Cümlede Anlam İlişkileri Soruları

(1) Bakıyorum, herkesin elinde bir gazete... (II) Otomobil verenler, yazlık verenler, gözlük verenler... (III) Böylesi gazetelere can kurban. (IV) Onlar, yaşamı uzun bir dinlenceye çevirmişler. (V) Bense en sevdiğim sanat dergisini alıyorum, deniz kıyısında okuyorum. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde "alaya alma" yoktur? A) I. ve II. 1. ve V. B) II. ve IV. C) III. ve V. E) II. ve III.

TYT/Türkçe 19. (1) İnsanlar, ilkel topluluklar oldukları zamanlardan beri do- ğaya ait çeşitli güçlere ya da aralarında üstün yeteneklere ve becerilere sahip olan belirli kişilere tanrısal nitelikler yükle- mişlerdir. (II) Oysa günümüzde yalnız başarı ve yeteneğiyle öne çıkmış belirli kişilere değil, pop şarkıcılarına, sporcula- ra, aktris ve aktörlere de bu değer verilmektedir. (III) Çünkü artık, insan hayatına egemen olan materyalist düşünce tar- zı, insanlığı bu değerlere yönlendirmekte ve milyonlarca in- sanı da arkasından sürüklemektedir. (IV) Günümüz düşün- ce sisteminin yaratmış olduğu bu liderlik türü; arkasından sürüklediği kitlelerin tüketim alışkanlıklarını belirleyen mater- yalist bir liderliktir. (V) Tarihin ilk zamanlarındaki gibi insan- ları kurtarıcı, onlara yol gösterici bir liderlik değil; daha çok alışveriş yaptırmaya yönelik bir tüketim aracıdır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "İnsanlar ya kendilerini yöneten kişilere olağanüstü anlam- lar yüklemiş ya da güçlü kişiler zor kullanarak bu nitelikleri kendilerinde toplamıştır." cümlesi getirilebilir? A) I B) II 1) ||| D) IV E) V 21. IJ

4. 1. GÜN Önerilen Süre: Çözüm Süresi: 3. Çorbasına bol acı atarak çip kendine gelmeye çalıştı. Uzun ve uykusuz bir gecenin ardından sabah olmuş ve üç sayfa içini döktüğü mektubu postaneden sevdiğine atabilmişti sonunda. Bitkindi ve içinde biraz umut dolu bir heyecan peşini bırakmıyordu. Uzun bir yolu yürüyerek gidecekti ama Salih yine ardından koşmuş ve babadan kalma yadigâr otomobiliyle onu yarım saat içinde iş yeri- nin sokağına atmışt). Artık toparlanmalı ve işe odaklan- malıydı. Kafasındaki düşünceleri yatıştırmalıydı. Biraz da biriken işlerine bakmalıydı artık. Aylık toplantıyı haftaya attıkları için içi biraz rahattı ama mektubun ulaşacağı eli asla aklından çıkaramıyordu. Bu parçada "atmak" sözcüğü aşağıdaki anlamlardan hangisine karşılık gelecek şekilde kullanılmamıştır? A Bir cismi bir yöne doğru fırlatmak B) Bir yerden başka bir yere taşımak Göndermek, yollamak D) Ertelemek koymak 100 dk. 65 • Valnız: Y

10 Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi anlamına uygun kullanılmıştır? A) Bugüne kadar biriktirdiğim serveti senin sayende kaybet- tim B) Ünlü yorumcu, millî takımın doğru oynatılmadığını sa- vundu. C) Okula yeni başlayan öğrenciler çok çekingen davranıyor. Yarışmada kazandığımız başarı, bizden sonrakilere de il- ham olacak. EÇay fabrikasında çalışan işçiler, aldıkları maaşı küçümse- diler.

kapılır. Merak ni bakalım anla- kişi vardır. rmaldir. ermeye çalış- 4. Ne kadar haklı olursa olsun, eleştirileri anlayışla karşılamak çok az insana nasip olan bir olgunluktur. Bu, ilim, irfan, mevki sahipleri; sanat ve edebiyat adamları için de geçerli bir tespittir. Yahya Kemal de büyük şairliğine, yurt dışına yayılmış ününe rağmen bu olgunluğu gösteremeyen bir sanat ve edebiyat adamıdır. Bırakın eleştiriyi, yarı şaka yarı ciddi küçük dokunmalara bile alınganlık gösteren biridir o. Bir gün kendisine yöneltilen basit bir eleştiriyi hazmedeme- yip öfke ile ileri geri konuştuğu bir sırada bir dostu teselli etmek için söyle demiş: - Üstadım, ne var bu küçük eleştiriye kızıp köpürecek? Üzerinde durulmaya değmeyecek kadar önemsiz şeyler bunlar. Yahya Kemal, dostunu terslemiş: - İnsanı esas rahatsız eden bu küçük şeylerdir. Koca bir dağın tepesine oturabilirsin de bir iğnenin tepesine otura- mazsın! Bu parçada sözü edilen kişi ve durumları aşağıdakilerden hangisi kısaca özetlemektedir? A) Her sözü her yerde söyleme ama söylediğin her söz doğru olsun. B) Kötü söz sahibinin başına umulmadık işler açar. C) Bana dostunu söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim. D) İki düşün bir konuş çünkü çok konuşanların çok yalanı olur. E Eleştirel sözleri kaldıracak var kaldıramayacak var, adamına göre eleştiri yapmak lazım. 223

oynayan kişiye pek çok faydası var. (1) Küçük itibaren parçaları birleştirme, dizme, iç içe geçirme gibi hareketler gerektiren bu oyuncaklarla oynamak kas gelişimi için oldukça önemli. (III) Bu oyuncaklar alan tasarlamakta da kullanıldığı için, üç boyutlu düşünmeyi ve matematiksel becerileri de geliştiriyor. (IV) Ayrıca yaratıcı düşünme, problem çözme, odaklanma ve kendini ifade etme gibi alanlara da katkıda bulunduğu biliniyor. (V) Oysa bu küçük parçaların bu kadar faydalı olduğu kolay kolay akla gelmez. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? ADI. cümlede yapı oyuncakları ile ilgili bir hüküm verilmiştir. B) II. cümlede I. cümlede verilen hüküm örneklendirilmiştir. III. cümlede yargı gerekçesiyle birlikte sunulmuştur. DIV. cümlede benzetme yapılmıştık EXV. cümlede kişisel bir değerlendirme yapılmıştır. Yel yst

32. Yeni Türk Devleti'nde aşağıdaki gelişmelerden hangisinin, Cumhuriyet'in ilanını hızlandırdığı söylenebilir? A) Halifeliğin kaldırılması B) Hükümet bunalımının yaşanması C) Halk Fırkasının kurulması D) Güçler birliği ilkesinin uygulanması E) Vahdettin'in İngilizlere sığınması

ESEN YAYINLARI A 5. Niteleme sıfatlarıyla kurulan tamlamalarla takısız ad tamlaması nasıl sorusuna yanıt verdiklerinden karıştırılır. Bunları ayırt etmek için tamlayanla tamlanın arasına -den eki veya "gibi" edati getiri- lir. Tamlanan bu eki veya edati kabul ediyorsa ta- kısız tamlamadır. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili tamlama sifat tamlaması değildir? A) Altın yüzük takmaktan hoşlanır. B) Usta kalemler Tüyap'ta toplanıyor. C) Öyküde yeni yetmeler eleştiriliyor. D) İnsafsız yürekler her şeyi berbat etti. E) Gerçek sözler ta gönlün içine değer.

28. İyi bir romanın sihri kahramanlarının kaderlerini etkile- yen olaylar üzerinde yükselen dramatik yapının etkile- yiciliğini sağlayan ve okuyucunun ilgisini sürekli kılan olay örgüsüdür. Öylesine bir örgüdür ki bu, zamanın ve anlatının doğrusal çizgisini kimi zaman eğerek, kimi za- man tersine çevirerek, kimi zaman da kırarak karmaşık ama çok daha zengin bir hale dönüştürür. Bu parçada altı çizili sözlerin ifade ettiği ortak an- lam, aşağıdakilerden hangisi değildir? A) İncelemek C)Anlaşılır kılmak E) Yenilemek B) İlginç hale getirmek D) Zorlaştırmak

15. "Gökyüzünden maviydi umutlarımız." cümlesindeki birleşik sözcüğün kuruluşça benzeri, aşağıdaki- lerin hangisinde vardır? A) Arkadaşım kabakulak olunca okula gidememiş. B) Gözünüz aydın, nurtopu gibi bir oğlunuz oldu. C) Böyle mirasyedi insanlar çalışmayı bilmez. D) Ben şu çekyata uzanırım, siz rahatsız olmayın. E) Bürodaki demirbaş eşyaların sayımını yaptık.

2. Tutunamayanlarda Turgut Özben'in "alt benliği" olarak romanın ikinci yarısından itibaren devreye giren Olric, Atay'ın ikinci romanında bir kez daha ortaya çıkacaktır. Tehlikeli Oyunların Hikmet'i, kendi zihnindeki oyunları -en azından kendine- daha meşru hâle getirmek için alt benliğini devreye sokar. Böylece, Tutunamayanların Olric'i şimdi daha "yerli" bir şekilde Emekli Albay Hüsa- mettin Tambay kılığında sahneye çıkar. Bu ikinci Olric bi- raz daha usta işidir bana göre çünkü Tutunamayanlar ro- manında Turgut'la konuşan, onu anlayan veya ona yeni öneriler getiren Olric, ilk bakışta okurun gözünde değil, aslında zihninde canlanır. Dolayısıyla zihinsel bir karak- ter olduğunu, Turgut'un alt beni olduğunu daha baştan if- şa eder. Öte yandan Tehlikeli Oyunların Hüsamettin Tambay'ı roman içinde Olric'le aynı görevi üstlenmesine rağmen, metin boyunca gözümüzün önünde hareket eden, nefes alıp veren, neredeyse kanlı canlı bir karakter gibidir. Aslında onun da zihinsel bir karakter olduğunu, bir çeşit başkalaşmış Olric olduğunu anlamamız romanın sonuna denk gelir. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Hem Tehlikeli Oyunlar da hem de Tutunamayanlar da zihinsel karakter vardır. B) Olric karakteri Tutunamayanlar'ın ilk yarısında yoktur. C) Olric karakterinin benzeri, Tutunamayanlardan ön- ceki Oğuz Atay romanında da vardır. D) Hüsamettin Tambay'ın hayalî bir karakter olduğu, Tehlikeli Oyunlar romanının başlarında anlaşılama- maktadır. E) Tehlikeli Oyunlar'daki Hikmet karakteri kendiyle çe- lişkiler yaşamaktadır. C) Mode birey D) Mode açabi E) Birey killen Kurgu m edebî m tırmakta olayları cak mo geçer. E lan, tari serüve tasvirle Gerek başlı yolojil yarar Bu F üzer A) B) C C

6. (1) Jörg Fauser, kendisiyle yapılan bir söyleşide açıkça "yazmak istiyordum" diye söze girer ve "insanın işten sonra çalışma masasının başına geçebileceği burjuva bir yaşama sahip olmayı beceremedim," der (1) Buradan da anlaşılacağı üzere, uzun süre İstanbul ve Londra'da da yaşayan ve ağır işlerde çalışan Fauser "yaşarken" yazanlardan. (III) Biraz alay ettiği beat kuşağıyla benzer biçimde yazıyor o yüzden. (IV) Ama onların çok zaman ihmal ettikleri, işin "kurgu" kısmının taş gibi bir örneğini vererek yazıyor, bilhassa 'Hammadde' bunun en iyi örneği. (V) "Burjuva bir yaşama" sahip olmayan Fauser, soğuk savaşın sıcak günlerinde 60'lar sonu Avrupa'sında bir "entelektüel"in romanını yazıyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi kendinden sonraki cümlenin nedenidir? A) I BHall DNIV B) V 8.

Deluze, Edebiyat ve Yaşam adlı makalesinde "Şairler, şiirlerinde yalnızca kendi öykülerini anlatmazlar. Gerçi herkesin hayat öyküsü önemlidir ama şiir, öykü, roman kısaca sanat, kişinin yaşadıklarının toplamı değildir. Sanatçının ürettikleri, ancak şiir öznesinde benzerlerini estetik biçimde dile getirebildiği ölçüde sanat kapsamına girer. Sanatçılar, yaşadıkları acıları, sevinçleri, umutları, hayal kırıklıklarını bir halkı çağırmak için kullanırlar. Halkını var edemeyen ses, yitip gider oysa sanatçılar var olmak için üretirler. Bunun için dilde yeni kompozisyonlar dener, dili varyasyona uğratır, dili ve kendini sınır tanımama bağlamında yersiz yurtsuz ederler." diyerek sanata ve sanatçıya bakış açımızı derinleştirir. Bu parçada geçen altı çizili söz grubuyla anlatılmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisi olamaz? (A) Sanat eseri için deneyimler tek başına yeterli olmaz. B) Sadece yaşanılanlara yer vermek sanat eserini güçlü kılmaz. Sanatın gerekleri yaşantıyla sınırlandırılamaz. Hayatın izdüşümü, sanat eserinin en önemli tamamlayıcısıdır. Ka EXYaşam öyküsünü esere yerleştirmek sanat için PTA eksikliktir.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim, açıkla- masıyla birlikte verilmiştir? A) Sen, şu dilinin altındaki baklayı çıkar, herkes merak içinde seni dinliyor. B) Konuyu rafa kaldıralım bakalım, ilgilenmez oldu- ğumuzu görünce fikri değişecek mi? C) Yüz kızartıcı bir suç mu işlemiş ki herkesten ka- çıyor bu adam? D) Artık benim söylemeye yüzüm tutmuyor, bu se- fer de sen söyle. E) Bugünden tezi yok, bu eşyalar geldikleri yere gi- decek. B karekök 5

Kuru öv- Şiirlerini ndiği dost da özenli- a,bilgiçlik. gördüm... tere da- kolayca f edilen Farklı düşünceler geliyor aklima; kafamda karmaka- rışık duruyorlar ve onları llerletemiyorum Bu duşun- ce bile, yeni yeni doğuyor bende. Öyle geliyor ki, be- nim ümit ve hayallerim bile, eski zamanların o büyük insanlarının eserlerine çok uzaktalar. Onların eser- lerini sadece beğenmekle kalmıyor, büyük bir hay- ranlık duyuyorum. Onları kavriyor ve zevk alıyorum. Daha da ileri gidiyor ve onlari ulaşılmaz buluyorum. Aşağıdakilerden hangisi parçada sözü edilen ki- şinin özelliği olamaz? j B) Hayalci E) Kararsız.. A) Güçsüz D) Çaresiz Mütsüz

Adaletin hassas dengesi, çözümleyebilir. (ICD 11. Ben pasifliğe itilmiş bir okur, seyirci, dinleyici toplulu- ğu oluşturmaktan yana değilim. Kendi seçicilik hak... kımızı savunuyoruz, ama okurun, seyircinin dinleyi- cinin seçicilik hakkına saygı göstermiyoruz Üstelik genç kuşaklar, yasaklanan filmler de görmeli, çünkü kendileri bir yargıya varabilmeleri için biz bu malze- meyi onlara sunmakla yükümlüyüz Bu paragrafta yazar, aşağıdakilerden hangisine karşı çıkmaktadır? A) Okuyucu dinleyici, izleyici sanatçılar tarafından yönlendirilmelidir. B Insanlar okuyup izleyecekleri konularda özgür olmalıdırlar. c) Okuyucu herhangi bir yasaklamayla karşılaş- madan dinlediğine ulaşmalıdır P) Genç kuşakların iyiyi bulabilmesi için tüm seçe- Anekler önlerine serilmelidir. E) Okuyucu, dinleyici ve izleyicinin seçme hakkına saygı duyulmalıdır.