Destan Soruları

6. Kaşgarlı Mahmut'un Divânü Lügâti't-Türk adlı eserinde Zülkarneyn olarak bahsettiği İskender; Semerkant'ı geçerek Türk ülkelerine yönelince Türk hakanı, Hucend Irmağı kıyısına kırk gözcü yerleştirerek ona karşı tedbir aldı. İskender yaklaşınca bu gözcüler, hükümdarın Balasagun'daki sarayı önünde 360 nevbet yani nöbet davulu çaldı. Türkler, gece baskını yaparak İskender'in öncülerini bozguna uğrattı. İskender ile Türk hakanı barıştı ve İskender geri döndü. Bu parçada anlatılanlar aşağıdaki destanlardan hangisiyle ilgilidir? A) Oğuz Kağan B) Şu D) Alp Er Tunga E) Ergenekon DENEME-3 C) Siyenpi KÖŞE 3

15. I. Işık II. bozkurt Ill. altın yay IV. bakır MET Yukarıdakilerden hangileri Türk destanlarında bulunan mitolojik unsurlardandır? A) I ve B) I ve III D) I, II ve III Jebve C) II ve III SEN, II, III ve IV

2 Bazı özellikleri verilen eser, aşagıdakilerin hangisine aittir? A) Yusuf Has Hacip B) Hoca Dehhani C) Kaşgarlı Mahmut D Edip Ahmet Yükneki E) Ahmet Yesevi Aşağıdakilerden hangisi Türk destanlarında kullanılan motiflerden biri değildir? A) Ruya B) Ağaç C) Kuklar D) Yıldız EIşık Diğer sayfaya geçiniz.

37.Toplumun ortak malı olan, sözlü gelenekle günümüze gelen ve söyleyeni belli olmayan destanlara "doğal destan" denir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğal destan değildir? A) ilyada ve Odessia B) Kalevela C) Ramayana ve Maharabata D) Oğuz Kağan E) Çanakkale Şehitlerine DG

== 21. Destanlar oluşumlarına göre doğal ve yapma destan olarak iki- ye ayrılır. Çekirdek, yayılma ve derleme aşamalarından geçen doğal destanları milletler sözlü olarak oluşturur. -- adlı des- tan önemli bir doğal destan örneğidir. Bazı şairlerin, tarihteki olayları hayal gücü ile zenginleştirerek yazdığı destanlar ise yapma destan olarak bilinir ve yapma destana örnek ve- - rilebilir. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırası ile aşağıdakilerden hangisi getirilirse bilgi yanlışı ortaya çıkar? A) Nibelungen - İlahi Komedya B Ilyada-Kurtarılmış Kudüs Odysseia - Gılgamış Şehnâme- Kaybolmuş Cennet E) Kalevala - Çılgın Orlando

10. Aşağıdakilerden hangisinde İslamiyet'ten önceki Türk destanları bir arada verilmiştir? A) Türeyiş - Oğuz Kağan - Manas - Attila B) Ergenekon - Şu - Bozkurt - Alp Er Tunga C) Yaratılış - Oğuz Kağan - Gılgamış - Göç D) Manas - Bozkurt - Oğuz Kağan - Ergenekon E) Göç - Bozkurt - Kalevala - Türeyiş

n kar- 8. Aşağıdaki şiir parçalarından hangisinde Türk destanlarına özgü bir motif kullanılmamıştır? diye mezler da bir D A) Elma, erik çoktu yedik, örme- Demir bulduk, ör işledik, vanın Bir gizli yol bulsak dedik, ediğini Dağ delerdi bıçağımız! örünce laşmak B) Ey oğullarım, ben çok aştım; n, cani- Cok kargi ve çok ok attım; ye site- Atla çok yürüdüm; derdim, Düşmanları ağlattım; Dostlarımı güldürdüm. lunması Hoşgörü C) Kırk yiğit dirilir Manas onlara seslenir, Yiğitler ile sohbet edip yemekler yenir. Manas artık ihtiyarladım öleceğim der, Konçuyla oğlunu onlara emanet eder. D) Oğuz-Kağan yanında, vardı bir koca kişi, Sakalı ak, saçı boz, çok uzun tecrübeli. Soylu bir insan idi, akıllı düşünceli. Unvanı Tüşimeldi, yani Kağan veziri, "Uluğ Türük'dü adı, Oğuz'un seçme eri. E) Bağdat n kapısını Genç Osman açtı. Gören düşmanların tedbiri şaştı. aşağıdaki cer, yapma bellidir, do- rildig om PRAKelle koltukta üç gün savaştı, görü- alınır. Cenneti Ålâya göçtü Genç Osman

21221226 ? 2. ESEN YAYINL. Kendini tanıma isteği, bütün insanlarda görülür. Ken- disiyle ilgili bilmediği bir şeyleri öğreneceği düşünce- si büyük bir heyecan yaratır insanda. Bu heyecan, korkuyla karışık bir merak duygusudur aslında. Bu tür || duyguların yaşanması kaba bakışla şaşırtıcı gibi gö- ||| IV 4. rünse de insanoğlunun kendisinden sakladığı bir şey- lere sahip olduğunun farkında olmasından kaynaklanır V bu durum. İnsanoğlu zaman zaman kendisini anlaya- maz, yaptığı davranışa anlam veremez. Bu parçada numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) I. sözcük, mecaz anlamlıdır. B) II. sözcük, soyut anlamlıdır. C) III. sözcük, "gelişigüzel yapılmış, zevksiz" anlam- larındadır. V D) IV. sözcük, "beklenmedik durum, sürpriz" anlam- larındadır. ✓ E) V. sözcük, gerçek anlamlıdır.

5. E) Ziya Gökalp Yunanların Troya Savaşlarına gidişlerini ve savaşlardan dönüşlerini anlatır. Doğayla mücadele eden Finlerin erdemlerini, bilgeliklerini anlatır. ● 5. yüzyıldaki Hun-Germen savaşlarını anlatır. 12. yüzyılda Kıpçak Türkleriyle Rusların yaptıkları savaş- ları anlatır. Bu açıklamalarda aşağıdaki destanlardan hangisine ait bir bilgi yoktur? A) İlyada ve Odysseia B) Igor C) Kalevala D) Nibelungen Beowulf 64

Aşağıdakilerden hangisi doğal ve yapma destanlar ara- sındaki farklardan değildir? A) Doğal destanın anonim, yapma destanın yazarının belli olması Conf B) Doğal destanda halkın katkışının olması, vapma destan- da ise olmaması C) Doğal destanların manzum, yapma destanların mensur özellikler taşıması D) Doğal destanın halkın duyguları, yapma destanın şairin duygularını yansıtması E) Doğal destanların sözlü ürünler, yapma destanların yazılı ürünler olması 10. D A

18. Türk destanları üzerine ödev yapan bir grup öğrenci arasında, aşağıdaki diyalog gerçekleşmiştir. Elif: Ben Türklerin bilinen ilk destanını inceledim. Destanda dünyanın nasıl yaratıldığı, insan ırklarının nasıl meydana gel- diği Türklerin düşünce ve inanışına göre izah ediliyordu. Ayşe: Okuduğum destanda Türklerin bir düşman baskınıyla katledilmesinden sonra baskında sağ kalan bir gençle bir dişi bozkurttan yeniden türeyişi anlatılıyordu. Emin: Benim okuduğum destanda da "kurttan türeme" mo- tifi vardı, bu yüzden Ayşe'nin okuduğu destanla benzerlik gös- teriyordu. Destanda hükümdar, kızlarını, insanlardan uzak tut- mak amacıyla ülkenin kuzey taraflarında yaptırdığı yüksek bir kuleye bırakıyordu. Zişan: Ben Anadolu'da oluşmuş ilk destanı inceledim. Hikâye- nin kahramanı, asıl adı Abdullah olan Arap asıllı bir Müslü- man'dı. Onun İslam dini uğrunda yaptığı savaşlar anlatılıyordu. Serhat: Benim incelediğim destanda ilk Müslüman Türk dev- leti olan Karahanlı hükümdarının yaşamı ve mücadeleleri hak- kında bilgi veriliyordu. Bu diyalogdan yola çıkılarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Ayşe'nin okuduğu destan Göktürkler Dönemi'ne ait bir destandır. B) Emin'in okuduğu destan Uygur Türklerine aittir. C) Zişan'ın okuduğu destan Seyyit Battal Gazi Destanı'dır. D) Elif'in incelediği destan Altay-Yakut Dönemi'nde ortaya konmuştur. E) Serhat'ın incelediği destan, Danişment Gazi Destanı'dır.

2020 AYT 1. Eser Adı Eser Özelliği . • Ahmet Yesevi ve dervişleri tarafından öne çıkarılan bir 1. Diván Hikmet türe ait şiirlerin toplandığı eser olarak bilinir. II. Muhakemetü'l Lugateyn . Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılan bu eser, Türkçe- III. Atabetü'l Hakayık IV. Dede Korkut Kitabı Arapça sözlük niteliğindedir... . V. Divânu Lugati't-Türk Birçok hikâyeden oluşan bu eser, Oğuzların sosyokültürel hayatını kurgusal bir anlatımla ele alır. Yukarıdaki eser adlanı ile özellikleri eşleştirildiğinde hangi íki eser adı dışta kalır? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) III ve V E) IV ve V

5. 1. Savaş, göç, deprem gibi insanları derinden etkileyen olayların toplumun ortak düş gücüyle beslenerek anlatıldığı uzun manzum eserlerdir. 11. İslamiyet öncesi Türklerde din adamlarına, ozanlara verilen bir isimdir. III. Aşk, tabiat, yiğitlik konularını işleyen İslamiyet önce- si Türk edebiyatı ürünüdür. IV. Ölenlerin ardından düzenlenen törenin İslamiyet öncesindeki adıdır. eis Yayinlar V. İslamiyet öncesi dönemde düzenlenen törenlerde şiirler okunurken kullanılan bir tür sazdır. Aşağıdakilerden hangisi numaralanmış açıklamalar- dan biriyle eşleştirilemez? 3 Destan B) Kam Sy Koşuk yy Sagu g) Kopuz

OD Ey ulusum 2. Bir gun RGB -Bon set 22 ildizinin parlaklığı söndo, kayboldu Kirgiz ulusunun atmacası uçtu Ey asil kahramanım Canımı acı azap içine atma, Aslan Manas'ım Beni de yanına all -Oyle me - Elbette - Bunu görüyor Manas Destanindan alınan bu dizeler ile aşağıdakilerden hangisi tema bakımından özdeştir? Gunes es -Görü - Gort A) Beney elá gozlü dilber Vaktin geçer demedim mi Harami olmuş gözlerin Beller keser demedim mi Gunes - Peki B) Can evimden vurdu felek neyleyim Ben ağlarım çelik teller iniler Ben almadım toprak aldı koynuna Yarim diyen bülbül diller iniler Sonra ye bas adam ölkele daha C) Bu ayrılık telimizi Bulandirir selimizi suna sonu lutla Hasret gurbet belimizi Bükmeden gel bikmadan gel Yer dike palt kar D) Suya gider çemberine bürünür Yel estikçe top zülüfler bölünür Geriden baktıkça Suna'm görünür Siyah zülüf mah yüzünde kalaklar da B E) Adalet kalmadı hep zulüm doldu y Geçti şu baharın gülleri soldu Dünyanın gidişi acayip oldu Koyun belli değil kurt belli değil

5. Kurtuluş Savaşı günlerini konu alan şiir, Türk milletinin vatanı ve bağımsızlığı için verdiği mücadeleyi etkili bir dille anlatır. Şiirin ilk bölümünde Mustafa Kemal'e duyulan derin sevgi ve saygı dile getirilir. Şiirin ikinci bölümünde Şehit Salih, üçüncü bölümünde Anadolu'dan bir köylü ve dördüncü bölümünde Ankaralı Hasan aracılığıyla Türk milletinin azmi ve mücadele- ye duyduğu inanç aktarılır. Epik anlatım özelliği gösteren şiir, bir yapay destan örneğidir. Bu parçada bahsedilen yapay destan ve yazarı aşağıda- kilerden hangisidir? A) Maraş'ın ve Ökkeş'in Destanı - Gülten Akın B) Üç Şehitler Destanı - Fazıl Hüsnü Dağlarca C) Kurtuluş Savaşı Destanı - Nazım Hikmet D) Sakarya Meydan Savaşı - Ceyhun Atuf Kansu E) Çanakkale Destanı - Fazıl Hüsnü Dağlarca

10. Aşağıda Oğuz kağan Destanı'ndan bazı alıntılar yapılmıştır. Günlerden bir gün ava çıktı. Kargi, yay, kılıç ve kalkanla ava gitti. • Oğuz, kargi ile gergedanın başına bir vurdu ve onu öldürdü. Kilici ile bir hamlede başını kesti, aldı gitti. Yine bir gün Oğuz kağan ava gitti. Önünde bir göl ortasında bir ağaç gördü. Bu ağacın kovuğunda bir kız vardı. Çok güzel bir kızdı. Gözü gökten daha gök idi; saçı ırmak gibi dalgalı idi, dişi inci gibi idi. Onu görünce aklı gitti, onu sevdi, aldı. Buna göre, yukarıdaki alıntılarla ilgili I. Zamanla ilgili unsurlar belirsizlik taşımaktadır. II. Gerçek ve hayalî unsurlar birlikte verilmiştir. III. Kahraman; cesur, kuvvetli, avcı insan tipini temsil etmektedir. IV. Kahraman günlük yaşama ilişkin ayrıntılar içinde verilmektedir. V. Kahramanın anlatımında derin ruhsal çözümlemeler yapılmıştır. yargılarından hangisi söylenemez? A) B) II C) III DIV EV