Cümlede Anlam İlişkileri Soruları

- 8. (1) Mevsim geçişlerinin yaşandığı sonbaharda ha- valar bir anda soğumakta, gökyüzünün nem ve is oranı değiştiği için vücudumuz bu ani değişime uyum sağlayamamaktadır. (II) Tabiat, iklimle beraber kışa hazırlanırken insan vücudu da kendisini bu değişi me uyarlamaya çalışıyor. (III) Tabii bu süreçte çeşitli New sıkıntılar yaşayan vücudumuz grip, soğuk algınlığı nezle gibi çeşitli hastalıklara kapılabiliyor. (IV) Bun- dan kurtulmanın yolu da psikolojik yönden rahat olup gülebilmektir. (V) Özellikle eylül ayında başlayan eğitim öğretimle birlikte toplu yaşam alanlarındaki en ufak bir hastalık hızla yayılabiliyor. A) I B) II D) IV E) V 9. (1) Akıllı telefonlar artık hayatımızın tam olarak için

kres rinde mazlı mü- gun Bu- yor. Jok. SI- kla- ne" er- Fil- endemik- 12 24. Hiçbir gün aynalardan yüzümü eksik etmem. Iç rahatlı- ğı, gönül hoşluğuyla bakarım. Bunu kendini beğenmiş- lik, "Nasılım acaba?" saplantısı olarak görmem. Çünkü aynalar bana nasıl yaşadığımı anımsatır. Çevreye daha iyi bakmayı, insanları daha iyi tanımayı öğretir. Çünkü aynalarda kirden, pastan, yalan ve ihanetten örülü yüz- lerin sahtelikleri hemen görülür. İçinizin karanlığını bile dışa vuran aynalar değil midir? Her türlü yüzleşmenin arenası, her biçimdeki aynasızlığın göstergesi orada karşımızda durmaz mı? Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın yazarının dü- şüncesini destekleyen bir ifade değildir? A) Çoğu zaman karşısında sarsılsam da kendimle yüz- leşmek için aynalardan kaçmam. B) Kendimle yüzleşirim çünkü toplumla pozitif ilişkile- rimin artmasını isterim. C) Gerçeğin aynadaki yansımasını görmek için önce- ikle aynada kendimi görmeliyim. Ohce aynayı, ardından aynaya yansıyan sureti gö- rebilmek, beni mutlu kılıyor. E) Aynaya bakmanın bir ihtiyaç olduğunu biliyorum ama önemli olan bunu her zaman hissetmektir. 25, Grö

B B TYT B 24. Sanat yaratmaktır. Yaratmak hürlükle olur. Gerçek sa- natçı eserini şu veya bu yasanın baskısı altında yarat- maz. Onun kaleminde veya fırçasında kendini hisset- tiren tek baskı, kendi duyguları ve düşünceleridir. Bun- lara biçim vermedikçe rahata kavuşamaz. Sanatçıya öyle veya böyle yazacaksın, şunları veya bunları anla- tacaksın denildiği gün ne sanattan ne sanatçıdan eser kalır. Oysaki sanat iç hürlüğün sonucu meydana gelir- se hem sanat hem toplum kazanır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki düşünceyi destekler niteliktedir? A) Sanatçı, yüzünü topluma döndü mü değer kazanır. B) Sanat dış baskıların değil, iç itmelerin eseridir. C) Sanat, toplumsal değişmelerden bağımsız olamaz. D) Sanat eserinin değeri, yaptığı yeniliklerle ölçülür. E) Sanat, okurla duygusal bir bağ kurmanın aracıdır. 26. A

10. Ayaşlı gittikten sonra ben yine hastanede kaldım ve kah- vesini içmek için başhekimin odasına çıktım. Nöbetçi he- kim Şevki Bey'le Fahri de oraya geldiler. Yanlış gelmiş bir ilaç üzerine konuşmaya başladılar. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur? A) İşaret zamiri C) Belirtili isim tamlaması B) Niteleme sıfatı DDönüşlülük zamiri E) Kişi zamiri

7. Onun şiirlerinde dünyanın bütün bahçelerinde yer alan farklı renklerdeki kelebeklerle imge dünyasında yaşarsınız. Bu cümlede sözü edilen şairin şiirleri ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden han- gisidir? A) Hayal ve imgelerin evrensel bir boyutu- nun olduğu B) Dünyanın bütün uzak noktalarına ulaşa- bildiği C) Hayallerin sonsuz bir şekilde zihinde can- lanabildiği D) Gerçeklerle hayallerin kucaklaşabildiği E) Farklı duygularla zenginleştiği

5. B B TYT B Her metin, bir alıntılar mozaiği gibi oluşur; içinde baş- ka bir metnin eritilmesidir. Bu cümleden hareketle aşağıdaki yargılardan han- gisine ulaşılamaz? A) Her metnin altında öteki metinler yer alır. B) Her metin, eski alıntıların yeni bir örgüsüdür. C) Her metin, doğası gereği biriciktir. D) Her metin, bir başka metnin dönüşümüdür. E) Her metin, okurda belleksel çağrışımlar uyandırır.

eren yun- mpati hem işile- esine cerikli apıyı tavır olabi- n açık han- katkı oyun- etkile- larının ntıyı da 4. Yaptığım işlerde mimarlık disiplininin sınırlarını zorlamak hoşuma gidiyor. Sadece bir yolun, bir ekolün ya da bir ustanın etkisinde kalamayacak kadar eklektik ve merak- lıyım. Bir mekân yaratırken içinde belli bazı unsurların ol- ması gerekir: düzen, kullanım, ergonomi, teknik ve este- tik. Bunların tümünde bildik kalıpları unutup yeni yorumlar katmaya çalışıyorum. Dünyaya karşı paradoksal bir bakış açım var; bazen çok duyarlı, bazen çok katıyım. İşim söz konusu olduğunda her zaman deneysel ve araştırmacı ol- mayı arzuluyorum. Bu parçada sözü edilen kişi ile ilgili aşağıdakilerden hangisine söylenemez? Mimarlıkla ilgili çizilen hudutları aşmaya çalışmaktadır. Birilerinin ya da bir görüşün peşinden gitmeyip özgün olmak istemektedir. SUID Uğraş alanıyla ilgili kendini yeterli görmeyip yenilen- meyi istemektedir. D) Genel anlamda hayat karşısında aykırı bir dünya görüşüne sahiptir. E) Var olan unsurları kendi değer ve mimari sistemiyle ele almaktadır. TÜMLER YAYINLARI 161

a 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim açıklayıcısı ile birlikte verilmemiştir? Ⓡ A) Sabaha kadar gözümü kırpmadan hep onu bekledim. Olanları çok abartıyor, bire bir katıyordu. Annemi çok özledim, burnumda tütüyor sanki. D)/En küçük şakaya bile alınır, buluttan nem kapardı. E) Söylediklerimizi duymazdan gelir, iyiliği için konuştuğu- muz hâlde hep kulak tıkardı. 23

SIRA SENDE Aşağıdaki paragraflar hangi soruya karşılık söylenmiş olabilir, verilenlerden belirleyip işaretleyiniz. 1. Daha renkli ve çok dilli bir zenginlikle karşı karşıya kaldık illüstrasyon sayesinde. Böylelikle görsel sanat da- ha ulaşılabilir ve umulmadık yerde karşınıza çıkabilir diyebilirim. Farklı dünyaların, farklı anlatımların şahitliğini yapmak hem çok keyifli hem de daha fazlasına ulaşma isteği ve merakı uyandırıyor. O İllüstrasyon yaşamımıza girdiğinden beri, diye başlayan bir cümleyi nasıl tamamlardın? İllüstrasyon, hangi alanlarda karşımıza çıkabiliyor? İllüstrasyon, sanat olarak tanımladığımız yaratım alanının neresinde sence? 2. Çok önemlidir elbette. Sevmediğiniz, seçmediğiniz bir işi nasıl yaparsınız? Bilmiyorum, arkadaşlarım fark etmiş midir ama ben her sene başında işime yeni bir heyecanla başlarım. Bu heyecanı seviyorum. Bu, beni genç tu- tuyor. Her sene yeniden başlamak müthiş bir şey. Doğru bir seçim yapmamış olsaydım bu olabilir miydi? Ayrı- ca bu, insanı hayatı boyunca yönlendirecek bir karar olacaktır. Yanlış bir tercih insanı çok zor durumlarda bira- kır. Şimdiki işim istemediğim bir meslek olsaydı sanırım hayatım kararırdı. Kendinizi iyi hissetmeniz, iş performansınız için önemli midir? Doğru meslek seçimi insan hayatında çok mu önemlidir? İnsanın çalışırken kendini geliştirebilmesi ne anlam taşır? nimalye amsey 3. Öykülerimin neredeyse tamamında günlük hayatta rastladığım tuhaflıklar var. İnanıyorum ki bu tuhaflıklar ha- yatın ta kendisi. Bu tuhaflıklarda gizlenen ve doğruyu söylemek gerekirse çözmekte zorlandığım pek çok düğü- mü öykülerde anlatıp okura göstermem gerektiğini düşündüm. Zaten bu paylaşma isteği olmasaydı sanırım bu kadar çok öykü yazmış olamazdım. Öykülerinizde benimsediğiniz ifade tarzı hakkında neler söylersiniz? Öykülerinizin evrensel değerleri ele aldığını söyleyebilir miyiz? Öykülerinizde ağırlıklı olarak hayatın hangi yönünü bulabiliriz? 78

e- ek k- a in al Hi Araba filhakika o senenin moda rengi olan gayet açık tatlı sarıya boyanmış, yan tarafları Bey'in isim ve mah- lasının ilk harflerini havi yaldızlı birer marka ile muvaş- şah, tekerleklerinin çubukları incecik fakat kendisi ziyadesiyle yüksek, zarif ve nazik ve amiyane bir tabir ile kız gibi bir şey idi. Macar cinsinin en güzellerinden olan kır hayvanlara gelince, bunların da gerek boyları, gerek renkleri araba ile mütenasip olduğu gibi, koşum takımı da tabii en âlâsından idi. (muvaşşah: akrostiş) Recaizade Mahmut Ekrem'in Araba Sevdası roma- nından alınan bu parçayla ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) Yabancı kökenli sözcüklerden yararlanılmıştır. B) Mecazlı betimlemeler yapılmıştır. C) Düzenin zihniyeti sezdirilmek istenmiştir. D) Doğu-Batı çatışması üzerine kurgulanmıştır. E) Realist bir tutum sergilenmeye çalışılmıştır. 7. VİDEO

SIRA SENDE Aşağıdaki parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre parçanın altında verilen yargılardan hangi- si getirilebilir, işaretleyiniz. İnsana ve topluma edebiyat aracılığı ile ulaşmak ve bazı değerleri iletmeye çalışmak, edebiyatçıların hemen he- men tamamının gerçekleştirmek istediği amaçlardan biridir. Ziya Gökalp da aynı düşünce doğrultusunda hareket eden bir edebiyat adamıdır. O da çocuklara yönelik yazdığı eserlerde, Türklük ve insanlık için önemli gördüğü de- ğerleri işler. Bu anlamda Kullandığı dil ve ifade, seçtiği konular bu mesajları çocuğa daha iyi ulaştırmak içindir. Gökalp'ın halk masallarından derleyerek Türklük değerine göre baştan yazdığı her masal, milli ve evrensel bir me- saj iletecek tarzda yeni baştan oluşturulmuştur. sanatsal değeri düşük olsa da fikir yönü güçlü eserler bırakmıştır arkasında. onun çocuk edebiyatı bünyesindeki eserleri mesajlarla doludur. ele aldığı konulara uygun bir anlatım biçimi kullanarak anlaşılmayı estetiğe tercih etmiştir. SIP Aş "Br Ti lin j

ğişik SIRA SENDE Aşağıdaki parçada verilen numaralanmış yerlerin hangisine "Seçtiği kelimeleri farklılaştırmak ister, farklılaştırdığı kelimeleri farklı yerlerde, onlara farklı anlamlar vererek kullanmak ister." cümlesi getirilmelidir, işaretleyiniz. Bir yazın ürününde kurgunun nasıl olacağı genel hatlarıyla bilinen bir durumdur. (1) Ama her yazar, kendi yazısını et- kili hâle getirebilmek için bu kurgu üzerinde değişiklikler, sapmalar meydana getirir. (II) Bütün bunları nasıl gerçek- leştirdiği çoğu kez yazarın kendisine bile meçhuldür. (III) O, içinin sesine uyduğunu söyleyerek bu işlemleri gerçek- leştirir. (IV) Onun gerçekleştirdiği şey, son tahlilde, taklit edilemez olan yerde düğümlenir. (V) Bir Yunus Emre'nin, bir Nasreddin Hoca'nın çeşitli taklitleri çıkmıştır ama onların aslını bilenler, bir bakışta taklitlerini fark etmekte gecikmez. O Oll OIV V STRA SENDE

B 7. (1) Gülmenin genişleyen, başkasını da etkileyen bir yönü vardır; dolayısıyla kişi güldüğünde psikolojik bir rahatla- ma yaşarken gülme diğer insanlarla iletişimi sağlayan, onlara duyguyu aktaran, sosyalleşmeyi sağlayan bir edim hâline de dönüşür. (II) Fakat aynı zamanda gülme veya gülümseme; bir üstünlük taslama, aşağılama, dışla- ma veya küçümseme için de kullanılabilmektedir. (III) Bu kullanımları ise sosyal hayat içerisinde iletişim sorunları- na neden olmaktadır. (IV) Bu anlamda geçmişten itibaren gülme kuramlarına baktığımızda, özellikle de tarihin ilk dönemlerinde gülmeye yönelik olumsuz bir anlamın atfe- dildiğini görmekteyiz. (V) Filozofların tarih içerisinde söz konusu edim ile ilgili ilk refleksi, gülmenin, özellikle aşırı gülmenin, olumsuz olduğuna dair olsa da günümüze ge- Vlindiğinde gülmenin insan üzerine etkilerini inceleyen bir ambilim dalı bile oluşmuş durumdadır. uk, ne n- ra en a Y Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A. cümlede, gülmenin olumlu etkilerinden söz edil- mektedir. B) 1. cümlede, gülmenin farklı duygu durumlarının ifa- desi olarak kullanıldığı belirtilmektedir. C). cümlede, bir önceki cümlede dile getirilen, gülme- nin olumsuz işlevlerinin yarattığı sonuç belirtilmekte- dir. D) IV. cümlede, gülmenin algılanma biçimindeki deği- şimden söz edilmektedir. E) V cümlede, gülmeyle ilgili araştırmalar yapıldığına değinilmektedir. X Vxüd mushata ebama ipo 07 Searby Hoveveisi ulov vid üübin

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne, belirtisiz isim tamlamasından oluşmaktadır? 2.4 A Bugün de eve gelirken/firindan/ bir köy ekmeği aldı buit BY Takımın galibiyeti/ teknik direktörü çok sevindirmişti blu C) Atatürk sevgisi, her Türk'ün kalbin de daima yer alacaktır. f bir Hiçbir toplum/ böyle bir melidir.y baskıya/ de boyun eğmemelidir. Çocuğun karne sevinci/ anneanne- sinin vefat haberiyle yarım kaldı. 2ť 71

ni- ni Yayınları Sensin gece gündüz gözümde tüten Yüreğim yanıktır, ciğerim delik Bir of çeksem karşıki dağlar yıkılır Bugün posta günü canım sıkılır Mevsimler eksilir, yollar kısalır Zamanla güzelleşir hatıralar D) k sevgilim, ilk şiirim, ilk kaderim Ben eski gözlerimi istiyorum E) Ömürümün bu son aydınlığında Seni görüyorum anneciğim B) O lamında bir 11. 1. Okul idaresi çocuğa bir hafta uzaklaştırma ver- di. H. Elinde kalan tek şey kuru bir itibardı. CH Konuklarına en değerli yemek takımlarını çıkar- mıştı. IV. Yazar, masasından kalktığında kitabının müsveddeleri etrafa dağıldı. Olayın ayrıntılarını polise teker teker anlattı. Aşağıdakilerden hangisi numaralanmış cümle- lerdeki altı çizili sözcüklerden birinin yerine kul- lanılamaz? A) Karalama -B) Misafir -C) Saygınlık Detay Yönetim 12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ağlamak" söz- cüğü diğerlerinden farklı bir anlamda kullanıl- mıştır? A Geldi köy kızları, el bağladılar Diz çöküp ağladılar ağladılar dost

SEDEF SERİSİ OP02-SS.31TYTO5 / TÜRKÇE OB 31. Bir kere teknoloji çok değişti ve gelişti. Bir de bireysel, özgün sinema yapılıyor artık. Ama kabuğunu kırıp dünyaya açılma tarafı tam oturmadı ne yazık ki Nuri Bilge Ceylan dışında! Eskiden de Yılmaz Güney çok başarılıydı. Pazarlamada, tanıtımda bir eksiklik var. Yoksa çok iyi filmler çıkarıyoruz. Ama hep festivaller içinde kalıyor. Ben sıkça jüri üyeliği yaptığım için çok kaliteli ve çok güzel filmler seyrettim. Ve şaştım açıkçası. Ne kadar iyi yönetmenler yetişmiş Türkiye'de! Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık verilmek amacıyla söylenmiş olabilir? A) Türk sineması teknolojide istenilen yerde mi sizce? B) Nuri Bilge Ceylan filmleri başarıyı nasıl yakaladı? C) Türk sinemasında gördüğünüz eksiklikler nelerdir? D) Festivallerde jüri üyeliği yapmayı siz mi istediniz? E) Son dönem Türk sinemasını kısaca değerlendirir misiniz? 2. Rus yazarı Turgenyev, soğuk bir akşamüstü evine doğru