Cümlede Anlam İlişkileri Soruları

(1) Yöneticilerin mizah anlayışının olması çok önem- lidir ama bu, görev gereği bir mizah olmamalıdır. (11) İyi bir yönetici hayata dokunan, fikirleri ve duyguları islah eden bir yaklaşımla mizahı kullanmalıdır. (III) iş hayatında mizahın yerinde ve ölçülü kullanılması, çalışanların çalıştıkları ortamda mutlu olmalarını ve işiyle duygusal bağının kuvvetlenmesini sağlaya- caktır. (IV) Bir yöneticinin dürüstlüğü, çalışkanlığı, disiplinli olması çok önemlidir ve dahası karşısın- dakine değer vermeyi bilmesi gerekir. (V) Bundan dolayı yönetici; esprili bir dille, çalışanlarını düştük- leri zor durumdan kurtarabilmeli, bazen de kendisini anlamayanların dilinden konuşarak şakayla karışık onların hatalarını görmelerini sağlayabilmelidir. (VI) Kaldı ki konuşma sırasında anlatılan bir fikranin, yapılan bir esprinin insanların dikkatini bir anda top- ladığına ve bedensel yorgunlukları unutturduğuna da çok defa şahit olmuşuzdur. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangi ikisi aynı düşünceyi aktarmaktadır? A) I ve II B) Il ve V C) III ve IV D) III ve V E) IV ve VI

FET 27. (1) Reklamcıların "subliminal mesaj" dediği şey, başka bir objenin içine gömülü olan bir işarettir. (II) Bu işaret, normal insan algısının altında kalmak ve o anda fark edilmemek üzere tasarlanmıştır. (III) Subliminal mesajlar, insanın bilinçli dikkati tarafından fark edilemez ve bilinçaltını etki- ler. (IV) Yapılan araştırmalar; en inatçı, en bilinçli kişilerin bile bu mesajların tamamını fark edemediğini gösteriyor. V Subliminal teknikler, daha çok reklam ve siyasi propa- ganda amaçlı kullanılıyor. (VI) Film ve dizilerde karakter- lerin içtiği içeceklerin, giydiği kıyafetlerin markaları en yaygın reklam amaçlı subliminal mesaj örneklerindendir. (VII) Düşünsenize, izleyip sosyal medyada paylaştığınız komik bir videonun içinde bize hangi giyim markasını seç- memiz gerektiğini söyleyen bir subliminal mesaj olabilir. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragra- fin numaralanmış cümlelerden hangisiyle başlatılması uygun olur? A) III B) IV D) VI E) VII

Günümüzde, kalabalik sınıflarda eğitim-öğretim yapmak zorunda kalan öğretmenlerin pek çoğu, bu görevin ağırlı- ği altında ezilip düş kırıklığına uğruyor. Aşağıdakilerden hangisi, bu cümlede belirtilen yargi- nin gerekçesi niteliğinde değildir? A) Gereksinimlerinin aynı anda karşılanmasını bekleyen öğrenci sayısı arttıkça öğretmenin işi de güçleşir. B) Bir sınıf dolusu öğrenci ile uğraşan öğretmenler, ne kadar takdir edilse azdır. C) Küçük bir alana sıkıştırılmış onlarca öğrencinin sessiz ve hareketsiz kalması olanaksızdır. Sinif ortamının kısıtlayıcılığı, bir süre sonra öğrenciyi istenmeyen davranışlara yöneltir. E) Öğrenci sayısı çok olan sınıflarda, öğretmen her öğrenciyle yeterince ilgilenemez. o

TYT / Türkçe 10 B 7. Kent dışına çıkıp Himalaya Dağlarıyla Everest tepesini ve öteki tepeleri görmeye gidiyoruz. Derken dağları saran bulutlar da katar katar akıp bize katılıyorlar. Ötelerdeki tepeler arasında, güneşin ilk ışıkları bize merhaba diyor. Hepimizde bir sevinç bir sevinç... Sanki, güneşi anasi- nin karnından çıkarıp doğumunu yaparak dünyaya biz armağan ediyoruz. Aydınlık ayıldıkça Himalaya Dağları olanca görkemiyle görünüyor. Kimi tepeler buzullarla kaplı. Kimileri sarp kayalık ya da karlarla örtülmüş. Bu görü- nüm insana ürperti veriyor. Ötelerde, dünyanın en yüksek tepesi Everest'in silüeti beliriyor. Bu görkemli görünüm karşısında iliklerine kadar titriyorum. Bu parçanın dil ve anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Kişileştirmeye başvurulmuştur. İkilemeye yer verilmiştir. Eksiltili cümle bulunmaktadır. Karşılaştırmadan yararlanılmıştır. E) Anlatım deyimlerle güçlendirilmiştir. 8. (1) Finlandiya'da “Eğitimdeki başarınızın sirri nedir?” diye sorduğunuzda “Öğretmenlerimizdir." cevabını alırsınız. (11) Ülkede öğretmene duyulan güven, inanç ve verilen değer en üst düzeydedir. (III) Tüm öğretmenlerin en az iki branşı olması gerekmektedir. (IV) Bir branşta lisans eğitimi

DI DENEMELER Dünyadaki gelişme ve değişmelerin yarattığı şok dalgaları, Os- manlı İmparatorluğu'nun varlığını derinden sarsmıştır. Bu durum- dan kurtulmak isteyen Osmanlı aydınları ve yönetim birimleri, ön celeri pek umursamadıkları Batı'nın fikri birikiminden ve teknolojik lecrübelerinden yararlanmak için çalışmalara başlamıştır. Ancak Osmanlı'nın Avrupalılaşma yönelimi, kendiliğinden ve istekle ge- işen normal bir oluşumla değil, zorunlulukların ittiği ve zaman za- 10. - tller du gezinirk okudue biyatin man iç isyanlarla kesintilere uğrayan, daha çok da pragmatik yö- yandan luklar... nelimli, sancılı bir süreçti. Bu yüzden, - cevher Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakiler- denem ze alip den hangisi getirilmelidir? ğerli ta A) Osmanlı Devleti'nin Batı'ya yönelişi ile modernleşmesi hemen hemen aynı zamanlara ve aynı amaçlara karşılık gelmiştir Bu par hangis A) Ya tel BX sa ya B) yeterli sayıda ve gerçek anlamda seçici, şüpheci, yaratıcı bir aydın kitlenin yetişmesi mümkün olmaz C) sembolik de olsa Avrupalılaşma yolundaki hamlenin daha sis- tematik bir kararlılıkla yürütüldüğü görülebiliyordu D) bazen amaçlananın tam aksi sonuçlar da vermiş olan Batil- laşma hareketinin sağlıklı bir dönüşüm evresi geçirdiği söyle- b Ee co nemez E B) sürekli yenilgiler, toprak kayıpları ve baş edilemez boyuttaki iç isyanlarla büyük bir itibar erozyonuna uğrayan Osmanlı, Ba- Prf Yayinlari ti'ya mahkum olduğunu daha iyi görmüştür

B B. DENEME-3 PRO iniz. YAYIN DENİZİ (1) Akçakoca bir sahil kasabası, bunu hem merke- zindeki balıkçı barınağı hem de altın rengi kumsalla- ri söylüyor. (II) Kıyı şeridi 30 kilometreyi bulurken ta- rihî kalenin iki tarafı da plajlarla çevrilmiş. (III) Bölge, kıyı boyunca mağaralar barındırması nedeniyle “fok kayaları" olarak da adlandırılıyor. (IV) Martı, Bulaklı ve Çuhalli Çarşı Plajları ilçe merkezinde oldukların- dan daha fazla konuk ağırladığı hâlde sakin yer ara- yanlar Çayağzı ve Karaburun Plajlarını tercih ediyor. (V) Akçakoca, kendine özgü bir mimari de geliştir- miş; Yukarı Yeni Mahalle ahşap karkaslar arasına kırmızı tuğla duvarlı, çıkmalı, ahşap cumbalı evleri barındırıyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi- sinde neden-sonuç ilişkisi söz konusudur? A) Yalnız! B) Yalnız III C) II ve III D) III ve IV E) IV ve V

SORULAR erdi 7. kü Edebiyat tarihi incelemeleri bağlamında bir edebiyat tarihi, en başta aldıkları ve dışarıda bıraktıklarıyla karakteristiğini bulur. Edebiyat ürünlerini yapısal özelliklerine, benzeşen ve benzeşmeyen yönlerine göre kümelendirme çalışmaları (Aristo'dan bu yana süregelir. 1. Belirgin özelliklerini kazanmak II. Öncekinin tersi bir kimliğe bürünmek III. Kendi niteliklerine ulaşmak ar r Bu parçada geçen “karakteristiğini bulur" ifadesine yukarıdakilerden hangileri uymaktadır? C) I, II ve III A) Yalnız! B) II ve III D) I ve II E) I ve III

9. (1) Türk şiirinde yenileşme hareketi Tanzimat Dönemi'yle başlamış, geleneksel kalıplardan kurtulan Türk şiirinin, şekil ve içerik yapısın- da büyük değişiklikler görülmüştür. (II) Şairler sosyal hayata yön verme, toplumun yaşa- mini yeniden düzenleme ve mevcut edebî anlayışları yıkma gibi hedeflerle eserlerini or- taya koymaya başlamışlardır. (III) Türk şiirin- de 1954'ten sonra görülmeye başlayan İkinci Yeni şiir hareketi, ortaya koyduğu iddialar ve toplu çıkışlarıyla dilde değişimin bir halkası olmuştur. (IV) Bu topluluğun göze çarpan en önemli özelliği Türkçeyi kullanış biçimlerinde- ki farklılıktır. (V) İkinci Yeniciler kabul görmüş kuralların dışına çıkmış, şairler okuyucunun hayal dünyasında farklı çağrışımlar meyda- na getirebilmek için Türkçenin kuralları dışı- na çıkmışlardır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle il- gili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) I. cümlede zaman anlamı vardır. B) II. cümlede amaç-sonuç ilişkisi vardır. C) III. cümlede öznel bir yargı vardır. D) IV. cümlede karşılaştırma vardır. E) V. cümlede neden-sonuç ilişkisi vardır.

1. Gönlüme girdin ama son oldu yalancı gül sevemem II. Bin kere geldin ama hiç oldu yürekle yol çizemem III. Dertle bir oldum adım çok yandı sonunda kal diyemem IV. Gözlerimin içine kar yağdı soğukla baş edemem V. Bu aşkın tozlu yolunu bulduğum yerden Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde neden - sonuç ilgisi söz konusudur? A) I ve II B) II ve IV C) IV ve V D) III ve IV E) I ve V

2. Her şeyden önce bir yazarın sözcüklerle değil, nesne ve duygularla yazması gerekir. Ayrıca her cümle bi- çim olarak bir öncekine benzememeli, özgün bir tini- ya sahip olmalıdır. Unutulmamalıdır ki fikirlerin, içini doldurması için kalıbın hazır olması gerekir. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Biçimsel kalıpların bir yazar için taslak görevini üstlenmesi İçeriğin önem kazanması için üslubun belli bir se- viyeye gelmesi Düşüncelerin yazıya aktarılmadan önce biçimsel bir taslak oluşturulması DI Düşüncenin hazırlanan üslup özelliklerine uygun kullanılması Expo En Düşüncelerin belli bir aşamadan sonra yazıya ak- tarılması

yer tamlayıcısı - yüklem Aşağıdaki parçalardan hangisi "Ahlak kurallarının toplumsal yaşama getirisi var mıdır?" sorusuna cevap vermektedir? A)) Ahlaki bir şekilde hareket etmek, toplum içinde bireylerin topluma fayda sağlamak için kendi kısa vadeli çıkarlarını feda etmelerini gerektirir. Amaç topluma yarar sağlamaktır. Bireylerin önceliği yok- endemik tur. 34. les Bireyler, kendilerinden önce toplum tarafından ta- nimlanmış olan ahlaki kuralları benimser ve onların içinde hareket eder. Nitekim ahlaki olanın ne oldu- ğuna ilişkin düşünüşü (etik) bu toplumsallık teşvik eder. ( CV Ahlaki kurallar yazılı olmasa da toplumun üyeleri bu kuralları bilir ve bunlara uyulması yönünde bir farkındalığa sahiptir. Temel ahlak yasalarına uyma- yanlara toplum tarafından ağır yaptırımlar uygula- nir Di Bir toplumun temel sosyal yapısı, sahip olduğu il- keler ve temel değerleri dikkate alınmadan ahlaki değerlerinin yargılanması doğru değildir. Bir dav- ranışı ahlak dışı olarak değerlendirmeden önce o toplumun ve bu davranışı yapan bireyin ayrı ayrı dikkate alınması gerekir. E) Modern insan, iletişim ve ulaşım olanakları sayesin- de küreselleşti ve vicdanın ahlak yasası çok geniş bir kapsam kazandı. Artık dünyanın öbür yanındaki bir insanın veya canlının acısını duyabiliyor. 10

1. Tarihimiz boyunca medeniyet değişimlerinin ve inşa sürecinin zihni arka planı hatta bazen aksiyonları, temsilcilerini edebiyatımızda bul- muştur. II. Bu medeniyet inşasında Aprin Çor Tigin'den, Yunus Emre'ye; Fuzuli'den Namık Kemal ve Mehmet Akif'e uzanan edip ve şair hazinemizin edebî ürünleri daha bir anlam kazanmaktadır. III. Cemiyetimizin yaşadığı coğrafya ve medeni- yet değişimlerinin içten yansımalarını anlaya- bilmek için edebiyat eserlerini de takip etmek gerekir. IV. Bu çerçevede bütün medeniyet buhranlarına rağmen cemiyet fikrinin oluşumu ve devamı ile cemiyet değerlerinin korunması ve aktarımına dayalı medeniyet oluşturulmaya çalışılmıştır. V. Türk edebiyatı, Türk toplumunun yaşadığı değişimlerin tanıklığı bakımından zengin bir geçmişe sahiptir. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi sondan ikinci olur? D) III E) 10 C) IV A) V B)

lay 4. ? tc sin 1. Her şey gibi şiir de eskir. Şiir eskiyince bir şeyler yitirir elbet fakat kazandığı önemli değerler de vardır. Daha çok kendisi olur. Sarsılmazlık, öykünmezlik kazanır. II. Divan şiiri, asırlar geçtikçe şairlerin ortak paydada birleşerek kullandığı imgesel benzetmelerin sıradanlığına ve yinelenirliğine kurban ediliyor. Numaralanmış II. cümle ile ilgili aşağıdakilerden o hangisi söylenebilir? A) I. cümlede ifade edilen konuyla çelişen farklı bir durum özetlenmektedir. B) cümlede anlatılan durumun sebep olduğu bir olumsuzluktan bahsedilmektedir. C) I. cümledeki olgunun, şairleri neden daha fazla değiştirdiği açıklanmaktadır. D) I. cümlede belirtilen olgunun her bireyde gerçekleşmediği belirtilmektedir. E) I. cümlede değinilen düşüncenin nesnel bir şekilde kanıtlandığı gösterilmektedir. Diğer sayfaya geçiniz. 1

20. (1) Sandalla giriliyor magarantn içine. (It) Ana kadar suyla doluydu magara. (111) Magarnnin ortasında duran birine bağırdıgında sesin duyulmuyor. (IV) Ses ugultunun içinde kayboluyor. Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerden hangi ikisi diğer ild yargının nedenlerini açıklamaktadır? A1 . ve II. Břft . ve II. 991. ve IV. Bytt. ve IV. I ve . 21. (1) Kemal Tahir'i ben çocuklugumda çok sevdim, hal da çok severim. (II) Çok sıkıldığımda oturup Kemal

TÜRKÇE 39. - 40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Edebiyatımızın önde gelen adlarından biri olan yazar, yeni romanıyla yaşanmış olayları düşlerle harmanlayan özgün bir çalışma sergiliyor. (II) Yapitta tarihi dile getirir- ken tarafsız kalmaya epeyce dikkat ediyor. (III) Böylesi zor bir döneme, insani değerleri önceleyerek yaklaşıyor ve gerçekçi bir yapit kotarıyor. (IV) Geçmiş zamanla şimdiki zamanın yan yana ilerlemesi okuru şaşırtıyor. (V) Kronolojik çizgisi olmayan, katmanlı bir yapıdan ve farklı kişiler üzerinden, bir dönemin tarihini yalın bir dille yeniden kurguluyor. (VI) Yöresel kültürü, yaşam tarzını ve gelenekleri, yöreye özgü dil varlıklarını roman metni- ne incelikle sindirdiği için yapıt, olayların geçtiği yörenin kültürel zenginliklerini yansıtan bir metin olarak da oku- nabilir. 39. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangileri sözü edilen yazarın üslubuyla ilgilidir? XI ve 11 BN ve H B) III ve VI Q) IV ve v E) ve VI 40. Bu parçada sözü edilen yapıt ve yazarıyla ilgili ola- rak aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? A) Olayların geçtiği yerleri, o yerlerde konuşulan dille ortaya koyduğuna B) Yapıtta anlatılanların inandırıcı olduğuna c) Olayları, oluş sırasına göre vermediğine D) Bir dönemin tarihini başarılı bir biçimde kurguladi- ģina E) Kişisellikten uzak durmaya çalıştığına B

(1) Tanzimat fermanının ilanından (1839) sonra siya- si ve sosyal alanda görülen Batı kaynaklı değişme ve gelişmeler şiire de yansır. (II) Şinasi'nin 1859'da Fransızcadan çevirdiği şiirleri yayımladığı Tercü- me-i Manzume adlı eserini, sonraki yıllarda özellikle Fransız şairlerden yapılan başka çeviriler izler. (III) Bu şiirler aracılığıyla Türk edebiyatında yeni nazım biçimleri ve yeni kavramlar görülür. (IV) Tanzimat'a kadar aydın çevrelerde divan şiiri zevk ve anlayışı hâkimdir. (V) Tanzimat'la birlikte Batı şiiri zevk ve anlayışı da tanınmaya ve ilgi görmeye başlar. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi- sinde bir yazım yanlışı vardır? A) 1 B) 11 C) III D) IV E) V EV