Cümlede Söz Konusu Olanlar Soruları

şirler. söy- decek ilgili mez. kes- naisi Test 12 Konu Testi 7. (1) iç ve dış gerçeklere bakarak, bilinçaltına yönelerek şiirimize tat kazandırmıştır. (II) Şiiri, devamlı olarak bir canlanma içindedir. (II) Bireysel tutkularla toplumsal gerçekleri bol mecazlarla, kendini hemen ele vermeyen simgelerle yoğurarak verir. (IV) Anlamsız özler- den en yalın anlamlara varan şiir türlerini bir bir dener. (V) Eserlerinin özü, kalitesi, sayısı ve hacmi bakımından şiirimizin en verimli sanatçısı olmuştur. Bir sanatçıdan söz edilen bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede, şiiri hoşa gidecek bir duruma getirdiği ifade edilmiştir. B) II. cümlede, şiirinde sürekli bir hareketliliğin olduğu vurgulanmıştır. C) III. cümlede, kapalı bir anlatımı benimsediği hissettirilmiştir. D) IV. cümlede, farklı edebî alanlarda eserler verdiğinden söz edilmiştir. E) V. cümlede, nitelik ve nicelik yönünden üretken bir şair olduğu belirtilmiştir. 8. (1) Onun şiirlerinde şairanelikten kaçış yok; ancak şair, şairaneliğini kendisi sıfırdan yaratıyor. (II) Eskiyi yıkmaya uğraşmıyor, eskiyle alay etmiyor; bilmiyor sanki eskiyi, aklına getirmiyor, silivermiş onu, bir tepki göstermiyor ona. (III) Dili alışmadığımız bir dil, ne ki- taplardaki dile benziyor ne konuştuğumuz dile. (IV) Başka bir dil olduğu için de önce yadırgıyoruz güzelliğini dilin. (V) Sonra o dilin dünyasına kaptırıyoruz kendimizi. Bir şairden söz edilen bu parçadaki numaralanmış cümlelerle anlatılmak istenenler arasında aşağıdakilerden hangisi yok-

2. (1) Konu seçiminde çok titiz ve hatta cimridir. (II) Onunt şiiri, her konuya elini uzatmış büyük ve kapsamlı bir bakışın şiiridir. (III) İnsanlığın çarpan yüreği neredeyse o da oradadır. (IV) Anadolu'nun bozkırlarında kağnı süren Elif'in yanında da alın terini silen işçinin yanında da o vardır. (V) Ülkemizin gelişimini, insanımızın bütün özelliklerini onun şiirlerinde bulabilirsiniz. Numaralanmış cümlelerden hangisi, paragraftaki mantık akışına ters düşmektedir? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

5. "Bilim insanları 2010-2011 yılları arasında Arkansas'ta olan depremlerin, yakınlarda açılan kuyulara gönderilen 94,5 milyon galon suyun 9 aylık bir zaman içinde yerin derinliklerindeki kayaç katmanlarına ulaş- ması sonucu tetiklendiğini düşünüyor." Bu parçanın yazılış amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Okuyucuda beğeni oluşturmak B) Bilgi vermek, açıklama yapmak C) Okuyucuyu görsele yönlendirmek D) Okuyucuda edebî zevk uyandırmak E) Sanata olan ilgiyi artırmak

2. Diğerkâmlık, başkalarının yararına da kendi yararı gibi sahip çıkmak; çıkar gözetmeksizin diğer insanlara yarar sağlayıp onların hayatlarını paylaşmaktır. Bu, başlangıçta zordur fakat benmerkezci yaşamdan sıyrılıp başkalarını da kendi arka bahçesinde oynamaya davet eden insan, diğer kişilerin hayatlarına ortak olmayı başaracaktır. Çünkü başkasını kendi oyununa katmak, onun oyununa katılmak demektir. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Öznel maddi ve manevi dünyasını diğer kişilerle paylaşmak 3 Elindeki imkânlardan kendi çevresindekileri yararlandırmak C) Yaratıcılık sürecini yalnız geçirmek yerine farklı insanlarla paylaşmak D) Almaktan ziyade vermeyi tercih eden bir yapıya sahip olmak E) Insanların iç dünyalarının bilinmeyen noktalarına ulaşmayı amaçlamak

D 9. "Kırılmak" sözcüğü aşağıdakilerin hangisin- 12. de "eski gücü kalmamak" anlamında kullanıl- mıştır? A) Açık kalan pencerenin cami rüzgârdan kırıl- mış. TÜRKÇE Bu bahar, meyve ağaçları çiçekten kırılıyor. Zarfa koyduğum fotoğrafların kenarları kırıl- mış. Soba iyi yandığı için odanın soğuğu kırılmış E) Arkadaşının kendisiyle ilgili düşünceleri kal bini kırdı. guğun eskisi etkili olmadan, stech ett yitirdiği umokouzin değisivor (Sex-

3. Aşağıdaki atasözlerinden hangileri birbiriyle karşıt anlam içermemektedir? A) Cul içinde aslan yatar. Aslan yattığı yerden bellidir. B) Güneş balçıkla sıvanmaz. Mızrak çuvala sığmaz. Dost dostun eyerlenmiş atıdır. Güvenme dostuna, saman doldurur postuna. D) Kismet gökten zembille inmez. Kısmetinde ne varsa kaşında o çıkar. E) Keskin sirke küpüne zarar vermez. Öfke baldan tatlıdır.

er n J TÜRKÇE 5. Kültürün eğitimle ilişkisi, bilgi kaynakları aracılığıyla kayıt altına alınması, çeşitli araçlarla hem bugüne hem de yarınlara iletilmesi ve bu anlamda erişilebilir kılın- ması birlikte düşünüldüğünde, kaçınılmaz bir zorunlu- luk olarak "kütüphane" kurumuna ulaşılacaktır. Bu cümlede asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? D A) Kütüphanelerin en büyük işlevi kültürel verileri kay- detmektir. B) Kültürün eğitimle ilişkisi bilginin yarınlara iletilmesi açısından çok önemlidir. C) Kütüphaneler, eğitim kurumlarına bilgi kaynaklarını sunabilmek için oluşturulmuştur. D) Kütüphaneler, kültür birikimimizi kaydetmek ve ge- lecek kuşaklara aktarmak için çok önemli kurumlar- dır. E) Kültürün gelecek kuşaklara aktarılabilmesinin tek yolu kütüphanelerden geçer.

5. "Stadyum, o maçta ayağa kalktı." cümlesindeki altı çizili sözcüğün kullanımına benzer bir kullanım, aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) İstanbul trafik sorununu ne zaman çözecek? B) Ben yarın İstanbul'a gideceğim. C) Istanbul 23 Nisan gunu çok kalabalık oluyor. D) Çocuk büyümüş de Istanbul'a gidiyor. E) İstanbul'un nüfusu yaklaşık on milyon. v-12 V-10

Bir- aha bu in 7. 8. (1) Bazı ünlü yazarlarla birçok defa bir arada oluyor; öykü- den, şiirden, sanattan söz ediyorduk. (II) Fakat konuştukla- rımız bir süre sonra belirsizleşmeye başlıyordu belleğimde. (III) Üstelik bu konuştuklarımızı başkalarına aktarmak, başkalarıyla paylaşmak istiyordum. (IV) Ancak onun yazılı olarak ya da ses makinesiyle yapılan röportaja kesinlikle izin vermediğini biliyordum. (V) Konuştuklarımızı aklımda tutup kâğıda dökebilirdim ama bu onu rahatsız edebilirdi. (VI) Onu benimle röportaj yapmaya ikna etmesi için bir dostumu araya koydum. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir eylemin hangi amaçla yapıldığı açıklanmıştır? A) II B III C) IV D) V E) VI

2. X Orhan Veli'nin bir özelliği var ki ondaki belirgin yüzüyle bizim hiçbir ozanımızda yoktur o, yabancı ozanlar arasında da çokça rastlanabileceğini sanmıyorum. Nedir bu özellik? O gün için çevresine çok şaşırtıcı gelen yeniliğini gelenek- sel sesten fışkırtmak diye özetleyebiliriz. Bu parçada geçen "yeniliğini geleneksel sesten fışkırtmak" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisi olabilir? FEN BİLİMLERİ YAYINLARI A) Kaynağı ve hareket noktası klasik öz olan yeni şiirler yaratmak B) Şiirlerinde öz ve biçim bakımından gecmise yaslanmak C) Alışılmış sözcüklerle duyuşların dışında bir şiir yarat- mak D) Sanatta yitmeye yüz tutmuş kavramlardan yeni bir şiir oluşturmak Eşiir Sanatın süregelen özunun temelini yenmigin oluşturduğunu göz ardı etmemek

8. Günümüzde mobil cihazlar, konuşmak gibi basit bir iletişim aracı olmanın çok ötesinde bir teknolojiye ulaşmıştır. Bu cihazlar; kızılötesi ve bluetooth ile baş- layan çevre cihazlar ile haberleşme yetileri, kablo- suz ağlara bağlanabilmesinden GPS uydu sistem- leri ile haberleşmeye kadar vardı, Bu parçadan kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Mobil cihazların gelişimi yakın tarihe denk gel- mektedir. B) İletişim teknolojisinde en büyük yenilikler mobil teknolojisinde gerçekleşmiştir. C) Günümüzde en önemli iletişim aracı mobil ci- hazlardır. D) Mobil cihazlar, sadece bir iletişim aracı değil, çok yönlü bir araç hâline gelmiştir. E) GPS uydu sistemleri ile haberleşme mobil ci- hazlar dışında gerçekleşmemektedir. 10

6. Akıllı adam, aklını kullanır; daha akıllı adam, başkalarının da aklını kullanır. Bu cümlede anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Aklı doğru kullanmak, kendi düşüncesi yanında farklı gö- rüşlere de değer vermek demektir. B) Farklı fikirlere açık insanlar, başkalarının düşüncelerini Kendi düşüncelerine yeğler. C) Kendraklından başkasına güvenmemek, yaşanabilecek olumsuzlukları önceden kabullenmektir. DAklını kullanmayı bilen kişi, başkalarını kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirebilir. E Toplumun aklını kendi düşüncelerine yaklaştırmayı ba- şarabilen insan, en akıllı insandır. TÜRKÇE

5. TYT/Türkçe Cemil Meriç, denemeleriyle edebiyatımıza damgasını vurmuş usta kalemlerden biridir. Türk insanının hafızasına birçok yön- den etki eden Cemil Meriç'in en belirgin özelliği, yazılarında oluşturduğu dildir. Üslubu kendine has olan bir yazardır, Meriç. Kimi zaman ele aldığı konuyu edebî dilin içinde eritir, öyle ki okuyucuda metnin verdiği mesajdan çok, söyleyişin verdiği dil- sel haz kalır. Bu durum, deneme türüne özgü bir durumdur. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakiler- den hangisidir? A) Estetik kaygıyı geri plana atma B) Muhtevayı biçemden üstün tutma C Denemede öğretici bir dil kullanma D) Içeriği sanatsal üslup ile kaynaştırma E) Özgün üslubu sayesinde fark yaratma 6. Geçmiş, geleceğe suyun suya benzediğinden daha çok ben- zer. Aşağıdakilerin hangisi bu cümlede anlatılmak istenenle anlamca çelişir? A) Kişinin karşılaşacağı olaylardn 8. Güngö yazarı bir tep tırmac anda katilas sının, Bu pa hangi A) is B) Is CS D) S ET Z

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "için" sözcüğü "amacıyla" anlamında kullanılmıştır? A) Yazar, toplum düzenindeki bozuklukları gösterdiği için çok tanınmıştır. B) Öykünün boyutu için çok şey söylense de onun insanı ve tabiatı anlattığı bir gerçektir. CKüçücük köyde öğrencileri için çırpınan öğretmenin kahramanlıkları bir destana dönüştü. D) Romanını okura sevdirmek için yeni anlatım yöntem- Veleri denedi. Bazı romanlarının dili eskidiği için bu romanlarını sa- deleştirmek zorunda kaldı. ATTE OPGAIS 10

1. Ünite METİN Metin, çok farklı düzeylerde dille iletişimde bulunmak amacıyla oluşturulan anlatma ve anlaşma aracıdır. Cümle, yalnız başına eksiksiz bir anlaşmayı sağladığı zaman, kullanıldığı bağlamda metin değerindedir. Ancak bir cümle ile herhan- gi bir konuda soruya gerek duyulmadan ve şüpheye yer bırakmadan anlaşma sağlanamaz. Öyleyse metin, cümlelerden oluşan, daha yerinde bir söyleyişle, cümlelerle örülen bir anlatma ve anlaşma aracıdır. Sesten paragrafa uzanan çizgide, her dil birliği metnin oluşmasına hizmet eder. Amaç, dille anlatma ve anlaşmadır. Anlatma ve anlaşmanın amacı, konusu, kullanılan iletişim kanalı ve hedef kitle, metnin türünü, boyutunu, anlatım biçimini ve dil özelliklerini belirler. Bilimsel, felsefî ve edebî metinlerle günlük hayatın akışını düzenleyen metinler birbirlerinden farklıdır. Hedef alınan okuyucu kitlesi de metnin yapısı ve anlatımı üzerinde etkili olur. (...) 4. Metin Metinleri; yazılış amaçları, hedef kitleleri, anlatım biçimleri, gerçeklikle ilişkileri bakımından gruplandırmak mümkündür. Ancak bunlar arasında en geçerli ve yararlı gruplandırma, metinleri öğretici metinler ve sanat metinleri olmak üzere önce ikiye ayırmak, sonra da her metni kendi özellikleri ve benzerleriyle tanımaya ve açıklamaya çalışmaktır. Sanat metinlerine, yaygın ve benimsenmiş adıyla edebî metinler adı verilmektedir. Bunlar da, edebiyat denilen sanat dalı içinde düşünülür ve değerlendirilir. Hiçbir metin kendi alanında her şeyi anlatmaz, her metin kendinden daha geniş bir sistemin yapıcı unsurlarından biridir. Bunun için bir metnin tamamında her şeyi anlatmaya kalkışmak hiçbir şey anlatmamaktır. Ayrıntılar bir tarafa bırakılıp, asıl olanı, farklı olanı ön plana çıkarmak; anlam ve estetik ile ilgili değerlerin okuyucu ile metin arasındaki kültür, zevk ve anlayış birliği yardımıyla anlaşılması gerektiği düşünülmelidir. Bunlar aynı zamanda anlam birlikleri arasında bütünlüğü de sağlarlar. Her metnin kendine özgü anlamı, anlatım biçimi ve hatta sesi vardır. Bazı metinler öğretmeyi, bazıları düşündürmeyi, kimileri sezdirip duygulandırmayı amaçlar. (...) Prof. Dr. Şerif Aktaş, Şiir Tahlili Metin ve Türle İlgili Açıklamalar Metinlerin Sınıflandırılması Coşk Dile C Temelde şiir ve düzyazı biçiminde gruplanan metinler; gerçeklikle ilişkileri, işlevleri, yazılış amaçla- ri, hedef kitleleri, kullanılan anlatım biçim ve teknikleri vb. ölçütlere göre sınıflandırılabilir. Metinler, sanat metinleri (edebî metinler) ve öğretici (bilgilendirici) metinler olmak üzere ikiye ayrılır. Ayrıca sanat metinleri ve öğretici metinler de kendi içinde gruplandırılır. Sanat metinleri; edebî bir heyecan uyandırmak, estetik zevk ve anlayış kazandırmak amacıyla ya zılır. Coşku ve heyecanı dile getiren metinler (şiir), öyküleyici (anlatmaya bağlı) metinler (masal, fabl destan, hikâye, roman), göstermeye bağlı metinler (tiyatro) sanat metinleridir. Öğretici metinler; tanıtmak, bilgi ve haber vermek, uyarmak, düşündürmek, kanıları değiştirme yönlendirmek gibi amaclarla yazılır Tarihi

17. Hikâye en az şiir kadar özen isteyen bir uğraştır. Sözcükler ister, cümleler romanlardaki gibi kolay bir biçimde istediğiniz şekli almaz. Ayrıntıya---direnir. F Yukarıda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisi getirilebilir? A) emek-laf kalabalığına B) çaba - sadeliğe C) yenilik-akıcılığa D) uyum-üsluba