLİ VE EDER SOSYAL BİLİMLER- 1. Bu testte sırasıyla, Türk Dili ve Edebiyatı (1-24), Tarih-1 (25-34), Coğrafya 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler-1 T 3. 1. Bir yapıtta konu ve biçim, edebiyatın dışında bir amaç için kullanılınca edebiyatın kendisi de kullanılmış olur. Kullanıl- mış edebiyat, her zaman bir şekilde didaktik yani öğreticidir. Didaktiklik ise edebiyatın edebiyatlığına kasteden bir zayıf- lıktır. Ama bu tür yapıtlar ya klasikliğin kisvesine ya da fel- sefenin maskesine bürünmeye çalışır. Onun için biz, onla- rin edebiyat yapıtı olarak düpedüz zayıf ve kötü olduklarını görmeyiz. Bu tür yapıtlar da zamanla kütüphanelerin tozlu rafları arasında unutulup gitmekten kurtulamaz. Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın yazarı tarafından söylenmiş olamaz? A) Edebiyatı, edebiyat yapmak dışında bir nedenle kullan- mak edebiyata ihanettir. B) Edebiyat eğer amacı dışında kullanılırsa öğreticilik işlevi dışında başka bir işe yaramaz. C) Öğretici bir metni edebiyat metni olarak görmemiz, yapıtın bir düşünceye dayanması ya da klasikliğiyle gerçekleşir. D) Sanatsallığı ikinci plana almış bir yapıtın kalıcılığı sağla- ması düşünülemez. E) Didaktik söylem, edebî bir metni gerçek amacından çı- karan bir zayıflıktır. MIRAY YAYINLARI-

17.) (1) Akıllı cep telefonu, tablet, bilgisayar gibi teknolojilerin her alanda etkin olduğu günümüzde 1980'li ve 90'li yıllara duyulan özlem sıkça dile getiriliyor. hoube (1) Cocukluğunu ve gençliğini bu dönemde yaşamış kişiler, teknolojinin hayatımızda kapladığı yerintab büyümesine anbean tanıklık etti. (III) Sokakta oynayan, telefon kulübesinden jetonla telefon açan, mum ışığında kitap okuyan, tek kanallı televizyonla yetinen x bu kuşağın çocukluğunda iz bırakan kimi figürler; ne sevilen, özlenen kavramlar oldu. (IV) Üstelik çocukluk anıları ilerleyen yıllarda çok etkili olduğundan, o çağda kazanılan sevginin etkisi uzun süre devam etti. (M) Bunların arasında kitaplarıyla Gülten Dayıoğlu, anlattığı masallarla Adile Naşit, çocuk programları ve şarkılarıyla çocukların gönlünde taht kuran Barış Manço ön sıralarda yer aldı. la. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? blog nethid (B) II A) I batmuo vid C) III D) IV oblaho opreml E) V

mi, ba- nde tek dünya- ni pay- lesine uk gibi ünce- oluş- amçı- ilma- menin ini şey- de- için Şiir hayı eyi ge- du- eri Palme Yayınevi 9. çok farklı boyutlar kazandığı B) Teknolojinin olanaklarından yararlan- maya çalıştığı C) Henüz istenen düzeye gelmese de bir canlanma yaşadığı D) Dünyada kendini kabul ettirebildiği E) Yönetmen sayısının çok az olduğu E Bu parçada sözü edilen yazarların en önemli özelliği, aşağıdakilerin hangisin- de tam olarak verilmiştir? Gününde gürültü koparan, hakkında epey- ce söz edilen kimi olaylar, zamanla yerini bir başka habere, olaya, yaygara koparacak flaş haberlere bırakır. Sonra da bu haber yığınları- nın üstüne daha başka şeyler geçer. Aradan geçen sürede pek çok şey unutulur gider. Ama Doğan Hızlan gibi yazarların yazdıkları, güncelin kalbini ortaya koyar. Gazete haberi olarak unutulsalar bile, kimi haberler, olaylar böyle yazarların yazılarında edebiyat değeri paragrafın bütünür le ulaşılan bir yargı kazanarak unutulmamak üzere belleklere ka- zınırlar. Gündemi belirleyen olayların can alıcı noktasını, ustaca bir anlatımla ortaya koyabilmeleri Belirli bir kesimin değil, toplumun tüm kesimlerinin ilgileneceği konulara yö- nelmeleri Insanların vicdanında derin izler bıra- ele maları D) Her gün yaşanan birtakım olaylara si- radan bir insan gibi değil, bir sanatçı gözüyle bakmaları artık nesnel ve bilimsel liğini yadsımıyor. Eleşta beğenilerini, öznel yarg bırakıyor; eseri çözüml nesnel ölçütlerle onu Bazı gazete yazılarını kitaplaştırarak o olayları unutmamamıza yardımcı olma- ları lar. Bireysel beğeni, ölçü bilimsel bilgilerle yenide gerekliliğine inanıyorlar. Bu paragrafta vu şünce, "yapıta yön dirme anlayışının g mesi"dir. Bu ana

9. Bu Gününde gürültü koparan, hakkında epey- ce söz edilen kimi olaylar, zamanla yerini bir başka habere, olaya, yaygara koparacak flaş haberlere bırakır. Sonra da bu haber yığınlanı- nın üstüne daha başka şeyler geçer. Aradan geçen sürede pek çok şey unutulur gider. şün Ama Doğan Hızlan gibi yazarlanın yazdıklan, dirm güncelin kalbini ortaya koyar. Gazete haberi olarak unutulsalar bile, kimi haberler, olaylar böyle yazarlanın yazılarında edebiyat değeri kazanarak unutulmamak üzere belleklere ka- zınırlar. mes Bu parçada sözü edilen yazarların en önemli özelliği, aşağıdakilerin hangisin- de tam olarak verilmiştir? Y Gündemi belirleyen olayların can alıcı noktasını, ustaca bir anlatımla ortaya koyabilmeleri Belirli bir kesimin değil, toplumun tüm kesimlerinin ilgileneceği konulara yö- nelmeleri Insanların vicdanında derin izler bıra- kan olayları nedenleriyle birlikte ele al- maları D) Her gün yaşanan birtakım olaylara si- radan bir insan gibi değil, bir sanatçı gözüyle bakmaları E Bazı gazete yazılarını kitaplaştırarak o olayları unutmamamıza yardımcı olma- ları para le u

Nar Ağacı romani, meselesi, mesajı, kahramanlar, ça- temalan olan bir roman. Oyle ki neredeyse siyasi bir ro- man olmaya yatkın bir yapısı var. Ama yazar siyasi ro- manların o bildik didaktiklik tuzağına ve kolaycılığına düşmez, Dil ve mekânlar dönem ruhunu yansıtmak- ta en önemli enstrümanlar olarak kullanılırken anlayış ve bakış açısı bu tarihsel dönemi anlatmaya uygun bir bi- çimde yer alır. Ne var ki 530 sayfalık kitap roman olma- nin avantaj ve dezavantajlarını bünyesinde taşıyor. Olay- ların çokluğu, anlatım süresinin uzunluğu, fazlasıyla ma- lumatlar kuşkusuz türün bir gereği olarak yer alıyor. An- cak özellikle öykü dilini kullandığı kimi bölümler (sıkı ör- gü, tirik dil, yoğun anlatım) kitabin en başant metinler. 38. Bu parçadan sözü edilen eserle ilgili olarak aşağıda kilerin hangisine ulaşılabilir? A) Yazanın hayatından kesitlere yer verilmiştir. B) Doğruluğu tartigiabilir düşünceler içer C) Olayın geçtiği döneme uygun bir dil kullanimir D) Tamamen öykü türünün biçimsel özelliklenne bagh kalnarak yazılmiştir. E) Hacimli bir eser olmasından dolayı okur tarafindan ilgi görmemiştir.

TYT (Temel Yeterlilik Testi) 35.-36, soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (0) Boris Vian'ın öykülerinde cazip ama aynı zamanda tedirgin edici bir şeyler var. (I) Bunu tam olarak açık- tamak veya adlandırmak mümkün değil fakat insanın anlatmaya korktuğu ya da hasir altı ettiği trajikomik ta- rafını su yüzüne çıkarmaya uğraştığını söyleyebiliriz. (1) Ünlü yazar ters köşe metinlerle bizi silkeleyerek bu gizlerimizi ortaya dökmek istiyor. (IV) Bir Kara Kedi İçin Blues, Vian'ın kendi öykülerinden yaptığı bir seçki ve onun biçeminin özelliklerini yansıtıyor. (V) Vian bu öy- külerinde, yaşadığı dünyanın sevgi dolu olmadığının farkında ve bu anlamda dünyayı değiştirme çabası için- de değil. (VI) O sadece, kink dökük sokaklarda dola- nirken elinde kalemi ve defteriyle sanki bir günce tutu- yor, not alıyor 36. Bu parça iki paragrata ayrilmak istense ikinci parag- raf hangi cümleyle başlar? A) 11 9) 11 Yayınları Türkçe G.N DIV EV

TYT Clemel Yeterlilik Test 336 sorular gudski porcas gire cosplaym Nar Ajac romani, meselest, mosap, kahramanlar ça bemalan olan bir roman Oyle kineredeyse ayesi tar man olmaya yalkun bir yapsr var. Arma yarar sya manlann o bilda didaktikla tuzağına ve kolay gina dusme, Dil ve mekanlar donem ruhunu yanstmale ta en önemli enstrümantar olarak kullanilirken anlays ve bakeş açsi bu tarihsel dönemi anlatmaya uygun bir be gimde yer alır. Ne var lo 530 sayfalk kitap romain oma nen avantaj ve dezavantaganni bünyesinde tagiyor. Olay ann çokluğu, aniatim suresinin uzunluğu, fazlasıyla ma tumatlar kuşkusuz türün bir gereği olarak yor ayor. An cak özellikle öykü dilini kullandige kimi bölümier (in De gu, lirik dil, yoğun anlatım) kitabin on bagant metinler, 1 37. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir? A) yer yer roman türünün yazınsal sınırlarını zorlar B) modem anlatım tekniklerine yer vermez C) betim'emelere dayalı olay anlatimini tercih eder D) roman sanatının estetik gerekliliklerini önceler E) vermek istediği mesajın önemsiz olduğunu hisset- tirir 36. a 14

İngiltere'de yapılan bir araştırmaya göre, günümüz- de toplam nüfusu yaklaşık 1.5 milyon olan Liverpo- ol'da 25-45 yaş grubunda yarım milyondan fazla insan bekar yaşıyor. Gelişmekte olan ülkelerle kar- şılaştırıldığında bu sayı çok büyük bir oran oluşturu- yor. Bir sosyolog, bu bulguya dayanarak bekarları modernleşme göstergesi olarak adlandırmakta. 24. Bu parçada "bekarları modernleşme göstergesi olarak adlandırmak" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A Modern toplumlarda evli yaşamanın zor olduğu Evlenmenin, gelişmekte olan ülkelerde olumlu karşılandığı Toplum modernleştikçe toplumdaki bekar oranı- nın arttığı Bekar yaşama konusunda genç nesillerin teşvik edildiği Evlenme yaşının toplumlar arasında farklılık gösterdiği

yaçmış gibi gös arak yaşamaya plan gerçek ihti- edebilmeyi bile hassa betonlar zde üstümüz ilme hayaliyle ha iyi yerlerde hat edebilmek iyi bir kariyer urulu idealleri iş gibi algila- satmaya da r bilmiyoruz niyoruz mruz. Yüzey- dimizi, mut- gerçeğini sizli- Fer- ci kabukla- z var. akilerden ığımız o ruhumu- DIZI Sor- dirmeli- zlasını irerler fazia neye aha laş- 36. Dünyadaki tek ortak dil olan müzik, her insanı farklı bir biçimde etkilemekle birlikte, hayatın önemli bir parçasıdır. Bir annenin söylediği ninni, doğadaki kuşun sesi, dalgala nın kıyıya vuruşu, rüzgânın uğultusu, gök gürültüsü Müzik sınırlı bir beyin alanı ile değil tüm beyinle etkileşe- bilir, farklı beyin alanlarında aktivasyon, senkronizasyon ve ritmik kenetlenme örüntüleri oluşturabilir. Hem çalınır ken hem de dinlenirken nöral etkileşimler yaratır. Müzik beyindeki fonksiyonel bağlantıları değiştirebilir ki buna da noroplastisite denir. Müzik insan üzerinde bazı fizyolojik etkiler oluşturabilir. Kalp hızı, solunum ritmi, kan basıncı cildin nem düzeyi, kas gerginlik düzeyi, kan kimyası ve hormonal aktiviteleri değişebilir. İleri nöro-görüntüleme yöntemleri, özellikle de fonksiyonel MR aracılığı ile her- hangi bir işlevi yerine getirirken beynimizdeki kan akışının ne yönde değiştiğini, yani, aktivasyonun artıp azaldığını görebiliriz. Bu parçaya göre müziğin insan fizyolojisine etkileri ile ilgili, L beynin fonksiyonel bağlantılarında değişiklik yarata- bilir, II. kaslardaki gerginlik seviyesini değiştirebilir, III. kalp ve solunum ritmini değiştirebilir, yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Xalnız I B) ve Il p) Yalnız II TYT SOSYOL BILIMLER A E) I ve fil I C) I ve III

11. ve 12. soruları bu parçaya göre cevaplayınız. Şair, kalem tutmaktan nasır bağlamış yorgun parmaklarına baktı. Acıdı kendine. Emeğine acıdı. Oysa kanıyla beslemiş- ti kalemini bunca yıl. Mürekkep niyetine canından çekmişti kalemin haznesine. Yazdığı her güzel kelimeden sonra, tu- tup alnından öpmüştü onu. Gömleğinin cebi bahaneydi, kal- bine en yakın yerde taşıyordu kalemini. Ona öyle güveniyor- du, öyle deli seviyordu kalemini. Kaleme ve nun'a yeminler ediyordu her gece. Köreldiği yerde kaleminin "Çöz dilimin bağını, çöz Tanrı'm!" diye dualar haykırıyordu gökyüzüne doğru. 11. Bu parçada altı çizili sözcükle anlatılmak istenen düşün- ce aşağıdakilerden hangisidir? A Kendisine ilham verilmesini istemesi 5 B) Kendisini diğer şairlerden üstün görmesi C) Özgün eserler vücuda getirmesi D) Farklı türlerde eserler kaleme alması E) Sosyal içerikli eserler yazmak istemesi 12. Bu metinde kullanılan bakış açısı aşağıdakilerden han- gisidir? A) Kahraman B) Gözlemci C) Hakim D) Tanık E) Müşahit CRIAR fezlemci

10. (1) Bir ülke için en büyük sorunlardan biri yazı diliyle konuş ma dilinin farklı olmasıdır. (II) Cumhuriyet yönetimi bütün gücüyle bu tehlikenin önüne geçmeye çalışmıştır. (III) Bu sorunu yaşayan ülkelerde yurttaşların çoğu okuyan kesimi anlayamaz. (IV) Okuyan kesim de zamanla konuşma dilin- den tamamen kopup kendine ait bir dille konuşmaya başlar. (V) Böylece ülkede, kendiliğinden birbirini anlamayan, tanı- mayan iki kesim oluşur. (VI) Ülke bir bakıma bölünür. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi anlam akışını bozmaktadır? A) II B) III C) IV Test 25 D) V E) VI

1. Güncel olay dediğimiz, içinde bulunduğumuz dönemde yaşanan olaydır. II. Sanat yapıtı günlük olaylarla yoğrulduğunda kısa süre- de eskimeye başlar. III. Güncel olay sanat yapıtına konu olabilir. NV. Aksi halde sanat yapıtının basitleşmesine ve günlük bir yapıt haline gelmesine yol açar. V. Ancak sanat yapıtında güncel olayın çarpıcı yönü güçlü bir anlatımla işlenmelidir. Bu cümlelerden bir paragraf oluşturulmak istendiğinde hangisi düşüncenin akışını bozar? A)I B) II C) III D) IV E) V