Cümlede Anlam İlişkileri Soruları

AD 27.1. Metinlere dayanarak, edebiyat ile medeniyet arasında bağlantılar kurmaya çalıştım. II. Metinler, benim için tabiat kadar sağlam ve derin bir araştırma zemini teşkil eder. III. Türklerin yerleşik medeniyete geçmeden önceki medeniyet merhalelerine ait eserleriyle İslamî devir ve çağdaş medeniyete ait eserleri karşılaştırılırsa bu unsurlar açıkça gözükür. IV. Dikkatle incelenirse onlarda vücuda geldikleri medeniyet çağlarına ait semboller, tipler ve alt yapı unsurları bulunur. V. Bundan dolayı edebiyat sahasında araştırma yapanlar, Türk edebiyatını, başlangıcından bugüne kadar dinamik bir süreç içinde görmeye çalışmalıdırlar. VI. Fakat her eserin karmaşık yapısını incelemeyi de ihmal etmemelidir. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur? A) || B) III C) IV D) V E) VI Sivri Hoca İle Türkçe 10

HIZ 4 11. Pastırma yazının son demlerinde yola düştüm. Cemal Süre- ya'nın "Laleli'den dünyaya doğru giden" tramvayına binip Sultanahmet'i geçiyorum. Sabahın erken saatleri, tarihî mey- dan sakin. Ahmet Hamdi Tanpınar Kütüphanesini ziyaret et- mek üzere Gülhane durağında iniyor ve Gülhane Parkı'nın büyükçe kapısından geçiyorum. Kapıdan girince sol taraf- ta, yeşillikler arasına gizlenmiş kütüphaneyi görüyorum. Ge- çit alaylarını seyretmek üzere inşa edilen köşk, daha sonra Güzel Sanatlar Birliğinin merkezi olarak kullanılmış. Tanpi- nar da buradaki toplantılara katılmış. İçeri girince nefesimi tutup burada günbegün oluşan ruhun, Tanpınar'ın estetiği- ne uygun olduğunu düşünmeden edemiyorum. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Kişisel izlenimlerden yararlanılmıştır. B) insandan doğaya aktarımlar söz konusudur. d) Pekiştirmeli sözcük kullanılmıştır. D) Gerçek kişili anlatımla oluşturulmuştur. E) Belli bir zaman aralığında olanlar aktarılmıştır.

PARAGRAFTA YAPI 11. B 9. 1. Aynada berber dâhil hepimizi görüyordu. II. Ayaktaki ressam, uzun seyrek saçlarını arkaya taradi. III. Bütün bunları benden daha bilinçli gözlemleyen berber, önündeki adamı dirseği ile dürttü. ZIV. Adam birden irkildi, koltuğunda toparlandı, aynaya baktı. V. Kıvrılmış uçlarını tutarak ince lastikle bir çırpıda bağladı. Yukarıda sıraları değiştirilerek verilmiş cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturan dizilişi aşağıdakilerden hangisidir? A) II - IV - III - - V B) I - III - IV - V - 11 C) II - V - III - IV - D) IV - III - 11 - V - E) V - III - IV - I-II A ILV

D Zamanın birinde bir köy varmış, bu köyde herkes kente göç etmiş. Sadece bir çiftçi kalmış, o da yalnızlıktan sıkılıp göç etmeye karar vermiş. Yolda mola verdiğinde bir ayıya rastlamış. Ayının da yal- nızlıktan canı sıkılıyormuş. Ayıyla çiftçi arkadaş olup köye dönmüşler. Ayı çiftçiye her işinde yar- dım ediyormuş. Bir gün çiftçi uyurken çiftçinin yü- züne sinek konmuş. Ayı sineği bir türlü kovama- mış. Sonunda çiftçinin yüzendeki sineği taşla öl- dürmüş. Bu arada çiftçiyi de yanlışlıkla öldürmüş. Bu anektotu en iv) karşılayan atasözü aşağıda- kilerden hangisidir? A) Akil olmazsa başta ne kuruda yanar ne yaşta. Hesap bilmeyen kasap ne satır bırakır ne ma- sat. Akıllı köprüyü arayıncaya dek deli suyu geçer. DAkıllı düşman akılsız dosttun hayırlidir. B) Akıl yaşta değil baştadır.

5. Bir romancı, geçmişin bir düzlemde ilerleyen yolunu değiş. tirip kendi yolunu kendisi belirlerse gerçek romanci kimli- ğini elde edebilir. Bu cümleyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden han- gisidir? A) Genç bir romancı için yerleşik kuralların dışına çıkmak çok zordur. B) Geleceğe kalmak isteyen bir romancı, kendinden ön- cekileri aşmak için uğraşmalıdır . C) Bir romancı için usta işi ürünler vermenin yegâne yo- lu, bilinenin dışına çıkmaktır. D) İyi bir romancı olmanın yolu, genç romancıları besle- yecek ürünler ortaya koymaktan geçer. E) Gerçek anlamda bir romancı olmanın temel şartı, geç- mişin birikiminden yararlanmaktır. LARI

8. 1. Bir asır öncesine kadar her toplum, yaşadığı coğraf- ya üzerinde kendi kültürünü neredeyse kendisi oluş- turur ve sürdürürdü. II. İletişim teknolojilerinin olmadığı çağlarda savaşlar, göç hareketleri ve ticaret seyahatleri dışında toplum- lar arası sosyal ve kültürel etkileşim oldukça düşük seviyede kalmıştır. H. cümle ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenebilir? A) I. cümlede belirtilen durumun nedeni açıklanmıştır. B cümlede ortaya konan saptamayla çelişen farklı bir durum söylenmiştir. C) I. cümlede ortaya konan durum örneklendirilmiştir. D) I. cümlede ileri sürülen tezin geçersizliği kanıtlanmış. tur. E) I. cümledeki durum ile ilgili bir koşul ileri sürülmüştür.

Türkçe 5 (1) Huysuzluk; eşitlik yaşantısını hiyerarşik bir niyetle bozma girişimine, bu arada yaşanan haksızlık edimine gösterilen ama bir karmaşa hâlinde ortaya çıkan ruhani bir tepkidir. (11) Etrafınızda dönen kötü niyeti sezdikten sonra, nasıl olur da dingin olabilirsiniz? (III) Güzel huy- luluk, bu tür niyetlere karşı, ustaca hazırlıklı bir ruh du- rumunda olmayı bilmektir. (IV) Güzel huyluluk, bu türden niyetlerin üstesinden nasıl gelinebileceğini ustaca gös- termekle karakterize edilebilir. (V) Belki de bu nedenle, vicdan denilen şeyin, aslında bir aptallık ve korkaklık belirtisi olduğunu ileri sürmekten beslenir. Bu parçada yer alan numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede, "huysuzluk"un ne olduğu ifade edilmiştir. B) II. cümlede, yazar bir soru yönelterek etkiyi artırmayı amaçlamıştır. C) III. cümlede, "güzel huyluluk", kötü niyete karşı hazır . olmak şeklinde tanımlanmıştır. D) IV. cümlede, "güzel huyluluğun" ayırıcı niteliği ortaya konmuştur. E) V. cümlede, tahmin yoluyla bir hayıflanma dile geti- rilmiştir.

A A TÜRKÇE 7. 5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde tasarı şarta bağlanmıştır? A) İnsanların kimi gereksinimlerini karşılamak için yapılan aşçılık, marangozluk, duvarcilik veya do- kumacılık gibi çalışmalar pratik sanatlardır. B) Sanat, insanda estetik duyguyu, heyecana getire- cek eserler meydana getirme sürecidir. C) bergiye gönderdiği minimal öykü örnekleri beğe- nilirse bunları kısa film senaryosu olarak da filme çekeceğim. D) Sanat eseri, duyguların ifadesi sonucunda ortaya çıkan üstün yaratıcılıktır. E) Sanatçı, güzel sanatların herhangi bir dalında ya- ratıcılık becerisi olan ve yeteneğini yaptığı eserler- le ortaya koyan kişidir.

13 TYT/Türkçe 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisiyle ilgili ayraç içinde veri- len bilgi doğru değildir? 7 A) Yabancı kültürler hakkında söz sahibi olabilmek için önce kendi kültürümüzü özümsemeliyiz. (neden - sonuç anlamı) B) Sanatçı bu eserinde yazım kurallarına hiç dikkat etme- miş. (olumsuz eleştiri) C) Evin balkonundan Boğaz muhteşem görünüyordu. (ÖZ- nel anlatım) D) Yazar, son yapıtını akıcı bir dille kaleme almış. (üslup cümlesi) E) N'eylersin ölüm herkesin başında, uyudun uyanamadın olacak. (çaresizlik anlamı) I. Mantarı tüketmek kadar mineral, vitamin, protein ve an- tioksidan kaybını en aza inderecek pişirme yönteminin bilinmesi de çok önemlidir. II. Yapılan araştırmalar mikrodalgada veya tavada az yağ- la kavrularak pişirilen suyunu salmayan mantarların antioksidan seviyelerinin daha yüksek olduğunu ortaya

22. Ispanyol yazar Cervantes'in meşhur romanındaki Don Kişot karakteri, üç yüz elli yıldır insan düşüncesinin balta girmemiş ormanlarının içinden geçiyor. Bu iyi yürekli şövalyenin tüm dünyada çoğalıp yayılmasına, hiçbir yerde bir yabancıymış gibi karşılanmamasına şaşmamalı. Çünkü Don Kişot, aslında çoğalan bir gölgeler dizisi. Bolivya'da bir karnaval kişisi, eski dönemlerdeki soyluluk anlayışının bir simgesi... Kendisini doğuran yapıtla ilişkisini gitgide yitiren, yazarını masasında bırakıp önce İspanya'yı, sonra da dünyayı dolaşan edebî bir kahraman. Bu parçada altı çizili sözle Don Kişot karakteri hakkında anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Bir toplumun bütün katmanlarınca benimsenecek özelliklere sahip olduğu B) Dünyadaki toplumsal gelişmeleri yönlendiren edebî nitelikli bir mesaj içerdiği C) Yazarın beklentisini aşan, okurun benzer özellikler yüklediği bir karaktere dönüştüğü D) Okurun ait olduğu toplumla yüzleşmesini sağlayan çok yönlü bir karakter olduğu E) Okunduğu toplumun kültürel özelliklerine göre farklı karakterlere büründüğü

ir 3. • İçinde bulunulan ortam, kişilerin konuşma tarzlan üzerinde isteklerinden daha öndedir. • Nasıl konuşmak istediğinize sadece kendiniz ka- rar veremezsiniz. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Istekleriniz konuşma tarzınızı belirlerken ortam da kendisini gösterir. B) Ortam, konuşulan seyin üzerinde isteklerinizden daha etkili olur. C) Ortam ve istekleriniz konuşma tarzınız üzerinde değişiklikler yapabilir D) Konuşma tarzini isteklere bağlı değiştirmek ortam- dan bağımsız olmayı gerektirir. E) Konuşma tarzınız üzerinde birden fazla etken etki- lidir. Bu safago pergalediğine eminim ama gel bir de benden dinle

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılan deyim, açıkla- masıyla birlikte verilmistir? A) Kan başına çıkarmış zavallının ve hep bağırmak, bağırmak istermiş. B Sonra da kanları kaynamıştı, çabucak sevgi duymuşlardı bu genç, yakışıklı ve zeki çocuğa. Kanıma işleyen müzik ateşinden, kurduğum şarkıcılık düş- lerinden ne yazık ki söz edemeyeceğim. Dr Yazarları, ressamları, müzikçileri kanatlarının altına alan krallar, padişahlar elbette hesaba sığmaz. E) Bazı işsiz güçsüz takımı, beş para etmez yapılara kanat gererek kendilerini tatmin etme girişimindeler.

Deneme 12 Denem C G hepose YAYINLARI 17. I. 17. yüzyıldan itibaren Estonya, Rus Çarlığı'nın egemenliğine giriyor. II. Almanlar, burada zamanla hem nüfuslarını artırıyor hem güçleniyorlar. III. Kars'ın Karacaören köyünde yaşayan Alman ailelerin hikâyesi 12. yüzyılda belli sayıda Alman'ın Estonya'ya yerleşmesine dayanıyor. IV. İşte Kars'ın Karacaören köyünde hâlen yaşayan Almanlar, 150 yıl önce oraya yerleştirilen Almanların torunlarıdır. V. Almanlar'ın bölgedeki gücünden rahatsız olan Ruslar, 1873'teki Osmanlı-Rus Savaşı'nı kazananınca onları, elde ettikleri bölgelerden biri olan Kars'a yerleştiriyorlar. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi son cümle olur? C) III D) IV E) V AI B) II

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisi anlamca diğerleriyle aynı doğrultuda değildir? A) Şair, sanat adamı bana hiç benzemiyorsa, yalnız kendini söyleyip de beni söylemiyorsa ondan bana ne? B) Kendimizden bir parça bulduğumuz, acılarımızı ve sevinç- lerimizi paylaştığımız şiirler bizi sanata bağlar. C) Ben bir sanat eserinde hayallerime, yaşantıma rastlamali- yım ki sanat eseriyle bütünleşebileyim. D) İyi şiir ne biçimde ne konuda aranmalıdır, iyi şiir herkesin zihninde olup biteni dizelere taşıyorsa iyi şiirdir. E) Her sanat eserinde olduğu gibi şiirlerde de insana kılavuz- luk edecek, insanı olgunlaştıracak iletiler olmalıdır. 5. Yaklaşık üç yüz gram ağırlığındaki İstanbul kemençesi aynı

32. Hayasız veya hatasını hiç göstermeyen insanlar sempa- tik bulunmaz. Çünkü insan, hata da yapar, saçmalar da. Son derece mükemmel görünüyorsanız başkaları sizinle duygusal bağ kuramaz. Bu vaziyet onlara yapay ve ya- bancı gelir. Bu mükemmel (!) tavrınızı çok uzun süre de- vam ettirirseniz düşmanlık toplamanız da kaçınılmazdır. O yüzden akıllı insanlar, ufak tefek hatalarını saklamazlar. Hatta bazen bilerek ve isteyerek minik hatalar yaparlar. Hata yaptığınız zaman ve bunu içtenlikle kabul ettiğiniz zaman diğer insanların sempatisini kazanırsınız ve "on- lardan biri" algısı verirsiniz. Özellikle iş hayatında aşırı mükemmel ve hatasız görünmeyin. Ufak tefek hatalar sizi daha kabul edilir ve sempatik kılar. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ula- şılamaz? A) Her insan hata yapabilir. B) Hatasız insanlar, doğal insanlar olarak görülmez. C) İnsanın bilerek önemsiz hatalar yapması olumludur. D) Hatasını saklamamak, kişiyi sempatik kılabilir. E) Hatalardan ders almak hatasız yaşamanın kuralıdır.

31. Ters perspektif, ilk Hıristiyan Dönemi ve Rönesans öncesi Orta Çağ ressamlarının çok kullandıkları perspektif türüdür. Bu tür perspektifte cisimler gözden uzaklaşmalarına göre değil de resmin merkezindeki figürden uzaklaşmalarına göre küçülürler. Resmin ortasındaki figür (ikon) merkeze konulup diğerleri ona göre pozisyonlanarak yapılır. Bundan dolayı ön planda olmalarına rağmen pek çok figür ortadaki figürden küçük yapılmıştır. Rönesans'la beraber bu kullanım azalmış ve perspektifi bugün alışageldiğimiz şekilde yani izleyiciye göre kurgulamak norm hâline gelmiştir. Buna göre aşağıdaki görsellerden hangisi ters perspektif kuralını yansıtmaktadır? A) B) D)