Anlatım Biçimleri Soruları

WASO Muhabir DENEME - 2 22. 20 ve 21. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayiniz. Sanat Da as veya solunum uyarilik ve reak- an vücuduna za esitli sikitlara a polenleri, ot- Heğiştirdiği için -haziran ayla- zla arttiği ay- -yici etkenler da göz dam- ysa doktora serie dum diğ pe ni o Hem bedeninizi hem beyninizi aktif şekilde kullanabilece ğiniz bir spor dalı ilginizi çeker mi? Cevabınız "Evet" ise oryantiring sporunu çok sevebilirsiniz. Oryantiring, harita ve pusula yardımı ile önceden belirlenmiş hedefleri sırasıy. la en kısa zamanda bulma sporudur. Topluca yapılmakta- dir. Doğa, park veya şehir merkezi gibi çeşitli arazilerde gece veya gündüz, her türlü hava koşulunda yapılabilir. Te melini, sporcuların, hem kendilerinin hem diğer sporcula rin hem de içinde bulundukları arazinin özelliklerini dikka- te alarak en doğru kararı en kısa sürede verebilmeleri olus- turuyor. Yediden yetmişe her yaşta insan yapabilir. Bir ki- lavuza ve bir parkura gerek görülmüyor bu sporda. Yarış- macılardan beklenen, özel hazırlanmış haritanın ve pusu- lanın yardımıyla, verilen hedefe en kısa sürede ulaşmak. erilmemiş Ktiğine 20. Oryantiring sporuna ilişkin olarak bu parçadan aşağı- daki yargıların hangisi çıkarılamaz? AVANTAJ YAYINLARI A) Вir lidere ihtiyaç duyulmamaktadır. B) Kişinin kavrayış gücü önem arz etmektedir. C) Her yaş grubuna hitap etmektedir. D) Bedensel ve zihinsel performansa dayalıdır. E) Seçilen rota önem taşımaktadır. tür- uni, ka- a- E 7- - - 21. 1. Ortamın şartları önemlidir. X

21. Şiirde dil, düzyazıda olduğundan biraz daha başka- dır. Düzyazı için, söz gelimi bir romancı için, dil bir araçtır. Bir düşünceyi, bir durumu anlatmak için kul- lanılır. Şiirde dil, hem araçtır hem de ortamdır. Şiirin, bir yerde, gövdesi gibidir. Kuşun kanatlarıyla uçma- si gibidir. Bir motor gibi değildir. Bunun için, şiirde dilin ayrı bir işlevi ortaya çıkıyor. Şiir, dilin kendisi oluyor bir yerde. Dilde çıkan bir yangin oluyor söz gelimi. Bir zekâ yanginı, bir duyarlık yangını gibi. Bu bakımdan, şiirde “masa" sözcüğünün, masadan da- ha çok bir işlevi de olabiliyor. Masadan başka bir şeyi de anlatabiliyor. Daha esnek oluyor sözcükler. Esneklikleri bakımından da birbirleriyle çağrışım zin- ciri içinde olabiliyor. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) Amaç – sonuç cümlesi kullanılmıştır. 8 Olay içinde yaşatma amaçlanmıştır. Benzetmelere yer verilmiştir. Karşılaştırmaya başvurulmuştur. Somutlama yapılmıştır.

AYT / TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11. 1 Şeh-râh-ı muhabbet ki tarik Ser menzil-i aşk eski mekâ Yoldan koyan ammaâ beni Bu çak-i giribâna sebeb ke Hep çekticeğim kendi ceza II. 10. I. Metin Gelin Kayası Anlatırlar ki yaşlı bir kadınla gelini varmış. Kaynana o bilinen. kaynanalardanmış. Gelinin her yaptığı işe kusur bulur, ona son derece sert davranırmış. Koyunları otlatmaya götürmesi onun için âdeta geçici bir kurtuluş olurmuş. O gün de öyle yap- mış, koyunları önüne katıp otlatmaya gitmiş. Gelinin üzerine bir ağırlık çökmüş ve uyuyakalmış, bir süre sonra uyanmış. Bakmış ki sürüsü ortalarda görünmüyor. Ne kadar aradıysa da sürüsünü bulamamış. Eli boş, boynu bükük olarak eve dönen gelin, olanları kaynanasına anlatmış. Gelin aldığı cevap karşısında donakalmış. "Git! Sakın sürüyü bulmadan da eve gelme!" Gelin evden ayrılmış ama ne yapacağı- ni da bilmiyormuş. Kurtuluşu Allah'a yalvarmakta bulmuş. "Allah'ım... Tek şu sürüyü bulayım da bulduğum zaman beni taş kes. Umut kesilmez ya, o da öyle yapmış ve aramayı sürdürmüş. Derken sürüyü Büyük Akveren köyünün yakınla- rinda bulmuş. Bulmuş ama sevinmiş mi üzülmüş mü bilinmez, hemen oracıkta taş kesilivermiş Ahvâl-i cihânı her zaman Amma gam-ı aşkımız nih: Ey vâkıf-i râz-i aşk olan a Ney gibi seninle bi-zebår Numaralanmis birimler Nerinden hangilerine öf A Tastir - Murabba BW Muhammes - Rupai C) Rubai - Tuyuğ D) Kita - Aubai E) Mesnevi - Tuyuğ II. Metin Urum Kağan derlerdi, ulu büyük bir kağan. Oğuz'un komsusuydu, sol yanında oturan. Kentleri çok çok idi, sayısız orduları, Dinlemezdi Oğuz'dan giden buyrultuları, Gitmez idi ardından, direnir durur idi, "Sözünü tutmam tutmam" dive, söylenir durur idi. “Yârlik gönderdi Oğuz yârlığın dinlemedi, Oğuz başına koydu. yok edeyim ben dedi! Oğuz yola çıkarak, bayraklarını açtı, Muz-Dağ eteklerini, kırk günden sonra aştı, Çadırları kurdurup derin uykuya daldı. Tan ağarıyordu ki çadıra ışık daldı Bir erkek kurt göründü ışıkta soluyarak Bir kurt ki gök yelelil Bir kurt ki gömgök tüylü! B i L 6 S Numaralanmış metinlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?- A. metin efsane, Il. metin destan örneğidir. BI I. metin milli bir nitelik taşımazken II. metin milleti ilgi- lendiren olayları konu edinin I. metin halk arasında herkes tarafından anlatılabilirken II. metin özel anlatıcılar tarafından dile getirilir. D) 1. metin gerçekle doğrudan ilişkiliyken II. metin tamamen kurgusaldır. E) Her iki metinden de toplum vasantısına ait ipuçlarına ulaşılabilir © 114

2. Hasret beni cayır cayır yakarken Bedenimde buzdan bir el yürüyor. Hayâline çılgın çılgın bakarken Kapanası gözümü kan bürüyor. Dağda kırda rast getirsem bir dere Gözyaşlarımı akıtarak çağlarım. Yollardaki ufak ufak izlere 5 Senin sanıp bakar bakar ağlarım. Recaizade Mahmut Ekrem 3. Bu dörtlüklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? n A) Şair birinci dörtlükte, duygularını somutlaştırmak için te- zat sanatından faydalanmıştır. V HIZ YE RENK YAYINLARI B) Şair ikinci dörtlükte acısını yansıtmak için, tabiatı olum- suz bir çağrışım yaratacak şekilde kullanmıştura C) Sanatçı, şiirin genelinde ölüm sonrası duyulan üzüntüyü ifade etmiştir. D) Şair, derenin akması ile gözyaşları arasında abartmaya dayalı bir anlam ilişkisi kurmuştur. V E) Pastoral şiir örneği olan dörtlüklerde şair, doğa karşısın- daki duygularını ifade etmiştir.

W 5 whan da a 33. Divan şiirini tanıtmak amacıyla şiir metinlerini düzya- ziya çevirenler, böyle yaparak yararlı bir iş yaptıklarını düşünüyorlar. Oysa okuyucuyu divan şiirinden uzak- laştırmaktan başka bir işe yaramıyor yaptıkları. Bence böyle bir yaklaşım, şiiri öldürür. Bunun nedeniyse di- van şiirinin büyük ölçüde kulağa seslenmesidir. Onu elden geldiğince sesi, havası, eski kültürüyle birkaç Sözcük katarak, bazen de çıkararak aktarmalı, iç ör- güsüyle oynamamalıyız. Parçada savunulan düşünce ile aşağıdaki yar- gilarin hangisi aynı doğrultuda değildir? A) Divan şiirinde sözcüklerin anlamlarından çok, ses özellikleri esastır. B) Divan şiirinin düzyazıya çevrilemez bir örgüsü var- dır. Los S Divan şiirinde biçim güzelliği daha önemlidir. D Divan şiirinde bir olay anlatımı, bir ileti aramak yanlıştır. E) Şiirin anlamını ve iletisini kavratarak şiiri sev- dirmek zorlu bir uğraştır. SINAV 12 (TARAMA)

17 ob Duby sal Q 10 A IXT 26. Doğadan kopuş olgusunun bireyselleşme sürecindeki etkisine yoğunlaşması, toplumsal cinsiyet konusun- daki açık fikirliliği ve bütün bunları hikâyeye yedirme ve karakterlere uydurma konusundaki basarısı yaza- rin ayırıcı özellikleridir. Bu cümlede sözü edilen yazarla ilgili olarak anla- tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Gerçekçi ve kabul edilebilir karakterler yaratması B) Düşüncelerini eserlerine etkili bir şekilde yer- leştirmesi C) Okuyucuyu öykü ve kahramanları vasıtasıyla ikna etmesi D) Bireyselleşmeyi, modernleşmeden bağımsız dü- şünmesi E) Toplumsal tabuları üstü kapalı bir şekilde hic- vetmesi alay Joluyle gener

19. Karıncalardan oluşmuş bu sal dalgalarda sallana sallana yoluna devam ediyor. 11. Öyle bir disiplin içinde çalışıyorlar ki, salı oluşturan karıncalar sürekli bulundukları yeri değiştiriyor, böylece hiçbir karınca uzun süre su altında kalma- mış oluyor III. Dünyanın hemen hemen her yerinde yaşayan ve istilacı bir karınca türü olan ateş karıncaları sel bas- kinina karşı çok etkili bir çözüm bulmuş. IV. Karıncaların neredeyse yarısı suyun altında, diğer yarısı da üst tarafta bulunuyor. V. Yuvaları su altında kaldığı zaman tüm koloni yani binlerce, on binlerce karınca bir arada kalarak ken- di vücutlarıyla suda batmayan bir sal oluşturuyor ve selde boğulmaktan kurtuluyor. Yukarıda verilen cümleler anlamlı ve kurallı bir bütün oluşturacak şekilde sıralandığında hangi cümle baş- tan üçüncü olur? A) 1. B) II. C) III. D) IV. E) V.

14. Körlük, Nobel ödüllü yazar Jose Saramago'nun 1995 yılında yayımlanmış romanıdır. Okuyucu, bu kitapta kahramanlari; adıyla değil, onları tanıtan ifadelerle görür. Yazar her birini “doktor, doktorun karısı, hırsız, koyu renk gözlüklü genç kız" gibi çeşitli sıfatlarla adlandırır. Kahramanların diyaloglarını da anlatıcının sesine yedirerek metni uzun bir monoloğa dönüştürür. Okur bu durum karşısında romanı takip etmekte güçlük çeker ve kendini âdeta bir labirentin içinde bulur. Ayrıca Saramago, roman boyunca nokta ve virgül dışında noktalama işareti kullanmaz. Bu da metnin bütüncüllüğüne katkıda bulunan bir başka yöntemdir. Bu parçadaki altı çizili ifadeyle I. Eserde kişilerin, özellikleriyle anımsatılması II. Birden fazla teknikten yararlanılmış olması III. Olayların karmaşık bir şekilde aktarılması durumlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır? A) Yalnız! B. Yalnız II C) Yalnız III 7 D) I ve II E) N ve III 15(U/Kişiye odaklı söyleşilerde amaç; soru sorulan kişinin yaşamını, yaptıklarını veya fikirlerini gündeme getirmektir. Bu tür söyleşilerin öznesi, toplumda merak uyandıran ünlü şahsiyetler olabilir . (1) Örneğin sporcular, sanatcılar ve politikacılar bu söyleşilerde

TYT - Türkçe Testi 22) (1) İstanbul'un batısındaki lagün göllerinden Küçükçekme- ce'nin tüm havzası, coğrafi konumu nedeniyle insanlık tarihinde ideal yaşam ve deniz ulaşım ağlarının mer- kezi olmuştur. (l) Göle kuzeyden boşalan nehirlerden Sazlıdere'nin kenarındaki Yarimburgaz Mağarası'nda bölgedeki en eski insanlık yaşamı tespit edilmiştir. (III) Son yıllarda yürütülen iki proje ile Küçükçekmece Göl Havzası'nın tarih öncesi çağlarına ait yeni bulgular ortaya im çıkmıştır. (IV) Neolitik topluluklar sonrasında bölgede 9 . yaşam devam etmistir. (V) Kuzeyden gölün ortalarına doğru uzanan verimli Firüzköy Yarımadası'nda çanak çömleksiz ve çömlekli Neolitik Çağlara ait ilk tarımcı toplu- slukların yerleştikleri tespit edilmiştir. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I B) II CB C) III E) V S BENİMHOCAM

RITIM 27 15. Püfür püfür esen bir gemi güvertesinde olmak vardı şimdi. Haril haril yanan bir şöminenin alev alev sıcaklığını tüm bedenimde hissederek okumak... Veya son sürat giden bir trende eşsiz manzaraların eşliğinde satırlara göz gezdirmek. Önünden insanların geçtiği, Erzurum'a has, taş ocaklı bir kahvede okuduklanmı aklımda tutmaya birbirine bağlamaya, onlardan yeni bir birleşime varmaya çalışmadan okumayı özlüyorum. Bu parçada vurgulanmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir? ve araştırmaya yönelik okumayı A) İnceleme sevmektedir. B) Özgürce ve üzerinde kafa yormadan okumaya özlem duymaktadır. C Dogal ve sessiz bir ortamda okumayı önermektedir. D) Başkalarına örnek olmak için okumak gerektiğine inanmaktadır. E) Olayları yeniden yaşar gibi okumayı hayal etmektedir. 'En

19. 21 1. Avustralya'nın güneyinde bulunan bir elmasın yerkürenin derinlikleriyle ilgili önemli bilgiler sağ- layacağı düşünülüyor. II. Adelaide'n 300 kilometre kuzeyinde Eurelia kö- yünün biraz dışında bulunan bu elmas, Adelaide Üniversi esinde elmas uzmanı olan Ralf Tap- perta gönderildi. III. Bu kadar derinde içinde mineral barındıran elmasa bugüne kadar sadece Kanada ve Bre- zilya'da lastlanırken şimdi de böyle bir elmas Avustralya'da bulundu IV. Tappert ve ekibinin yaptığı araştırmada elmasın içinde ancak yer kabuğundan 670 kilometre de- rinlikte oluşabilen minerallere rastlandi. V. Yer bilimciler böyle elmasların, yerkürenin alt katmanlarına dair birçok önemli bilgiyi barındı- ran örnekler olduğu için çok önemli olduğunu düşünüyor. B) II. ile C) III. ile IV. A) ile II. D) III. ile V. E) IV. ile V.

2. uştur- Fotoğraf sanatında renkli fotoğrafların bulunuşundan önce siyah-beyaz resimler renklendirilmeye başlanmış, dijital tek- lojinin ortaya çıkmasından hemen önce de kolaj ya da üst üste baskı gibi usüller kullanılarak fotoğraf sanatında farklı liklari deneme yoluna gidilmişti. fark- olan kileş- irlikte nyok- se kö- ya ça- asinin bu ko- bakti- arklilik- rece in- Bu parçada anlatılanlara bakılarak fotoğraf sanatıyla il- gili aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılabilir? A) Fotoğraf teknolojisindeki değişim ve dönüşüm, bilimsel gelişmelerle birlikte ilerlemiştir. BY Fotoğrafçılıktaki sanatsal arayışlar, teknolojik ilerlemeye kaynaklık etmiş ve onu beslemiştir. yiniz ki elişir ve acak ve C) Fotoğraf sanatındaki yenileşme sürecinin temelinde ka- ra kalem resimden uzaklaşma ve görsel estetik kaygısı ağır basmaktadır. bilecek D) Hemen her teknolojik gelişimin perde arkasında fotoğraf sanatçılarının çabaları yatmaktadır. E) Teknolojik gelişim ve beraberinde kazanılan baş döndü- rücü hıza rağmen fotoğraf sanatçıları için temel disiplin- ler hep aynı kalmıştır. men her dediğim En olmuş- bilmeyen aninan bir

4. -2 75 gün, 10 bin kilometre, 4 mevsim, 4 kültür gördüm. Pek çok yeni insanla tanıştım. Daha önce hiç gitmediğim yollardan git- tim. Şaşırdım, sevindim, ağladım; pek çok duyguyu yaşadım. Hep iyi insanlar çıktı karşıma. Okuduklarımı yaşadım. Hayatta güclü olmanın çok gerekli değil fakat kendini güçlü hissetmenin daha önemli olduğunu gördüm. Yenilgilerim de olmuştu, her şeyin is- tediğim gibi gitmediği de... Zafer kazandığım da... Şans benim- leydi. Çünkü gülen gözlerin, iyi niyetli yüzün önünde her kapi- nin açıldığına inanmışımdır. Dil sorunum olmadı hiç çünkü gü- lümseme evrensel dildi. Daha eve dönüş yolundayken aklımda olan rotalar vardı. Bu sefer. "Kızım, Asya kıtasında gidebildiğin kadar git!" diyordu iç sesim. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıda verilenlerden han- gisi yanlıştır? A) Tartışmaya dayalı bir anlatım benimsenmiştir. X B) Yargılar öznel gerekçelerle desteklenmiştir. Duygular tek kelimelik cümlelerle anlatılmıştır. 0 Sayısal veriler günlük söyleyişle aktarılmıştır. X Sayıp dökmeler eksiltili cümlelerle verilmiştir.

24. Hayvanlar âleminin sevimli yaratıklarından kurbağalar, kendi aralarında bir yarışma düzenlemişler. Hedefin yüksek bir tepeye çıkmak olduğu bu yarışmaya kalabalık bir kurbağa sürüsü de seyirci olarak katılmış. Seyircilerden hiçbir kurbağa, yarışçıların bu yüksek tepeye çıkabilmesine ihtimal vermediği gibi hepsi "Zavallı arkadaşlarımız, asla başaramayacaksınız, vazgeçin bu sevdadan!" diye tezahüratta bulunuyormuş. Seyircilerin bu acı bağırışları sonucu azimlerini yitiren yarışmacılar, yarışmayı teker teker bırakmışlar. Sadece bir kurbağa, ümitleri tükenen diğer arkadaşlarına inat, büyük bir gayret ve çaba sonucu tepeye çıkmayı başarmış. Şaşıran diğer arkadaşları, bu mücadeleyi nasıl kazandığını merak etmişler. Kazanan kurbağanın yanına yaklaşarak: “Bunu nasıl başardın, bu başarının sirri nedir?” diye sormuşlar. Ne yazık ki yanıt alamamışlar zira yarışmayı kazanan kurbağa sağırmış. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Karşılıklı konuşmalar söz konusudur. B) Kişileştirmeye başvurulmuştur. C) Duyular arası aktarmadan yararlanılmıştır. D) Gerekçeli yargıya yer verilmiştir. E) Yinelemeye yer verilmiştir.

5. I. henüz yeni hatta emekleme II. aşamasında sayılır III. insanlık tarihiyle bağlantılı olarak W. beyni üzerine yapılan çalışmalar V. düşünüldüğünde insan Yukarıdaki numaralanmış sözler anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturacak şekilde sıralandığında hangisi baş- tan dördüncü olur? A) B) II. V. C) III. E) V. 4 2 (1) Tiyatroyu yurdumuzun büyük küçük her kentine sok- madikça bu ülkede bir tiyatro var denemez. (11) Tiyatro gibi her düzeyden insana seslenen bir sanat otinini F 6.

ST 8 15. Namık, esaretten döneli bir ay olmuştu; bu bir ay zarfında evinden dışarıya ya iki ya üç defa çıkabildi. İstanbul, ona korku ile karışık bir nefret veriyordu. Evinin dışında artık hiçbir şeye âşina değildi; içinde doğup büyüdüğü bu şehri, artık ne gözleri, ne kalbi tanıyordu. Halbuki, harbin ilk senesinden beri ve Mütareke’yi takip eden bütün bir yıl yalnız İstanbul'un hasretiyle yaşamışti . Ne Kafkas cephesi ne o'türlü heyecanlarla dolu Irak, Filistin; Misir seferleri; hatta ne Şam'ın sürmeli gözlü rakkaseleri ne de daha sonralan, esaretin insanı düşüncesiz, hissiz, hatasız bir mahluk hâline sokan İstanbul'un hayalini zihnin- den silip çıkaramamıştı. Bu paragrafla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İlahî bakış açısı kullanılmıştır. B) Fiziksel betimleme yapılmamıştır. C) Fikir paragrafıdır. D) Gelecekten söz eden bir anlatım değildir. E) Olaya dayalıdır.