Cümlede Anlam İlişkileri Soruları

26. Yazarlar harflerin, sözcük ve cümlelerin süsünü kullanarak ressamlar yaramaz bir çocuk gibi boyaları yüzüne gözüne bulaştıra- rak yeni eserler yaratır. Bu cümlede vurgulanmak istenen aşağıda- kilerden hangisidir? A) Edebiyatçı, sözcük ve cümlelerin kalıpları arasında sıkışmıştır. B) Ressam daha rahat bir ortamda çalışır. C) Edebiyatın aracı dil, resmin aracı da renktir. D) Ressam sorumsuzca hareket ettiği için res- mi bozar. E) Ressamlar, yazarlara göre daha yaratıcı sa- natçılardır

Bir sözün ifade ettiği anlamın karşıtı bir anlamda kullanılmasına "tariz" denir. 480 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "tarizli" bir an- latım vardır? A) Bu kumaştan çok değişik elbiseler çıkar. B) Kasabanın su değirmeni tarihi bir eser gibi kar- şımızda duruyordu. C) Çocuklar sayemizde kopya çekmeyi de öğrendiler. D) Kağnıyı koca öküz sürükler, derler. E) Ummadığın taş baş yarar. 14

3. Kendi şiiri için "Benim şiirim ya evlere bir övgüdür ya da bir ağıt" diyen Necatigil'in öyküsel tatlar taşıyan ve bir aile oca- ğının özlemini dile getiren ilk şiirlerinde "ev", çoğu kez "yuva" kavramının yarattığı bütün olumlu duyguları taşır ve aileyi ifa- de eder. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? A) Sitem B) Yorum D) Ön yargı E) Tahmin C) Yakınma

5. Bazı sanatçıların ilerleyen yaşlarında kendilerini tekrarladıkla- ri görülebilmekte. Aşağıdakilerden hangisi bu cümleye anlamca en yakındır? A) Sanatçıların kendilerini tekrar etmemesi için yeniliğe açık olması gerekir. B) Sanatçılar arasında orijinal ürün ortaya koyanların sayısı- nın çok olmadığı görülmekte. C) Başkalarının çalışmalarını kopya eden sanatçıların özgün oldukları söylenemez. D) Olgunluk döneminde kimi sanatçılar eski eserlerine ben- zer eserler vermekte. E) Bazı sanatçılar yaşları ilerledikçe kendilerini tekrar etmeyi bırakıyor gibi.

6. (1) Martılar sabahları kıyıda sıralanıp güneşin doğ- masını bekler. (II) Çünkü güneş doğduğunda de- nizin dibindeki balıklar suyun yüzeyine doğru çı- kar. (III) Martılar çığlık çığlığa, bir şölen havasında denize doğru uçarak doğanın kendilerine sunduğu bu ziyafetin tadına varır. (IV) Denizdeki balıkları kuruttuğumuz için temel besini balık olan martılar şimdilerde deniz kıyılarını bırakıp kentin içlerine doğru göç ediyorlar. (V) Nice şiirlere, şarkılara, öy- külere konu olmuş bu soylu hayvanın sokak ara- larındaki çöp tenekelerini karıştırması ne hazindir. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili ola- rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede gözleme yer verilmiştir. B) II. cümlede kendisinden önceki cümlenin so- nucu açıklanmıştır C) III. cümlede insana özgü kavramlar doğaya ak- tarılmıştır. D) V. cümlede değişen bir durumun nedeni me- cazlı bir anlatımla dile getirilmiştir. E) V. cümlede karşıt bir durum öznel bir bakış açı- sıyla ele alınmıştır.

39) 1. Antik Çağ'da yemeğin iki yerde hazırlandığını biliyoruz. II. Bunlardan biri "tannur" denilen fırındır; tannur, Asur - Babil antikitesine uzanan bir sözcüktür. III. Burada kaynatma, pişirme, ızgara ve kimi zaman da kızartma yapılırdı. IV. Diğeri de Arapçası "mustavkad" olan ocaktır. V. Ekmek ve unlu yiyecekler pişirmek için kullanılırdı. B) I ve V A) I ve III D) III ve V E) IV ve V C) II ve III

C) Il ve IV minin larak yun MOTİVA EĞİTİM D) III ve V 40) 1. Nurullah Ataç'ın öz Türkçe yönelmesi, geç yaşlarında, 1944'ten sonra oldu. A) I ve II II. O yıla kadar tek tük öz Türkçe sözcük kullanan Ataç 1944'ten ölümüne kadar koşulsuz bir öz Türkçe ile yazdı. III. Bugünse Ataç'ın sözlerinin çoğunu gönül rahatlığıyla kullanıyoruz: akım, ani, asalak, biçim, birey... IV. Ataç, bu koşulsuz öz dilcilik yüzünden çok sıkıntı çekti; Zaman zaman umutsuzluğa düşüp yazmaktan vazgeçti. V. Ne var ki Ataç, öz dilciliği çok uç noktalara taşıdı; Son yazdıklarını anlamak için sözlük kullanmak gerekiyordu: tilcik (sözcük), iyir (ilaç), nite (nasıl) gibi sözcükler kullandı. E) IV ve V D) III ve V B) II ve III E) IV ve V C) II ve IV 42)

n- rik 8. erlenda Her sevgi bir düğüm/atmış koluna Dokundukça inler/afasi vardic Irak gönülleriryuçurumlana Ezgiden bir köprükutası vardır Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Lirik bir şiir türünden alınmıştır. B) Ek ve kelime biçiminde redif kullanılmıştır. Capraz kafiye şemasından yararlanılmıştır. D) Tüm dizelerde 6+5 duraklı 11 nece ölçüsüne bağlı kalınmıştır. E) Duyular arası aktarıma yer verilerek söyleyişte so- yutlamaya başvurulmuştur.

2. Hasan, bir çoban çocuğuydu. Babasının ölümün- den sonra ailesinin bütün yükü onun omuzla- rındaydı. Bu yüzden ilkokulu bile okuyamamıştı. Ömrü sürü peşinde, ovalarda, yaylalarda geçmişti. Yine bir gün sürüsünü yaylada tek başına otlatır- ken birden hava değişti. Gökyüzü kapkara bulut- larla örtüldü. Ansızın çıkan fırtına ve bastıran yağ- mur onu yalnız başına bu dağda yakaladı. Kimden yardım isteyebilirdi, kime haber gönderebilirdi? Belki de bu afetten sağ çıkamayacaktı. Ölümü dü- şündü, korktu. Kendisini tıpkı Dante'nin İlahi Ko- medya'sında olduğu gibi bir taraftan arafta kalmış, bir taraftan da ölümün yakıcı yüzüyle karşı karşıya gelmiş bir trajedi kahramanı gibi hissetti. Bu parçada aşağıdaki anlatım özelliklerinden hangilerine aykırılıktan kaynaklanan bir anla- tim kusuru vardır? A) Doğallık ve tutarlılığa B) Akıcılık ve duruluğa C) Yalınlık ve özlülüğe D) Arılık ve bağdaşıklığa E) Sürükleyicilik ve etkileyiciliğe

6. 1. Hayatta bir amaç edinmek ölüm riskini %23 oranda azaltıyor, alzheimer ihtimalini de neredeyse yarı yarıya düşürüyor. II. Bir gaye üzerine yaşamak kişiyi sadece idealist yap- maz, daha uzun ömürlü ve daha sağlıklı da yapar. Numaralanmış 1. cümle ile ilgili aşağıdakilerden han- gisi söylenebilir? A) II. cümledeki bilgiyi farklı örneklerle desteklemektedir. BIT. cümlede yer alan açıklamayı karşılaştırmalı ele al- maktadır. STT. II. cümledeki açıklamayı çürütmek için yeni bir bilgi sunmaktadır. D) II, cümlede ortaya konulan durumun koşulunu belirt- mektedir. E) II. cümlede belirtilen durumun gerekçesini açıklamakta- dır.

TYT / TÜRKÇE 33.-34. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. B Büyülü gerçekçilik çok iyi duyduğum bir akım aslında. köklerden ortaya çıktığını düşündüğüm akımın Türkiye'nin Latin Amerika'nın Şamanik köklerinden beslenen ve bu anlatısına da çok uygun olduğunu düşünüyorum ama bizde yeteri kadar ilgi görmüyor. Gerçekçilik, daha ağır basıyor bizde. Onu süslemeye ihtiyaç duymuyoruz. Büyülü ger- çekçiliği özetlemek ya da anlatmak gerekirse uzun zaman hem Kolombiya Milli Takımı'nın hem de Pablo Escobar'ın kurduğu takımların kalesini korumuş Rene Higuita örneğini veriyorum. Büyülü gerçekçiliği anlamak isteyenlerin onun "Akrep Kurtarışı"nı izlemelerini tavsiye ederim. Kaleye gelen topu elle tutmak yerine takla atıp ayaklarla kurtar- maktır büyülü gerçekçilik 33. Bu parada altı çizili sözle anlatılmak istenen büyülü gerçekçilik in hangi niteliğidir? A) Gerçek olgulardan olustuğu B) Olaylara farkh pencerelerden baktığı yaşamia pag kurduğu Alışılmışın dışında olduğu E-Gosteriş için yapraig 34. Bu parçadan hareketle "büyülü gerçeklik"le ilgili 1. Ortaya çıkış zamanı verilmiştir. II. Ortaya çıktığı yer açıklanmıştır. III. İşlediği konular sayılıp dökülmüştür. ifadelerinden hangilerinin doğru olduğu sonucuna varılır? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II E) II ve III C) I ve II S A A 35.-36. so Çocuklarımızla ku beyinlerini suyun yor. Bu ilişki ve Beyin olgunlaştık lendiriyor. Anne-b si ve tanınması b sosyallikle zengi güven ve mutlul gelen anne ve ba aile büyükleri, c âdeta ilmek ilme 35. Bu parçaya g tar kavramı a A) Çevre 13 M # 36. Bu parçay W D W. V. Be Ör Be III. Ç m B E belirlen A) ve

20. (1) Ankara'nın gecekondu mahallesi Şentepe, şen miydi bilin- mez ama tepeler üzerine kuruluydu. (II) Burada tepenin ete- ğindeki şehirden farklı kurallar işler ve işletilirdi (III) Rüzgârı ve yokuşu bol, delikanlıları vurdumduymaz, genç kızları ür- kek, kadınları çilekeş ve çalışkandı. (IV) Hepsinin ortak nok- tası, tepenin üstünde her daim asılı duran fakirlik bulutundan üzerlerine süzülen yoksulluktu. (V) Her barakaya, her eve, her dama hatta sokak aralarında yığın yığın duran çöplüğe bile sinen bir fakirlikti bu. Bu parçada, düşüncenin akışına göre "Kahvehanede ci- ğerlerini dumanla dolduranlarına inat, mermer tozunu yuta yuta hayatını kazanmaya çalışan erkekleri de yok değildi." cümlesi, numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra getirilmelidir? A) I B) II C) III D) IV 22. E) V

(1) Osmanlı ekonomisi, büyük ölçüde tarıma dayalıydı. (II) Bunedenle Osmanlı iktisatanlayışıda toprağıniyideğer- lendirilmesi, boş bırakılmaması, iyi bir vergilendirme sis- temine sahip olması esasına dayanıyordu. (III) Sınırların genişlemesi sonucu, ticaret faaliyetleri de Osmanlı iktisat anlayışına yeni bir değişiklik getirdi. (IV) Osmanlı fetihlerinin yönü de büyük ölçüde değişmeye başladı. (V) Coğrafi keşifler neticesinde ticaret yollarının değiş- mesi, kapitülasyonların etkisi ve dış ticaretin yabancıla- rin eline geçmesi Osmanlı ekonomisini olumsuz etkiledi. Bu parçadan Osmanlı ekonomisiyle ilgili olarak 1. Ekonomik durum, fetihlerin yönünü de belirlemiştir. Il Coğrafi keşifler, ekonominin bozulmasında etkendir. III. Ekonomik faaliyetlerin temelinde tarım vardır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnızl B) Yalniz II D) II ve III CValnız III D) II ve IV I. II ve III 96. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde neden-sonuç ilişkisi vardır? A) I ve B) I ve III E) III ve V DENİZİ PRO CI ve IV

8. Yazınsal yaratı, büyük ölçüde, sanatçının sözcüklerle içli digli olduğu bir serüvenden sonra ortaya çıkar. Aşağıdakilerden hangisi, bu cümleye anlamca en yakın- dır? A) Bir dilin incelikleri ve sözcükleriyle neler yapılabileceğini iyi bilen sanatçı, edebî bir eser ortaya koyabilir. B) Edebi eser, sanatçısının yaratma gücüne olan inancına bağlı olarak ortaya çıkar. C)Yazınsal yaratı, sözcüklerin gücüne inanan sanatçılar ta rafından ortaya konabilir. D) Dili başarıyla kullanan sanatçıların eserleri kalıcılığı ya- kalar. 10. U E) Edebî eserin değeri, yazarının üslubundaki renklilik ve canlılıkla ölçülür.

tabi cuk erin krar cuk müş ark ci tir, ani k DENEMELERİ 31. (1) Her atasözü bir genel kural, bir ilke niteliği taşır. (II) Bazı atasözleri sosyal ilişkiler üzerine görüş bildirir. (III) Bazı atasözleri ise uzun gözlemlere dayanarak doğa olaylarının gündelik yaşam üzerindeki etkilerini anlatır. (IV) Tecrübelere veya mantığa dayanarak doğrudan doğruya öğüt veren atasözleri de vardır. (V) iki yargı taşıyan atasözlerinde ise yargılar arasında benzetme ilgisinden ziyade iki yargının birbirini tamamladığı veya birbirine karşıt olduğu görülür. (VI) Bir de genelin aksine temsilî ve mecazî anlatıma sahip olmayan atasözlerimiz vardır. Bu parçada numaralanmış cümlelerdeki açıklamalara aşağıdaki atasözlerinden hangisi örnek olarak gösterilemez? A II. cümle: Nerede birlik orada dirlik. B) III. cümle: Nisan yağar sap olur, mayıs yağar çeç olur. IV. cümle: İyilik yap denize at, balık bilmezse halik bilir. PV. cümle: Değirmen iki taştan, muhabbet iki baştan. E) VI. cümle: Mum dibine ışık vermez.

13. (1) Toplum kavramı, soyut ve belirsiz bir bütünü ifa- de etmemekte, aksine somut bir nitelik taşımaktadır. (II) Bunun nedeni, toplumun insan-doğa ve insan-in- san etkileşimi doğrultusunda oluşan ve biçimlenen nesnel bir gerçek olmasıdır. (III) İnsanın bütün değerleri, bu etkileşim sürecinde gerçeklik ve anlam kazanmaktadır. (IV) Bu çerçevede toplum, ne sadece kendini oluşturan insan toplamıdır ne de bir yığın. (V) Toplum, aynı zamanda insanlar arasında- ki ilişkiler ve bu ilişkilerin biçimlendirdiği yapısıyla var olabilmektedir. (VI) Dolayısıyla toplum, birbirin- den farklı kurumlar ve kültürler oluşturan insanlar arasındaki ilişkiler bütünüdür. Bu parçadaki numaralı cümlelerin hangisinde, bir kavramın ne olmadığı ifade edilmiştir? A) II. B) III. C) IV. VID) V. E) VI.