Cümlede Anlam İlişkileri Soruları
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri2.
Her şeyden önce bir yazarın sözcüklerle değil, nesne
ve duygularla yazması gerekir. Ayrıca her cümle bi-
çim olarak bir öncekine benzememeli, özgün bir tini-
ya sahip olmalıdır. Unutulmamalıdır ki fikirlerin, içini
doldurması için kalıbın hazır olması gerekir.
Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Biçimsel kalıpların bir yazar için taslak görevini
üstlenmesi
İçeriğin önem kazanması için üslubun belli bir se-
viyeye gelmesi
Düşüncelerin yazıya aktarılmadan önce biçimsel
bir taslak oluşturulması
DI Düşüncenin hazırlanan üslup özelliklerine uygun
kullanılması
Expo
En Düşüncelerin belli bir aşamadan sonra yazıya ak-
tarılması
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriBu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi sözü
edilen yazarın üslubuyla ilgili değildir?
A)I. B) II. C) III. D) IV.
I.
E) V.
-99
-?
20. (I) Geçenlerde arkadaşlarla bir araya geldik. (II)
Amacımız yeni yazdığımız şiirleri birbirimize okumaktı.
(III) Elbette herkes kendi yazdığını en güzel bulacaktı.
(IV) Bir saatlik çay içme faslından sonra şiir okumaya
geçtik. (V) Düşündüğüm doğru çıkmış, herkes kendi
şiiriyle ilgili övgülere başlamıştı.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir
tahmin söz konusudur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E)V.
Öğrencinin
*
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkilerinune
irçok olası anlam
çoğunlukla
Sozun ve yolun baş çeşmesi ruhumun
Canım içre sevinç verir sözlerin
Baktığın dağların düşüncesi bile ağlatır beni
Hür olurum buyruklarini bir bir donansam sultanım
Aşkın bin gözlü devasa bir baş imiş
Yur her birini uykularından sohbetin
angisi
Dinlen ey Zarif, bilatedbir çok söz actin
Bu kırık akılla ne cürettir yaptığın
Cahit ZARIFOGLU
n süreçlerdir.
bir temeli
ramak
(1) Cahit Zarifoğlu, bu şiirinde son sözünü söylemeden önce
büyükçe ve eğik bir çizgi çeker. (II) Şiire orijinallik getiren bu
çizginin manası, son iki misradan anlaşılmaktadır. (III) Bu
nitelikli ve vurucu bölümde şairin bitabi kendisinedir. (IV) Artik
dinlenmesi gerektiğini söylemesinden anlıyoruz ki çok yazmış,
söylemiş ve yorulmuştur. (V) Şair tedbirsizce davrandığını ve
çok söz söylediğini bilatedbir sözcüğüyle
dile getirmektedir.
rmesi
35. Bu dizeler ve açıklamalardan hareketle şairin içinde
bulunduğu
durumla ilgili olarak hangisi söylenebilir?
A) Yaşama ve zamana karşı güçlü bir duruşu vardır.
B) Sozlerini sevgi ve öfke duygularının etkisiyle
biçimlendirmiştir.
C) Yaşadıklarını yalnızca akıl yoluyla izah edebileceğine
inanmaktadır.
D) Şiirin özellikle son bölümünde öz eleştiri içinde olduğu
söylenebilir.
E) Yalın dille eser vermenin gerekliliğinden söz etmektedir.
36. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak
aşağıdakilerin hangisi söylenemez?
AV. cümleden, söz konusu şiirde görsel bir unsurdan
yararlanıldığı anlaşılmaktadır.
BY I. cümlede, olumlu bir değerlendirme yapılmıştır.
III. cümlede, şairin içinde bulunduğu duruma dair
varsayım söz konusudur.
DI IV. cümlede bir çıkarımda bulunulmuştur.
Cena
EV. cümlede, gerekçeli söyleyişe yer verilmiştir.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkilerihar bir gruba niçin katılır?
E) Insan tek başına kendine yetemez mi?
ye
C) G
$
D)
t
E)
27. Beşir Ayvazoğlu, Yahya Kemal'i anlattigi Bozgundo Fotih
Rüyası adlı biyografik romanında, şairin Fransa'da yazmaya
başladığı Açık Deniz şiirini on iki yıl sonra Bursa'da tamamla-
masını şöyle anlatiyor: "..akşam yemeğinden sonra odasına
kapanarak Anadolu ve Rumeli'deki büyük maceramızı kendi
sahst macerasıyla birleştirerek anlatmaya çalıştığı sonsuzluk
şiirinin yanm kalmis misraları arasına daldı. Bu şiirin ilk misra-
larını yazdığı günden bugüne on iki yıl geçmişti. Müthiş ve her
saniyesi dopdolu, dağdağalı bir on iki yıl... Yazdıklarını gözden
geçirdi. Oylesine doluydu ki bu gece bu şiir bitmeliydi. Sabaha
kadar yazdı, mısralarda boş bıraktığı yerleri doldurdu, bozdu,
karaladı, ekledi, yeniden yazdı. Bütün yazdıklarını defalarca
temize geçti, yırttı, dişlerini sikti, terledi, üzüldü, ağladı. Bitkin
bir halde yatağına uzandığında masasında, birkaç yıl önce 'In-
kiraz' adını verdiği şiir, Açık Deniz adıyla tamamlanmış olarak
okunmayı bekliyordu." Bu şiir, ilk defa Tavus dergisinde Nisan
1925'te yayımlandı. On yıl sonra ikinci defa yayımlanırken
altına "Üstadın on beş yılda yazdığı Açık Deniz manzumesi"
şeklinde bir not düşülmüştü. Bu ikinci basımda şair, "Durdur-
maz anladım bunu hiçbir güzel kıyı" misrasındaki "Durdurmaz"
kelimesini "Dindirmez" olarak değiştirmiş ve şiirin tamamlanma
süresi, bu değişiklikle yirmi beş yıla çıkmıştı.
29.
Parçada Yahya Kemal'in hangi yönüne vurgu yapılmıştır?
A) Türk şiir geleneğinden ustaca yararlanmasına
B) Şiire daima yeni bir soluk getirme çabasına
C) Şiiri yaşamın asli unsuru olarak görmesine
D) Şiir sözlüğündeki kuyumcu hassasiyetine
E) Şiirde özgünlüğü yakalama tutkusuna
GGUR
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri20. Kıssalardan, efsanelerden, hikâye anlatıcılarından uzak durmanı
isterler. İki sebepten. Bunlar absürde, irrasyonel (akıl dışı) olana kapı
aralayabilir. Orada sadece felsefe değil; dinler, hikâyeler, şiirler vardır.
Aşk vardır. Isyan vardır. Ahlak vardır. Umut vardır. Taşıran damla vardu
Yani mevcut/verili dünyadan çıkış yollan" vardır. Bir de tabii insani
sicaklik vardır.
Metinde geçen "dünyadan çıkış yolları" ifadesiyle yazarın anlatmak
istediği nedir?
A) Yaşamak için yeni alan aramak
B) Durdurun dünyayı inecek var, diye haykırmak
C) Anlamsız boşluğa savrulmak
D) Dayatılan hayattan anlamlı gerçeğe dönmek
E)Problem çözme yeteneğine sahip olmak
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri20.
1. Her şey yerli yerinde, masa, sürahi, bardak.
Il. Serpilen aydınlıkta dalların arasından
III. Büyülenmiş bir ceylan gibi bakıyor zaman
IV. Sessizlik dökülüyor bir yerde yaprak yaprak
Numaralanmış bu dizelerin hangilerinde imge
de söz sanatı da yoktur?
A) Yalnızl. B) Yalnız 1V. C) I ve II.
D) 1l ve III. E) III ve IV.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri29. Ogrenmek, akintiya karı yüzmek gibidir, ilerleyemediğiniz tak
dirde gerilersiniz.
Asadakilerden hangisi bu cümlede anlatılmak istenenie an
lamca aynı doğrultudadır?
A) Ogrenilen her bilgi, zengin bir birikimin oluşmas nu sagla
diği gibi hafızadaki tutarszug da gideri
B) Bilgiye erişmek kadar onu içse testirmek de önemlidir
Çünkü anlamlandinlamayan bir bilgi yok gibidir
C) Ogrenilen bir bilgi, günlük ya samla iliskilendirilmesinde
anlamlandinlamaz
D) Oğrenmede devamittiğin salanması ve a til bir zihne sa-
hip olmak, öğrenilen bilgilerin pratik bir yarar saglamasina
bağlıdır.
E) Bilgi birikimi arttığı için öğrenmek duragan degil, dinamik
bir süreçtir ve öğrenmede süreklilik sağlanmadıgında mev.
cut bilgiler önemini yitirebilir.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriD) Oyunlar, toplumsal yaşamı bizlere yarıstan bier 200
E) Elimizle dokunduğumuz nesneler gerça i yangi mayath
şümdür.
29. Bence sanatta güzellik, kusursuzluk ve ustalik, inden 60
bütüne zarar vermesi pahasına çıkarılabildigi ya da vurgu
şünsel ya da estetik anlamda tek bir bölümün bile ancak
lanabildiği yerde ortaya çıkar. Bir başyapıtta, bazı etmen
leri diğerine yeğlemek mümkün değildir. Nihai amaçlan ve
görevlerini şekillendiren yaratıcısına, deyim yerindeyse
P
r:
E
"yol göstermek mümkün değildir
. Bu konuda örneğin Ovid,
"Sanat göze çarpmaktadır." derken Engels de "Yazanın gó
rüşleri ne kadar iyi gizlenmişse sanat açısından o kadar iyi-
dir." demiştir.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ulaşıla-
- S
ir
e
maz?
A) Bir başyapıt oluşturulup tamamlanınca başyapıtın bün-
yesinde birçok etmenin varlığından söz edilebilir.
B) Bir eseri meydana getirmeye başlamış, kurgulamış bir
sanatçıya nasıl yapacağını tarif etmek imkânsızdır.
C) Sanatta güzellik, ahengi bozması pahasına bir eserin tek
parçasının bile feda edilmesinde gizlidir.
D) Eserin görücüye çıkması söz konusu olduğunda farklı
görüşlerin ortaya atılması olası bir durumdur.
E) Kişilerin sanat üzerine farklı görüşleri olması sanat yapi-
tinin kıymetini belirleyen ölçütlerdendir.
12
Diğer Sayfaya Geçiniz.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri1.
Batı kültürünü lyonya dışında yalnız Yunanistan'a bağlayan
klasik görüşe karşı çıkışı, yurt topraklarında nüfus kütüğü
merakına düşmeden ---- gelişim göstermiş her çeşit
düşünceyi özümseme yolundaki çabası ile Halikarnas
Balıkçısı, Azra Erhat'ın deyimiyle bir kültür ve öyle
anılacaktır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) fışkırmış - hazırlayıcısı olmuştur
B) boy atmış - öncüsü olmuştur
C) beslenmiş - elçisi olmuştur
D) uzamış - ataşesi olmuştur
E) boy vermiş - kurgulayıcısı olmuştur
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri20. Kıssalardan, efsanelerden, hikâye anlatıcılarından uzak durmanı
isterler. İki sebepten. Bunlar absürde, irrasyonel (akıl dışı) olana kapı
aralayabilir. Orada sadece felsefe değil; dinler, hikâyeler, şiirler vardır.
Aşk vardır. Isyan vardır. Ahlak vardır. Umut vardır. Taşıran damla vardu
Yani mevcut/verili dünyadan çıkış yollan" vardır. Bir de tabii insani
sicaklik vardır.
Metinde geçen "dünyadan çıkış yolları" ifadesiyle yazarın anlatmak
istediği nedir?
A) Yaşamak için yeni alan aramak
B) Durdurun dünyayı inecek var, diye haykırmak
C) Anlamsız boşluğa savrulmak
D) Dayatılan hayattan anlamlı gerçeğe dönmek
E)Problem çözme yeteneğine sahip olmak
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bir” sözcüğü edat
görevinde kullanılmıştır?
A) Gökyüzünde yıldızlar bir parlıyor, bir kayboluyordu.
B) Bu konuda herkes yanlış düşünüyor bir sen doğru dü-
şünüyersun öyle mi?
C) Daha ilk eseriyle parlamış, herkesçe sevilen bir yazar
olmuştu.
D) Sakin tavırlı bir insandı; böyle parlamasına anlam ve-
OTO remedim.
E) Söz kardeşinden açılınca gözleri parlıyor, bir şeyler
söylemek istiyordu.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriyer tamlayıcısı - yüklem
Aşağıdaki parçalardan hangisi "Ahlak kurallarının
toplumsal yaşama getirisi var mıdır?" sorusuna cevap
vermektedir?
A)) Ahlaki bir şekilde hareket etmek, toplum içinde
bireylerin topluma fayda sağlamak için kendi kısa
vadeli çıkarlarını feda etmelerini gerektirir. Amaç
topluma yarar sağlamaktır. Bireylerin önceliği yok-
endemik
tur.
34.
les
Bireyler, kendilerinden önce toplum tarafından ta-
nimlanmış olan ahlaki kuralları benimser ve onların
içinde hareket eder. Nitekim ahlaki olanın ne oldu-
ğuna ilişkin düşünüşü (etik) bu toplumsallık teşvik
eder.
(
CV Ahlaki kurallar yazılı olmasa da toplumun üyeleri
bu kuralları bilir ve bunlara uyulması yönünde bir
farkındalığa sahiptir. Temel ahlak yasalarına uyma-
yanlara toplum tarafından ağır yaptırımlar uygula-
nir
Di Bir toplumun temel sosyal yapısı, sahip olduğu il-
keler ve temel değerleri dikkate alınmadan ahlaki
değerlerinin yargılanması doğru değildir. Bir dav-
ranışı ahlak dışı olarak değerlendirmeden önce o
toplumun ve bu davranışı yapan bireyin ayrı ayrı
dikkate alınması gerekir.
E) Modern insan, iletişim ve ulaşım olanakları sayesin-
de küreselleşti ve vicdanın ahlak yasası çok geniş
bir kapsam kazandı. Artık dünyanın öbür yanındaki
bir insanın veya canlının acısını duyabiliyor.
10
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri20. (1) Sandalla giriliyor magarantn içine. (It) Ana
kadar suyla doluydu magara. (111) Magarnnin ortasında
duran birine bağırdıgında sesin duyulmuyor. (IV) Ses
ugultunun içinde kayboluyor.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerden
hangi ikisi diğer ild yargının nedenlerini
açıklamaktadır?
A1
. ve II. Břft
. ve II. 991. ve IV. Bytt. ve IV.
I ve .
21. (1) Kemal Tahir'i ben çocuklugumda çok sevdim,
hal da çok severim. (II) Çok sıkıldığımda oturup Kemal
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriTÜRKÇE
39. - 40. soruları aşağıdaki parçaya göre
cevaplayınız.
(1) Edebiyatımızın önde gelen adlarından biri olan yazar,
yeni romanıyla yaşanmış olayları düşlerle harmanlayan
özgün bir çalışma sergiliyor. (II) Yapitta tarihi dile getirir-
ken tarafsız kalmaya epeyce dikkat ediyor. (III) Böylesi
zor bir döneme, insani değerleri önceleyerek yaklaşıyor
ve gerçekçi bir yapit kotarıyor. (IV) Geçmiş zamanla
şimdiki zamanın yan yana ilerlemesi okuru şaşırtıyor.
(V) Kronolojik çizgisi olmayan, katmanlı bir yapıdan ve
farklı kişiler üzerinden, bir dönemin tarihini yalın bir dille
yeniden kurguluyor. (VI) Yöresel kültürü, yaşam tarzını
ve gelenekleri, yöreye özgü dil varlıklarını roman metni-
ne incelikle sindirdiği için yapıt, olayların geçtiği yörenin
kültürel zenginliklerini yansıtan bir metin olarak da oku-
nabilir.
39. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangileri
sözü edilen yazarın üslubuyla ilgilidir?
XI ve 11 BN ve H
B) III ve VI
Q) IV ve v
E) ve VI
40. Bu parçada sözü edilen yapıt ve yazarıyla ilgili ola-
rak aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz?
A) Olayların geçtiği yerleri, o yerlerde konuşulan dille
ortaya koyduğuna
B) Yapıtta anlatılanların inandırıcı olduğuna
c) Olayları, oluş sırasına göre vermediğine
D) Bir dönemin tarihini başarılı bir biçimde kurguladi-
ģina
E) Kişisellikten uzak durmaya çalıştığına
B
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri(1) Tanzimat fermanının ilanından (1839) sonra siya-
si ve sosyal alanda görülen Batı kaynaklı değişme
ve gelişmeler şiire de yansır. (II) Şinasi'nin 1859'da
Fransızcadan çevirdiği şiirleri yayımladığı Tercü-
me-i Manzume adlı eserini, sonraki yıllarda özellikle
Fransız şairlerden yapılan başka çeviriler izler. (III)
Bu şiirler aracılığıyla Türk edebiyatında yeni nazım
biçimleri ve yeni kavramlar görülür. (IV) Tanzimat'a
kadar aydın çevrelerde divan şiiri zevk ve anlayışı
hâkimdir. (V) Tanzimat'la birlikte Batı şiiri zevk ve
anlayışı da tanınmaya ve ilgi görmeye başlar.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi-
sinde bir yazım yanlışı vardır?
A) 1 B) 11 C) III
D) IV E) V
EV
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri1. Tarihimiz boyunca medeniyet değişimlerinin
ve inşa sürecinin zihni arka planı hatta bazen
aksiyonları, temsilcilerini edebiyatımızda bul-
muştur.
II. Bu medeniyet inşasında Aprin Çor Tigin'den,
Yunus Emre'ye; Fuzuli'den Namık Kemal ve
Mehmet Akif'e uzanan edip ve şair hazinemizin
edebî ürünleri daha bir anlam kazanmaktadır.
III. Cemiyetimizin yaşadığı coğrafya ve medeni-
yet değişimlerinin içten yansımalarını anlaya-
bilmek için edebiyat eserlerini de takip etmek
gerekir.
IV. Bu çerçevede bütün medeniyet buhranlarına
rağmen cemiyet fikrinin oluşumu ve devamı ile
cemiyet değerlerinin korunması ve aktarımına
dayalı medeniyet oluşturulmaya çalışılmıştır.
V. Türk edebiyatı, Türk toplumunun yaşadığı
değişimlerin tanıklığı bakımından zengin bir
geçmişe sahiptir.
Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak
biçimde sıralandığında hangisi sondan ikinci olur?
D) III
E) 10
C) IV
A) V
B)