Anlatım Biçimleri Soruları

46. Insan yaşlandıkça, anılarıyla yaşamaya başlar; belleğinin girdilerinde çıktılarında birtakım güzel- likler arar. Ne var ki anılar, eski bir sandık oda- sında, karanlık dolabın içinde bulunan bir lamba gibidir. Tozlarını alın, fitilini düzeltin, şişesini silip parlatın, gaz yağını yenileyin, sonra bir kibrit çakıp yakın; solgun bir ışık verir O güzelim lambanın gi- zemli ışığı, hiçbir zaman elektriğin yerini tutmaz. Bu parçada, anılarla ilgili olarak anlatılmak is- tenen aşağıdakilerden hangisidir? A) İçerdiği olayların, yaşandıkları günkü güzellik- lerini koruyamaması B) Zihinde kalan ayrıntılarının zamanla yok olması C) İnsanı, yaşadığı zaman diliminden uzaklaştır- ması D) Zaman içinde fazla değişikliğe uğramaması

Arabesk kavramı, 1970 sonlarından itibaren birtakım yan anlamlar kazandı ve müziğin ötesinde; arabesk roman. arabesk film, arabesk demokrasi, arabesk ekonomi omeklerinde olduğu gibi pek çok alanda tanımlama yapmak için kullanılır oldu. Sözcük, aslında Arap müziğini taklit ettiği düşünüldüğü için başlarda olumsuz bir anlam yüklendi. Giderek zevksiz", "bozulmuş", "yoz" anlamlarında da kullanılmaya başlandı. Sonraları özellikle siyasal alanda "kaderci" nitelemesiyle de yeni bir olumsuz anlam yüklendi. 26. Bu parçaya göre arabesk kavramıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Çeşitli anlamlara gelmesinde belli bir grubun etkisi olmuştur. B) Aykırı görüşlerdeki insanların bir aradalığını ifade etmiştir. Arap toplumu ile Türk toplumu arasındaki farklılığı yansıtmıştır.. Coğunlukla gelişmemişliğin göstergesi olarak kullanılmıştır. E) Kullanıldığı bağlamlar, sözcüğe farklı çağrışımlar kazandırmıştır.

2019-TYT/Türkç 28. 27. Her yıl, milyonlarca ton plastik üretiliyor. Diğer yandan da plastik su şişeleri gibi geri dönüşümü sağlanamayan büyük miktarda atığın denizleri doldurmaması için çözüm arayışı sürüyor. Bu çözümlerden en umut verici olanı atıkları veya plastikleri parçalayan organizmalar. Ancak daha basit çözümler de var. Yakın zamanda bir araştırmacı, plastiğin aksine kalıcı olmayan ve kullanıldıktan sonra biyolojik olarak parçalanabilen bir malzemeden şişe üretme fikrini ortaya attı. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Biyolojik olarak parçalanabilen şişe, şimdilik tasarım aşamasında olan sonuç odaklı çalışmalardan biridir. B) Geri dönüşüm sorununun ortadan kaldırılmasında parçalanabilen şişe fikriyle önemli bir adım atılmış oldu. e) Plastiğin yerine alternatif malzeme üretme fikrinin ortaya atılması, kısa vadede bir çözüm olarak görünmüyor. D) Geri dönüşümü sağlanamayan plastik ve benzeri maddeler doğal hayata kalıcı hasarlar vermektedir. + E) Plastiğin doğada dönüşüme uğramaması, ilerleyen zamanlarda ciddi sağlık sorunlarına yol açacaktır.

azdı. ki de- GS) ma en . 14 24. Bir sanatçımız şöyle diyor: "Dergiler, edebiya- tın yeraltı haritasıdır." Nitekim bu dergilerde ilk ürünleri yayımlanan genç şairlerin çoğu, bir süre sonra çalışmalarını kitaplaştırarak şairliklerinin ilk kilometre taşlarını koyarlar. Bu parçada geçen "edebiyatın yeraltı haritası olma" sözüyle, dergilerin hangi özelliği belir- tilmek istenmiştir? A) Sanatçıları, farklı algılama kalıpları içinde dü- şündürme B) Gizli yeteneklerin gün ışığına çıkmasına ola- nak sağlama C) Yazarları, yeni yazınsal türlere yönlendirme D) Şiiri öteki türlerin önüne geçirme E) Sanatçıların birbirlerinden yararlanmasına ortam hazırlamá (2011 - YGS) 20

39 ve 40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Sabahattin Kudret Aksal, öykü yazarlığı, Gazoz Ağacı ile Yaralı Hayvan adlı iki kitapta topladığı öykülerinde kal- makla birlikte değişik öykü anlayışıyla dikkati çekmiştir.. (II) Ona göre önemli olan anlatı değil, gerçeğin yansıtıl- masıdır. (III) Sait Faik kuşağının etkisi ile öykü yazmaya başlamış, İstanbul dışına çıkmadığı öykülerinde dikkatli bir gözlemci olarak gerçekleri yansıtmakla kalmaz; anla- tımındaki yoğunlukla arka plandakini göstermede de çok başarılı bir atmosfer yaratır. (IV) Daha çok halkın günde- lik yaşayışını yansıtan Aksal, gündelik yaşayışın ayrıntı- larını, bireyin iç dünyasıyla bağlantılar kurarak, olaylara kendi yorumlarını da ekleyerek verilen bir gençlik-düş kaynaşması yapmış olur. (V) Daha çok küçük insanların yaşayışlarını verdiği öykülerinde bu insanları mutluluk içinde görmeye çalışmıştır. (VI) Bu insanların mutluluk- larını yansıtırken de okuyucuları katı gerçeklerden uzak- laştırmış olur, bu yüzden çok yönlü, çok katmanlıdır onun öyküsü. A T zarın üslubuyla ilgilidir? A) II 40. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi ya C) IV D) V E) VI Alt 1. Bu A a 2. 1. E

20. (1) "Mülk" Arapça "sahiplik, egemenlik" anlamını taşır. (11) Emlak, istimlak, malik, melik, memleket, memluk, müstemleke, mülki, mülkiyet sözcükleri de bu kökten gelir. (III) Hz. Ömer'in söylediği söz de bunlarla ilgilidir, "Adalet devletin egemenliği altında bulunan toprakla- rin bütünü, ülkenin temelidir." anlamına gelir. (IV) Ada- let temeli üzerine yapılmamış ya da çürük adalet te- meline dayanan ilişkiler ister istemez bozulmaya mahkûmdur. (V) Tarihin sayfalarına konuk olan tüm dev- letlerin ortaya çıkışı ve yıkılışı adaletle çok yakından ilişkilidir. (VI) Bu yüzden insanlar ve insanlık sürekli bir adalet arayışı içindedir ve dün olduğu gibi bugün de sürmektedir bu arayış. SHOP Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci pa- ragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyle baş- lar? STO A) II B) III IV D) V E) VI

şağı- i sü- ekil- ya- ğru den ek- ha ez un m- e- da YAYINLARI - LİMİT 6. I. Beyinde üç çeşit hafıza (bellek) tipi vardır: Kısa süreli bellek, çalışan bellek ve uzun süreli bellek. Örneğin, bir öykü kurgularken kendi deneyimle- rinizden veya eskiden okuduğunuz hikâyelerden yola çıkarken uzun süreli belleği kullanırsınız. Yaz- ma esnasında ise karakterler, zaman ve mekâna dair her şeyi aktif olarak kullandığınız için kısa sü- reli ya da çalışan belleği aktive edersiniz. II. Belli ki yazabilmek için beyin her çeşit hafızayı uyum içinde yönetiyor; bu, öykü yaratma, ka- rakterlerle empati kurma ve duygusal gerçekle- ri göstermede olayları yeniden kurgulayabilme- miz için çok önemli. Bir konuya ya da olaya ye- terince önem vermediğimizde veya yeterli nö- ron (beyin hücresi) tutulumu gerçekleşmedikçe anılar uzun süreli hafızaya aktarılmaz, unutulur. Anılar hakkında yazmak ya da konuşmak ise beyninizin onlara anlam vermesine yardımcı olur. Il numaralı parçanın I numaralı parça ile olan iliş- kisini aşağıdakilerden hangisi açıklar? A Bellekler arası ilişkileri belirlemek B) Hafızanın çalışma biçimini ortaya koymak C)) Yapılan açıklamanın nedenlerini saptamak D Yazı yazmanın hafızayla ilişkini örneklemek E) Sıralanan örnekleri anlaşılır hâle getirmek

2. Konya'nın doğusundaki Bozdağ'da, arazi aracımızla ilerli- yorduk. Şoförümüz Hasan, kendi köyünde eski insanların kayıklarını bağladıkları demir halkalardan bahsediyordu. Bunun bir efsane olduğunu düşündüm. Ancak bozkırın kuru ve sert havasında Bozdağ'dan Konya Ovası'nı saran sahil şeridi kalıntılarını gördüğümde, buralarda eskiden bir göl olduğunu anladım. Demir halkalar gerçek olabilirdi. Bu-parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? VA) Öyküleyici anlatımdan yararlanılmıştır. B) Duyu aktarımı vardır. c) Olasılık cümlesine yer verilmiştir. D) Niteleyici sözcükler vardır. E) İzlenimler aktarılmıştır. 4. 1

26. Akşamları eve döndüğünde salonda en rahat ettiği noktaya benim köşem demek; her gün gazetede kendi köşesinde yazmak; nice girift, yuvarlak veya köşeli hadiseye penceresinden bakmak; sevdiklerini, çocuklarını ciğerimin köşe- si diye sevmek; bir büyük hükümdara "Dünyanın her köşesinde senin adın varl" diye seslenmek, sonra yabancı kökenlidir diye köşe kelimesi ye- rine "becek, bükek, bükeç" gibi bir kelime kul- lanmayı seçerek "köşe"nin mana dünyasını bir kenara bırakmak akıl alır şey değildir. Bu parçada yazarın asıl eleştirdiği durum aşağıdakilerden hangisidir? A) Daha önce pek duyulmamış kelimelerin ne anlama geldikleri belirtilmeksizin kullanılması B) Die farklı kullanım biçimleri ile yerleşmiş bir kelimenin başkasıyla değiştirilmesi C) Dilsel değişim ve gelişmelerin çok kısa süre- de gerçekleşmesinin beklenmesi Denilerini türetmeye çalışmadan yabancı kö- kenli tüm kelimelerin dilden atılması E) Dil anlayışındaki görüş farklılıklarının israrlı bir şekilde görmezden gelinmesi

1. * (1) Her çağ kendi şiirini yaratır. (II) Başka bir deyişle şiir de gelişir, değişir. (III) Ancak şiirin, dil içinde özel bir dil oldu- ğu gerçeği değişmemiştir. () Aslında bütün yazınsal tür- ler dille oluşturulur. (V) Dilinse yaşam içinde değişik kulla- nımları vardır. Bu parçada bir bütünlük sağlanması için "Tarihsel ge- lişimi içinde şiiri, öteki yazınsal türlerden ayıran belirleyici yönü bu olmuştur." cümlesi numaralanmış yerlerden hangisine getirilmelidir? A) B) II IV E) V

GELİŞME TESTI 16 KRONOMETRE 11 dk. Ideal çözme süreniz 1. Beyoğlu atmosferinde can bulan üç arkadaş, üç farklı roman kahramanının birbirine kenetlenmesi; her türden okuru kucaklaması, romanın ilk bakışta dikkat çeken önemli noktalarından biri sayılabilir. Romanın bütününde hâkim olan canlı ve çeşitli Beyoğlu tasvirleri, her türden insanı barındırması, Beyoğlu'na ait bir tınıyı Beyoğlu Rapsodisi'ni gözler önüne sermektedir. Ahmet Ümit, romanda anlatıcı kahramanı Selim'in ağzından bu tasvirlerini eserinin her köşesine o kadar ince bir işçilikle dokumuştur ki okur bu tasvirlere tanık olurken kendini tarihin büyüleyici dokusuna kaptırmaktan ve o devirlerde yaşıyor gibi hissetmekten alıkoyamaz. Bu parçaya göre, okurda altı çizili durumun gerçekleşmesi aşağıdakilerden hangisine bağlanmıştır? A) Tutarlılık GET B) Tarihsel içerik C) Biçem D) Akıcılık 2014 E) Sıra dışılık 2. Müzik hakkında birçok değerli düşünceyi Antik Yunan I**I nürtür Müzik, Platon'un 111" zar TESTI O PARAGRAFTA KONU VE ANA DU 3. A A 7

6. (1) Metinleri, yazılış amaçları, hedef kitleleri, anlatım biçim- leri, gerçeklikle ilişkileri bakımından gruplandırmak müm- düşünülür ve değerlendirilir. (III) Sanat metinlerine, yaygın kündür. (I) Bunlar da edebiyat denilen sanat dali içinde ve benimsenmiş adıyla edebſ metinler adı verilmektedir. dırma, metinleri öğretici metinler ve sanat metinleri olmak (IV) Ancak bunlar arasında en geçerli ve yararlı gruplan- üzere ikiye ayırmaktır. (V) Bu özellik bize her metnin ken- dinden daha geniş bir sistemin yapici unsurlarından biri olduğunu gösterir. Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturması için numa- rali cümlelerden hangileri yer değiştirmelidir? A) I ve II B) II ve III D) III ve IV C) Il ve IV E) IV ve V

APOT 33. - 34. sa 31. Kurbağalara inanıyorum, öykü ve romanlarıyla tanınan ancak yazdıklarıyla ilgili konuşmaktan hoşlanmayan üç ismin elektronik posta aracılığıyla yazışmalarından olu şuyor. Elektronik posta üzerinden gerçekleştirilen ileti- şim genelde “yazışma" olarak adlandırılsa da yazarla. rin “klavyesinden" çıkanlar edebiyat samimiyeti taşıyor. Öyle ki bu yazarlardan elektronik posta yoluyla da olsa roman ve öyküleri dışında bir şey okumak bu samimi- yeti perçinliyor. Üç edebiyatçının, sinemadan felsefeye, psikolojiden günlük yaşama kadar uzanan yazışmala- nini barındıran Kurbağalara inanıyorum, elektronik pos- tanın ilk kez "bir edebiyat türü olarak” algılanmasını sağ- layacak gibi görünüyor. (0) Uygarlic artmış ve boyutlara hızla san de kirleto kullanım (M) Dol daki kir tüketim göre se (VI) AL sanlar 1. Içten bir anlatımla kaleme alındığı Sinar II. Yazınsal bir nitelik taşıdığı II. İçerik yönüyle zengin olduğu 33. Bu parçada sözü edilen yapıtla ilgili olarak yukarıda verilenlerin hangileri çıkarılabilir? 11. C) I. ve III. A) Yalnızl. B) Yalniz II. D) Yalnız III. E) I., II. ve III. B

4.-6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Bütün kültürler tarih boyunca birtakım alışverişlerle, etkilenmelerle melez özellik kazanır. Bir başka deyişle, - Kültürel etkileşimin kökeninde göç olayı her za- man önemli rol oynamıştır. Bunun zorunlu ya da kendi isteğiyle olması çatışmaları da beraberinde getirir. Or- neğin büyük keşiflerden sonra, Ingilizler, Ispanyollar, Fransızlar sömürgeleştirdikleri Olkelere kendi istekle- riyle göç etmişler, buralara yerleşmişler ve zaman için- de sanki yerlisi olmuşlardır. Buna karşılık, Afrikalılar, Amerika ya zorla köle olarak götürülmüşlerdir. Her iki durumda da göçler, hem yeni bir kültürü keşfetmeyi sağlamış hem o kültür içinde hor görülmeyi ve ezilme- yi de beraberinde getirmiştir. Örneğin, Yeni Dünya'ya göç eden Ingilizler atalarına karşı ayaklanarak ve sa- vaşarak ABD'nin bağımsızlığını kazanmasında başrol oynamışlar ve orada egemenlik kurmuşlardır. Ama kültürlerin bu buluşmasından, örneğin yerli Amerika- Hilarla sömürgeci Avrupalıların karşılaşmasından ağır sonuçlar da ortaya çıkmıştır. Yerli halk direnmiş ama ram: Buna rağmen etkileşim birçok alanda şaşırtıcı tarzda gerçekleşmiştir. Örneğin, Yeni Dünya'da tahıl, asma ve zeytin yoktur; bunları Avru- palılar getirmiştir. Buna karşın misir, patates Amerika katliama kaynaklıdır PEGEM AKADEMI 4. 6. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) her toplum daha ileri toplumların etkisinde kal- mıştır B) toplumlar zamanla yeni bir kültüre geçer C) her toplum genelde çok kültürlü bir yapıya sahip olagelmiştir D) farklı toplumlar kendilerine özgü kültüre sahiptir E) bazı kültürler tarih içerisinde kaybolur

AT D) IV E) V E E - 13. - 14. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Romancı romanını yazarken kendi yaşamından da başkalarının yaşamında da yararlanabilir. (II) Ama romanını salt kendi yaşamına dayandırmaya kalkı- şirsa gündelik yaşamın ayrıntılarıyla kurmaca dün- yanın, bir başka deyişle romanın kuralları çatışır. (III) Çünkü yazarın kendisi değil, seçtiği anlatıcılar kur- maca dünyada yaşar. (IV) Bu çatışma yüzünden kur- guda başarı yakalanamaz. (V) Yazarına ne kadar il- ginç ne kadar vazgeçilmez gelirse gelsin, roman okuru ilgilendirmeyen bir yığın ayrıntı ile dolar. (VI) Günlük yaşamın ayrıntılarıyla kurmaca dünyanın ay- rintiları birbirine benzemez. 13. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) II B) IN IV D) V E) VI 14. Yukarıdaki parçada numaralanmış hangi cümle- de koşul-schuç ilişkisi vardır?

X RAY 26. Oklu kirpi metaforu, insan ilişkilerini en iyi anlatan ör- nektir. "Oklu kirpi"yi, insan ilişkileri konusunda ilk defa Alman düşünür Schopenhauer dile getirmiştir. Ona göre, oklu kirpiler arasındaki ilişki, insan ilişkilerinin bire bir modelidir. Bilhassa kışın, oklu kirpiler üşür ve ısınmak için birbirlerine sokulmak ister fakat sokuldukça dikenleri birbirlerine batar, can havliyle birbirinden uzaklaşır. So- ğuktan donma ile dikenden yanma arasında bir ikilemdir oklu kirpilerin kış yaşamı. Tabii bu tecrübeyi sürekli yaşa- yip olgunlaşan oklu kirpiler, dikenler arası doğru mesafeyi bulur, ikilemi aşar ve sonunda canları yanıp yandırmadan isinmayı başarır. Gerçi bu kerteye kadar vücutları delik de- şik olmuştur. --- Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdaki- lerden hangisi getirilemez? A) Ancak canı yananla can dost olunur Br Can, ancak yana yana canlanır Canı yanan, can yakmamayı öğrenir D) Kimin ki canı yanmış, ona can olunur E) Canı yanan, canin değerini bilmez